Από το Κέιπ Τάουν είναι ορατή η Νήσος Ρόμπεν, που προοριζόταν ως φυλακή την περίοδο του Απαρτχάιντ. Σήμερα είναι μουσείο και σημείο αναφοράς ως κολαστήριο για το μαύρο πληθυσμό της Νοτίου Αφρικής.

Από τα κελιά των φυλακών του πέρασαν όλοι οι ηγέτες του πληθυσμού των μαύρων της χώρας, συμπεριλαμβανομένου βεβαίως και του Νέλσον Μαντέλα.

Το Απαρτχάιντ "υπερηφανευόταν" ότι στις φυλακές του υπήρχε, δήθεν, σεβασμός των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Παράδειγμα; Κάθε Σάββατο γινόταν ακρόαση των παραπόνων των κατηγορουμένων από τους υπευθύνους. Ελλιπής σίτιση, ελλιπής ενδυμασία κλπ. Φυσικά, καμία απαίτηση δεν ικανοποιούνταν.

Στα τέλη του 1964, οι κρατούμενοι ζήτησαν να παίζουν ποδόσφαιρο. Στην αρχή ελήφθη ως αστείο, αλλά μόνο στην αρχή.

Ο διευθυντής των φυλακών, τότε, πήρε (ακόμη) μία σκληρή απόφαση. Όποιος ζητά να παίξει ποδόσφαιρο, θα τιμωρείται με δύο ημέρες χωρίς φαγητό. Ήταν σίγουρο ότι κανείς εκ των εξαθλιωμένων κρατουμένων, δεν θα θυσίαζε την πείνα του για να παίξει ποδόσφαιρο.

Αλλά το πείσμα και η αλληλεγγύη βασίλευε, μεταξύ των κρατουμένων. Αποφάσισαν ότι κάθε Σάββατο, θα υπάρχει ένας, ο οποίος θα αιτείται να παίξουν ποδόσφαιρο. Και θα υφίσταται και την τιμωρία, φυσικά. Εξαιρέθηκαν οι ηλικιωμένοι και οι ανάπηροι.

Αλλά, το πείσμα βασίλευε και στο Απαρτχάιντ. Οι αιτήσεις για ποδόσφαιρο και οι κρατούμενοι που είχαν να βάλουν φαγητό στο στόμα τους δύο ημέρες, ήταν ρουτίνα περί το 1966.

Στη Νήσο Ρόμπεν, έφθασε η αποστολή του Ερυθρού Σταυρού, η οποία ήρθε σε άμεση επαφή με τις αντιξοότητες των κρατουμένων. Η άδεια για διεξαγωγή ποδοσφαιρικών αγώνων μεταξύ των κρατουμένων, ζητήθηκε μέσω του Ερυθρού Σταυρού.

Τότε, η ραστιστική εξουσία της Νοτίου Αφρικής, σκέφτηκε ότι ίσως αυτό "καθάριζε" την εικόνα του υπόλοιπου κόσμου, γι' αυτήν. Κι αποφάσισε. Κάθε Σάββατο, θα διεξάγονται αγώνες ποδοσφαίρου, διάρκειας μισής ώρας. Και με τη βεβαιότητα, ότι θα μία ακόμη συνήθεια που θα βαριόντουσαν σύντομα, οι κρατούμενοι.

Το 1967 γίνεται η πρώτη... σέντρα. Τα ονόματα τυχαία κι επιλεγμένα από τους ίδιους. Rangers εναντίον Bucks. Το πρώτο ματς ποδοσφαίρου. Αλλά το καθεστώς υπολόγισε λάθος. Δημιουργήθηκε σύντομα, πρωτάθλημα. Οι αγώνες ήταν όλο και πιο συχνοί. Και δεν ήταν μόνο για διασκέδαση, αλλά και για πολιτική οργάνωση των παικτών / φυλακισμένων.

Η ένταξη στις 7 εκ των 8 (Rangers, Bucks, Hotspurs, Dynamo, Ditshitshidi, Black Eagles y Gunners) προϋπέθετε πρότερο πολιτικό φρόνημα. Μόνο ή όγδοη, Manong, είχε ελεύθερη... είσοδο. Ο Νέλσον Μαντέλα δεν έπαιξε σ' αυτούς του αγώνες, αλλά βοήθησε στη σύσταση του πρωταθλήματος Makana, σήμερα επίτιμο μέλος - ομοσπονδία της FIFA.

Οι μπάλες από χαρτί η ο,τι άλλο ήταν διαθέσιμο. "Αρχικά έπρεπε να παίξουμε κρυφτό στα κελιά μας, για να κατασκευάσουμε τις μπάλες. Αυτό απαγορευόταν. Το κάναμε μυστικά. Εάν μας ανακάλυπταν, απλά δεν τρώγαμε για μερικές ημέρες", εξηγεί ο πρώην κρατούμενος, Τόνι Σουζ.

Το ποδόσφαιρο πέρασε σε άλλη διάσταση. Η αθλητική λογοτεχνία έγινε η νέα συνήθεια στη Νήσο Ρόμπεν. Το βιβλίο (Soccer Refereeing) του Ντένις Χόουελ, Βρετανού πολιτικού που γλίτωσε από βόμβα που τοποθετήθηκε στο αυτοκίνητό του από τον IRA και πολέμιος του ρατσιστικού καθεστώτος της Πρετόρια, έγινε σημείο αναφορά των φυλακισμένων.

Αλλά ο μεγάλος κίνδυνος του καθεστώτος, άκουγε στο όνομα Νέλσον Μαντέλα. Πέρα από τις φρικιαστικές συνθήκες κράτησης, δεν τον άφηναν να δει ούτε ποδόσφαιρο. Για να μην έρθει σε επαφή, με άλλους κρατούμενους. Άκουγε κραυγές ανθρώπων που έπαιζαν ποδόσφαιρο, αλλά δεν τους έβλεπε...

Το 1993 ο καθηγητής πανεπιστημίου, Τσακ Κορ, ανακάλυψε γράμματα στο νησί. Γράμματα που υποδείκνυαν τη σύσταση και την οργάνωση του πρωταθλήματος των φυλακών. Αυτός ήταν ο λόγος που πριν τον τελικό του Μουντιάλ της Νοτίου Αφρικής, το 2010, ανάμεσα σε Ολλανδία και Ισπανία, ο Νέλσον Μαντέλα συγκινήθηκε. Ήταν η μεγάλη νίκη του αθλητισμού. Η μεγάλη νίκη του ποδοσφαίρου, επί της πολιτικής και του ρατσισμού...