Γιατί παραμένουν ψηλά οι θάνατοι πεζών και ποδηλατών στην Ευρώπη;
Ιδιαίτερα ανησυχητικά είναι τα στοιχεία για τη θνησιμότητα πεζών και ποδηλατών στις χώρες της Ε.Ε., την περίοδο 2010 – 2018. Ναι μεν μειώνονται, όμως αυτό συμβαίνει με πιο αργό ρυθμό, σε σχέση με τη θνησιμότητα ατόμων επιβατών από τροχαία ατυχήματα.
Δύο τινά συμβαίνουν. Το πρώτο είναι ότι αυξάνονται σε μεγάλο βαθμό οι ποδηλάτες στις χώρες της Ευρώπης, όπως και οι πεζοί, χωρίς να έχουν, παράλληλα, ληφθεί επιπλέον μέτρα για περιορισμό της ταχύτητας στις πόλεις ή να υπάρξουν περισσότεροι χώροι αποκλειστικής κυκλοφορίας ποδηλατών και πεζών.
Το δεύτερο είναι ότι τα τελευταία 2-3 χρόνια έχουν εξελιχθεί τα συστήματα υποβοήθησης οδήγησης που φρενάρουν κι ακινητοποιούν το όχημα, όταν από τις κάμερες διαπιστώσει κάθετη διέλευση πεζού ή ποδηλάτη, προκειμένου να αποφύγει την επαφή και τον τραυματισμό.
Σύμφωνα με τηννέα έκθεση που έχει συντάξει το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Ασφάλειας Μεταφορών (ETSC), μέλος του οποίου είναι το Ινστιτούτο Οδικής Ασφάλειας (Ι.Ο.ΑΣ.) «Πάνος Μυλωνάς», τουλάχιστον 51.300 πεζοί και 19.450 ποδηλάτες έχασαν τη ζωή τους στους δρόμους της Ε.Ε. μεταξύ 2010 και 2018. Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι ενώ οι θάνατοι όσων επέβαιναν σε οχήματα μειώθηκαν κατά μέσο όρο κατά 3,1% ετησίως, κατά την περίοδο αυτή, το αντίστοιχο ποσοστό όσον αφορά στους ποδηλάτες μειώθηκε κατά μέσο όρο μόνο κατά 0,4%, δηλαδή συγκριτικά οκτώ φορές πιο αργά.
Αξίζει να σημειωθεί ότι το ποσοστό των θανάτων ανάμεσα στους πεζούς και τους ποδηλάτες αντιστοιχούσε στο 29% του συνόλου των καταγεγραμμένων θανάτων που σημειώθηκαν στην Ε.Ε. το 2018. Το 99% των θανάτων όσον αφορά στους πεζούς και το 83% των θανάτων όσον αφορά στους ποδηλάτες, οφείλονται σε σύγκρουση με όχημα.
Επίσης, η έρευνα αποκάλυψε ότι οι μισοί από όλους τους ποδηλάτες και τους πεζούς που χάνουν τη ζωή τους στους δρόμους της Ε.Ε. είναι άνω των 65 ετών. Μάλιστα, οι ηλικιωμένοι είναι πιο ευάλωτοι και λιγότερο ικανοί να ανακάμψουν από σοβαρούς τραυματισμούς. Ωστόσο, ο γηράσκων πληθυσμός της Ευρώπης πρέπει να παραμείνει ενεργός και δραστήριος για λόγους υγείας και ευημερίας. Το ETSC αναφέρει ότι η πρόκληση είναι να βρεθούν οι τρόποι να βελτιωθεί η ασφάλεια κατά το περπάτημα ή την ποδηλασία, ιδιαίτερα για ομάδες υψηλού κινδύνου όπως οι ηλικιωμένοι και τα παιδιά.
Σύμφωνα με την έκθεση, προτείνεται να εφαρμοστεί μια ιεράρχηση στον πολεοδομικό σχεδιασμό που να δίνει προτεραιότητα στο περπάτημα, το ποδήλατο και τις δημόσιες συγκοινωνίες σε σχέση με τη χρήση Ι.Χ. αυτοκινήτων, καθώς και στα όρια ταχύτητας των 30 χλμ./ώρα που να υποστηρίζονται από επεμβάσεις στην υποδομή και αστυνόμευση σε περιοχές με μεγάλη πυκνότητα πεζών και ποδηλατών.
Οι συντάκτες της έκθεσης καλούν επίσης την Ε.Ε. να διοχετεύσει κονδύλια σε βελτιώσεις της οδικής ασφάλειας, όπως είναι οι τροποποιήσεις υποδομής που απαιτούνται για την υποστήριξη ασφαλέστερων δρόμων στις πόλεις και να παρουσιάσουν μια στρατηγική για ενεργή κινητικότητα με ασφάλεια. Το ETSC επίσης θεωρεί απαραίτητη τη βελτίωση της συλλογής δεδομένων, καθώς πολλοί θάνατοι και σοβαροί τραυματισμοί ποδηλατών και πεζών εξακολουθούν να μην καταγράφονται, καθώς και τη θέσπιση Σημαντικών Δεικτών Απόδοσης (Key Performance Indexes) για την παρακολούθηση της προόδου σε ολόκληρη την ΕΕ όσον αφορά στη βελτίωση της ασφάλειας για αυτές τις ομάδες.
Πάντως, η καταγραφή των ατυχημάτων δεν είναι απολύτως ακριβής, καθώς όταν ένας πεζός πέφτει και χάνει τη ζωή του, δεν θεωρείται θύμα τροχαίου, ενώ ένας ποδηλάτης που συγκρούεται με κάποιο εμπόδιο και χάνει τη ζωή του, επίσης κάποιες φορές δεν θεωρείται θύμα τροχαίου, ειδικά αν δεν κληθεί η Αστυνομία στο σημείο του συμβάντος…