Ο παίκτης που άλλαξε το μπάσκετ
Ο Kenny Sailors δεν ήταν ο πρώτος που έβαλε άλμα στο σουτ. Ήταν εκείνος που εξέλιξε τη διαδικασία σε αυτό που ξέρουμε ως jump shot. Ήταν ο τρόπος του να νικά τον -πολύ ψηλότερο- αδελφό του και τελικά, ο τρόπος να γίνει πιο θεαματικό το μπάσκετ.
Ο άνθρωπος στον οποίον χρωστά το μπάσκετ το jump shot δεν είναι ανάμεσα μας. Ο Kenny Sailors πέθανε το περασμένο Σάββατο (30/1), σε ηλικία 95 χρόνων, στον ύπνο του, σε οίκο ευγηρίας όπου ζούσε τα τελευταία χρόνια και αυτή ήταν η αφορμή για να θυμηθούν όλοι πώς το σπορ απέκτησε έναν από τους πιο όμορφους τρόπους για να στείλεις την μπάλα στο καλάθι.
Στην εξέλιξη του video που μόλις είδατε, ο 91χρονος τότε Sailors λέει στο συνεργείο "come on, you guys, ξέρετε πως δεν μπορώ να σκύψω". Μετά, αρχίζει να εξηγεί πώς του ήλθε η έμπνευση να συνδυάσει το σουτ με άλμα. Η ιστορία του ξεκίνησε εν μέσω Παγκόσμιας Οικονομικής Ύφεσης (1919-1939) στο Wyoming. Εκεί όπου μεγάλωσε, ο γεννημένος στις 14 Ιανουαρίου του 1921, στο Bushnell της Nebraska. Ο πατέρας του πέθανε νέος και η μητέρα του ανέλαβε την ανατροφή του ιδίου, του αδελφού και της αδελφής του. Θέλησε να μεγαλώσει τα παιδιά της, μακριά από τις πόλεις. Κατέληξε στο Hillsdale, όπου όλοι δούλευαν στα χωράφια, για να ζήσουν. Εκείνος ήταν στις πατάτες. " Μια μέρα, όταν ήμουν 7 χρονών, διψούσα και πεινούσα -πάντα πεινούσα- και έκανα ένα λάθος. Είπα στη μητέρα μου "βαρέθηκα αυτήν την ιστορία με τις πατάτες". Δεν μου απάντησε και τότε είχα καταλάβει πως κάτι πάει λάθος. Λίγα λεπτά αργότερα μου είπε "Κenneth αν νιώθεις έτσι, πήγαινε στο σπίτι και μην έλθεις στο τραπέζι, το βράδυ". Ο τόνος της φωνής της ήταν τέτοιος που προβληματίστηκα. Φυσικά, δεν πήγα σπίτι. Συνέχισα τη δουλειά και δεν παραπονέθηκα ποτέ ξανά". Όταν ο Budd (ο μεγάλος αδελφός του) πήρε υποτροφία για να παίξει μπάσκετ στο University of Wyoming, η οικογένεια μετακόμισε στο Laramie.
Όταν τα παιδιά δεν δούλευαν στους αγρούς της οικογενείας " ήμουν με τον Budd, έναν εξαιρετικό αθλητή και παίζαμε μπάσκετ με μια δερμάτινη μπάλα, χρησιμοποιώντας ως καλάθι ένα σκουριασμένο σίδερο που είχαμε καρφώσει στον ανεμόμυλο της οικογενείας. Συνήθως, ο αέρας έπαιρνε την μπάλα. Γενικότερα, δεν μπορούσα να βρω ένα σουτ. Ντρίμπλαρα και δεν μπορούσα να βρω τον τρόπο να τον περάσω και να σκοράρω. Εκείνος το απολάμβανε. Ήταν 1.96 και εγώ έφτανα βαριά το 1.70. Συνήθιζε να μου λέει " καλύτερα να βρεις ένα άλλο άθλημα να ασχοληθείς. Αυτό δεν είναι το άθλημα σου. Είναι για μεγαλόσωμους, για ψηλούς". Δεν έκανε ακριβώς αυτό, να βρει δηλαδή ένα άλλο άθλημα. Προσπάθησε να βρει έναν τρόπο να νικήσει τον αδελφό του, γιατί είχε κουραστεί να χάνει. Στα 13 του " μια ζεστή μέρα, το Μάιο του 1934 μου ήλθε η ιδέα να βάλω στη διαδικασία το άλμα. Το μόνο πράγμα που μπορούσα να κάνω έως τότε, ήταν να πηδώ".
Ως μαθητής σχολείου, είχε διακριθεί basketball, το football και το στίβο. Πιο ειδικά, στο άλμα εις μήκος. Ως τελειόφοιτος, είχε πάρει και μετάλλιο για άλμα 6.7 μέτρων, ενώ ήταν εξαιρετικός και στο οριζόντιο άλμα -με καλύτερη επίδοση το 1 μέτρο. Το στιλ του όμως, ήταν λίγο περίεργο και για αυτό είχαν μαζευτεί πολλοί εκείνοι που του είχαν προτείνει να κάνει κάτι άλλο. " Σκέφτηκα ότι "ο τύπος είναι πολύ ψηλός, εγώ όχι, αλλά μπορώ να πηδήξω. Αποφάσισα λοιπόν, να χρησιμοποιήσω το οριζόντιο άλμα. Έφτασα όσο πιο ψηλά μπορούσα, έβαλα την μπάλα πάνω από το κεφάλι μου και έκανα το σουτ. Μπήκε στο καλάθι. Δεν θυμάμαι αν σούταρα με τα δυο χέρια ή με το ένα. Θυμάμαι πως ήμουν εύστοχος. Τα πόδια του αδελφού μου είχαν μείνει κολλημένα στο έδαφος και μου είπε "Kenny μόλις απέκτησες κάτι που μπορεί να σου φανεί χρήσιμο. Έχω την εντύπωση πως πρέπει να εξελίξεις αυτό το σουτ". Για αυτό, χρειάστηκε χρόνια. " Δεν έγιναν όλα σε μια νύχτα. Για να φτάσω στο σημείο να κάνω ένα κανονικό jump shot, δούλεψα πάρα πολύ καιρό. Είχα βρει, όμως τη βασική ιδέα του τι ήθελα να κάνω".
Μόνο που όσο εκείνος προσπαθούσε να βρει τις άκρες του, τον έβλεπε κόσμος που... αμέσως άρχισε να μιμείται το στιλ του. Μέχρι που έγινε πρωτοσέλιδο στο περιοδικό Life. Εκεί διάβασαν οι αναγνώστες πως " πριν δεκαπέντε ημέρες, οι Wyoming Cowboys έκαναν ένα μεγάλο ταξίδι ανατολικά και νίκησαν το Long Island University, μπροστά σε κοινό 18.056 θεατών, χρησιμοποιώντας τον μετρ στον έλεγχο της μπάλας, Milo Komenich και τη γρήγορη, "γλυκιά' ντρίμπλα, μαζί με το ακριβές jump shot του Kenny Sailors και νίκησαν 57-42".
Για το ίδιο... συμβάν, η εφημερίδα του University of Nebraska είχε γράψει " μετά το τέλος της θητείας του στο ναυτικό, ο Kenny Sailors βρέθηκε και πάλι στο Madison Square Garden. Ένα σουτ που έκανε, έγινε ιστορικής σημασίας. Παραμένει ιστορικής σημασίας. Είχε κλέψει και έτρεξε στην αριστερή πλευρά του γηπέδου. Στην κορυφή, "έκοψε" δεξιά, σταμάτησε και έκανε άλμα. Οι θεατές που ήταν στις γραμμές του γηπέδου, έμειναν αποσβολωμένοι, όπως τον κοιτούσαν να... ανεβαίνει έως τον πίνακα του σκορ. Φάνηκε να "μένει" στον αέρα και στην κορυφή του άλματος του, απελευθέρωσε την μπάλα από τα χέρια του. Τα φλας των φωτογράφων άρχισαν να εκρήγνυνται. Στα μάτια των 18.056 φιλάθλων που ήταν στις εξέδρες, τα φλας είχαν "παγώσει" την εικόνα του Sailors στον αέρα, ενώ από κάτω του υπήρχαν παίκτες που φαίνονταν να 'χουν παγιδευτεί στο παρκέ σαν αγάλματα και να τον κοιτούν με δέος. Δυο εβδομάδες μετά, το περιοδικό Life δημοσίευσε τη σχετική φωτογραφία και κάπως έτσι εκατομμύρια νέοι που είδαν το στιγμιότυπο, άρχισαν να σουτάρουν σαν και εκείνον. Προκλήθηκε αλυσιδωτή αντίδραση. Άρχισαν όλοι να κάνουν jump shot".
Τι θυμάται εκείνος; " Ήταν πάρα πολλοί εκείνοι που μου είπαν πως εκεί ήταν που είδαν για πρώτη φορά το jump shot. Μεταξύ τους ήταν και πολλοί μπασκετμπολίστες. Αν δείτε τη φωτογραφία, τα πόδια όλων είναι κολλημένα στο έδαφος. Εκτός των δικών μου. Αυτός ήταν ο βασικός κανονισμός, στην εποχή μου. Να μην αφήνεις το παρκέ, στην άμυνα ή την επίθεση. Αν ήμουν ο πρώτος που έκανε άλμα, για να βάλει καλάθι; Όπως είχε πει o προπονητής μου στο κολέγιο, Ev Shelton (Hall of Famer κόουτς ), ίσως να μην ήμουν ο μόνος, αλλά ήμουν εκείνος εξέλιξα το σουτ σε αυτό που είναι σήμερα".
Για την ιστορία, στη δεκαετία του '30 είχαν καταγραφεί άλλα δυο περιστατικά παικτών που είχαν κάνει χρήση του άλματος. Ήταν ο Glenn Roberts, από τη Virginia, ο οποίος ως μαθητής του Emory & Henry College πηδούσε και σούταρε με τα δυο χέρια και ο Joe Faulks, ένα παιδί από το Kentucky που πήγε στο Myrray State και από το 1946 έως το 1962 αγωνιζόταν στους Philadelphia Warriors. Σε ό,τι αφορά το σουτ με το ένα χέρι, υπήρχε μόνο άλλη μια περίπτωση: αυτή του Hank Luisetti, ενός All American του Stanford. Αλλά δεν ξεκολλούσε τα πόδια από το γήπεδο. Ο Sailors συνδύασε τις τέχνες και για αυτό θεωρείται ο πρώτος "καθαρός" jump shoοter. Παράλληλα, ήταν πολύ καλός αμυντικός και εξαιρετικός στο χειρισμό της μπάλας, ενώ αυτόπτες μάρτυρες επιμένουν πως "έκανε πράγματα με την μπάλα, που δεν έχετε δει μέχρι σήμερα".
τότε ήταν που άκουσα για πρώτη φορά το όνομα Kenny Sailors. Οι περισσότεροι κόουτς στα high schools του Texas δίδασκαν ακόμα την εκτέλεση βολής με το στιλ της "κουτάλας" και το σουτ με τα δυο χέρια. Εμείς είχαμε μόλις αρχίσει να αναπτύσσουμε το σουτ με το ένα χέρι και ιδιαίτερα αυτό με ένα βήμα πίσω ή ένα βήμα μπροστά. Ξέραμε για το jump shot, αλλά δεν είχαμε τους προπονητές που θα ήταν ικανοί να μας το διδάξουν, βήμα προς βήμα. Οπότε δεν μπορούσαμε να κατανοήσουμε επακριβώς πώς έπρεπε να γίνει. Γνωρίζαμε ωστόσο, πως ο Kenny ήταν ένας από τους τύπους που πήραν τα credits".
Ο Bob Knight (ένας ακόμα Hall of Famer) είχε δηλώσει σε ντοκιματέρ που αφορούσε την είσοδο του Sailors στο "Naismith Memorial Basketball hall of fame" πως "τίποτα δεν άλλαξε το σπορ περισσότερο από όσο το άλλαξε το jump shot. Όσο ζω, δεν έχω δει κάποιον άλλον να κάνει κάτι που να εξυψώνει τόσο πολύ το άθλημα, στα μάτια του κοινού, όσο αυτό που έκανε ο Sailors" και μετά έγινε σήμα κατατεθέν δεκάδων σταρ, με πρώτους στη λίστα τους Jerry West, Michael Jordan και Stephen Curry.
Την περίοδο 1942-43 οι Cowboys έφτασαν στην κατάκτηση του πρωταθλήματος στο NCAA, με ρεκόρ 31-2. Στο NCAA Tournament επικράτησαν της Οklahoma (53-50) και μετά του Georgetown (46-34). Ο τριτοετής Sailors αναδείχθηκε "most oustanding player" του τουρνουά. Αναδείχθηκε και "National College player of the year". Ακολούθησε η κατάκτηση του National Invitational Tournament, που διεξήχθη στο Madison Square Garden και το 52-47 επί του κατόχου του τίτλου, St. John's. Δεν υπήρχε πια η παραμικρή αμφιβολία ως προς το ποια ήταν η καλύτερη ομάδα του έθνους. Ο Sailors ακόμα θυμάται την ημέρα που πάτησε το πόδι του στη Mecca των γηπέδων. " Ήμουν ένα παιδί από μια φάρμα στο Hillsdale, που δεν είχε βγει ποτέ από την πολιτεία του -κάτι που ίσχυε και για τους περισσότερους συμπαίκτες μου, μάλιστα ήταν η πρώτη φορά που μπαίναμε και σε τρένο- και μόλις 19 χρόνων. Μπορείτε λοιπόν, να καταλάβατε πώς ένιωσα την πρώτη φορά που βρέθηκε στο Madison Square Garden ή όταν άκουσα από τα μεγάφωνα το όνομα μου και ο κόσμος άρχισε να χειροκροτεί. Δεν είχα δει κάτι παρόμοιο, ποτέ άλλοτε στη ζωή μου. Δεν είχα ξαναδεί τόσους ανθρώπους μαζεμένους στο ίδιο κτίριο".
Ο Sailors είναι δεξιά από το τρόπαιο.
Στην επιστροφή της ομάδας στο Laramie " όλη η πόλη μας περίμενε στο σταθμό του τρένου. Και οι 8000 κάτοικοι, οι μισοί από όσους ήταν στο MSG! Αισθάνθηκα να ντρέπομαι. Δεν μπορούσαμε να πάμε πουθενά στην πόλη, χωρίς να μας σταματά ο κόσμος. Θυμάμαι, είχα πάει να αγοράσω ένα γεύμα και μου το χάρισαν. Μας χάριζαν τα πάντα". Όταν τελείωσαν οι εκδηλώσεις χαράς, ήταν ένας από τους επτά παίκτες της ομάδας που διέκοψαν την κολεγιακή καριέρα, για πολεμήσουν στο Β' Παγκόσμιο Πόλεμο. Εκείνος κατατάχθηκε στο Ναυτικό και υπηρέτησε στο Νότιο Ειρηνικό. Έπειτα από τη διετή θητεία του, επέστρεψε στο University of Wyoming που κατά τη διάρκεια του πολέμου είχε ακυρώσει το πρόγραμμα μπάσκετ για μια σεζόν (1943-44). Πήρε απολυτήριο το 1946, οπότε επίσης κέρδισε ό,τι ατομική διάκριση υπήρχε (όπως και το 1943).
Δεν ένιωσε πως είχε καταφέρει κάτι που τον κάνει να νιώθει ολοκληρωμένος. Για αυτό και αποφάσισε να γίνει επαγγελματίας. Ήταν από τα πρώτα μέλη της λίγκας που έγινε αυτό που σήμερα ξέρουν σε όλες τις γωνίες της γης ως ΝΒΑ. Για πέντε χρόνια αγωνίστηκε σε διάφορες ομάδες του ΝΒΑ (Cleveland Rebels, Chicago Stags, Philadelphia Warriors, Providence Steam Rollers, Denver Nuggets, Boston Celtics και Baltimore Bullets). Μοίρασε την τελευταία του σεζόν (1950-51) στη Boston και τη Baltimore. Την αγωνιστική περίοδο 1949-50 είχε προσφέρει στο Denver 17.3π. ανά αγώνα. Όταν κρέμασε τη φανέλα, ήταν η τελευταία φορά που ασχολήθηκε με το σπορ. " Ο Θεός με είχε βοηθήσει να δω πως υπάρχουν πράγματα πολύ πιο σημαντικά από το παιχνίδι του μπάσκετ", είχε σχολιάσει.
Αφοσιώθηκε στη σύζυγο του, Marilynne, το οικογενειακό ράντσο, στο Jackson Hole του Wyoming, πριν μετακομίσει στην Alaska και εργαστεί ως οδηγός κυνηγών και ψαράδων για 33 χρόνια. Στον ελεύθερο χρόνο του έκανε τον προπονητή μπάσκετ για τα παιδιά της περιοχής. Μάλιστα, πήρε εθνικό πρωτάθλημα κορασίδων. Μετά το θάνατο της επί 60ετίας συντρόφου του, το 2002 (από άνοια), επέστρεψε στη γενέτειρα του. Είχε πει πως " ήταν σκληρό, αλλά ο Θεός σου δίνει δύναμη που δεν ξέρεις από πού προέρχεται, αλλά σου δίνει δύναμη να ξεπεράσεις σχεδόν τα πάντα". Αυτή τη φράση την επανέλαβε όταν "έχασε" και τις δυο κόρες του. Του είχε μείνει ο γιος του, 8 εγγόνια, 12 δισέγγονα και ένα τρισέγγονο. Στο Wyoming "έπιασε" ένα διαμέρισμα, λίγα βήματα μακριά από το γήπεδο του πανεπιστημίου. Έως τα βαθιά γεράματα, του συμπεριφέρονταν σαν να ήταν rock star κάθε φορά που παρακολουθούσε ματς των Cowboys ή των Cowgirls. Παίκτες, 70 χρόνια νεότεροι του, πήγαιναν προς το μέρος του για να τον χαιρετίσουν και ο κόσμος τον αποθέωνε. Όλοι ήξεραν ποιος είναι.
Το 2012 μπήκε στο National Collegiate Basketball Hall of Fame, στην "τάξη" που περιέλαβε τους Joe B. Hall (κόουτς του Kentucky), Patrick Ewing και Earl Monroe. Μετά την παρουσίαση του, ο 91χρονος Sailors είχε πει πως του έκαναν μεγάλη τιμή. Μετά πρόσθεσε " το μόνο πλεονέκτημα που είχα έναντι των υπολοίπων, ήταν πως ήμουν όμορφος και είχα το jump shot". Ακόμα δεν έχει μπει στο "Naismith Memorial Basketball hall of fame", αλλά προφανώς δεν θα μείνει εκτός ως εκείνος που μας επέτρεψε να απολαύσουμε έναν από τους πιο ενδιαφέροντες τρόπους να βάζεις την μπάλα στο καλάθι.
Πηγές: Jump Shot: The Kenny Sailors Story, Κenny Sailors: Leap of faith (ντοκιμαντέρ), washingtonpost.com, wyohistory.org, nytimes.com, bleacherreport.com, kennysailorsjumpshot.com, Wyoming PBS.