Ραψωδία. Δεύτερες λέξεις που θα έμπαιναν κατά τύχη στην εξίσωση για να περιγράψουν ό,τι έγινε στον τελικό με τη Σοβιετική Ένωση (ο οποίος, ούτως ή άλλως, διαθέτει τα πάντα στον υπερθετικό) δεν υπάρχουν.

Ήταν 14 Ιουνίου 1987 όταν ο ελληνικός αθλητισμός καμάρωνε για το μεγαλύτερο επίτευγμά του. Μια Εθνική που φλέρταρε συνεχώς με το… παράλογο. Με τις Γιουγκοσλαβία, ΕΣΣΔ, Ισπανία και Ιταλία στη διοργάνωση, το Ευρωμπάσκετ ήταν κάτι σαν ''Εσείς οι οποίοι εισέρχεστε, εγκαταλείψατε κάθε ελπίδα''. Τα πράγματα ήταν ζόρικα. Κι όμως... Η ελληνική ψυχή συνάντησε την τρέλα και μετά, έγιναν κάτι άλλο! Παιδιά που έπαιζαν σε σχολεία, αγόρια που μιμούνταν τον Γκάλη και τον Γιαννάκη, κορίτσια που ξεκίνησαν να παίζουν μπάσκετ, γονείς που έγραφαν τα παιδιά τους μαζικά σε συλλόγους.

Εκείνος ο Ιούνιος του '87, ''κλισαρισμένος'' σε σκέψεις και φράσεις με τη γλυκιά ανατριχίλα που φέρνει η εικόνα του Αργύρη Καμπούρη στις βολές αξίζει να τιμηθεί με το να πας μια βόλτα στο Φάληρο. Στη γέφυρα που χωρίζει το ΣΕΦ από το γήπεδο Καραϊσκάκη και να παρατηρήσεις από μακριά το Στάδιο που βγάζει υπέροχες πορτοκαλί αναμνήσεις. Αν έχει λίγη ησυχία και στήσεις το αυτί σου, ενδεχομένως να ακούσεις ζητωκραυγές. Ίσως και το Final Countdown.

Αλήθεια, έχετε σκεφτεί τι θα γινόταν αν χάνατε τις βολές;

''Δεν έχει περάσει από το μυαλό μου! Η Εθνική ομάδα του '87 ήταν μια καλή παρέα. Κάναμε πάρα πολύ καλά παιχνίδια και δείξαμε στους αντιπάλους ότι πρέπει να μας σέβονται. Γιατί τους σεβόμασταν κι εμείς, δεν τους φοβόμασταν. Ήμασταν μια χώρα που το μπάσκετ είχε μπει πλέον στο πετσί μας. Από ένα σημείο και μετά, καταλάβαμε ότι μπορούμε να φτάσουμε κάπου ψηλά. Ξεκινήσαμε ένα ταξίδι και το συνεχίζαμε''.

Στις βολές ο Καμπούρης, "τίποτα, τίποτα δε μας σταματά" στις εξέδρες. Πόσα κιλά ζυγίζει η μπάλα εκείνη την ώρα;

'Δεν ζυγίζει τίποτα! Το θέμα είναι πόσο συγκεντρωμένος είσαι και να μην σε κυριεύσει το άγχος. Εκείνη τη στιγμή δεν είχα κανένα άγχος, ένιωθα μια σιγουριά μέσα μου παρ' όλο που έβλεπα τον Παναγιώτη (σ.σ. Γιαννάκη) που είχε μπει σχεδόν στο μισό γήπεδο και φώναζε! Του κούνησα το κεφάλι να ηρεμήσει! Όλα πήγαν καλά''.

Σε αυτή την περίπτωση, δεν σκεφτήκατε ότι "τώρα έχω μια χώρα στις πλάτες μου";

''Σύμφωνοι, είχαμε ένα έθνος πάνω μας. Μας είχε στηρίξει σε όλα τα δύσκολα παιχνίδια όμως εκεί που φτάσαμε, ήταν… τυπικό το θέμα. Γιατί είχαμε πάει κοντά στο να πάρουμε τη νίκη με τον Μέμο (σ.σ. Ιωάννου) που δεν έβαλε το καλάθι και το παιχνίδι πήγε στην παράταση. Πλέον δεν είχαμε τη δυνατότητα να δώσουμε άλλη ευκαιρία στη Σοβιετική Ένωση γιατί θα είχαμε πρόβλημα''.

Κι όλα αυτά ενώ τρεις μήνες πριν η Ελλάδα ήταν έτοιμη για πόλεμο, με την κρίση του "Σισμίκ" στο Αιγαίο!

''Ναι, ναι τα θυμάμαι. Αλλά πιστεύω από εκεί και πέρα δώσαμε χαρά στον κόσμο. Ήρθε κοντά μας, τον βγάλαμε έξω, πανηγύρισε, χάρηκε… Και νομίζω είναι από τις καλές αναμνήσεις που όσα χρόνια κι αν περάσουν, σίγουρα θα τις σκέφτονται και θα ευχαριστιούνται''.

Ο Γιαννάκης στον πάγκο με 5 φάουλ, το ίδιο και ο Φασούλας. Πέρασε από το μυαλό σας ότι "πάει, το χάσαμε;".

''Όχι, γιατί υπήρχε πίστη στους συμπαίκτες μου. Ήμασταν δώδεκα παλικάρια, ετοιμοπόλεμα. Όποιος χρειαστεί να μπει μέσα, να δώσει τον καλύτερό του εαυτό... Οι παίκτες που καθόντουσαν απ' έξω και χειροκροτούσαν και μας εμψύχωναν, είχαν συμμετοχή μέσα στο παιχνίδι. Τους αισθανόμασταν δίπλα μας. Ήταν σαν να παίζαμε όλοι μέσα στο γήπεδο''.

Εν τέλει, το "τίμιος γίγαντας" ήταν το καλύτερο παρατσούκλι που θα μπορούσε να σου δοθεί;

''Ναι, εντάξει. Πιστεύω ο συγχωρεμένος (σ.σ. Φίλιππας Συρίγος) κάτι θα σκεφτόταν εκείνη τη στιγμή και το είπε''.

Νωρίτερα, πάντως, ήταν οι βολές του Ανδρίτσου που κράτησαν όρθια την Ελλάδα στον τελικό…

''Σίγουρα, ήταν ένα κομβικό σημείου του Λιβέρη, που έπρεπε να ευστοχήσει για να συνεχίσουμε. Το θέμα είναι ότι όποιο παιδί έμπαινε μέσα, έδινε τον καλύτερό του εαυτό. Ο Λιβέρης ήταν, όντως, συνδετικός κρίκος της διάρκειας αυτής. Σίγουρα τα καλάθια και οι βολές που πέτυχε μας επέτρεψαν να συνεχίσουμε''.

Χαμογελάτε ξανά ακούγοντας το "Final Countdown", 28 χρόνια μετά;

''Ήταν ένα τραγούδι που μας απογείωνε και το απογειώσαμε κι εμείς με τον τρόπο μας!'".

Τι θυμάστε πιο έντονα από εκείνον τον τελικό, εκτός από τις… δικές σας βολές;

''Γενικά, ήταν ένας τελικός με όλη τη σημασία της λέξης. Είχαμε να αντιμετωπίσουμε μια ενωμένη Σοβιετική Ένωση, είχαν 12 αστέρια που όποιος έμπαινε κι όποιος έβγαινε, δεν έβλεπες καμία διαφορά. Ήταν μια ολοκληρωμένη ομάδα. Μπαίνοντας στο γήπεδο και με όλο αυτόν τον υπέροχο κόσμο που ήταν μέχρι εδώ, δείξαμε ότι μπορούμε να διεκδικήσουμε και να κοιτάξουμε στο πρόσωπο τη Σοβιετική Ένωση. Το δείξαμε από το πρώτο λεπτό. Όσο ήμασταν κοντά στο σκορ, δεν είχαμε να φοβηθούμε τίποτα. Ίσως να μας υποτίμησαν λίγο στην αρχή αλλά μέχρι να το συνειδητοποιήσουν, είχαν μπλέξει μαζί μας. Κάποια στιγμή την πληρώσανε''.

Πως είναι να ακούτε για το Ευρωμπάσκετ του '87 από παιδιά που δεν είχαν γεννηθεί εκείνη τη χρονιά;

''Είναι ικανοποίηση και νομίζω ότι είναι η ευχαρίστηση του κάθε αθλητή που είχε ζήσει όλο εκείνο το όνειρο, να το πω έτσι, στη διάρκεια του Ευρωμπάσκετ. Ακόμα και σήμερα που έχουν περάσει τόσα χρόνια, μάς βλέπουν στον δρόμο και νιώθουν την ίδια χαρά που ένιωθαν τότε. Αυτό για εμάς είναι μεγάλη ικανοποίηση. Και το βασικότερο είναι ότι βάλαμε πολλά παιδιά στον αθλητισμό. Εντάξαμε παιδιά στο μπάσκετ, είδαμε παιδιά που πήραν τη σκυτάλη και είμαστε χαρούμενοι που τα βάλαμε εμείς σε αυτόν τον δρόμο και μπόρεσαν και συνέχισαν όλες αυτές τις επιτυχίες''.

Σύγκριση της Εθνικής του '87 με εκείνη του 2005, που πήρε το χρυσό στο Βελιγράδι;

''Η κάθε φουρνιά φέρνει και τα δικά της ονόματα. Στη δική μας φουρνιά, ο κύριος Πολίτης επέλεξε κι έφερε στη 12άδα παίκτες που ήξερε τι θα πάρει από τον καθένα. Είχαμε και τον Χριστοδούλου, τον Φασούλα, τον Λιβέρη, τον Ιωάννου, τον Σταυρόπουλο. Είχαμε παίκτες που ήταν όλοι πρωτοκλασάτοι και ονόματα στις ομάδες τους αλλά ήλθαν στην Εθνική. Βάλαμε από πάνω την εθνική ομάδα και από κάτω εμείς, πώς μπορούμε και τι μπορεί να προσφέρει ο καθένας μας σε αυτήν''.

Τι σήμαινε για την Ελλάδα του 1987 εκείνη η επιτυχία;

''Νομίζω δεν είχε να χαρεί κάτι ιδιαίτερο. Καταφέραμε και κάναμε όλον αυτόν τον κόσμο να ξεχάσει τα προβλήματά του και να χαρεί μαζί μας όλο αυτό το πράγμα που είχε γίνει τότε. Και συνεχίστηκε για πολύ καιρό μπορώ να πω, όλη αυτή η γιορτή".

Κάναμε αυτά που έπρεπε τα επόμενα χρόνια για να εκτοξεύσουμε το μπάσκετ στην Ελλάδα;

"Εμείς σαν αθλητές είχαμε τη διάρκεια. Δεν σε γνώριζε κανείς όμως κέρδισες τόσες μεγάλες ομάδες όπως ήταν η Γιουγκοσλαβία, η Ιταλία, η Σοβιετική Ένωση... Κάπου στην Ευρώπη δημιουργείς κάποιο ντόρο. Πολλές φορές λένε «έλα μωρέ εντάξει, ήταν μια φούσκα, πέτυχαν κάτι και τελείωσε». Εμείς συνεχίσαμε και το '89 πήγαμε ξανά σε τελικό. Αυτό δείχνει ότι είχαν μπει οι υποδομές, είχαν μπει οι βάσεις προτού φτάσουμε στο '87. Οι βάσεις είχαν μπει από το '84, όταν ο κύριος Πολίτης έκανε την ανανέωση της ομάδας, κράτησε έναν κορμό κι έφερε νέα παιδιά που τα παρακολουθούσε όλη τη χρονιά. Γιατί τότε, δεν έμπαινες έτσι απλά στην Εθνική ομάδα γιατί είσαι ο Καμπούρης, ο Φασούλας ή ο Χριστοδούλου! Κάθε εβδομάδα έδινες τον αγώνα σου να μπορείς να διατηρηθείς στο ελληνικό πρωτάθλημα και με βάση την απόδοση που είχες, τότε συνέχιζες να παίζεις στην Εθνική ομάδα. Για τον κάθε αθλητή, είναι τιμή να φοράει το εθνόσημο και να μπορεί να δίνει τις υπηρεσίες του εκεί".

Τι ενθύμιο κρατήσατε από εκείνον τον τελικό;

"Ενθύμια υπάρχουν πολλά. Πρέπει να έχουμε πολύ ώρα να κάτσουμε να αναλύσουμε. Το βασικό ενθύμιο για μένα είναι οι φίλοι μου, οι συμπαίκτες μου, όλο το περιβάλλον εκείνο που είχαμε ζήσει. Διατηρούμε σχέσεις και συνεχίζονται όλες αυτές οι επαφές μεταξύ μας. Με τον Λινάρδο είμαστε πολύ καλοί φίλοι, με τον Σταυρόπουλο το ίδιο, με τον Φιλίππου, τον Φασούλα. Είναι σαν να μην πέρασε μια μέρα. Είναι όλες οι καλές αναμνήσεις. Δηλαδή, ξεφυλλίζοντας όλα τα περιοδικά και όλο το αρχείο που έχουμε κρατήσει, σου φέρνει διάφορα συναισθήματα".

Σήμερα θα δείτε ξανά τα τελευταία δευτερόλεπτα και τις βολές;

"Σίγουρα. Σίγουρα θα τα δω! Γιατί μας τιμάει αυτό και σας ευχαριστούμε που μας σκεφτόσαστε και δίνετε τη δυνατότητα στα νέα παιδιά να ξαναδούν τι πραγματικά είχαμε πετύχει γιατί είναι πανεύκολο να βγει ένα παιδί και να χτυπήσει μέσα στο ίντερνετ. Πραγματικά δεν πρέπει να ξεχνάμε την ιστορία μας".

Filmed: Αναστάσης Παπαγγέλης / Πέτρος Λιώλιος

Edited: Αναστάσης Παπαγγέλης

Δημοσιογραφική Επιμέλεια: Γιάννης Σταυρουλάκης