Ξέρω, ξέρω... Είναι η εποχή (αυτή μετά τα ντέρμπι Ολυμπιακού και Παναθηναϊκού) που διαβάζεις για τη βία και το πόσο κακό πράγμα είναι και το πως δεν πρέπει να συμβαίνουν στα γήπεδα όλα αυτά. Και συμφωνείς. Και κατακρίνεις. Και μετά πηγαίνεις τον μικρό στο μπάσκετ και βρίζεις τον διαιτητή. Τι; Δεν έχεις παιδί για να γαλουχήσεις με τις αυθεντικές αρχές του χουλιγκανισμού; Μην ανησυχείς. Υπομονή. Ως τότε μπορείς να μπαίνεις ανενόχλητος να βρίζεις με την ψυχή σου στα social media, να βρίσκεις ένα "αλλά" σε κάθε λογική πρόταση απλά για να την εντάξεις σε στρατόπεδο και να την βάψεις στα δικά σου (οπαδικά) χρώματα και να εκλογικεύεις τη βία και τον φανατισμό με όρους κοινωνικούς, βαφτίζοντας ως "δικαιολογίες" τα όσα (δύσκολα) συμβαίνουν γύρω μας.

Η αφορμή για αυτό το κείμενο δεν είναι τα όσα έγιναν στη Λεωφόρο. Ή όσα είχαν προηγηθεί στο Καραϊσκάκης ή σε οποιοδήποτε άλλο γήπεδο έχει ποτιστεί με αίμα από άτομα που το δικό τους αίμα είχε προηγουμένως ποτιστεί με φανατισμό. Αφορμή ήταν αυτό:

Copa Del Rey. Οκτώ ομάδες σε μια πόλη αγωνίζονται σε νοκ-άουτ αγώνες με έπαθλο το κύπελλο του βασιλιά. Οκτώ ομάδες στο γήπεδο, οπαδοί από οκτώ διαφορετικές ομάδες στις εξέδρες. Διόρθωση: όχι 8. Από 9... Οι οπαδοί της Λαμποράλ Κούτσα έδωσαν δυναμικό παρών στη Λας Πάλμας, σε ένα νησί που απέχει 3.5 ώρες από την Ισπανία και βρίσκεται στον Ατλαντικό Ωκεανό δίπλα από την Αφρική. Προφανώς ήταν κάποιοι βιαστικοί που είχαν αγοράσει εισιτήριο πριν η ομάδα της Βιτόρια πάει από το κακό στο χειρότερο στο ισπανικό πρωτάθλημα και μείνει εκτός 8άδας. Παρόλα αυτά πήγαν. Ντύθηκαν στα χρώματα της ομάδας, τραγούδησαν και χόρεψαν. Μαζί με τους άλλους οπαδούς των ομάδων.

Ο Κώστας Βασιλειάδης που πήρε μέρος κι ο Γιώργος Μπαρτζώκας που παρακολούθησε τα παιχνίδια του Copa Del Rey, (παρα)μιλώντας στο Sport24 Radio 103.3 στάθηκαν στις πρωτόγνωρες αυτές εικόνες. Με τους οπαδούς της Λαμποράλ να μην βάζουν γλώσσα μέσα, παρότι ήταν ξέμπαρκοι. Με τους γηπεδούχους οπαδούς της Γκραν Κανάρια να αποκλείονται στο πρώτο ματς και να χειροκροτούν όρθιοι τον Σαβανέ, παίκτη της Μπανταλόνα πια, παρότι τους "σκότωσε" στον προημιτελικό. Ένας άγνωστος κόσμος. Εκεί όπου το μπάσκετ δεν σημαίνει μόνο ωραίες φάσεις και καλές άμυνες. Σημαίνει μουσική, τραγούδι και χορός. Σημαίνει γιορτή. Στη Μάλαγα και στη Βιτόρια η μπάντα είναι μέρος του σκηνικού, αναντικατάστατη όπως και το pick-n-roll.

Το ξέρω ότι σου φαίνεται περίεργο αυτό. Όχι τόσο γιατί εμείς έχουμε συνηθίσει τους δικούς μας τελικούς κυπέλλου να γίνονται με ελάχιστους οπαδούς και ακόμη περισσότερους αστυνομικούς, ή επειδή η ΕΟΚ έχει "κόψει" τα φάιναλ-φορ από το 2004 όταν το κλειστό της Λαμίας είχε γίνει γυαλιά-καρφιά με τον Άρη να κατακτά το κύπελλο σε άδειο γήπεδο. Δεν είναι το θέμα μας πως γίνεται τελικός με οπαδούς διαφορετικών ομάδων χωρίς να ανοίξει ρουθούνι. Γίνεται και ξέρουμε όλοι ότι γίνεται αν υπάρχει η κατάλληλη αστυνόμευση. Παράδειγμα το φάιναλ-φορ στο Βερολίνο. Δεν κουνήθηκε κανείς. Αντίθετα στην Κωνσταντινούπολη έγινε μακελειό. Κρατήστε αυτή την σκέψη γιατί απομακρυνθήκαμε αρκετά από τα Κανάρια Νησιά.

Το πραγματικά περίεργο είναι το πως ένας λαός - που μοιάζει κατά τα άλλα αρκετά με τον δικό μας - βάζει το "αθλητική" μπροστά από το "κουλτούρα". Βιάζεσαι... Σκέφτεσαι ότι δεν μοιάζουμε τόσο πολύ με τους Ισπανούς. Συμφωνώ, υπάρχουν διαφορές. Εμείς έχουμε έντονες βαλκανικές επιρροές, αλλά όπως και να 'χει έχουμε πολύ περισσότερα κοινά σημεία από ότι με τους βορειοευρωπαίους. Η πιο εντυπωσιακή διαφορά μεταξύ των λαών, ωστόσο, έχει να κάνει με ένα χαρακτηριστικό των Ισπανών, οι οποίοι είναι άκρως τοπικιστές. Ανδαλουσία, Καταλανία, Καστίλη, Βασκονία και πάει λέγοντας. Κι όμως... Πρόκειται για ανθρώπους που τους χωρίζουν θεωρητικά περισσότερα (όπως η γλώσσα) κι όμως μπορούν να πάνε στο γήπεδο για να δουν μπάσκετ και όχι για να ανοίξουν κεφάλια.

Όχι, όχι μην το πεις... Ποια οικονομική κρίση και ποια κρίση αξιών; Στην Ισπανία η ανεργία των νέων φτάνει στο 54% σύμφωνα με έρευνα που έγινε Αύγουστο του 2014. Κι εκεί έχουν τα ίδια προβλήματα, τα οποία μην ξεχνάμε δεν υπήρχαν στη χώρα μας το 2004. Η "ωραία δικαιολογία" οπότε πάει περίπατο. Το βαθύτερο αίτιο έχει να κάνει με την έλλειψη αθλητικής κουλτούρας, την οποία έχουμε χάσει τα τελευταία χρόνια, αν την είχαμε ποτέ. Ναι, ο παππούς σου και ο πατέρας σου αν και Παναθηναϊκός πήγαινε στο Καραϊσκάκης για να δει τον Χατζηπαναγή και στο Καλλιμάρμαρο για να χαζέψει την ΑΕΚ στο μπάσκετ. Λογικό, αφού μεγάλωσε κλωτσώντας μια μπάλα (ή έστω κάτι που έμοιαζε με μπάλα). Ο ίδιος είχε δοκιμάσει μπάσκετ, είχε κάνει στίβο, είχε πάει με τον ξάδερφο του για πάλη και πυγμαχία, είχε ζήσει τον αθλητισμό εκ των έσω.

Το πρώτο πλήγμα οπότε είναι ότι δεν παίζουμε. Το δεύτερο πλήγμα είναι ότι και να θέλαμε δεν μπορούμε. Ο σχολικός αθλητισμός έχει καταντήσει ανέκδοτο κι έτσι έχει πεταχθεί στα σκουπίδια μια σημαντική συνιστώσα της σφυρηλάτησης χαρακτήρα ενός παιδιού στην εφηβεία. Τα σωματεία, που μπορούν να παίξουν αυτόν τον "εξωσχολικό" ρόλο, φυτοζωούν, οι παράγοντες που παλαιότερα αποτελούσαν τέτοιους "φάρους" σε κάθε γειτονιά έχουν εκλείψει (άλλο ένα τεράστιο ζήτημα που δεν είναι της ώρας), αφήνοντας ένα τεράστιο κενό. Πως περιμένουμε να αποκτήσουμε αθλητική κουλτούρα χωρίς αθλητισμό; Απλά δεν γίνεται.

Έτσι οι έφηβοι μεγαλώνοντας γίνονται έρμαια του οπαδισμού και θύματα του παραλογισμού. Ο οπαδικός Τύπος έχει τεράστια ευθύνη, κακά τα ψέμματα. Η επόμενη γενιά από τη δική μας μεγάλωσε με αισχρά πρωτοσέλιδα, με το άσπρο να γίνεται μαύρο ανάλογα με το "συμφέρον" της ομάδας. Χούλιγκαν υπήρχαν πάντα. Τόσος φανατισμός, όμως, δεν υπήρξε ποτέ. Κοίτα γύρω σου. Οι υγιείς σκεπτόμενοι φίλοι σου πόσοι είναι; Πόσο χρονών είναι; Σε ποια γενιά ανήκουν;

Την ημέρα οι περισσότεροι θα καταδικάσουν τους γνωστούς-άγνωστους και τους ανεγκέφαλους της εξέδρας. Το βράδυ, όμως, θα βρίσουν τους "άλλους" γιατί προκαλούν, ή γιατί δεν ήταν πέναλτι., ή γιατί εκεί γίνονται χειρότερα. Και ξαφνικά το "η βία δεν είναι λύση" γίνεται "ναι, αλλά τα ήθελαν".

Είμαστε η χώρα με τα άδεια γήπεδα και τις γεμάτες μίσος απόψεις στα social media. Άνθρωποι τυφλωμένοι που καταφέρνουν να παρασιτούν σε μια κοινωνία χωρίς υποδομή. Παιδεία, Υγεία, Δικαιοσύνη. Τι λειτουργεί σωστά στην Ελλάδα, για να μπορέσουμε να "φτιάξουμε" τον αθλητισμό μας; Τίποτα. Στο μπάσκετ, ωστόσο, λένε πάντα ότι όταν κάτι πάει στραβά, γύρνα πίσω στα βασικά. Στην προκειμένη περίπτωση τα βασικά είναι το να στείλουμε τα παιδιά μας στο γήπεδο. Να μάθουν να κερδίζουν με ταπεινότητα και να χάνουν με αξιοπρέπεια, όπως λέει και ο Τζιμ Καλχούν. Κι όταν εσύ πας να τον/την δεις να παίζει, σταμάτα να βρίζεις τον διαιτητή, δίνεις το κακό παράδειγμα δεν το καταλαβαίνεις. Πάρτον/πάρ' την από το χέρι και πήγαινε τη να δει αγώνες από κοντά, να μυρίσει την προσπάθεια, να γνωρίσει ινδάλματα.

Δεν πιστεύω στο "έτσι είμαστε". Πιστεύω στο "έτσι μας έμαθαν". Τυπικό παράδειγμα και ιδανικό για αυτές τις περιπτώσεις είναι το πάντα καθαρό και προσεγμένο Μετρό. Ελλάδα είναι και μέσα στις στάσεις, Ελλάδα είναι και έξω. Απλά "μας έχουν μάθει" ότι πρέπει να το κρατάμε καθαρό και το κρατάμε, έστω κι αν αντίστοιχα σε μια στάση του Ηλεκτρικού οι ίδιοι άνθρωποι θα πετάξουμε το αποτσίγαρο οπουδήποτε. Δεν είμαστε κακοί φίλαθλοι γιατί "έτσι γεννηθήκαμε". Γίναμε κακοί φίλαθλοι γιατί έτσι μας έμαθαν. Ποιοι; Οι γονείς μας που θεωρούν τα γαλλικά πιο σημαντικό από τον αθλητισμό, το σχολείο που σφυρίζει αδιάφορα, οι οπαδικές εφημερίδες και η προπαγάνδα τους, οι παράγοντες που διψούν να βρίσκονται στο επίκεντρο βγάζοντας στη σέντρα όλα τα κουσούρια που έχουμε ως λαός. Φταίνει οι άλλοι για αυτά που μας έκαναν. Κι επομένως φταίμε κι εμείς για αυτά που θα κάνουμε στους επόμενους.

Είναι απαραίτητο να μεγαλώσουμε τις επόμενες γενιές δίπλα στον αθλητισμό, έστω αυτόν τον αθλητισμό που έχουμε. Να τις εμβολιάσουμε με την σωστή αθλητική κουλτούρα, να τους διδάξουμε ότι ο αθλητισμός είναι γιορτή και να δημιουργήσουμε έτσι καλύτερους αθλητές, καλύτερους προπονητές, καλύτερους παράγοντες και καλύτερους φιλάθλους.

ΥΓ. Και επειδή οι κλασσικοί όπως ο Τζιμ Καλχούν ή ο Γιάννης Αγγελάκας τα έχουν πει καλύτερα: "Βάλε φωτιά σε ό,τι σε καίει σε ό,τι σου τρώει την ψυχή - Υπάρχει ακόμα υπάρχει κάτι που δεν έχει χαθεί".