Από τότε που ξεκίνησα να ταξιδεύω, εδώ και 35 χρόνια, ο χάρτης για το μέρος που θα πήγαινα, ήταν πάντα μέσα στις αποσκευές μου. Δεν υπήρχε άλλος τρόπος να προσανατολιστείς, να βρεις τα σημεία ενδιαφέροντος, να ξέρεις που θα πας από τον πιο σύντομο δρόμο, είτε οδηγώντας είτε με τα πόδια.

Λίγο αργότερα, όταν ξεκίνησα να πηγαίνω σε αποστολές στο εξωτερικό, προκειμένου να οδηγήσω νέα μοντέλα, πάντα μπαίνοντας στο αυτοκίνητο, η εταιρεία είχε φροντίσει να έχεις το λεγόμενο Road Book, με χάρτη της περιοχής που βρισκόμασταν και αναλυτικά τη διαδρομή ή τις διαδρομές που έπρεπε να ακολουθήσουμε για το test drive, με φωτογραφίες, χιλιομετρικές αποστάσεις κ.λ.π. Ηταν τόσο αναλυτική η παρουσίαση, που ήταν σχεδόν αδύνατο να χαθείς, έχοντας βέβαια και συνοδηγό, που σου έλεγε κάθε στιγμή τι έπρεπε να κάνεις.

Αυτό με τον συνοδηγό να δίνει πληροφορίες, το έχουμε και στα ράλι, όπου ο οδηγός απλά ακούει τις οδηγίες του συνοδηγού που διαβάζει τις σημειώσεις, χωρίς καν να κοιτά τον δρόμο, διότι μέρες πριν είχαν κάνει αναγνωριστικό πέρασμα και είχαν καταγράψει μέτρο προς μέτρο όλη τη διαδρομή.

Τα τελευταία χρόνια, με την ψηφιακή χαρτογράφηση των χωρών και την ανάπτυξη της τεχνολογίας στα συστήματα πλοήγησης, το χαρτί έγινε περιττό και, πλέον, η διαδρομή που θέλεις να ακολουθήσεις εμφανίζεται στην οθόνη, ενώ σε πολλές περιπτώσεις έχεις και φωνητικές εντολές που σου λένε τι θα κάνεις, κάθε στιγμή. Αν δεν έχεις σύγχρονο αυτοκίνητο, που να διαθέτει οθόνη, αφής πλέον, με σύστημα πλοήγησης, τότε μπορείς να αγοράσεις έναν πλοηγό ή να χρησιμοποιήσεις το smartphone σου, μέσω του οποίου μπορείς να έχεις πλοήγηση.

Με αφορμή τα ειδικά εκθέματα «33 Extras», που φιλοξενούνται στο Μουσείο Mercedes-Benz, ανάμεσα σε 160 οχήματα και συνολικά 1500 εκθέματα, παρουσιάζω σήμερα ορισμένα χαρακτηριστικά σημεία, στην πορεία από τον απλό χάρτη, στον ψηφιακό.

1 - Νέοι ορίζοντες: Η επιτυχία του αυτοκινήτου έχει αλλάξει τον τρόπο με τον οποίο οι άνθρωποι βλέπουν τον κόσμο. Πράγματι, η εφεύρεση του Carl Benz παρείχε τη δυνατότητα να ταξιδέψεις ατομικά σε μεγάλες αποστάσεις. Η σύζυγός του, Bertha Benz, ολοκλήρωσε το πρώτο ταξίδι μεγάλων αποστάσεων, από το Mannheim στο Pforzheim, τον Αύγουστο του 1888. Ωστόσο, η πλήρης ελευθερία κινήσεων που είχε, δεν μπορούσε να επιτευχθεί χωρίς προσανατολισμό. Αυτό οδήγησε στους οδικούς χάρτες - γεωγραφικούς χάρτες που είναι ειδικά προσαρμοσμένοι στις απαιτήσεις του οδηγού.

2 – Εξειδικευμένη πληροφόρηση: Οι γεωγραφικοί χάρτες απεικονίζουν ένα τμήμα του κόσμου και παρέχουν λύσεις σε συγκεκριμένα ερωτήματα: ποιες είναι οι πιο σχετικές διαδρομές στην περιοχή; Ποια σημεία κατά μήκος της διαδρομής είναι σημαντικά; Και πώς δημιουργείται ένας συσχετισμός μεταξύ της χαρτογραφημένης αναπαράστασης και των πραγματικών δεδομένων;

3 - Οδικός χάρτης σε μαζική κυκλοφορία: Οι οδικοί χάρτες παρουσιάστηκαν για πρώτη φορά στις αρχές του 20ού αιώνα. Τους διένειμαν οι πάντες, από εκδοτικούς οίκους και κατασκευαστές οχημάτων, μέχρι εταιρείες καυσίμων και ελαστικών και κλαμπ αυτοκινήτων. Με μια τόσο γρήγορη κυκλοφορία, οι οδικοί χάρτες σύντομα εξελίχθηκαν σε… μέσο μαζικής ενημέρωσης.

4 - Οδηγός ταξιδιού για το αυτοκίνητο: Τους οδικούς χάρτες, ήρθαν να συμπληρώσουν και οι χάρτες για τουριστικά ταξίδια. Από το 1908, ένα εγχειρίδιο της British Automobile Association (AA), παρείχε πληροφορίες σχετικά με ταξίδια με αυτοκίνητο, σε όλη την ηπειρωτική Ευρώπη. Η Mercedes-Benz, επίσης, δημοσίευσε τη σειρά "Sternfahrten" (Rallies) κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1950 και του 1960. Αυτός ο οδηγός είχε το σύνθημα «Ευχάριστα και εύκολα ταξίδια».

5 - Εξοικονόμηση χώρου: Συνήθως οι χάρτες ήταν σε μεγάλο μέγεθος, με αναλυτικές πληροφορίες και έπρεπε να διπλωθούν και να ξεδιπλωθούν. Ειδικά σε άσχημες καιρικές συνθήκες, αυτό δεν ήταν εύκολο. Ετσι, οι ναυτικοί του Μεσαίωνα, άρχισαν να χρησιμοποιούν τους λεγόμενους χάρτες portolan, κατασκευασμένους από ανθεκτική περγαμηνή κι έτσι μπορούσαν εύκολα να τυλιχτούν για εξοικονόμηση χώρου. Στην έκθεση «33 Extras», υπάρχει χάρτης σε ρολό, που είχε μάλιστα και όνομα Rollka και χρονολογείται στο πρώτο μισό του 20ού αιώνα. Τον άνοιγες και μπορούσες να το τυλίξεις με το πάτημα ενός κουμπιού.

6 - Εξαιρετικά απλό: Με τη χαρτογράφηση των περιοχών, το οδικό δίκτυο απεικονίζεται λεπτομερώς, με χρωματική κωδικοποίηση για σαφήνεια, και παρέχονται επίσης σημαντικά στοιχεία όπως οι αριθμοί των εθνικών οδών ή των εξόδου από έναν αυτοκινητόδρομο. Οι χάρτες για πεζοπόρους διαθέτουν διαφορετικά κριτήρια.

7 - Ταξιδεύοντας με το δάχτυλό σας: Όσοι χρησιμοποιούν τυπωμένους οδικούς χάρτες αναπόφευκτα ξεκινούν πάντα ένα φανταστικό ταξίδι. Αυτό συμβαίνει επειδή ο χάρτης απεικονίζει πολύ περισσότερο από μια απλή διαδρομή, από το Α έως το Β. Στην πραγματικότητα, τα μάτια σας ανοίγουν σε γεωγραφικές ανακαλύψεις και ενδιαφέρουσες πτυχές του περιβάλλοντος. Αυτά τα μεγαλύτερα περιβάλλοντα, μπορούν να απεικονιστούν πολύ πιο εύκολα από ότι σε μια μικρή οθόνη.

8 – Από την αναδίπλωση στην φωνητική πλοήγηση: Παλιά, είχαμε τους τυπικούς χάρτες και τώρα τα συστήματα πλοήγησης. Τεράστια διαφορά με τη μεγαλύτερη να είναι ο φωνητικός έλεγχος. Η ψηφιακή τεχνολογία γνωρίζει ακριβώς πού βρίσκεται το όχημα και προσαρμόζει την πορεία, δίνοντας κατευθύνσεις, ενώ την αναπροσαρμόζει σε κάθε λάθος του οδηγού.

9 - Αποτελεσματικές πληροφορίες: Η φωνή του συνοδηγού Denis Jenkinson, καθοδήγησε τον οδηγό αγώνων Stirling Moss στη θρυλική του νίκη στο Mille Miglia, τον Μάιο του 1955. Η μέθοδος πλοήγησης του Jenkinson βασίστηκε στο «βιβλίο προσευχής», ένα νέο είδος δεδομένων παρακολούθησης εκείνη την εποχή, τα οποία είχαν επινοήσει κατά τη διάρκεια των δοκιμών, όπως συμβαίνει και σήμερα.

10 - Από οχήματα για οχήματα: Σήμερα, τα ίδια τα οχήματα συμβάλλουν στη δημιουργία οδικών χαρτών. Η Daimler AG, συνεργάζεται με τη HERE, μια εταιρεία που ειδικεύεται στα δεδομένα ψηφιακών χαρτών και είναι υπεύθυνη για το έργο HD Live Map, από το 2018. Τα υπερσύγχρονα οχήματα με τους αισθητήρες υψηλής απόδοσης, συλλέγουν πραγματικά δεδομένα και προσθέτουν τις πληροφορίες στο σύστημα χαρτογράφησης σε πραγματικό χρόνο, καθιστώντας το έτσι διαθέσιμο σε άλλους χρήστες του δρόμου.