Ο ναός του ποδοσφαίρου γιορτάζει 90 χρόνια ζωής και το Sport24.gr σας προσφέρει ένα χορταστικό ταξίδι αναμνήσεων. Ο πρώτος αγώνας, ο Μοχάμεντ Άλι, τα ασύλληπτα νούμερα, τα ρεκόρ προσέλευσης και οι εικόνες που έγραψαν ιστορία (photos+video).
Happy Birthday dear Wembley... Η 28η Απριλίου του 2013 είναι μία ημερομηνία με ιδιαίτερη αξία, σημασία και βαρύτητα για όλους τους Άγγλους μιας που το γήπεδο-καμάρι τους για τον 20ο αλλά και τον 21ο αιώνα έκλεισε 90 χρόνια ύπαρξης και λάμψης.
Και η αλήθεια είναι πως σε αυτές τις εννέα "γεμάτες" δεκαετίες το Γουέμπλεϊ έχει ζήσει και έχει γευτεί τα πάντα. Ακόμα και η γέννησή του άλλωστε είναι κάτι που προκαλεί θαυμασμό και δέος στους απανταχού φίλους της ασπρόμαυρης στρογγυλής Θεάς.
Λειτουργώντας αρχικά ως το κεντρικό κομμάτι της Βρετανικής Βασιλικής Έκθεσης, το παλιό στάδιο "Γουέμπλεϊ" χτίστηκε σε λιγότερο από έναν χρόνο, με το κόστος κατασκευής του να ανέρχεται στις 750.000 λίρες.
Περίπου 250.000 τόνοι από πηλό χρησιμοποιήθηκαν τότε για να σχηματιστεί η λεκάνη του σταδίου ενώ για τη δημιουργία των εξεδρών χρειάστηκαν 25.000 τόνοι σκυροδέματος (τσιμέντο αναμεμειγμένο με νερό και άλλα υλικά) και 600 τόνοι από ράβδους χάλυβα.
Με τους διάσημους Δίδυμους Πύργους (Twin Towers) να στέκονται με μεγαλοπρέπεια στην είσοδο, το στάδιο αυτό έγινε πολύ γρήγορα το σύμβολο του αγγλικού ποδοσφαίρου, με την πρώτη εκδήλωση που φιλοξενήθηκε σε αυτό να είναι ο τελικός του Κυπέλλου Αγγλίας πριν από ακριβώς 90 χρόνια (28 Απριλίου 1923).
Οι πρώτοι μονομάχοι που πήραν θέση στον ναό του ποδοσφαίρου ήταν οι παίκτες των Μπόλτον και Γουέστ Χαμ, με τα επίσημα χαρτιά να κάνουν λόγο για παρουσία 126.047 θεατών (μακράν το μεγαλύτερο νούμερο για ποδοσφαιρικό ματς στο Νησί) αλλά ανεπίσημα να γίνεται αναφορά για 200.000 θεατές!
Έναν χρόνο αργότερα η Εθνική Αγγλίας έπαιξε για πρώτη φορά στο μετέπειτα αγαπημένο της σπίτι, φέρνοντας 1-1 με τη Σκωτία, ενώ από τότε το Γουέμπλεϊ φιλοξένησε 78 τελικούς FA Cup, 258 ματς των "λιονταριών", το Παγκόσμιο Κύπελλου του 1966, 40 τελικούς League Cup, 6 ευρωπαϊκούς τελικούς και το Euro 96.
Γουέμπλεϊ δεν σημαίνει όμως μόνο... football καθώς ο ιστορικός αυτός χώρος έχει φιλοξενήσει από Ολυμπιακούς Αγώνες, τελικούς ράγκμπι και ΝFL, μέχρι αγώνες πυγμαχίας, χόκεϊ, αυτοκινήτου και american wrestling.
Επίσης, πέρα από ποδοσφαιρική Μέκκα μπορεί κάλλιστα να χαρακτηριστεί και μουσική, αν σκεφτεί κανείς πως εκεί έχει λάβει χώρα, μεταξύ άλλων, η συναυλία των Queen (1986), του Μάικλ Τζάκσον (1988) και των Rolling Stones (1990).
Φυσικά, περίοπτη θέση στην ιστορία του γηπέδου καταλαμβάνει και η συναυλία "Live Aid" (μεγαλύτερη συναυλία στην ιστορία της ροκ μουσικής καθώς συμμετείχαν σε αυτήν συγκροτήματα-θρύλοι) που δόθηκε στις 13 Ιουλίου 1985 όπου συγκεντρώθηκαν περίπου 150.000.000 λίρες για την καταπολέμηση της πείνας στην Αιθιοπία.
Η εικόνα αυτή δείχνει το στάδιο Γουέμπλεϊ πριν από ακριβώς 90 χρόνια όταν ήταν έτοιμο να φιλοξενήσει τον τελικό Κυπέλλου Αγγλίας στις 28 Απριλίου 1923
Το τελευταίο ποδοσφαιρικό παιχνίδι που παίχτηκε στο παλιό "Γουέμπλεϊ" ήταν το Αγγλία-Γερμανία για τα προκριματικά του Μουντιάλ 2002 (7 Οκτωβρίου 2000), στο οποίο τα "πάντσερ" πήραν τη νίκη με 1-0, με γκολ του Ντίτμαρ Χάμαν 14 λεπτά πριν το τέλος.
Τα επόμενα έξι χρόνια το Γουέμπλεϊ ήταν υπό ανακατασκευή (το "Millennium Stadium" του Κάρντιφ φιλοξένησε έξι τελικούς Κυπέλλου Αγγλίας, από το 2001 μέχρι το 2006), για να παραδοθεί εκ νέου προς χρήση το 2007.
Το νέο "Γουέμπλεϊ" κόστισε 798.000.000 λίρες, με τα πιο εντυπωσιακά του στοιχεία να είναι πέραν αμφιβολίας η ύψους 133 μέτρων αψίδα που υψώνεται πάνω από τη Βόρεια Κερκίδα καθώς και η συρόμενη οροφή που βρίσκεται 52 μέτρα πάνω από το χορτάρι και η οποία (παρόλο που δεν κλείνει εντελώς) καλύπτει κάθε θέση στο γήπεδο.
Με τη χωρητικότητα πλέον να φτάνει τις 90.000 θέσεις, το "Γουέμπλεϊ" είναι αυτή τη στιγμή το δεύτερο μεγαλύτερο γήπεδο στην Ευρώπη, με το ρεκόρ προσέλευσης να καταγράφεται ως τώρα στον τελικό FA Cup του 2008 μεταξύ της Πόρτσμουθ και της Κάρντιφ (89.874).
Φωτογραφία του 2011 από το "νέο Γουέμπλεϊ" το οποίο κόστισε 798 εκ.λίρες
Το πρώτο επίσημο παιχνίδι ήταν το φιλικό της Αγγλίας K21 με την αντίστοιχη της Ιταλίας στις 24 Μαρτίου 2007 (έληξε 3-3), η Τσέλσι έγινε η πρώτη ομάδα που σήκωσε το Κύπελλο Αγγλίας στο νέο στάδιο με το γκολ του Ντρογκμπά κόντρα στη Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ, ενώ ο αρχηγός των "μπλε" Τζον Τέρι πέτυχε το πρώτο γκολ της Αγγλίας στην ισοπαλία 1-1 με τη Βραζιλία δύο εβδομάδες αργότερα.
Άλλα σημαντικά γεγονότα που έχουν φιλοξενηθεί στο νέο "Γουέμπλεϊ" την περασμένη εξαετία είναι το Αγγλία-Καζακστάν που παρακολούθησαν 89.107 άνθρωποι το 2008 (ρεκόρ προσέλευσης για διεθνές αγώνα στο νέο στάδιο), ο τελικός Champions League του 2011 μεταξύ της Μπαρτσελόνα και της Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ, όπως και το ποδοσφαιρικό τουρνουά των Ολυμπιακών Αγώνων του Λονδίνου το περασμένο καλοκαίρι.
Αλλά και το 2013 θα έχει μπόλικο... "Γουέμπλεϊ", μιας που θα διεξαχθεί στο γήπεδο αυτό ο φετινός τελικός του Champions League ενώ έχουν προγραμματιστεί και μεγάλες συναυλίες με πρωταγωνιστές τους Μπρους Σπρίνγκστιν, Ρόμπι Γουίλιαμς και Ρότζερ Γουότερς.
Το Γουέμπλεϊ μέσα από ... 24 φωτογραφίες:
1923. Εκεί που όλα ξεκίνησαν. Εργάτες... επί τω έργω κατά τη διάρκεια της κατασκευής του ενός εκ των περίφημων Δίδυμων Πύργων (Twin Towers) που έδωσαν ξεχωριστή αίγλη στο παλιό "Wembley Stadium"
Πυρετώδεις οι προετοιμασίας από πλευράς του τιμ του γηπέδου προκειμένου να είναι όλα στην εντέλεια για τον πρώτο τελικό (αλλά και παιχνίδι γενικότερα) στην ιστορία του Γουέμπλεϊ, αυτό μεταξύ της Μπόλτον και της Γουέστ Χαμ στις 28 Απριλίου 1923
Ο πρώτος τελικός του FA Cup ήταν και ο μοναδικός στην ιστορία που δεν κόπηκαν εισιτήρια τους φιλάθλους. Η είσοδος ήταν ελεύθερη με αποτέλεσμα να συγκεντρωθούν πάνω από 300.000 άνθρωποι για να τον παρακολουθήσουν διά ζώσης! Λόγω του τεράστιου όγκου φιλάθλων που εισήλθε στο γήπεδο, το ματς ξεκίνησε με 45 λεπτά καθυστέρηση. Ο αριθμός των θεατών που δόθηκε επίσημα είναι 126.047 (ρεκόρ), με τον κόσμο όμως να υπολογίζεται γύρω στους 200.000
Οι παίκτες της Γουέστ Χαμ και της Μπόλτον περιμένουν υπομονετικά μέχρι ωσότου η αστυνομία "καθαρίσει" τον αγωνιστικό χώρο από τους φιλάθλους που είχαν μπει στο γήπεδο για τον ιστορικό τελικό
Εικόνα από την "Royal Box", μία από τις εξέδρες με την καλύτερη θέα στον αγωνιστικό χώρο. Ο βασιλιάς George παρέδωσε το τρόπαιο στη νικήτρια Μπόλτον, μετά τη νίκη της με 2-0 επί των Λονδρέζων της Γουέστ Χαμ
Οπαδοί περικυκλώνουν τον αρχηγό της Μπόλτον, Τζο Σμιθ, ο οποίος καμαρώνει με το τρόπαιο στα χέρια μετά τον νικηφόρο τελικό του 1926 με αντίπαλο τη Μάντσεστερ Σίτι (1-0)
1930. Το γερμανικό αεροσκάφος "Graf Zeppelin" πετάει πάνω από το Γουέμπλεϊ κατά τη διάρκεια του τελικού του Κυπέλλου Αγγλίας Άρσεναλ-Χάντερσφιλντ (2-0)
1948 και Ολυμπιακοί Αγώνες στο Λονδίνο. Η "ιπτάμενη Ολλανδέζα", Φάνι Μπλάνκερς - Κόεν, τερματίζει πρώτη στην κούρσα των 200 μέτρων με χρόνο 24,4 δευτερόλεπτα και κερδίζει το ένα από τα 4 χρυσά μετάλλια που κατέκτησε στο Λονδίνο (τα άλλα τρία χρυσά για την μητέρα δύο παιδιών Μπλάνκερς-Κόεν ήρθαν στα 100 μέτρα, στα 4Χ100 και στα 80μ. εμπόδια)
Το Γουέμπλεϊ φιλοξένησε αρκετά αγωνίσματα κατά τη διάρκεια των Ολυμπιακών Αγώνων του 1948
Ο Αμερικανός δεκαθλητής Ρόμπερτ Ματίας πετάει το δίσκο κατά τη διάρκεια του αγωνίσματος της δισκοβολίας στους Αγώνες του Λονδίνου
1953. Ο τελικός του Μάθιους. Ο "μάγος" της Μπλάκπουλ οδήγησε την ομάδα του στη μεγάλη ανατροπή στον τελικό του FA Cup, με το 1-3 να μετατρέπεται σε 4-3. Ο Σταν Μόρτενσεν σημείωσε χατ-τρικ για τη Μπλάκπουλ, ήταν όμως ο (μετέπειτα Σερ) Στάνλεϊ Μάθιους που γοήτευσε το κοινό με τις κούρσες του στις πτέρυγες
1953. Αγγλία-Ουγγαρία 3-6. Τριανταέξι χρόνια αφότου το Γουέμπλεϊ άνοιξε τις πύλες του, η Εθνική Αγγλίας υπέστη την πρώτη της ήττα, η οποία όμως όταν ήρθε σόκαρε άπαντες. Υπεύθυνοι για αυτό οι τρομεροί και φοβεροί Μαγυάροι που καθοδηγούμενοι από τον Φέρεντς Πούσκας παρέδωσαν μαθήματα ποδοσφαίρου στη χώρα που γέννησε το ποδόσφαιρο...
1963. Ο Κάσιους Κλέι, γνωστός ανά την υφήλιο ως Μοχάμεντ Άλι, τα βρήκε... σκούρα απέναντι στον Βρετανό πρωταθλητή Χένρι Κούπερ, όπως μαρτυράει και η φωτογραφία
1966. Το πρώτο και μοναδικό μέχρι στιγμής Μουντιάλ για την Εθνική Αγγλίας του θρυλικού Μπόμπι Μουρ (αρχηγός) κατακτήθηκε εντός έδρας. Το τρόπαιο ήρθε χάρη στο 4-2 επί της Δυτικής Γερμανίας στον τελικό του Γουέμπλεϊ, με τον Τζεφ Χερστ να πετυχαίνει χατ-τρικ και να παραμένει ο μόνος που το έχει καταφέρει σε τελικό Μουντιάλ
Πέρασε ή όχι η μπάλα τη γραμμή της γερμανικής εστίας στο σουτ του Χερστ (με το οποίο η Αγγλία έκανε το 3-2 στην παράταση). Πέρασαν δεκαετίες και ουδείς είναι σε θέση να απαντήσει. Άτιμη τεχνολογία...
Ο χαρακτηρισμός "κατάμεστο" είναι πολύ light όταν αντικρύζει κανείς αυτή την εικόνα του Γουέμπλεϊ στον τελικό του 1966 με τη Δυτική Γερμανία
1968. Ο Ματ Μπάσμπι προσπαθεί να "ανεβάσει" ψυχολογικά τους παίκτες της Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ, λίγο πριν την έναρξη της παράτασης κόντρα στη Μπενφίκα (τελικός Κυπέλλου Πρωταθλητριών, 1-1 η κανονική διάρκεια του αγώνα, 4-1 στην παράταση για τους "κόκκινους διαβόλους" που κατέκτησαν το πρώτο ευρωπαϊκό τρόπαιο στην ιστορία τους)
Ο αρχηγός της Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ, Μπόμπι Τσάρλτον, ανταλλάσει λαβαράκια με τον ομόλογό του της Μπενφίκα, λίγο πριν την πρώτη σέντρα στον τελικό του 1968
Και τελικό Challenge Cup στο ράγκμπι έχει φιλοξενήσει το θρυλικό γήπεδο του Λονδίνου
1973. Ο γκολκίπερ Τζιμ Μοντγκόμερι πνίγεται στην αγκαλιά του προπονητή του μετά την επική νίκη (1-0) της Σάντερλαντ της Second Division απέναντι στο μεγαθήριο της εποχής Λιντς του Τζον Ρέβι, και την κατάκτηση του FA Cup
Στις 13 Ιουλίου του 1985 έλαβε χώρα στο ιστορικό γήπεδο μουσική συναυλία διάρκειας 16 ωρών με την επωνυμία "Live Aid" προκειμένου να μαζευτούν χρήματα για την καταπολέμηση της πείνας στην Αιθιοπία. Το ευχάριστο είναι πως από αυτή την όμορφη πρωτοβουλία συγκεντρώθηκε το ποσό των 150.000.000 λιρών
1988. Η Γουίμπλεντον υπέγραψε μία από τις μεγαλύτερες εκπλήξεις στην ιστορία του Κυπέλλου Αγγλίας, νικώντας με 1-0 την πανίσχυρη Λίβερπουλ στον τελικό και σηκώνοντας το τρόπαιο. Σε αυτό το ματς χάθηκε μάλιστα το πρώτο πέναλτι στην ιστορία των τελικών του FA Cup, με τον γκολκίπερ Ντέιβ Μπέσαντ να νικάει τον Τζον Όλντριτζ από τα 11 βήματα
1996. Τριάντα χρόνια μετά τον θρίαμβο του 1966 η Αγγλία φιλοξένησε το Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα, όπου όμως δεν μπόρεσε να ξεπεράσει το εμπόδιο της Γερμανίας στον ημιτελικό (αποκλεισμός στα πέναλτι). Η φωτογραφία είναι από το Αγγλία-Σκωτία (2-0) στη φάση των ομίλων και τον περίφημο πανηγυρισμό του Πολ Γκασκόιν μετά το γκολ του κόντρα στους "ξάδερφους" Σκωτσέζους που ονομάστηκε "the dentist's chair celebration"
90 χρόνια μετά το πρώτο ματς, και το Γουέμπλεϊ εξακολουθεί να αποτελεί ποδοσφαιρικό πεδίο μεγάλων συγκινήσεων. Ένα από τα τελευταία παραδείγματα είναι το πρόσφατο φιλικό της Αγγλίας με τη Βραζιλία, όπου τα "λιοντάρια" πανηγύρισαν μία σπουδαία -έστω και σε φιλικό επίπεδο- νίκη με σκορ 2-1