Άγνοια. Ίσως η μόνη λέξη που χαρακτηρίζει αυτή τη στιγμή όλον τον πλανήτη, τη γη που γυρίζει στους ρυθμούς του κορονοϊού. Στα υπόλοιπα είμαστε χωρισμένοι.

Κάποιοι πάνε στη δουλειά τους γιατί δεν γίνεται αλλιώς, κάποιοι δουλεύουν από το σπίτι, κάποιοι δεν μπορούν να δουλέψουν γιατί η εργασία τους είναι κλειστή, κάποιοι έχουν χάσει ήδη τη δουλειά τους.

Κάποιοι φοβούνται, κάποιοι παραμένουν ψύχραιμοι, κάποιοι πιστεύουν ότι δεν συμβαίνει κάτι τρομερό και όλα αυτά είναι αστεία. Κάποιοι ακολουθούν πιστά τις οδηγίες του αυτό-περιορισμού, κάποιοι άλλοι πιστεύουν ακόμα ότι το “δημοκρατία έχουμε” είναι συνώνυμο του “είμαι ελεύθερος να κάνω ο,τι γουστάρω, μια ζωή την έχουμε και να μην πετάγεσαι εσύ, δεν θα μου πεις τι θα κάνω, δεν σε ενοχλώ”.

Κάποιοι χρησιμοποιούν το internet για να ενημερωθούν, κάποιοι για να διασκεδάσουν και να περάσουν την ώρα τους, κάποιοι άλλοι απλώς κάνουν διαγωνισμό βλακείας ρωτώντας “γιατί δεν κάναμε τα ίδια για τη γρίπη” και ποστάροντας δήθεν ψαγμένα ερωτήματα με ύφος “τι μας κρύβουν, κάμερα σ’εμένα”.

Κάποιοι γράφουν κορωνοϊός, κάποιοι κορωναϊός, κάποιοι υιοθέτησαν το COVID-19, την ώρα που σε Αμερική και Αγγλία τον λένε απλώς corona ή χαϊδευτικά ‘rona. Ο καθένας το παλεύει όπως ξέρει και μπορεί, ακριβώς όπως το λέει ο στίχος.

ΑΠΟΥΣΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΕΩΝ

Ένα πράγμα μας ενώνει καθολικά, οριζόντια και κάθετα. Η άγνοια. Η απουσία απαντήσεων. Πόσες ανθρώπινες ζωές θα χαθούν στη χώρα μας, στην τάδε χώρα, στον πλανήτη συνολικά; Πως θα αντέξουμε ένα ακόμα ισχυρό χτύπημα στην οικονομία, πως θα σηκώσουμε κεφάλι; Πότε θα τελειώσει όλο αυτό, πότε θα αποτελεί ανάμνηση και πόσο θα διαφορετική θα είναι η ζωή μας τότε, πόσο θα έχει αλλάξει, άπαξ και δια παντός ο τρόπος που ζούμε;

Κανείς δεν ξέρει. Κυριολεκτικά κανείς. Πάνω από επτά δισεκατομμύρια άνθρωποι στον πλανήτη και δεν υπάρχει ένας που να γνωρίζει.

ΤΕΛΟΣ ΣΤΑ ΠΑΡΑΤΡΑΓΟΥΔΑ

Κάποια στιγμή θα πάρουμε τις απαντήσεις σε όλα. Μέχρι τότε, μπορούμε τώρα να σταθούμε λίγο και να ψάξουμε αυτά που θα πρέπει να έχουμε μάθει ήδη. Ναι, έχουμε άγνοια για το μέλλον, αλλά κάτι έχουμε διδαχθεί μέσα σε όλα αυτά.

Δεν χρειάζεται να δούμε το τέλος της ιστορίας για να καταλάβουμε πως καμία χώρα στον κόσμο δεν πρέπει να έχει στο Νο1 της τύπους σαν τον Τραμπ, τον Μπόρις Τζόνσον, τον Μπολσονάρο. Όχι, δεν γίνεται. Τέλος στα παρατράγουδα.

ΤΡΑΜΠ, ΜΠΟΡΙΣ, ΜΠΟΛΣΟΝΑΡΟ

Για κάποιους ήταν αστείο να βλέπουν τον Τραμπ να μιλάει, να κοροϊδεύει από το βήμα ανθρώπους με νοητική υστέρηση, να λέει πως είναι ειδικός σε δεκάδες θέματα, πως κανείς δεν τα ξέρει καλύτερα από εκείνον, να λέει ψέματα που θέλεις ειδική ομάδα παρακολούθησης για να τα μετρήσει, να πετάει ατάκες πως ίσως οι ανεμογεννήτριες προκαλούν καρκίνο, να μιλάει για πολιτείες των ΗΠΑ που δεν υπάρχουν, να χρησιμοποιεί λέξεις που δεν υπάρχουν, να αρνείται την ύπαρξη της κλιματικής αλλαγής, να περιφέρεται σαν ήρωας του Μπόρατ.

Για κάποιους ήταν αστείο να βλέπουν τον Μπόρις, με αυτήν την αστεία εικόνα, βγαλμένος από σκετς του Μπένι Χιλ, να κατεβαίνει για δήμαρχος του Λονδίνου και να δηλώνει πως “ο ήρωας στα Σαγόνια του Καρχαρία ήταν ο δήμαρχος, που άφησε τις παραλίες ανοιχτές παρά το μεγάλο ψάρι που έτρωγε τους δημότες”, να είναι Υπουργός Εξωτερικών και να λέει “αυτή η χώρα” για την Αφρική, να γράφει σε άρθρο στον Telegraph πως “οι γυναίκες που φοράνε μπούργκες μοιάζουν με γραμματοκιβώτια”.

Για κάποιους ήταν λύση για την Βραζιλία να εκλέξει τον Μπολσονάρο, να βαφτίσει ελπίδα για τη χώρα τον τύπο με το παρατσούκλι “ο Τραμπ των τροπικών χωρών”. Αυτόν που έχει πει σε γυναίκα πολιτικό που τον κατηγόρησε για σεξουαλική παρενόχληση “δεν θα σε βίαζα, γιατί είσαι πολύ άσχημη”, που έχει δηλώσει πως “είχε στιγμή αδυναμίας” όταν έπιανε το πέμπτο παιδί του γι’αυτό γεννήθηκε κορίτσι, που είναι ανοιχτά υπέρμαχος των βασανιστηρίων, που έχει πει πως θα προτιμούσε ένας γιος του “να σκοτωθεί σε τροχαίο παρά να του φέρει για σύντροφο έναν άλλον άντρα με μουστάκι” και που το 1999 είχε πει ότι “οι εκλογές δεν θα αλλάξουν κάτι, αλλαγή θα έρθει όταν θα γίνει εμφύλιος που θα κάνει ο,τι δεν έκανε το πραξικόπημα, να σκοτώσει 30.000 ανθρώπους”.

ΣΕ ΚΑΜΙΑ ΧΩΡΑ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ

Οι άνθρωποι αυτοί δεν θα έπρεπε να ηγούνται σε καμία χώρα του κόσμου, υπό οποιεσδήποτε συνθήκες. Όμως, “δημοκρατία έχουμε”, ο κόσμος τους ψήφισε και τους έδωσε τα ηνία. Και πάντα θα υπάρχουν άνθρωποι που θα τους στηρίζουν και δεν θα βλέπουν τίποτε το κακό στον τρόπο διακυβέρνησης της χώρας τους.

Θα δουν, δυστυχώς, τώρα. Όλως τυχαίως Τραμπ, Τζονσον και Μπολσονάρο, πήραν τις ίδιες αποφάσεις για την αντιμετώπιση του κορονοϊού. Τον χλεύασαν, τον υποτίμησαν και διαβεβαίωναν τους πολίτες πως δεν υπάρχει κανένας λόγος ανησυχίας. Ούτε μέτρα χρειάζονται, ούτε τίποτα.

Ο ΤΡΑΜΠ ΜΙΛΟΥΣΕ ΓΙΑ HOAX ΤΩΝ ΑΝΤΙΠΑΛΩΝ ΤΟΥ

Τέλη Φεβρουαρίου ο Τραμπ μιλούσε για hoax, για ψέμα των αντιπάλων του, έλεγε πως “μια μέρα θα εξαφανιστεί, σαν θαύμα”, για “ιό που είναι σαν τη γρίπη”, που δεν πρόκειται να δημιουργήσει κανένα πρόβλημα. Αρχές Μαρτίου έλεγε πως “κάνουμε πολύ καλή δουλειά να τον κρατήσουμε χαμηλά”, μέσα Μαρτίου έλεγε “θα φύγει, παραμείνετε ήρεμοι.

Κι όταν ο ΠΟΥ μίλησε επίσημα για πανδημία, ο Τραμπ δήλωσε πως πάντα ήξερε ότι η απειλή είναι αληθινή, πως πρόκειται για πανδημία. Πλέον η ρητορική άλλαξε, ο ιός δεν είναι ψέμα, αλλά “chinese virus”, γιατί για όλα φταίει η Κίνα.

Πριν ξεκινήσουν όλα αυτά, το 2018 ο Τραμπ διέλυσε το Συμβούλιο της Εθνικής Ασφάλειας του Λευκού Οίκου που ήταν επιφορτισμένο με την προετοιμασία αντιμετώπισης πανδημιών. Επιπλέον, για 19 μήνες από την ημέρα που ανέλαβε τα καθήκοντά του, ο Τραμπ δεν είχε επιλέξει τον άνθρωπο που θα είχε τον ρόλο του Συμβούλου Επιστήμης και Τεχνολογίας: ρόλος δίπλα σε κάθε πρόεδρο των ΗΠΑ από το 1976 μέχρι και σήμερα.

"ΝΑ ΔΕΧΘΟΥΜΕ ΤΟ ΠΛΗΓΜΑ"

Ο Μπόρις τα ίδια. Μέχρι και την Πέμπτη 13 Μαρτίου η Premier League ήταν έτοιμη να συνεχιστεί κανονικά, με κόσμο στις κερκίδες, όχι γιατί οι άνθρωποι του ποδοσφαίρου ήταν τρελοί, αλλά γιατί ο πρωθυπουργός συνέχιζε να πιστεύει πως δεν υπάρχει λόγος για μέτρα.

Στις αρχές Μαρτίου ο Τζόνσον εμφανίστηκε στην τηλεόραση και εξήγησε τη λογική της “ανοσίας αγέλης”: απουσία μέτρων, αφήνεις όλο τον πληθυσμό να νοσήσει κι απλώς “δέχεσαι το πλήγμα”, γιατί “οι ειδικοί λένε πως η παύση δραστηριοτήτων κι ο περιορισμός των μετακινήσεων είναι αντιπαραγωγικά μέτρα”.

Σε άλλες δηλώσεις, ο Τζόνσον είπε δημόσια πως επισκέφτηκε νοσοκομεία, είδε ασθενείς με κορονοϊό και έκανε χειραψίες με όλους. Σε όλο αυτό το διάστημα η Αγγλία συνέχισε να κινείται σε κανονικούς ρυθμούς, σαν να μην τρέχει τίποτα.

"ΤΡΙΚ ΤΗΣ ΥΣΤΕΡΙΑΣ ΤΩΝ ΜΜΕ"

Στη Βραζιλία τα ίδια. Ο πιο διάσημος πάστορας της χώρας, υποστηρικτής του Μπολσονάρο φυσικά, είπε σε διάγγελμα πως ο ιός είναι “τακτική του σατανά για να σπείρει τον φόβο”. Ο ίδιος ο Μπολσονάρο δικαίωσε το παρατσούκλι του. Ακόμα και πριν μια εβδομάδα, πήγε σε διαδήλωσε, χαιρετήθηκε με εκατοντάδες παρόντες, έβγαλε δεκάδες σέλφι και συμπεριφερόταν σαν να μη συμβαίνει τίποτα.

Μόλις την Κυριακή, ο Μπολσονάρο βγήκε σε τηλεοπτικό δελτίο ειδήσεων και δήλωσε ότι “ο κορονοϊός είναι τρικ της υστερίας των ΜΜΕ”, δεν είναι τίποτα παραπάνω από “μικρή γρίπη” και επιτέθηκε στους κυβερνήτες για τα μέτρα που παίρνουν.

ΑΝΙΚΑΝΟΤΗΤΑ Ή ΑΔΙΑΦΟΡΙΑ

Ο καθένας μπορεί να έχει τη δική του απάντηση στην ερώτηση “γιατί τα κάνουν όλα αυτά”. Μπορεί να τους καταλογίσει ανικανότητα, αφέλεια ή να διαβάσει το στόρι των Financial Times: σύμφωνα με αυτό, ο Τζόνσον πήρε την απόφαση να αφήσει τον ιό ανεξέλεγκτο γιατί υιοθέτησε σχετικό μοντέλο που προέβλεπε τα θύματα που θα είχε η Αγγλία και άλλαξε προσέγγιση όταν διαπίστωσαν πως χρησιμοποίησαν λάθος ποσοστά θνησιμότητας στον υπολογισμό και αν δεν έκαναν τίποτα η Αγγλία θα είχε 500.000 νεκρούς.

Η πραγματικότητα είναι πιο απλή. Τραμπ,Τζόνσον και Μπολσονάρο πήραν αυτές τις αποφάσεις και ακόμα και σήμερα επιλέγουν την αδράνεια γιατί δεν ενδιαφέρονται για τους ανθρώπους, παρά μόνο για τις οικονομίες. O Τραμπ δεν το κρύβει κιόλας: χρησιμοποιεί το twitter για να στείλει μηνύματα σαν το “ισοπεδώστε την καμπύλη, όχι την οικονομία” και να γράψει “δεν μπορούμε να αφήσουμε τη θεραπεία να είναι χειρότερη από το ίδιο το πρόβλημα, στο τέλος των 15 ημερών θα αποφασίσουμε ποιον δρόμο θα πάρουμε”.

Χθες δήλωσε "δεν μπορούμε να κλείσουμε την οικονομία, αυτό θα φέρει θάνατο, τρομακτικό θάνατο, ίσως και μεγαλύτερης κλίμακας από τον ίδιο τον ιό". Η ρητορική για την ώρα που οι θάνατοι στις ΗΠΑ θα αρχίσουν να ξεφεύγουν είναι έτοιμη: ναι, είχαμε νεκρούς, αλλά θα ήταν περισσότεροι αν πέρναμε μέτρα.

Στο ίδιο μήκος κύματος και ο Μπολσονάρο, η επίθεση στους κυβερνήτες για τα τοπικά μέτρα ήταν ξεκάθαρη: επιδεινώνεται η οικονομία, χάνονται θέσεις εργασίας. Ο Μπόρις μόλις χθες έβαλε τη χώρα του σε lockdown, χωρίς βέβαια να εξηγήσει ποτέ που πήγαν τα “θα συνεχίσω τις χειραψίες με όλους” και τα “αυτά τα μέτρα είναι αντιπαραγωγικά”.

Η ΕΛΠΙΔΑ

Ελπίζουμε να θρηνήσουμε όσο το δυνατόν λιγότερα θύματα, να τελειώσει όλο αυτό το συντομότερο, η ζωή που θα βρούμε να είναι αυτή που αφήσαμε πίσω. Μαζί με όλα αυτά, ας συντηρήσουμε την ελπίδα πως η κρίση του κορονοϊού θα είναι το σοκ που θα δώσει στους περισσότερους το μάθημα πως σε καμία χώρα δεν αξίζει να έχει ηγέτες αυτά τα παρατράγουδα.

Την ελπίδα πως αυτοί που τους εξέλεξαν θα καταλάβουν πως είναι αφελές να μην τους ενογλεί η άγνοια και η αγένεια, να μην τους νοιάζει τι κάνει και τι λέει ο λατρεμένος τους ηγέτης για τους γκέι, τις γυναίκες, τις μειονότητες, τους ξένους, τις άλλες θρησκείες, τις άλλες φυλές, τις άλλες χώρες, τα άλλα κόματα. Δεν είναι ανάγκη να σε αφορά άμεσα για μην εγκρίνεις τέτοιες άθλιες συμπεριφορές: θα έπρεπε να αρκεί η σκέψη πως, αργά ή γρήγορα, θα έρθει η ημέρα που εσύ θα είσαι το θύμα αυτής της συμπεριφοράς.

Εσύ θα ποδοπατηθείς, εσύ θα αφεθείς στο έλεος των συνθηκών και η περιγραφή θα λέει πως "πάρθηκε η σωστή απόφαση".