« Ήταν ανώτεροι, νικήσαμε επειδή ήμασταν τυχεροί», παραδέχτηκε ο Philipp Lahm. «Νομίζω πως τώρα όλοι είδαν πόσο καλή ομάδα είναι. Διαθέτουν υψηλή τεχνική, είναι ικανοί τακτικά και τρέχουν πολύ. Έπαιξαν με μεγάλη ποιότητα», δήλωσε ο Joachim Löw αναγνωρίζοντας την υπεροχή του αντιπάλου.

«Ήταν σαν να παίζουμε για το Παγκόσμιο, σε διαφορετικές κλιματολογικές συνθήκες. Είναι η καλύτερη ομάδα που έχουμε βρει απέναντί μας μέχρι τώρα. Έχουν έναν ανορθόδοξο τρόπο παιχνιδιού, δεν ξέραμε πώς να τους αντιμετωπίσουμε», σημείωσε εντυπωσιασμένος ο Per Mertesacker. Όλα τα παραπάνω είναι σχόλια των Γερμανών για τη Χιλή , μετά τη νίκη τους με 1-0 στο φιλικό της Τετάρτης. Exceptional, thrilling, entertaining, amazing, exciting, unique. Μερικά από τα επίθετα που συνόδευαν σχεδόν κάθε αναφορά στην ομάδα του Jorge Sampaoli. Πριν, κατά τη διάρκεια και μετά τη λήξη του αγώνα.

Bielsa-Borghi-Sampaoli

Είδα κάπου να γράφεται ότι η Κολομβία και το Βέλγιο είναι πολύ mainstream πλέον. Η ομάδα του ποδοσφαιρικού χίπστερ είναι η Χιλή λέει. Ναι, αν είχαμε 2010. Όταν είχε κερδίσει ήδη αρκετές συμπάθειες από τα προκριματικά και απέκτησε ακόμα περισσότερες στο Mundial της Νότιας Αφρικής, όπου νοστίμισε τη διοργάνωση. Όταν ο Marcelo Bielsa της είχε δώσει ξεχωριστή ταυτότητα, για πρώτη φορά στην ιστορία της. Όταν έπαιζε 3-3-1-3. Όταν έβγαζε το λάδι στους Ισπανούς. Όταν μάθαινε περισσότερος κόσμος τους Vidal, Isla, Alexis, Medel, Valdivia και τους υπόλοιπους. Βέβαια η αλήθεια είναι πως διάφορες διαμάχες και το πέρασμα του Claudio Borghi μας τα χάλασαν λίγο, αλλά δεν πάψαμε ποτέ να τους έχουμε στην καρδιά μας.

Όταν στο τέλος του 2012 ανέλαβε o Sampaoli (δες ΕΔΩ γιατί μπήκε στη λίστα με τους 10 καλύτερους προπονητές για το 2013), ένας bielsista δηλαδή, το πάθος μας για την πιο ξεχωριστή ομάδα αναζωπυρώθηκε. Η ένταση και η ταχύτητα του παιχνιδιού της ανέβηκαν, η πίεση ψηλά επανήλθε στα επίπεδα της εποχής Bielsa, η τελευταία γραμμή άμυνας άρχισε να παίζει ξανά πιο ψηλά, οι συνεργασίες ήταν καλύτερες. Το ίδιο και τα αποτελέσματα. Τις 5 ήττες σε 9 ματς στα προκριματικά για το Παγκόσμιο Κύπελλο, ακολούθησαν οι 5 νίκες σε 7 ματς. Τα 2 γκολ παθητικό ανά αγώνα, έγιναν 1. Στην επίθεση το 1,55 ανέβηκε στο 2,14. Και η Χιλή έγινε ξανά η πιο ξεχωριστή ομάδα στον πλανήτη. Και βάζω και τους συλλόγους στην εξίσωση.

Μοναδική

Τι κάνει μοναδική τη Χιλή; Πολλά. Πάνω από όλα όμως ότι είναι μια ομάδα που έρχεται από το μέλλον και την ίδια στιγμή θυμίζει λίγο το παρελθόν. Το παρελθόν γιατί στο ρόστερ της έχει μερικούς παίκτες άγνωστους στο ευρύ κοινό. 4-5 από αυτούς παίζουν σε ομάδες του πρωταθλήματος της χώρας κι άλλοι τόσοι σε ομάδες της Βραζιλίας. Είναι φανερό πως υπάρχει πνεύμα ομοψυχίας και όλοι δίνουν και την ψυχή τους όταν παίζουν. Αρκετοί από αυτούς μέσω της εθνικής ψάχνουν την ευκαιρία για να κάνουν το επόμενο βήμα στην καριέρα τους. Βασικά όμως έχει μια αύρα περασμένων δεκαετιών ακριβώς επειδή είναι ξεχωριστή, έχει δική της ξεκάθαρη αγωνιστική ταυτότητα. Στοιχείο που πλέον ακόμα και σε επίπεδο εθνικών ομάδων είναι σπάνιο.

Ο (μοναδικός) τρόπος παιχνιδιού της και οι παίκτες που διαθέτει, με κάνουν να σκέφτομαι πως το σύνολο του Sampaoli μας δείχνει το μέλλον. Το έχει κάνει και ο Bielsa και άλλοι. Νομίζω όμως ότι σε αυτή την περίπτωση εμφανίζονται μαζεμένα τα περισσότερα από τα συστατικά του ποδοσφαίρου όπως θα είναι σε μερικά χρόνια από τώρα. Μάλιστα δεν είναι μόνο θέμα ποσότητας, αλλά και ισορροπίας και ποιότητας. Σε ό,τι έχει να κάνει με τα πρόσωπα, αλλά ακόμα περισσότερο σε ομαδικό επίπεδο. Δεν είναι μόνο αποτέλεσμα επιλογής, αλλά κι ανάγκης. Ας δούμε αρχικά το ρόστερ για να καταλάβετε τι εννοώ.

Οι παίκτες

Τερματοφύλακας (κι αρχηγός) είναι ο Claudio Bravo, που μπορεί να βοηθήσει στο χτίσιμο των επιθέσεων. Στα στόπερ ουσιαστικά η μόνη αξιόλογη λύση είναι ο Marcos González. Κι αυτός χωρίς να είναι κάτι το εντυπωσιακό. Αυτός που τον πλαισιώνει τις περισσότερες φορές είναι ο Gary Medel. Όταν επιλέγεται 3άδα, ο τρίτος είναι ο Gonzalo Jara. Ο πρώτος κανονικά είναι αμυντικό χαφ. Η ποδοσφαιρική ταυτότητα του Jara γράφει δεξί μπακ, αμυντικό χαφ και δεξί χαφ. Και οι δύο όμως από την εποχή του Bielsa έχουν συνηθίσει να αγωνίζονται στην άμυνα.

Από τη μία αυτό είναι επιλογή. Η Χιλή θέλει να χτίζει επιθέσεις από την άμυνα και οι συγκεκριμένοι παίκτες τη βοηθάνε να το πετύχει. Επιπλέον η κινητικότητά τους, το καλό διάβασμα του παιχνιδιού και η επιθετικότητά τους βοηθάνε την ομάδα να παίζει ψηλά. Από την άλλη η λειψανδρία της Roja στη συγκεκριμένη θέση, οδηγεί τον Sampaoli να ψάχνει λύσεις σε παίκτες που στις ομάδες τους έχουν άλλους ρόλους. Για παράδειγμα απέναντι στη Γερμανία η 3άδα ήταν ο Medel, o Jara και ο Francisco Silva. Αμυντικό χαφ ο τελευταίος. Στην 11άδα δεν υπήρχε στόπερ.

Στα άκρα οι πρώτες επιλογές είναι ο Mauricio Isla (δεξιά) και ο Eugenio Mena (αριστερά), που είναι ο πιθανότερος για να πάρει μεταγραφή σε ευρωπαϊκή ομάδα. Προφανώς και των δύο ο ρόλος στην επίθεση είναι πολύ σημαντικός. Είπαμε, σχολής Bielsa ο Sampaoli, οπότε το παιχνίδι από τα άκρα και οι πλάγιοι που παίζουν πολύ ψηλά είναι βασικά στοιχεία.

Στα χαφ οι πρώτες λύσεις είναι ο Marcelo Díaz (εγκεφαλικός χαφ, βοηθάει πολύ να διατηρείται η συνοχή της ομάδας και παίζει σημαντικό ρόλο στη δημιουργία των επιθέσεων, παίζοντας συχνά ανάμεσα στα στόπερ), προφανώς ο Arturo Vidal, o Charles Aranguiz και ο Jorge Valdivia. Από πίσω υπάρχουν οι Carlos Carmona, David Pizarro (τον επανέφερε στην εθνική ο Sampaoli), Matias Fernández και Felipe Gutiérrez. Στην επίθεση, όπου κλασικό αξιόπιστο φορ δεν υπάρχει, οι λύσεις έρχονται από τους Alexis Sanchez και Eduardo Vargas. Με εξαίρεση τον González, ίσως και τον Valdivia, ουσιαστικά δεν υπάρχει παίκτης που να μην έχει παίξει/παίζει καλά 2-3 διαφορετικούς ρόλους.

Η φιλοσοφία

Είπαμε, ομάδα από το μέλλον. Εδώ και κάμποσα χρόνια αν ψάχνεις ποδοσφαιριστή να κάνει καλά πολλές δουλειές, κοιτάς προς Χιλή μεριά. Τι έργο παρουσιάζει λοιπόν ένας bielsista που έχει στη διάθεσή του πολυσύνθετους ποδοσφαιριστές κι ένα ρόστερ με απουσία «λογικών», αξιόπιστων λύσεων σε κάποιες θέσεις; Μα φυσικά απολαυστικό και ξεχωριστό. Ας ξεκινήσουμε από αυτό που δεν παίζει τον μεγαλύτερο ρόλο. Από το σύστημα δηλαδή. Τι προτιμάει ο Sampaoli; Θεωρητικά το 3-4-3 όπως και στην Universidad de Chile, όπου με τους Herrera, Rojas, Mena, González, Diaz, Aranguiz, Vargas πήρε Apertura, Clausura, Sudamericana και κέρδισε εγκωμιαστικά σχόλια για το ποδόσφαιρο που έπαιζε η ομάδα του.

Στην πραγματικότητα εφαρμόζει τα πάντα. 4-3-3, 3-5-2, 3-4-3 και παραλλαγές αυτών, αλλά και 4-4-2 σε ρόμβο. Πολλά από αυτά τα βλέπουμε σε εναλλαγή μέσα σε ένα 90λεπτο. Η Χιλή είναι μια ευπροσάρμοστη κι ευέλικτη ομάδα που διαθέτει εύστροφους και πολύπλευρους παίκτες. Κάνει το παιχνίδι της, αλλά παράλληλα τροποποιεί λεπτομέρειες ανάλογα με τον αντίπαλο ή/και το πώς εξελίσσεται ο αγώνας.

Ένας πρώην παίκτης του Sampaoli, ο Matías Rodríguez είχε περιγράψει την προσέγγιση του Αργεντινού προπονητή με τα εξής λόγια: « Δεν επιτρέπεται να φοβόμαστε να παίξουμε. Κάνουμε επίθεση συνέχεια με 6 παίκτες και αμυνόμαστε με 4. Οι 6 εναλλάσσονται, διατηρούν τη ροή του παιχνιδιού, φροντίζουν να κινείται συνέχεια η μπάλα, καταλαμβάνουν και δημιουργούν χώρους, ενώ οι 4 περιμένουν και κλείνουν τους χώρους για να κερδίσουν την μπάλα όταν χαθεί. Η τάξη, η ισορροπία αυτών των 4 είναι πολύ σημαντική, είναι θεμελιώδες στοιχείο. Όπως και η αταξία, η ανισορροπία των 6».

Με άλλα λόγια, ρευστότητα, πειθαρχία, τόλμη. Κι ενέργεια, ένταση, ταχύτητα. Πίεση ψηλά από όλους (συχνά οι επιθετικοί πιέζουν τον αντίπαλο τερματοφύλακα), αποφασιστικότητα, συγκέντρωση, υψηλός βαθμός εργατικότητας κι από τους 11. Κι άπλωμα του παιχνιδιού, τριγωνάκια, πολλές κάθετες πάσες, αλλά και σέντρες. Γρήγορες επιθέσεις, φόρτωμα των πλευρών κι εναλλαγή του παιχνιδιού από πλευρά σε πλευρά. Ανέβασμα πολλών παικτών. Κοντινές πάσες, αλλά και 30άρες μπαλιές. Παιχνίδι κατοχής, αλλά και θανατηφόρες αλλαγές του ρυθμού και αντεπιθέσεις. Παίζουν με την μπάλα χαμηλά από την άμυνα, αλλά δε διστάζουν να τη σηκώσουν όταν υπάρχει η κατάλληλη ευκαιρία.

Υπάρχει διαρκής κίνηση. Εναλλαγές θέσεων και ρόλων. Όλοι παίζουν παντού, αισθάνονται άνετα σε κάθε σημείο του γηπέδου. Συχνά κοψίματα από τα χαφ και τους πλάγιους στην πλάτη της αντίπαλης άμυνας. Ευκινησία, παιχνίδι ανάμεσα στις γραμμές, κίνηση στον χώρο, αδιάκοπη επιθετικότητα στη φάση της άμυνας και στη φάση της επίθεσης. Τρομερό transition. Tάκλιν, αλλά και ντρίμπλες. Κι απουσία καθαρού φορ. Δύο πλάγιοι επιθετικοί που συγκλίνουν κι ένα δεκάρι κρυμμένο στη θέση του φορ.

Ίσως χρειάζονταν έναν γνήσιο σκόρερ, αφού η ψυχραιμία και η κλάση που διαθέτουν στα υπόλοιπα σημεία του γηπέδου, συχνά απουσιάζουν μέσα στο κουτί. Ίσως έχει να κάνει και με το πολύ έντονο παιχνίδι, με την ενέργεια που βγάζουν σε κάθε φάση του παιχνιδιού τους, με αποτέλεσμα στο τέλος να μην υπάρχει καθαρό μυαλό και δύναμη. Κάποιες φορές χρειάζεται απλά κάποιος ψυχρός, ίσως ακόμα κι ένας κάπως τεμπέλης εκτελεστής. Τους λείπει και ύψος ως ομάδα και ειδικά στην άμυνα. Πίσω ζορίζονται όταν πιέζονται, όταν πρέπει/αναγκάζονται να μαζευτούν και να περιμένουν. Η πίεση ψηλά και τα υπόλοιπα έντονα στοιχεία δεν επιλέγονται μόνο από άποψη, αλλά κι από ανάγκη σε ένα βαθμό. Τα εφαρμόζουν κι επειδή τους ταιριάζουν κι επειδή τα γουστάρουν.

Εφιάλτης

Σε κάθε περίπτωση θα σε ταλαιπωρήσουν, θα σου βάλουν δύσκολα. Προβλήματα που δεν έχεις συνηθίσει να αντιμετωπίζεις. Και θα παίξουν κάθε ματς στο κόκκινο και με τον δικό τους τρόπο. Δεν έχει σημασία αν είναι φιλικό. Δεν έχει σημασία ο αντίπαλος. Και θέλουν να τα βάλουν με τους καλύτερους.

Δεν είναι τυχαίο ότι μέσα σε ένα χρόνο έχουν δώσει φιλικά με τη Βραζιλία (δύο φορές), την Ισπανία, την Αγγλία και τη Γερμανία. Πήραν ισοπαλίες από τις δύο πρώτες, νίκησαν τους Άγγλους. Ζόρισαν τους πάντες. Αν θες να δοκιμάσεις τις δυνάμεις σου, παίξε φιλικό με τη Χιλή. Εξάλλου ακόμα κι αν σου επιβληθεί για 90 λεπτά, έχεις πολλές πιθανότητες να μη χάσεις.

Για την ομάδα του Sampaoli θα μπορούσε να πει κάποιος ότι είναι πιο εύκολο να «πατήσει» για 90 λεπτά τον αντίπαλό της, παρά να τον νικήσει. Το παιχνίδι της δεν είναι απλά ξεχωριστό, εντυπωσιακό και ωραίο στο μάτι. Συχνά φωνάζει πως είναι μέσα στις 3 καλύτερες ομάδες.

Με κούπα ή χωρίς, είμαι της Χιλής

Στο Παγκόσμιο μπορεί να μας θαμπώσει και να αποκλειστεί από την πρώτη φάση (έχει Ισπανία και Ολλανδία στον όμιλο), μπορεί και να της βγουν τα παιχνίδια και να φτάσει μέχρι την κούπα. Ο Vidal και ο Medel δήλωσαν αυτές τις μέρες πως αυτή η ομάδα είναι έτοιμη για μεγάλα πράγματα. Αρκετοί παίκτες έχουν πλέον παραστάσεις τόσο από μεγάλες ευρωπαϊκές ομάδες και διοργανώσεις, όσο κι από Mundial. Οι περισσότεροι βρίσκονται σε καλή ηλικία (από 24 μέχρι 30). Τα ματς θα γίνουν σε συνθήκες με τις οποίες είναι πιο εξοικειωμένοι από πολλούς αντιπάλους τους.

Η λογική του Sampaoli είναι κοντά σε αυτή του Bielsa, αλλά ο πρώτος δεν είναι τόσο extreme. Για παράδειγμα το pressing που εφαρμόζει πλέον η Χιλή γίνεται πιο επιλεγμένα και συνολικά το παιχνίδι της είναι λιγότερο ξέφρενο. Συνολικά μοιάζουν πιο ώριμοι και πιο έτοιμοι. Το πρόβλημα όμως παραμένει. Παίζουν για να νικήσουν με τον δικό τους τρόπο, ο οποίος εμπεριέχει πολλά ρίσκα. Άκυρο. Δεν είναι πρόβλημα αυτό. Είναι μαγεία, είναι απόλαυση, είναι κάτι διαφορετικό, είναι μαγκιά, είναι ένας από τους λόγους που θα τους στηρίζουμε.

Για σχόλια, παρατηρήσεις και περισσότερη κουβέντα υπάρχει και το twitter ( @sokinside ), όπου θα βρείτε και τον @allas4 που έχει φτιάξει τα παραπάνω βίντεο.