Ο τελευταίος επιζών από την θρυλική πεντάδα των αδελφών Ανδριανόπουλων και- αρχαιότερος εν ζωή ποδοσφαιριστής του Ολυμπιακού- "έφυγε" το πρωί της Τρίτης (25/10) για να συναντήσει τον Γιάννη, τον Γιώργο, τον Ντίνο και τον Βασίλη. Με αφορμή τον θάνατο του Λεωνίδα Αδριανόπουλου λίγο μετά τα 100α του γενέθλια, το Sport24.gr θυμάται ιστορίες της ζωής του μέσα από δύο δικές του συνεντεύξεις και το βιβλίο "Ο τελευταίος των πέντε".

Ταξιδέψτε στις επόμενες γραμμές σε μία άλλη εποχή μέσα από τις αναμνήσεις του... "στραβοσουγιά" Λεωνίδα. Τα κουστούμια που πούλαγε στα εκτός έδρας ματς, η σχέση αγάπης με τον Παναθηναϊκό, ο φίλος του Κλεάνθης Βικελίδης, το πιστόλι του Τούρκου αστυνομικού, η ίδρυση του Ολυμπιακού και τα... μακαρόνια της Μεγάλης Παρασκευής!

Ξεκινάμε με αποσπάσματα από το βιβλίο "Ο τελευταίος των πέντε" και την συνέντευξη που δόθηκε πριν από 15 χρόνια στον καθηγητή του Πανεπιστημίου της Κέρκυρας, Γιώργο Κεντρωτή.

Τα παρατσούκλια των 5 αδελφών

"Γεννήθηκα το 1911 από πατέρα Τριπολιτσιώτη και μάνα Αναπλιώτισσα. Ο πατέρας είχε σπουδάσει νομικά. Θα έκανε λαμπρή καριέρα δικηγόρου, αν δεν προέκυπτε κάτι παράξενο στην οικογένεια. Ενας θείος πέθανε ξαφνικά και του άφησε στον Πειραιά ένα κατάστημα "Εδώδιμα - Αποικιακά".

Ο αδελφός μου Γιώργος, ήταν αυτός που έφερε το ποδόσφαιρο στον Πειραιά. Σπούδαζε στο Κέιμπριτζ της Αγγλίας και είχε προχωρημένο μυαλό. Εγώ από την πλευρά μου λάτρευα τον αθλητισμό. Εκανα σκάμμα, έτρεχα 100 μ. και εμπόδια, πηδούσα 1,85 μ. στο ύψος. Μέχρι και βόλεϊ έπαιζα.

Και οι πέντε αδελφοί που παίξαμε στον Ολυμπιακό είχαμε παρατσούκλια: "ποδάρας" ο Γιώργος, "μπουλούκος" ο Ντίνος, "δάσκαλος" ο Γιάννης, "κελεμές" ο Βασίλης και "στραβοσουγιάς" εγώ επειδή έγερνα λίγο προς τα εμπρός όταν έπαιρνα την μπάλα κι έτρεχα σαν τον άνεμο."

"Ο Βασίλης που άρεσε στον γυναικόκοσμο!"

"Ο Γιάννης ήταν ο τεχνίτης, ο απαράμιλλος σχεδιαστής του παιχνιδιού και ο άριστος ντριμπλέρ. Ο Βασίλης ήταν πολύ χρήσιμος στις πάσες και πολύ ωραίος άντρας, αυτός που άρεσε στον γυναικόκοσμο.

Ο Ντίνος ήταν μαέστρος στις κοφτές μπαλιές και στην εκμετάλλευση του λεγόμενου "κενού χώρου". Ο Γιώργος, ο ψηλότερος της οικογένειας, ήταν ο γκολτζής. Εγώ ήμουν σκληρός και δυνατός παίκτης και αυτό ήταν που με καθιέρωσε στον Ολυμπιακό.

Τελευταίος (από τους πέντε) στον Ολυμπιακό έμεινα εγώ και αποχώρησα από την ενεργό δράση το 1934, σε ηλικία 23 ετών. Τη δεκαετία του 1930 το ποδόσφαιρο δεν έδειχνε να έχει μέλλον και προκοπή. Παίζαμε μπάλα, δίναμε την ψυχή μας στα γήπεδα, λατρεύαμε τον Ολυμπιακό και τιμούσαμε τη φανέλα, αλλά το όφελος μηδέν, σχεδόν τίποτα."

"Στα εκτός έδρας ματς πούλαγα και κοστούμια"

"Δεν βγάζαμε δραχμή και η φτώχεια ήταν μεγάλη. Πάντως οφείλω να ομολογήσω ότι ακολούθησα ποδοσφαιρική καριέρα μόνο για τα λεφτά. Μπορεί να μην έβγαζα δραχμή, όμως, γνώριζα καλά ότι στο μέλλον θα έπαιρνα το μερίδιο μου...

Οταν παίζαμε (μακριά από την Αθήνα) και νικούσαμε, εγώ είχα μαζί μου δείγματα από το μαγαζί και σε χρόνο μηδέν πούλαγα καμιά δεκαριά κοστούμια. Ολη η αγορά με προτιμούσε. Δεν προλάβαινα να παίρνω παραγγελίες: "Λεωνίδα, θέλω αυτό το κασμίρι και άλλα δύο κοστούμια από εκείνο το δείγμα".... Η ουσία είναι ότι ένιωθα λίγο έμπορος, πέρα από ενεργός ποδοσφαιριστής, κι αυτό μου γέμιζε τη ζωή.

Μετά από τους αγώνες που δίναμε στη Θεσσαλονίκη, οι συμπαίκτες μου έφευγαν Δευτέρα με το τρένο για επιστροφή στον Πειραιά, αλλά εγώ έπαιρνα το γνωστό "βαγκόν-λι" με στόχο να εισπράξω ένα επιπλέον χιλιάρικο. Πιτσιρίκος, αλλά από τότε είχα το εμπόριο μέσα μου."

"Με φωνάζανε και... κυνηγόσκυλο"

"Αν αγωνιζόμουνα σήμερα, θα έπρεπε να μου δώσουν πεντακόσια εκατομμύρια που λέει ο λόγος. Ημουνα λίγο σκληρός και πολύ γρήγορος και αυτά τα στοιχεία σήμερα θεωρούνται πολύτιμα. Συγγνώμη, δεν ήμουν απλώς ταχύς, ήμουν ο ταχύτερος όσων ασχολούνταν με το ποδόσφαιρο στην εποχή μου. Και δυναμικός, δεν καταλάβαινα τίποτα.

Εντεκα δευτερόλεπτα τα εκατό μέτρα έτρεχα και μάλιστα χωρίς να φοράω αβανταδόρικα παπούτσια. Θυμάμαι τον Τάκη Χατζηιωάννογλου του Εθνικού. Σφαίρα. Τον έβλεπα να τρέχει και χαιρόμουν, τον καμάρωνα γιατί μου θύμιζε τη νιότη μου, μόνο που χτύπαγε με το δεξί την μπάλα, ενώ του λόγου μου ήμουν αυστηρά αριστεροπόδαρος, κλασικά στη θέση του εξτρέμ.

Συχνά αντί να τρέχω πήδαγα. Παίζαμε Ελλάς - Σερβία και το κεφάλι μου ακούμπαγε στο ξύλο... Λέγανε οι αντίπαλοι με έκπληξη: "Αυτός δεν είναι κυνηγός, κυνηγόσκυλο είναι"

"Αν ρίξουμε τον Παναθηναϊκό με ποιον θα παίζουμε;"

"Στον αγώνα της 18ης Μαίου 1930 με τον Παναθηναϊκό ηττηθήκαμε πανηγυρικά (2-8). Εκεί που δεν το περιμέναμε. Ομως, ήμασταν όλοι μια παρέα. Ακόμα και με τους Παναθηναϊκούς. Με τον θρυλικό Αγγελο Μεσσάρη είχαμε πολύ καλές σχέσεις και κάναμε πλάκες όλη την ώρα.

Αγαπούσαμε τον Παναθηναϊκό και ο Παναθηναϊκός εμάς. Να φανταστείτε ότι σε κάποια χρονιά που οι Πράσινοι είχαν μπλεξίματα και έπρεπε να ψηφίσουμε για το αν θα πρέπει να υποβιβαστούν, ο αδελφός μου ψήφισε κατά.

Δεχτήκαμε πολλές απειλές και αποδοκιμασίες από φιλάθλους και εγώ με τη σειρά μου ρώτησα το Γιώργο, γιατί έκανε κάτι τέτοιο. Ξέρετε τι μου απάντησε; Ρε Λεωνίδα, αν υποβιβασθεί ο Παναθηναϊκός με ποιον θα παίζουμε;

"Θα κάναμε πάταγο με τον Μηγιάκη"

"Αν εγώ και ο Αντώνης Μηγιάκης (επιθετικός του Παναθηναϊκού) αγωνιζόμασταν σήμερα, θα ήμασταν τα δύο καλύτερα εξτρέμ του πρωταθλήματος. Και οι δυο μαζί θα κοστίζαμε περίπου 1,5 δισ. δρχ. Θα κάναμε πάταγο και θα μας ζητούσαν όλες οι μεγάλες ομάδες.

Δεν πρόκειται να ξεχάσω ποτέ έναν αγώνα του 1932, στο γήπεδο του Παναθηναϊκού, με την πανίσχυρη και αήττητη τότε ομάδα της Σερβίας. Θυμάμαι ήμουν αρχηγός και ως εκ τούτου υποχρεωμένος να δίνω το παράδειγμα στους άλλους. Εγινε ένα πολύ μεγάλο παιχνίδι, τα δώσαμε όλα, νικήσαμε 2-1 με δικό μου γκολ. Αξέχαστη η στιγμή αυτή, αλλά και οι πανηγυρισμοί που ακολούθησαν...."

Η περιπέτεια της Κωνσταντινούπολης

"Αρχές της δεκαετίας του 1930, ήταν προγραμματισμένος ένας αγώνας του Ολυμπιακού στην Κωνσταντινούπολη. Ο Γιώργος ανέλαβε την πρωτοβουλία και συγκάλεσε οικογενειακό συμβούλιο. «Γνώμη μου είναι να πάμε στην Τουρκία και να παίξουμε, και αυτό θα βοηθήσει ώστε να συμβιβάσουμε τα πράγματα μήπως και μπορέσουμε να βοηθήσουμε να αποκατασταθεί η φιλία των δύο γειτονικών χωρών» μας είπε...

Αγωνιστήκαμε με θάρρος και λεβεντιά, όμως νιώθαμε γύρο μας το μίσος να βράζει. Ενας αστυνομικός θυμάμαι, λίγο πριν βγούμε στο γήπεδο, τράβηξε το πιστόλι του και έκανε πως μας σημαδεύει για να μας σμπαραλιάσει τα νεύρα. Μετά έβγαλε το κλομπ από τη μέση του και χτύπησε τον τερματοφύλακά μας."

"Ο φίλος μου ο Βικελίδης"

"Οταν ο Ολυμπιακός αντιμετώπιζε τον Αρη, ο προπονητής των Θεσσαλονικέων έβαζε τον Βικελίδη δεξιό χαφ για να με αντιμετωπίζει, ενώ η κανονική του θέση ήταν αριστερό χαφ. Μάχη γιγάντων. Σε έναν αγώνα ο φίλος μου ο Βικελίδης, μου έριξε δύο γερές κλοτσιές, τσατίστηκα και πιαστήκαμε στα χέρια, αλλά μας χώρισε ο αδελφός μου ο Γιώργος και μας συμφιλίωσε.

Μετά τον αγώνα θα μαζευόμαστε όλοι οι διεθνείς γιατί θα φεύγαμε για τη Ρουμανία. Πράγματι το βράδυ φύγαμε όλοι μονιασμένοι και εγώ κάθισα δίπλα στον φίλο μου Βικελίδη, έχοντας ξεχάσει και οι δύο το επεισόδιο.

Ο Βικελίδης υπήρξε μεγάλος ποδοσφαιριστής, όπως και ο Μίμης Δομάζος του Παναθηναϊκού, ανεπανάληπτος σε πάθος μέσα στον αγωνιστικό χώρο. Και ο Σιδέρης ήταν σπουδαίος κυνηγός, πολύ υπολογίσιμος και με στόφα νικητή. Οι νεότεροι έχουν περισσότερες δυνάμεις, γιατί απλώς έχουν περισσότερες προπονήσεις."

"Ο Ολυμπιακός είναι λατρεία"

"Ο αθλητισμός με έσωσε. Γι΄αυτό και τον αγάπησα. Εχω κάνει πέντε φορές στρατιώτης, δύο ναύτης, ενώ έχω υπηρετήσει και πέντε μήνες στο μέτωπο.

Σε όλη μου τη ζωή ουδεμία φορά κάπνισα και ξενύχτησα. Και βέβαια, σημαντικό ρόλο σε όλα έπαιξε ο Ολυμπιακός. Είναι λατρεία. Εμείς τον φτιάξαμε και θα τον αγαπάμε μέχρι να πεθάνουμε."

Η ίδρυση του Ολυμπιακού

Στις επόμενες γραμμές θα διαβάσετε αποσπάσματα από την συνέντευξη του Λεωνίδα Ανδριανόπουλου στον Δημήτρη Καπράνο πριν από 10 χρόνια.

"...γωνία Αλκιβιάδου και Kαραολή"

- Πώς ιδρύθηκε ο Ολυμπιακός, κ. Λεωνίδα; Από ποιους και γιατί;

- " Εμπνευστής της ιδέας ήταν ο αδελφός μου ο Γιάννης και από κοντά ο Γιώργος, ο Βασίλης και ο Ντίνος, καθώς κι ένας φίλος μας ονόματι Kαμπέρος, που έδωσε την ιδέα για το όνομα, εμπνεόμενος από τους Ολυμπιακούς Αγώνες. Στους ιδρυτές μπορούν να καταταγούν και ο Μανούσκος, βιομήχανος, ο Μαραγκουδάκης, διευθυντής υπουργείου.

Οι συνεδριάσεις όπου κυοφορήθηκε η ιδέα έγιναν στην ταβέρνα του Μοίρα, γωνία Αλκιβιάδου και Kαραολή - τώρα έχουν γίνει πολυκατοικίες! Εγώ δεν μπορούσα να πάω. Ημουν τότε 13-14 ετών. Να πας μικρός σε ταβέρνα; Ουουου! Ούτε απέξω δεν πέρναγες! Αμέσως μετά την ίδρυση, το σωματείο νοίκιασε μια ωραία λέσχη στην οδό Kολοκοτρώνη. Εκεί μπορούσα να πάω...

Τότε τα σωματεία ποδοσφαίρου στον Πειραιά ήταν δύο. Η «Πειραϊκή Ενωση» και ο «Εθνικός Ομιλος Φιλάθλων». Εμείς, ως αθλητές του κλασικού αθλητισμού, ξεκινήσαμε από τον «Πειραϊκό Σύνδεσμο». Αποφασίστηκε, λοιπόν, στην ταβέρνα να ιδρυθεί ο Ολυμπιακός. Το όνομα έδωσε ο Kαπέρος, τα χρώματα ο αδελφός μου ο Γιάννης (πατέρας του Ανδρέα, του υπουργού), που είχε δει τη φανέλα με το «κόκκινο-άσπρο» στην Αγγλία, στο Kέμπριτζ. Εκεί όπου αργότερα δίδαξε ο γιος του!"

"Έτσι μπήκα στην ομάδα..."

"Σιγά σιγά, παίζαμε και οι πέντε. Τέσσερις κι εγώ πέντε. Παίζαμε ωραίο φούτμπολ, μας είχε δείξει ο αδελφός μου πώς έπαιζαν οι Εγγλέζοι. Συγχρονισμένο φούτμπολ! Kάναμε θεωρία στο σπίτι με τον αδερφό μου τον Γιώργο και μετά πήραμε έναν προπονητή, ονόματι Kοψίβα. Αυτός με έβαλε στην πρώτη ομάδα.

Ημουν 14 χρόνων, χτύπησε ένας Kαραντινός, έξω αριστερά και από δοκιμή, έγινα μόνιμος! Μετά το Φάληρο, όπου υπήρχε το «Ποδηλατοδρόμιο» και παίζαμε στην καρβουνόσκονη, έφτιαξε και ο Παναθηναϊκός γήπεδο, για 8.000 θεατές. Εκεί παίζαμε τα περισσότερα ματς. Θυμάμαι ένα «Kύπελλο Πάσχα» το 1930."

"Μακαρόνια Μεγάλη Παρασκευή;"

"Kάποια Σαββατοκύριακα, μέναμε στα ξενοδοχεία, είχε λεφτά τότε ο Μπαρμπαρέσος, εύπορος Πειραιώτης, χορηγός της ομάδας, ας πούμε, όπως και ο Ζαγοραίος. Μέναμε στο Χαλάνδρι, ήταν Μεγάλη Παρασκευή. Οι αθλητές τρώμε συνήθως στις 11.30. «Τι θα φάμε;», ρωτάει ο Γιώργος σαν χαμένος τον προπονητή. «Μακαρόνια!», λέει αυτός. «Τρελάθηκες; Μακαρόνια Μεγάλη Παρασκευή;».

Δημιουργήθηκε πρόβλημα και κλήθηκε... ο δεσπότης της περιοχής. «Ε!», λέει, τα παιδιά, δεν πειράζει, είναι αθλητές, πρέπει να κερδίσει και η ομάδα μας, μπορούν να φάνε και κρέας»! «Αποκλείεται, λέει ο Γιώργος. Μεγάλη Παρασκευή σπίτι μου, δεν είχε ούτε φακή η μάνα μου! Μια νερόσουπα το βράδυ, ούτε λάδι ούτε χαλβά!

Ο ξενοδόχος έφερε κάτι φιλέτα. Πηγα να φάω κι εγώ. Ο Γιώργος θηρίο! «Πώς θα παίζω, ρε Γιώργο, φούτμπολ; Ωρες θα τρέχω. Μπορώ να κρατηθώ με τα μακαρόνια;». Εφαγα. Kαι στον αγώνα, σε μια διεκδίκηση της μπάλας, πέφτω πάνω στη δοκό και παθαίνω εσωτερική αιμορραγία! Εμεινα 20 μέρες στον «Ευαγγελισμό», ξάπλα! Από τότε, δεν μπαίνει κατσαρόλα σπίτι Μεγάλη Παρασκευή!"

* Ο Λεωνίδας Ανδριανόπουλος έπαιξε στον Ολυμπιακό από το 1927 έως το 1935. Σε 40 αγώνες της προκριματικής και της τελικής φάσης του πρωταθλήματος Ελλάδας σημείωσε 9 γκολ. Αναδείχτηκε 4 φορές πρωταθλητής Ελλάδας. Με την εθνική ομάδα αγωνίστηκε σε 11 παιχνίδια σημειώνοντας 2 γκολ.

** Στην κεντρική φωτογραφία ο Λεωνίδας Ανριανόπουλος με τον Βούλγαρο Πέσεφ και τον διαιτητή του αγώνα Ελλάδα-Βουλγαρία (1935 για το Βαλκανικό)