Ιστορία



Ο πρώτος αγώνας Ποδηλασίας διεξήχθη το 1868 στο Παρίσι και το πρώτο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα πραγματοποιήθηκε το 1895. Τα πρώτα δυο αγωνίσματα Ποδηλασίας, η ποδηλασία δρόμου και η ποδηλασία πίστας, εντάχθηκαν στο πρόγραμμα των Ολυμπιακών Αγώνων το 1896 στην Αθήνα. Το 1900 ιδρύθηκε στη Ρώμη η Διεθνής Ομοσπονδία Ποδηλασίας (Union Cycliste Internationale – UCI) από τις ποδηλατικές ομοσπονδίες του Βελγίου, της Γαλλίας, της Ιταλίας, της Ελβετίας και των ΗΠΑ. Σήμερα η UCI αριθμεί πάνω από 170 Εθνικές Ομοσπονδίες μέλη, χωρισμένες σε πέντε ηπειρωτικές ενώσεις.




Χρονολογίες ορόσημο



1816 – Ο Γερμανός βαρόνος Karl Friedrich Drais εφευρίσκει τον πρόδρομο του

σημερινού ποδηλάτου σε μια αρκετά πρωτόγονη έκδοση.

1880 – Εμφανίζεται το πρώτο ποδήλατο με αλυσίδα, στο οποίο ο πίσω τροχός

λειτουργεί ως «μηχανή».

1887 – Ο Τζον Πόιντ Ντάνλοπ κατασκευάζει τον πρώτο αεροθάλαμο (σαμπρέλα),

επαναστατική εφεύρεση στη λειτουργική δομή του ποδηλάτου.

1896 – Η Ποδηλασία εντάσσεται στο πρόγραμμα των πρώτων Ολυμπιακών Αγώνων

στην Αθήνα.

1903 – Διεξάγεται ο πρώτος Ποδηλατικός Γύρος της Γαλλίας.

1937 – Ο μηχανισμός των ταχυτήτων χρησιμοποιείται για πρώτη φορά στο ποδήλατο.

1953 – Ο Καλιφορνέζος φοιτητής Τζέιμς Φίνλεϊ Σκοτ κατασκευάζει ένα πρωτότυπο

ποδήλατο που απευθύνεται στους λάτρεις της ορεινής ποδηλασίας.

1996 – Επιτρέπεται η συμμετοχή των επαγγελματιών ποδηλατών στους Ολυμπιακούς

Αγώνες της Ατλάντα, ενώ παράλληλα «ντεμπουτάρει» το αγώνισμα της

Ορεινής Ποδηλασίας.




Ο Αγώνας



– Η Ποδηλασία Δρόμου θεωρείται το κορυφαίο αγώνισμα ποδηλασίας. Διεξάγεται σε δημόσιους δρόμους και οι διαδρομές περιλαμβάνουν ανηφόρες, κατηφόρες, ευθείες και τεχνικά κομμάτια με στροφές.

– Η Ποδηλασία Πίστας είναι πιο εξειδικευμένη και πιο σύνθετη. Περιλαμβάνει αγωνίσματα μικρών, μεσαίων και μεγάλων αποστάσεων, όπου η ταχύτητα, η αντοχή και η τακτική είναι οι σημαντικότεροι παράγοντες για την κατάκτηση της νίκης.

– Η Ορεινή Ποδηλασία ξεκίνησε στα μέσα της δεκαετίας του’70 στην Καλιφόρνια ως είδος διασκέδασης και αναψυχής. Σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα έγινε ένα από τα συναρπαστικότερα αγωνίσματα παγκοσμίως, με αποτέλεσμα να δημιουργηθούν επαγγελματικές ομάδες.

– Το ΒΜΧ (Bicycle Motorcross) είναι ένα είδος ποδηλασίας σε ειδικά σχεδιασμένα ποδήλατα με μικρές διαστάσεις για να έχει πολύ καλύτερο έλεγχο ο χειριστής τους. Τα ΒΜΧ έχουν μεγάλη αντοχή και προορίζονται για άλματα και τεχνικές φιγούρες σε ειδικά διαμορφωμένες πίστες.




Α. Ποδηλασία Δρόμου



Το Ολυμπιακό πρόγραμμα περιλαμβάνει:

– Τον αγώνα δρόμου (αντοχής) ανδρών (230 – 250 χλμ) και γυναικών (100 – 140 χλμ). Ο αγώνας αυτός συνδυάζει την αντοχή, την τεχνική και την τακτική. Οι ποδηλάτες (κάθε κατηγορίας) ξεκινούν όλοι μαζί και νικητής ανακηρύσσεται αυτός που τερματίζει πρώτος.

– Τον αγώνα ατομικής χρονομέτρησης ανδρών (40 – 50 χλμ) και γυναικών (20 – 30 χλμ). Οι ποδηλάτες ξεκινούν από το σημείο εκκίνησης ένας – ένας, με διαφορά 90 δευτερολέπτων και αντίπαλος είναι μόνο το χρονόμετρο. Νικητής αναδεικνύεται ο αθλητής που κάνει τον ταχύτερο χρόνο.




Το ποδήλατο: Το αγωνιστικό ποδήλατο δρόμου έχει σχεδιαστεί με στόχο την καλύτερη αεροδυναμική του ποδηλάτη και το μικρό βάρος. Το τιμόνι τοποθετείται πιο χαμηλά από το ύψος της σέλας και οι δύο τροχοί βρίσκονται σε μικρή απόσταση μεταξύ τους, έτσι ώστε να είναι πιο ευέλικτο. Το βάρος του δεν πρέπει να είναι κάτω από 6,8 κιλά. Για την κατασκευή του χρησιμοποιούνται κράματα σιδήρου, αλουμίνιο, ίνες άνθρακα (carbon) και τιτάνιο, υλικά που προσδίδουν αντοχή, ακαμψία και μικρό βάρος.




Β. Ποδηλασία πίστας



Η πίστα είναι ο αγωνιστικός χώρος ενός ποδηλατοδρομίου. Πρόκειται για μια ελλειψοειδή επιφάνεια (από ξύλο ή μπετόν) αποτελούμενη από δυο ευθείες και δυο στροφές. Η κλίση της πίστας στις ευθείες είναι 11–12 μοίρες και στις στροφές φτάνει τις 40–42 μοίρες. Το συνολικό μήκος μιας πίστας Ολυμπιακών προδιαγραφών είναι 250 ή 333,33 μέτρα.

Η ποδηλασία πίστας στο Ολυμπιακό πρόγραμμα περιλαμβάνει τους εξής αγώνες:

– Σπριντ (Ανδρών–Γυναικών)

– Ατομική καταδίωξη (πουρσουίτ) (Ανδρών–Γυναικών)

– Ομαδική καταδίωξη (πουρσουίτ) (Ανδρών)

– Αγώνας πόντων (Ανδρών–Γυναικών)

– Μάντισον (Ανδρών)

– Κέιριν (Ανδρών)

– Ομαδικό σπριντ (Ανδρών)

Ανάλογα με το αγώνισμα, το αποτέλεσμα κρίνεται από το χρόνο, τη νίκη κατά του αντιπάλου ή τη συμπλήρωση της απόστασης.




Το ποδήλατο: Είναι αυστηρά ποδήλατο αγώνων και έχει σχεδιαστεί για χρήση μόνο σε ποδηλατοδρόμια. Δε διαθέτει ταχύτητες, ούτε φρένα και ο αθλητής χρησιμοποιεί μια ελεύθερη σχέση γραναζιών που έχει επιλέξει από πριν. Τα ελαστικά του είναι ακόμα πιο στενά, δέχονται εξαιρετικά μεγάλες πιέσεις και είναι πολύ ελαφριά, αφού ο κίνδυνος να σκάσουν είναι σπάνιος. Στην κατασκευή του χρησιμοποιούνται κατά προτεραιότητα οι ίνες άνθρακα (carbon), αφού είναι εξαιρετικά άκαμπτες και μπορούν να πάρουν το σχήμα που επιθυμεί ο κατασκευαστής, με στόχο την καλύτερη αεροδυναμική. Οι τροχοί ακολουθούν την ίδια λογική και για αυτό το λόγο χρησιμοποιείται ως επί το πλείστον κλειστός τροχός πίσω και τροχός με λίγες ακτίνες μπροστά.




Γ. Ορεινή ποδηλασία



Το αγώνισμα αυτό εντάχθηκε για πρώτη φορά στο πρόγραμμα των Ολυμπιακών Αγώνων το 1996 στην Ατλάντα. Η Ορεινή ποδηλασία περιλαμβάνει τον αγώνα επί ανωμάλου εδάφους (cross–country) ανδρών και γυναικών και διεξάγεται σε κυκλική διαδρομή μήκους 6–9 χιλιομέτρων και για τις δυο κατηγορίες. Η διαδρομή περιλαμβάνει δασικούς και αγροτικούς δρόμους με τεχνικές δυσκολίες, ανηφόρες και κατηφόρες. Όλοι οι αθλητές ξεκινούν μαζί και κερδίζει αυτός που καλύπτει πρώτος την απόσταση.




Το ποδήλατο: Το Mountain Bike έχει σχεδιαστεί για να μην αντιμετωπίζει προβλήματα όταν κινείται σε λασπώδεις ή άγριες επιφάνειες. Έχει φαρδιά ελαστικά με τακούνια και διαθέτει αναρτήσεις. Η ανάρτηση στον μπροστινό τροχό τα πρώτα χρόνια ήταν δεδομένη ενώ τα τελευταία η χρήση ρυθμιζόμενων αναρτήσεων και στους δύο τροχούς γίνεται όλο και πιο απαραίτητη. Τα περισσότερα ποδήλατα ορεινής ποδηλασίας διαθέτουν πλέον δισκόφρενα, αυξάνοντας κατά πολύ την απόδοσή τους, κάτω από οποιεσδήποτε συνθήκες.




Δ. ΒΜΧ



Το αγώνισμα του ΒΜΧ θα κάνει το ντεμπούτο του στο Πεκίνο. Περιλαμβάνει τον αγώνα ανδρών και γυναικών με υψηλής δυσκολίας τεχνικά άλματα σε πίστα μήκους 400 μέτρων.




Το ποδήλατο: Το ΒΜΧ είναι ποδήλατο με μικρές διαστάσεις για να έχει πολύ καλύτερο έλεγχο ο χειριστής του. Είναι ιδιαίτερα στιβαρό, με μεγάλη αντοχή και συνήθως έχει χαμηλά τη σέλα, ψηλά το τιμόνι και βάσεις για τα πόδια στους άξονες των πίσω και εμπρός τροχών, ανάλογα με τη χρήση. Όταν προορίζεται για άλματα είναι πιο ελαφρύ απ’ ότι αν προορίζεται για χρήση στο δρόμο, με το βάρος να ξεκινά από 7 κιλά και να φτάνει μέχρι 13. Προτιμάται από ποδηλάτες μικρότερων ηλικιών αφού ελέγχεται πολύ πιο εύκολα και είναι πιο ευέλικτο.




Τα «πεντάλ» που έγραψαν ιστορία




Φάουστο Κόπι (Ιταλία): Ο «Campionissimo» με 2 Γύρους Γαλλίας, 5 Ιταλίας και άπειρες νίκες σε άλλους αγώνες (δεκαετίες ’40 και ’50), αποτελεί μια από τις σπουδαιότερες μορφές στην ιστορία της ποδηλασίας.




Ζακ Ανκετίλ (Γαλλία): Ο πρώτος που κέρδισε 5 Tour de France (1957, 1961-64) διακρινόμενος κυρίως στα ετάπ ατομικής χρονομέτρησης, εξ’ου και το προσωνύμιο «Monsieur Chrono» («κύριος χρονόμετρο»). Νικητής επίσης σε 2 Γύρους Ιταλίας και ένα Γύρο Ισπανίας.




Έντι Μερξ (Βέλγιο): Με τεράστια διαφορά ο «κανίβαλος» είναι ο μεγαλύτερος ποδηλάτης όλων των εποχών. Ο Μερξ κατέκτησε συνολικά 525 νίκες στην καριέρα του, αριθμός ιλιγγιώδης όπως κι αν το σκεφτεί κανείς. Κέρδισε 5 Γύρους Γαλλίας (1969-72,1974), 5 Γύρους Ιταλίας, 1 Γύρο Ισπανίας, κλασικές διαδρομές, παγκόσμια πρωταθλήματα, έχοντας πάρει μέρος σε 1582 επίσημους αγώνες, περισσότερους από οποιονδήποτε άλλο ποδηλάτη.




Μπερνάρ Ινό (Γαλλία): Ο 3ος ποδηλάτης που κατέκτησε 5 φορές το Γύρο της Γαλλίας (1978-79, 1981-82, 1985) και ο μόνος με παραπάνω από μια νίκες σε καθένα από τους τρεις μεγάλους γύρους (3 Γύροι Ιταλίας και 2 Ισπανίας). Έντονη προσωπικότητα, είχε το προσωνύμιο «le Patron» («το αφεντικό»). Πραγματικό «σκυλί» στην ανηφόρα, δεν το έβαζε ποτέ κάτω. «Όσο αναπνέω, επιτίθεμαι», συνήθιζε να λέει.




Μιγκέλ Ιντουράιν (Ισπανία): Ο «Μπιγκ Μιγκ» κέρδισε 5 Γύρους Γαλλίας (1991-95), 2 Γύρους Ιταλίας και παγκόσμια πρωταθλήματα στο χρονόμετρο. «Καθάρισε» ένα Tour στην ατομική χρονομέτρηση πριν καν αρχίσουν τα βουνά (1992, Λουξεμβούργο), παίρνοντας το προσωνύμιο «εξωγήινος». Κέρδισε το χρυσό μετάλλιο ατομικής χρονομέτρησης το 1996 στην Ατλάντα, στην πρώτη Ολυμπιάδα που επιτράπηκε η συμμετοχή επαγγελματιών ποδηλατών.




Λανς Άρμστρονγκ (ΗΠΑ): Ο άνθρωπος που έσπασε κάθε ρεκόρ κατακτώντας επτά συνεχόμενες φορές το Tour de France (1999-2005), αφού όμως πριν είχε νικήσει σε έναν ακόμα μεγαλύτερο αγώνα τον ίδιο το θάνατο. Το 1996 οι γιατροί τού διέγνωσαν καρκίνο με πολλαπλές μεταστάσεις. Με ελπίδες για θεραπεία που δεν ξεπερνούσαν το 50%, ο πεισματάρης Λανς κατάφερε να επιστρέψει στη ζωή και την ποδηλασία. Κέρδισε το χάλκινο μετάλλιο στο χρονόμετρο του Σίδνεϋ το 2000.




Ντανιέλ Μορελόν (Γαλλία): Ο βασιλιάς της πίστας. Έχει αναδειχθεί τρεις φορές χρυσός Ολυμπιονίκης (1968–1972), ενώ από την καριέρα του δε λείπουν και οι τίτλοι σε επίπεδο παγκόσμιων πρωταθλημάτων, όπου έχει ανέβει στο ψηλότερο σκαλί του βάθρου 6 φορές.




Ελληνικές συμμετοχές στους Ολυμπιακούς Αγώνες



– 1896 (Αθήνα)

Αριστείδης Κωνσταντινίδης – 1ος χρυσό μετάλλιο (Αγώνας αντοχής)

Σταμάτης Νικολόπουλος – 2ος ασημένιο μετάλλιο (σπριντ)

Σταμάτης Νικολόπουλος – 2ος ασημένιο μετάλλιο (χρονόμετρο 1/3 χλμ)

Γεώργιος Κωλέττης – 2ος ασημένιο μετάλλιο (100 χλμ πίστας)

– 1908 (Λονδίνο)

Ιωάννης Σαντοριναίος – (παρασύρθηκε από Άγγλο αθλητή και τραυματίστηκε ελαφρά)

– 1948 (Λονδίνο)

Μανώλης Καλούδης – 1000 μ. πίστα, συμμετοχή

Ευάγγελος Κουβέλης – αγώνας αντοχής, συμμετοχή

Πέτρος Λεωνίδης – αγώνας αντοχής, συμμετοχή

– 1984 (Λος Άντζελες)

Κανέλος Κανελόπουλος – αγώνας αντοχής, συμμετοχή (εγκατάλειψη)

Ηλίας Κελεσίδης – αγώνας αντοχής, συμμετοχή (εγκατάλειψη)

– 1992 (Βαρκελώνη)

Γιώργος Πορτελάνος – 18ος (ατομική καταδίωξη πίστας)

– 1996 (Ατλάντα)

Δημήτρης Γεωργαλής – 7ος (1000 μέτρα ατομική χρονομέτρηση)

Λάμπρος Βασιλόπουλος – 13ος (σπριντ)

Γιώργος Χειμωνέτος – 13ος (σπριντ)

– 2000 (Σίδνεϊ)

Λ. Βασιλόπουλος, Κ. Μπάργκας, Δ. Γεωργαλής – 4οι (ομαδικό σπριντ)

Δημήτρης Γεωργαλής – 6ος (1000 μέτρα ατομική χρονομέτρηση)

Λάμπρος Βασιλόπουλος – 7ος (Κέιριν)

– 2004 (Αθήνα)

Δ. Γεωργαλής, Λ. Βασιλόπουλος, Γ. Χειμωνέτος – 8οι (ομαδικό σπριντ)

Λάμπρος Βασιλόπουλος – 9ος (Κέιριν)




Τι έγινε στους Ολυμπιακούς της Αθήνας το 2004




ΑΝΔΡΕΣ

Α. Ποδηλασία Δρόμου:

– Αγώνας αντοχής: Πάολο Μπετίνι (Ιταλία)

– Ατομική χρονομέτρηση: Τάιλερ Χάμιλτον (ΗΠΑ)

Β. Ποδηλασία Πίστας:

– 1000 μέτρα ατομική χρονομέτρηση: Κρις Χόι (Μ. Βρετανία)

– Σπριντ: Ράιαν Μπέιλι (Αυστραλία)

– Ατομικό πουρσουίτ: Μπράντλεϊ Γουίγκινς (Μ. Βρετανία)

– Ομαδικό πουρσουίτ: Αυστραλία

– Αγώνας πόντων: Μιχαήλ Ιγνάτιεφ (Ρωσία)

– Μάντισον: Αυστραλία

– Κέιριν: Ράιαν Μπέιλι (Αυστραλία)

– Ομαδικό σπριντ: Γερμανία

Γ. Ορεινή Ποδηλασία:

– Cross–Country: Ζουλιέν Αμπσαλόν (Γαλλία)




ΓΥΝΑΙΚΕΣ

Α. Ποδηλασία Δρόμου:

– Αγώνας αντοχής: Σάρα Κάριγκαν (Αυστραλία)

– Ατομική χρονομέτρηση: Λεόντιεν φαν Μόορσελ (Ολλανδία)

Β. Ποδηλασία Πίστας:

– Σπριντ: Λόρι Αν Μούνζερ (Καναδάς)

– Ατομικό πουρσουίτ: Σάρα Ούλμερ (Νέα Ζηλανδία)

– Αγώνας πόντων: Όλγα Σλιουσάρεβα (Ρωσία)

– 500 μέτρα ατομική χρονομέτρηση: Άννα Μίρς (Αυστραλία)

Γ. Ορεινή Ποδηλασία:

– Cross–Country: Γκαν Ρίτα Ντάλε (Νορβηγία)




Η Ποδηλασία στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Πεκίνου




Εγκαταστάσεις:



Τα αγωνίσματα της πίστας, της ορεινής ποδηλασίας και του ΒΜΧ θα φιλοξενηθούν στις εγκαταστάσεις Λαοσχάν που βρίσκονται στην περιοχή Σίγινσχαν του Πεκίνου, ενώ η ποδηλασία δρόμου θα πραγματοποιηθεί στην ολυμπιακή διαδρομή στο αστικό οδικό δίκτυο της πόλης.

Το ποδηλατοδρόμιο του Λαοσχάν, ένα πραγματικό τεχνολογικό επίτευγμα, είναι μια καινούργια κατασκευή συνολικής έκτασης 33.000 τ. μ. με χωρητικότητα 6.000 θεατών, ενώ η οροφή του είναι έτσι σχεδιασμένη, ώστε να θυμίζει έναν τεράστιο τροχό ποδηλάτου.

Δίπλα βρίσκεται η καινούργια πίστα μήκους 400 μέτρων που θα φιλοξενήσει το αγώνισμα του ΒΜΧ, ενώ στην ίδια περιοχή θα διεξαχθεί και ο αγώνας ορεινής ποδηλασίας, σε ειδικά διαμορφωμένη διαδρομή μέσα στο δάσος του Λαοσχάν.




Πρόγραμμα:




– Ποδηλασία Δρόμου:

9 Αυγούστου – Αγώνας αντοχής ανδρών

10 Αυγούστου – Αγώνας αντοχής γυναικών

13 Αυγούστου – Ατομική χρονομέτρηση ανδρών και γυναικών

Στην ποδηλασία δρόμου θα πάρουν μέρος συνολικά 212 αθλητές (67 γυναίκες και 145 άνδρες).


– Ποδηλασία Πίστας:

Τα αγωνίσματα της πίστας θα διεξαχθούν από τις 15 έως τις 19 Αυγούστου.

Στην ποδηλασία πίστας θα πάρουν μέρος συνολικά 188 αθλητές (35 γυναίκες και 153 άνδρες).


– Ορεινή ποδηλασία:

22 Αυγούστου – Cross Country γυναικών

23 Αυγούστου – Cross Country ανδρών

Στην ορεινή ποδηλασία θα πάρουν μέρος συνολικά 80 αθλητές (30 γυναίκες και 50 άνδρες).


– ΒΜΧ:

Το αγώνισμα του ΒΜΧ (και στις δυο κατηγορίες, ανδρών και γυναικών) θα διεξαχθεί στις 20 Αυγούστου.

Στο ΒΜΧ θα πάρουν μέρος συνολικά 48 αθλητές (16 γυναίκες και 32 άνδρες).




Η ελληνική αποστολή



Στο Πεκίνο θα εκπροσωπήσουν τα ελληνικά χρώματα τέσσερις ποδηλάτες:

– Ο Χρήστος Βολικάκης (20 ετών από τον Βόλο, τρίτος στο Κέιριν στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα του Μάντσεστερ) στο αγώνισμα του Κέιριν.

– Ο Παναγιώτης Βουκελάτος (25 ετών από την Πάτρα) στο ομαδικό σπριντ (1η στροφή).

– Ο Θάνος Μαντζουράνης (26 ετών από τη Θεσσαλονίκη) στο ομαδικό σπριντ (2η στροφή) και στο αγώνισμα του Κέιριν.

– Ο Βασίλης Ρέππας (20 ετών από το Κερατσίνι) στο ομαδικό σπριντ (3η στροφή) και στο σπριντ.



Για το κείμενο αντλήσαμε στοιχεία και πληροφορίες από:

en.wikipedia.org


www.olympic.org


www.uci.ch


www.marca.com

en.beijing2008.cn/cptvenues/sports

Επίσημο Πρόγραμμα Αθήνα 2004