Αν είσαι και εσύ από αυτούς που λατρεύουν τις αθλητικές ταινίες, θα έχεις πάρει αρκετά μαθήματα ζωής μέσα από ατάκες, ήρωες και ιστορίες. Είτε μιλάμε για τον θρυλικό πλέον Ρούντι, είτε για ρινγκ, γάντια και ματωμένες μύτες. Όπως το "Creed", τη "συνέχεια" του "Rocky" με πρωταγωνιστή τον Michael Jordan. Όχι αυτόν. Αυτόν.

Δύο σκηνές. Στην πρώτη ο γηρασμένος Μπαλμπόα βάζει τον Ντόνι μπροστά σ' έναν καθρέφτη και του λέει "αυτός είναι ο πιο δύσκολος αντίπαλος που θα αντιμετωπίσεις". ΟΚ, δεν ανακάλυψε την πυρίτιδα ο Ρόκι, αλλά κράτησε το λίγο κατά νου.

Δεύτερη σκηνή . Ο νεαρός Ντόνι ρωτάει τον θείο-Ρόκι, όπως τον αποκαλεί, για τον αγώνα με τον πατέρα του, τον Απόλλο. Ο Ρόκι του εξήγησε ότι ο μεγάλος Κριντ "ήταν καλύτερος από αυτόν, ο καλύτερος που υπήρξε ποτέ". Η εύλογη απάντηση του Ντόνι ήταν: "και πως τον κέρδισες". Για να απαντήσει ο σοφός του ρινγκ: "Ο χρόνος τους κερδίζει όλους. Ο χρόνος είναι αήττητος".

Τι σχέση έχει, όμως, ο Ρόκι με το μπάσκετ; Έχει και παραέχει. Ο Βασίλης Σπανούλης -στο Βενετόκλειο- αποχώρησε από το παρκέ πιάνοντας αρχικά τον προσαγωγό του και εν συνεχεία το ένα χέρι του μετ' άλλο, συνθέτοντας το "Χ" της αλλαγής. Ο αρχηγός του Ολυμπιακού βρίσκεται μπροστά από έναν καθρέφτη και ένα ρολόι. Και πρέπει πρώτα να νικήσει τον εαυτό του και μετά να παλέψει με το ρολόι . Αυτό δεν το κερδίζει, αλλά τουλάχιστον μπορεί να τα βάλει μαζί του για αρκετούς γύρους ακόμη. Πρώτα, όμως, ο καθρέφτης.

Ο χρόνος είναι αήττητος. Αλήθεια. Στα 34 του ο Σπανούλης βαδίζει πλέον προς το ηλιοβασίλεμα. Γεννημένος το 1982. Είναι ο 6ος γηραιότερος παίκτης στην Euroleague μετά τον Αντρές Νοτσιόνι (1979), τον Φελίπε Ρέγες (1980), τον Χουάν Κάρλος Ναβάρο (1980), τον Αντώνη Φώτση (1981) και τον Πέρο Άντιτς (1982), που περνάει τον πρώην συμπαίκτη του κατά μερικές ημέρες. Μόνο που ο Σπανούλης είναι ο μοναδικός από τους έξι που παίζει πάνω από 17' (παίζει 26) και σκοράρει πάνω από 7 πόντους (σκοράρει 12.8).

Κανείς από τους παραπάνω δεν ξεκινάει στη βασική 5άδα, αλλά έχει συμπληρωματικό ρόλο σε Ρεάλ, Παναθηναϊκό, Μπαρτσελόνα και Φενέρ. Ο δεύτερος πιο ενεργός είναι ο Χουάν Κάρλος Ναβάρο (6.8 πόντοι σε 16') και ο Φελίπε Ρέγες (6.7 πόντοι σε 14'). Ο Σπανούλης, όμως, δεν είναι βοηθητικός παίκτης. Είναι ο γκαρντ γύρω από τον οποίο έχει χτιστεί ολόκληρη η ομάδα τα τελευταία χρόνια, ο κινητήριος μοχλός μιας pick-n-roll φιλοσοφίας Βασικός δημιουργός και εκτελεστής.

Η Euroleague είναι άδικη. Σκοτώνει τα άλογα όταν γεράσουν. Η πτώση για παράδειγμα θρύλων του αθλήματος όπως ο Παπαλουκάς, ο Διαμαντίδης και ο Γιασικεβίτσιους ήταν κάθετη. Οι δύο πρώτοι σταμάτησαν στα 36 τους και ο τελευταίος στα 37 τους, με την υποσημείωση ότι τόσο ο Παπαλουκάς, όσο και ο Γιασικεβίτσιους είχαν αποδεχτεί το ρόλο του βετεράνου που θα έρχεται από τον πάγκο για να προσφέρει ενέσεις ποιότητας και εμπειρίας στην ομάδα.

Κάθε παίκτης, όμως, είναι διαφορετικός. Και κάθε λίγκα είναι διαφορετική. Οι φωνές για το ΝΒΑ "που εκεί παίζουν 82 παιχνίδια" ακούγονται ως εδώ. ΟΚ! Στο ΝΒΑ μπορεί να έχουν 82 παιχνίδια, αλλά έχουν και μια 5μηνη off-season, έχει εξειδικευμένα ιατρικό τιμ, έχει τσάρτερ, υπερσύγχρονα γυμναστήρια για όλες τις σύγχρονες μεθόδους αποκατάστασης, έχει όλες τις προϋποθέσεις ώστε ο παίκτης να κουράζεται μόνο στο παρκέ. Ας κλείσουμε όμως την παρένθεση και να δούμε αναλυτικά το τη διαφορετικότητα του κάθε αθλητή. Ο Παπαλουκάς και ο Διαμαντίδης ήταν δίμετροι γκαρντ που μέχρι ένα σημείο βασιζόντουσαν στην αθλητικότητα της ηλικίας και στο μέγεθος τους για να τα βγάλουν πέρα. Βαριά κορμιά και οι δύο, όμως, δέχτηκαν γερά χαστούκια από τον χρόνο μετά τα 32. Ο Σάρας για παράδειγμα, όπως κι ο Ναβάρο είναι παίκτες που βασίζονται στην τεχνική, στην οξυδέρκεια και στο σουτ. Δεν ήταν ποτέ top αθλητές.

Παράλληλα για ορισμένους ψηλούς είναι ευκολότερη η επιβίωση. Ειδικά για όσους δεν έπαιζαν το ρόλο του banger, αλλά κυριαρχούσαν με την τεχνική και με το μέγεθος τους, όπως ο Ντάνκαν και ο Γκασόλ. Αντίστοιχα παίκτες όπως ο Σακίλ Ο'Νιλ πριν προδοθούν από το ίδιο τους το σώμα, προδόθηκαν από το παιχνίδι τους.

Ο Σπανούλης καταξιώθηκε χάρις στο κορμί του. "Ταύρος": γρήγορα πόδια, δυνατός κορμός και μια θέληση φτιαγμένη από ατσάλι. Ένας παλιός του προπονητής είχε διηγηθεί τα χρόνια του στη Λάρισα, όταν είχε μετακομίσει από τον Κεραυνό στον Γυμναστικό. "Βασίλη, στο "1" έχουμε τον Τάδε (το όνομα δεν έχει σημασία), στον οποίο και θα βασιστούμε". Η απάντηση του Σπανούλη; "Αν μπορέσει να με περάσει"...

Στο Μαρούσι ξεκίνησε τρίτος πλέι-μέικερ το 2003, έγινε δεύτερος και εντέλει ο βασικός δημιουργός πριν μετακομίσει στον Παναθηναϊκό. Πολλοί θεωρούν ότι η αθλητικότητα του βελτιώθηκε ακόμη περισσότερο τη μια σεζόν που πέρασε στο ΝΒΑ και στους Χιούστον Ρόκετς. Για να επιστρέψει στους "πράσινους", όπου μάρκαρε τον καλύτερο παίκτη του αντιπάλου. Από τα δικά του πόδια ξεκινούσε η πίεση του Παναθηναϊκού, που οδηγούσε τότε σε αμέτρητες ανατροπές για τους "πράσινους". Πριν αποχωρήσει για τον αιώνιο αντίπαλο ήταν ο γκαρντ που έπαιζε περισσότερο και είχε τη μεγαλύτερη ευθύνη στο παιχνίδι της ομάδας, βασίζοντας την κυριαρχία του σε στοιχεία όπως η έκρηξη, η ικανότητα του να τελειώνει φάσεις μετά από επαφή με τους ψηλούς και σταδιακά και το σουτ, το οποίο βελτίωνε. Από την "άσουτη" εποχή των μικρών Εθνικών και των πρώτων χρόνων στο Μαρούσι, έφτασε να ευστοχεί σε έξι τρίποντα σε ένα ημίχρονο στον τελικό του Λονδίνου.

Με το πέρασμα των χρόνων ο Σπανούλης έγινε ακόμη αρτιότερος δημιουργός. Διάβαζε ακόμη καλύτερα, πρόσθεσε την απειλή του σουτ και έγινε ένας από τους ικανότερους pick-n-roll παίκτες της Euroleague. Ακριβώς γιατί μπορούσε να σουτάρει με ντρίμπλα, να τρυπήσει την αντίπαλη άμυνα, να πασάρει και να νικήσει τον αμυντικό του πηγαίνοντας αντίθετα από το σκριν, κίνηση που αποτελεί σήμα-κατατεθέν εδώ και πολλά χρόνια. Η έκρηξη, ωστόσο, ήταν πάντα εκεί. Το δυνατό του πρώτο βήμα. Ακόμη και τώρα ο Σπανούλης "ψάχνει" να πατήσει στην αντίπαλη ρακέτα. Όταν νιώθει ότι μπορεί να φτάσει στο καλάθι, τότε αισθάνεται πραγματικά καλά. Για αυτό και το κακό του διάστημα στα ντέρμπι με τον Παναθηναϊκό, ήρθε όταν έβρισκε απέναντι του τους απροσπέλαστους Γκιστ και Λάσμε.

Από το 2012 (στα 30 του χρόνια) ο Ολυμπιακός χτίστηκε πάνω του. Η βασική on-ball επιλογή μιας ομάδας που στηρίχτηκε στην αθλητικότητα, στην σκληράδα και στην ιεραρχία, έχοντας για στρατηγό τον Σπανούλη και αντι-στράτηγους τον Πρίντεζη, τον Λο και εν συνεχεία παίκτες όπως ο Λοτζέσκι και ο Χάκετ. Παίζοντας από 28 ως 35 λεπτά στα παιχνίδια, δεν μπορεί να χαραμίζει ενέργεια στην άμυνα. Από εξολοθρευτής στα νιάτα του, κατέληξε σε επιθετικό στόχο κάθε αντιπάλου. Το τίμημα της ηλικίας και του ρόλου. Κανείς 35χρονος δεν μπορεί να είναι 10/10 και στις δύο άκρες του παρκέ για τόσο μεγάλο διάστημα. Εδώ ελάχιστοι μπορούν να το κάνουν και κάτω από τα 30, ειδικά αν δεν λέγονται Σέρχιο Γιουλ. Άλλη ιστορία, όμως, αυτή.

Στα τελευταία ματς ο Σπανούλης είναι ένας άλλος παίκτης. Δεν διεκδικεί φάσεις μες στη ρακέτα. Παίρνει δύσκολα σουτ απλά και μόνο για να μπει στο παιχνίδι. Κάνει εύκολα λάθη. Φαίνεται ότι δεν αισθάνεται 100% έτοιμος. Λογικό από τη στιγμή που βρίσκεται σε ένα διαρκές μπες-βγες από το ιατρικό δελτίο στην 12άδα της ομάδας. Το πρόβλημα με τους τραυματισμούς δεν είναι αφορά μόνο τη σωματική ετοιμότητα, αλλά αποτελεί πλήγμα στην προσπάθεια του παίκτη να βρει ρυθμό.

Λένε ότι οι αθλητές πρέπει να ακούν το σώμα τους. Και το σώμα του Σπανούλη του λέει πολλά τελευταία. Από τον Ιανουάριο (τραυματίστηκε στο τελευταίο ματς του 2016 με την Φενέρμπαχτσε) έχει 8.5 πόντους, με 32% εντός παιδιάς, 4.4 ασίστ, 3.5 λάθη και 6.8 ranking σε 22 λεπτά συμμετοχής. Μεγάλη πτώση σε σχέση με τους 13.7 πόντους (43% εντός παιδιάς), τις 6.4 ασίστ και το 13.6 ranking που είχε 27 λεπτά ως το ματς με τη Φενέρ.

Όταν ξεπεράσει πλήρως το πρόβλημα στους προσαγωγούς, θα είναι ο γνωστός Σπανούλης. Δεν υπάρχει αμφιβολία για αυτό. Ενδεχομένως να το είχε ξεπεράσει αν δεν υπήρχαν στον Ιανουάριο καρφιτσωμένα τρία ντέρμπι με τον Παναθηναϊκό. Το θέμα, όμως, δεν είναι ο τραυματισμός. Είναι το πως θα εξελιχθεί όλη αυτή η συζήτηση. Και αν δεν επείγει, θα ακολουθήσει την επόμενη χρονιά ή την παρεπόμενη. Ακόμη βρισκόμαστε στον πρόλογο. Το πραγματικά ενδιαφέρον ερώτημα είναι πως θα καταφέρει ο ίδιος να προσαρμόσει το παιχνίδι και τη στρατηγική του για να κερδίσει μερικούς ακόμη γύρους στο ρινγκ με τον ανίκητο χρόνο. Αν θα πρέπει, δηλαδή, να αλλάξει το παιχνίδι του και κυρίως το ρόλο που θέλει να έχει. Αν θα πρέπει να γίνει και αυτός μια spot-up επιλογή, παίζοντας ταυτόχρονα χωρίς τη μπάλα και όχι αποκλειστικά μ' αυτή. Αν θα πρέπει να αρχίζει να βασίζεται περισσότερο στη δύναμη και στο σουτ, παρά στο πρώτο βήμα, όπως για παράδειγμα κάνει ο Νίκος Ζήσης. Γιατί στην τελική πόσο ακόμη θα αντέξει να τρέχει όλα τα pick-n-roll της ομάδας; Πόσο καιρό θα μπορούν τα πόδια του να βαστούν την πρώτη απειλή για το αντίπαλο καλάθι;

Έχουμε δει πολλές φορές στο παρελθόν παίκτες να αλλάζουν το παιχνίδι τους. Ο Τζόρνταν για παράδειγμα από slasher, έγινε μια ιδιοφυΐα του post. Ο Αλβέρτης μετακόμισε από το "2" της δεκαετίας του '90, στο "3" και τέλειωσε την καριέρα του στο "4". Το ίδιο και ο Τσαρτσαρής. Έπαιζε "3" στο Περιστέρι, "4" στα πρώτα του χρόνια στον Παναθηναϊκό και πήρε "σύνταξη" ως αναπληρωματικό 5άρι.

Τα παραδείγματα είναι πολλά. Μιλώντας με διάφορους για το συγκεκριμένα ζήτημα το συμπέρασμα στο οποίο καταλήγουμε είναι απλό: "να προσαρμόσει το παιχνίδι του και να παίξει πολλά χρόνια". Σύμφωνοι! Ο Σπανούλης - ή και ο Διαμαντίδης αντίστοιχα - θα μπορούσαν να έχουν ένα ρόλο 15-20 λεπτών σε μια καλή ομάδα, προσφέροντας διάβασμα, ποιότητα, εμπειρία, ένα clutch στοιχείο στο παιχνίδι της ομάδας και το καλό παράδειγμα για τους υπόλοιπους. Όπως έκανε ο Duncan τόσα χρόνια στο San Antonio. Μια συζήτηση που για το Σπανούλη θα πρέπει να κάνουμε σε 1-2 χρόνια από τώρα, όχι αυτή τη σεζόν.

Αλλά δεν είναι έτσι. Αυτό το σενάριο μοιάζει λογικό και βολικό για ανθρώπους σαν και εμένα και εσένα. Μοιάζει, όμως, μαρτυρικό για αθλητές που έγιναν τόσο σπουδαίοι επειδή ακριβώς πέρα από ταλέντο, είχαν και μεγάλο εγωισμό. Θα θέλουν οι ίδιοι, τα πρώτα ονόματα στη μαρκίζα, οι μεγάλοι πρωταγωνιστές, αυτοί που γέμιζαν τα θέατρα, να μπουν σε δεύτερο ρόλο; Αξίζει για αυτούς ένα τέτοιο φινάλε, όταν έχουν εκατομμύρια στην τράπεζα και δεκάδες τρόπαια στο ράφι του σπιτιού τους;

Οι περισσότεροι απαντούν πως "όχι". Ακόμη και αυτοί που νομίζεις ότι θα πάθουν στερητικό σύνδρομο αν τους βγάλεις από την αθλητική ρουτίνα τους. Παίκτες που κοιμούνται και τρώνε με μοναδικό στόχο να είναι έτοιμοι για προπόνηση, για ανθρώπους που ακόμη και το πότε θα κουρευτούν έχει σχέση με το αγωνιστικό πρόγραμμα της ομάδας. Ποια θα είναι η απόφαση που θα πάρει ο Σπανούλης εν προκειμένω όταν ο χρόνος θα του κάνει την ερώτηση; Εδώ έρχονται τα λόγια του Ρόκι: ο δυσκολότερος αντίπαλος είναι αυτός που βλέπουμε στον καθρέφτη. Ο χρόνος έρχεται δεύτερος.