Το 1982 η Εθνική Βραζιλίας ηττήθηκε από την Ιταλία με 3-2. Τα τρία γκολ του Πάολο Ρόσι ήταν η αρχή του δρόμου για τον τελικό θρίαμβο της ομάδας του Έντσο Μπέαρτζοτ και ένα σοκ ...για την καλύτερη Βραζιλία όλων των εποχών μετά από εκείνη του 1970.

Πράγματι, η "σελεσάο" του 82 μπορεί να μην έφτασε πουθενά στο Μουντιάλ της Ισπανίας, είναι μια ομάδα όμως που όλοι την θυμούνται για το γοητευτικό της ποδόσφαιρο. Κι αυτό οφείλεται σε τρεις μεγάλες μορφές της μεσαίας γραμμής. Ζίκο, Φαλκάο και ο αρχηγός της ομάδας, που έφυγε από τη ζωή την Κυριακή σε ηλικία μόλις 57 ετών, ο Σόκρατες.

Αν θυμάστε εκείνο το ματς, ο Σόκρατες ισοφαρίζει για την Βραζιλία σε 1-1, δίνοντας την πρώτη πάσα και μπαίνοντας στην περιοχή των Ιταλών σαν κρυφός σέντερ-φορ, σουτάρει στην κλειστή γωνία του Ντίνο Τζοφ. Πανύψηλος κεντρικός μέσος, με άριστη τεχνική κατάρτιση ήταν από τους κορυφαίους Βραζιλιάνους ποδοσφαιριστές της δεκαετίας του 80.

Μόνο, που ο Σόκρατες δεν έγινε γνωστός μόνο για τις εξαιρετικές του ποδοσφαιρικές ικανότητες. Η προσωπικότητά του ήταν ξεχωριστή. Την ώρα, που ο Ζίκο και ο Φαλκάο έβγαζαν εκατομμύρια παίζοντας μπάλα, αυτός σπούδαζε ιατρική, είχε αιρετικές ιδέες, ήταν ακτιβιστής και παρότι έγινε γιατρός κάπνιζε και έπινε ασταμάτητα. Ένας γοητευτικός άνθρωπος, όπως λένε όσοι τον γνώρισαν.

Μετά τη λήξη της καριέρας του, ο Σόκρατες άνοιξε μια πολυκλινική και συμμετείχε ενεργά στην πολιτική. Δεν έκρυψε ποτέ τις αριστερές του πεποιθήσεις, αλλά ούτε και μπόρεσε ποτέ να τιθασεύσει τα πάθη του. Άρθρωσε, ωστόσο, λόγο που σπάνια συναντάει κανείς σε ποδοσφαιριστή και γι αυτό αγαπήθηκε από τους Βραζιλιάνους και όχι μόνο. Απεχθανόταν τους ατζέντηδες (δεν είχε ποτέ στην καριέρα του), ήταν εραστής του ωραίου ποδοσφαίρου (και του ωραίου φύλλου), ρομαντικός και ρεαλιστής ταυτόχρονα. Ένας επαναστάτης της μπάλας, όχι μόνο στα λόγια αλλά και στα έργα!

Η Δημοκρατία της Κορίνθιανς

Ήταν ο εμπνευστής άλλωστε της δημιουργίας της πρώτης ποδοσφαιρικής ομάδας σε σοσιαλιστικά πρότυπα, που ονομάστηκε "η Δημοκρατία της Κορίνθιανς". Ο Σόκρατες πήγε στην Κορίνθιανς το 1978. Όπως συμβαίνει στα ποδοσφαιρικά κλαμπ, για τις αποφάσεις της διοίκησης οι ποδοσφαιριστές είχαν τον τελευταίο λόγο. Με δεδομένη και την έλλειψη δημοκρατίας στην Βραζιλία σε συνολικό επίπεδο, το βραζιλιάνικο ποδόσφαιρο βυθίζεται συχνά πυκνά στην διαφθορά, τη διαπλοκή και το σκλαβοπάζαρο των ποδοσφαιριστών.

Ο Σόκρατες και ο συμπαίκτης του Βλαντιμίρ αποφάσισαν να ορθώσουν το ανάστημά τους. Ο ένας είχε το όνομα του Έλληνα φιλόσοφου κι ο άλλος του πιο γνωστού μπολσεβίκου της ιστορίας! Οργάνωσαν τους συμπαίκτες τους σε ένα ουτοπικό σοσιαλιστικό πυρήνα. Ψήφιζαν για τα πάντα. Ακόμη και για το πότε θα έτρωγαν το μεσημέρι! Στις 15 Νοεμβρίου του 1982 η Κορίνθιανς και η Δημοκρατία της, τύπωσαν στις φανέλες των παικτών το σύνθημα "ψηφίστε", καθώς οι εκλογές εκείνης της χρονιάς ήταν το πρώτο βήμα εκδημοκρατισμού της Βραζιλίας.

Η Δημοκρατία της Κορίνθιανς, έδωσε μάχη να καταργήσει τον στρατιωτικό χαρακτήρα που έπαιρνε κάθε φορά, η προετοιμασία της ομάδας πριν από κάθε παιχνίδι. Ξέρετε τώρα. Προπόνηση, ξενοδοχείο και ανάποδα.: " Ήταν περίπλοκο. Υπήρχε ένας φόβος που παραμένει ακόμη και σήμερα, ότι χωρίς όλα αυτά, χωρίς την συγκέντρωση όπως λέγεται, οι παίκτες νιώθουν εκτεθειμένοι. Αλλά από ιδεολογικής πλευράς όλα αυτά γίνονται για να υποβαθμιστεί το κύρος του ατόμου. Είναι σα να σου λένε "δεν αξίζεις δεκάρα, είσαι ανεύθυνος. Χρειάζεσαι τη φυλακή". Είναι βλακώδες. Ο ποδοσφαιριστής παίζει καλά, όταν νιώθει καλά. Και που νιώθεις καλύτερα, από το ίδιο σου το σπίτι;" έλεγε ο Σόκρατες σε μια συνέντευξή του στον Αλεξ Μπέλος, συγγραφέα του βιβλίου "Futebol".

Το 1982 η Κορίνθιανς κατέκτησε το πρωτάθλημα του Σαο Πάολο με τους παίκτες να φοράνε φανέλες που έγραφαν "Δημοκρατία": "Ήταν η ωραιότερη στιγμή της ζωής μου" δήλωνε ο Σόκρατες, που έγινε ιδιαίτερα δημοφιλής. Το 1984 μίλησε μπροστά σε 1.5 εκατομμύριο κόσμο, υποσχόμενος ότι αν το Κογκρέσο ψήφιζε τη διεξαγωγή των προεδρικών εκλογών, ο ίδιος θα ακύρωνε την απόφασή του να πάρει μεταγραφή στην Ιταλία. Το Κογκρέσο ψήφισε το αντίθετο, ο Σόκρατες πήγε στην Φιορεντίνα και η Δημοκρατία της Κορίνθιας διαλύθηκε.

Όχι στον Καντάφι, ναι στον Τσε και στον Λένον

Όταν σταμάτησε το ποδόσφαιρο συνέχισε να ασχολείται με τα κοινά. Το 1996 συναντήθηκε με τον Μουαμάρ Καντάφι (!) ο οποίος μέσα σε μια σκηνή κάπου στην έρημο της Λιβύης του πρότεινε να βάλει υποψηφιότητα για πρόεδρος της Βραζιλίας: "Απέρριψα την πρόταση" εξήγησε. Ίσως γιατί σαν είδωλα, ο Σόκρατες δεν είχε τύπους σαν τον Καντάφι, αλλά τον Τσε Γκεβάρα και τον Τζον Λένον.

Τα έβαλε πολλές φορές με τον Πελέ, που εκπροσωπούσε το ποδοσφαιρικό κατεστημένο όσο κανείς άλλος στη Βραζιλία, ζήτησε διαφάνεια στην εν πολλαίς αμαρτίαιας περιπεσούσα βραζιλιάνικη ποδοσφαιρική ομοσπονδία, έκανε προτάσεις για αλλαγή των ποδοσφαιρικών κανόνων, όπως το να παίζουν "εννιά εναντίον εννιά, καθώς πλέον με την ταχύτητα που τρέχουν οι ποδοσφαιριστές έρχονται πιο κοντά ο ένας στον άλλον, άρα για να παιχθεί ποδόσφαιρο, πρέπει να αδειάσει ο χώρος".

Κάποτε πρότεινε να εκλέγεται με δημοψήφισμα ο προπονητής της Εθνικής Βραζιλίας: "Κι αν δεν γίνει αυτό, να αυξηθεί ο κύκλος των ανθρώπων που παίρνουν την απόφαση να αναθέσουν την τεχνική ηγεσία της σελεσάο. Να αναλάβει μια μεγάλη επιτροπή από δημοσιογράφους, προπονητές και αθλητές. Αν ο προπονητής δεν τα πηγαίνει καλά να παρουσιάζεται ενώπιόν τους και να ζητάει ψήφο εμπιστοσύνης. Η Δημοκρατία πρέπει να είναι πάντοτε στο μυαλό μας".

Έρωτας για τη Βραζιλία και το τσιγάρο

Ο Σόκρατες δεν αρνήθηκε ποτέ τον έρωτά του για την Βραζιλία, μια χώρα βασανισμένη από δικτάτορες ξένους και εγχώριους αλλά με μια κουλτούρα, που όπως έλεγε ο ίδιο ς "βασισμένη σε ένα μείγμα φυλών, αποτελεί τον μεγαλύτερο φυσικό μας πόρο. Είναι μια κουλτούρα ευτυχίας, δεν βασίζεται στις διακρίσεις και είναι ελεύθερη".

Και ποτέ του, βέβαια, δεν κατάφερε να σταματήσει να καπνίζει και να πίνει: "Έχω δοκιμάσει 50.000 φορές να το κόψω. Καπνίζω από τα 13 μου. Δεν μπορώ όμως. Αυτός είμαι. Δεν με νοιάζει και πολύ τι νομίζουν οι άλλοι. Το καλύτερο για έναν άνθρωπο είναι η ανεξαρτησία. Δεν με απασχολεί η γνώμη του κόισμου. Μπορούν να νομίζουν ότι είμαι γκέι. Και τι έγινε; Η γνώμη τους δεν αλλάζει τίποτα. Το ξέρω. Θα πεθάνω από καρκίνο των πνευμόνων, ή εμφύσημα. Δεν μπορώ, όμως, να το κόψω". Δεν έπεσε και πολύ έξω...