Πώς το καουτσούκ άλλαξε τα πάντα

Αλήθεια, πόσοι γνωρίζουν ότι ακόμα και τώρα, στην εποχή που οι χημικές συνθέσεις χρησιμοποιούνται κατά κόρον στη βιομηχανία, ένα φυσικό προϊόν θεωρείται αναντικατάστατο στην παραγωγή; Πολλοί αναφέρουν βέβαια το καουτσούκ, ως λέξη, όμως, ίσως, ελάχιστοι ξέρουν τις πραγματικές του ιδιότητες.

"Χωρίς τα προϊόντα από καουτσούκ, κυριολεκτικά, κανένα ολοκληρωμένο βιομηχανικό σύστημα δε θα μπορούσε να λειτουργήσει σήμερα. Αυτό ακριβώς το υλικό, κινεί τον κόσμο, και αποτελεί το κλειδί για πρωτοπόρο ανάπτυξη και τεχνολογικές καινοτομίες. Η εξειδίκευσή μας στο καουτσούκ είναι καθοριστικός παράγοντας στη μακροχρόνια επιτυχία μας, έχοντας κατακτήσει την παγκόσμια παραγωγή, με όλες τις σύγχρονες τάσεις που την συνοδεύουν,» αναφέρει ο χημικός, Dr. Wolfram Herrmann, υπεύθυνος ανάπτυξης αυτού του υλικού, στο τμήμα ContiTech της Continental. To καουτσούκ είναι ένα υλικό που «δουλεύει» άψογα και αθόρυβα στο «παρασκήνιο», όμως, είναι ένας μοναδικός και ανθεκτικός “γίγαντας” προσαρμοστικότητας, απίστευτα ευέλικτος, αναντικατάστατος και συναρπαστικός!

Μπορείτε να φανταστείτε τη ζωή σας χωρίς καουτσούκ;

Η ζωή χωρίς καουτσούκ θα ήταν κάτι σαν ποδοσφαιρικός αγώνας, χωρίς μπάλα, ή κάτι σαν βιβλίο χωρίς λέξεις! Πάντως, σίγουρα, ένα κρεβάτι, χωρίς στρώμα από latex δε θα ήταν καθόλου αναπαυτικό και ένα πλυντήριο, χωρίς ιμάντα δε μπορούσε να πλύνει! Τι θα συνέβαινε όμως σε ένα αυτοκίνητο; Φυσικά, θα έλειπαν τα ελαστικά, κι όχι μόνο αυτά: Χωρίς σωληνάκια, ο κινητήρας δε θα δούλευε, διότι το σύστημα μετάδοσης, τα φρένα και η εξάτμιση θα καταστρέφονταν. Κι ακόμη, χωρίς τις ελαστικές βάσεις του κινητήρα, ο θόρυβος που θα δημιουργούσαν οι κραδασμοί θα ήταν ανυπόφορος για τους επιβάτες. Οι πόρτες θα κροτάλιζαν, τα παράθυρα θα έβαζαν νερά και αέρα. Και βέβαια, δε θα είχε νόημα να αναζητήσετε άλλα μέσα μετακίνησης, μιας και τα ποδήλατα, οι μοτοσικλέτες, τα λεωφορεία και τα τρένα, θα έμεναν, κι αυτά, ακίνητα. Ο κόσμος, ξαφνικά, θα σταματούσε να «κινείται».

Καουτσούκ: Μια ιστορία, γεμάτη γεγονότα!

Αιώνες νωρίτερα, οι Μάγιας έμειναν έκπληκτοι όταν, θερμαίνοντας ένα γαλακτώδες εκχύλισμα, που έβγαλαν από τα δέντρα, δημιούργησαν το latex. Με τη θερμότητα, το εκχύλισμα μετατρέπονταν σε μια στέρεη, παρ’ όλα αυτά, ελαστική μάζα, από την οποία έφτιαχναν μπάλες, σκάφη και σωλήνες για τις καθημερινές τους ανάγκες. Οι Μάγιας έδωσαν στο δέντρο αυτό το όνομα “caa-o-chu” (κα-ό-τσου), που σήμαινε το «δέντρο που κλαίει».

Ωστόσο, για πολλά χρόνια οι άνθρωποι δεν ήξεραν ακριβώς πως να χειριστούν αυτό το υλικό. Στην αυγή της εκβιομηχάνισης, κατάφεραν τελικά να μετατρέψουν το καουτσούκ σε ένα σύγχρονο υλικό, αλλά έπρεπε να το βελτιώσουν για να το χρησιμοποιούν πιο εύκολα. Οταν το ζέσταιναν υπερβολικά γινόταν κολλώδες, και όταν το έψυχαν γινόταν εύθραυστο, ενώ η επίδραση του φωτός και του αέρα, κατέστρεφαν γρήγορα το καουτσούκ. Αργότερα, η μέθοδος του βουλκανισμού, έδωσε στο καουτσούκ την ιδιότητα της ελαστικότητας. Η βιομηχανία, τότε, το αξιοποίησε, ως πώμα σε μηχανές ατμού, για να μονώσει τηλεγραφικά καλώδια και για να φτιάξει ελαστικά ποδηλάτων. Σύντομα, έγινε κυρίαρχο μονωτικό υλικό στην αναδυόμενη ηλεκτρική βιομηχανία και βασικό υλικό στη βιομηχανία κατασκευής ελαστικών, για κάθε είδους οχήματα. Έτσι, το αρχικά ακατέργαστο υλικό, αναπτύχθηκε σε ένα από τα βασικά υλικά της βιομηχανικής επανάστασης. Σήμερα, περίπου το 40% του καουτσούκ παγκόσμια, εξάγεται από τo καουτσοκόδεντρο, είδους «Hevea brasiliensis».

Ελαστικότητα – το μυστικό της επιτυχίας του

Η ελαστικότητα είναι αυτή που κάνει το καουτσούκ τόσο μοναδικό. Ακόμη κι αν έχει υποβληθεί σε μεγάλη πίεση, πάντα επιστρέφει στο αρχικό του σχήμα. Αυτή, άλλωστε, είναι και η θεμελιώδης λειτουργία της ζωής και της φύσης. Καμία άλλη φυσική ανακάλυψη δεν έχει τόση μεγάλη και διαρκή επίδραση στην ανθρώπινη ζωή, όση αυτό το ανθεκτικό, σκληρό υλικό.

Το καουτσούκ μπορεί και είναι ανθεκτικό σε υψηλές και χαμηλές θερμοκρασίες ταυτόχρονα. Μπορεί να είναι σκληρό και να μην σπάει, να μην επιτρέπει τη διαρροή αερίων, ηλεκτρομονωτικό ή ηλεκτρικά αγώγιμο και ανθεκτικό σε επιθετικές ουσίες, όπως το οξυγόνο, το όζον, η UV ακτινοβολία, οι ακραίες θερμοκρασίες και η πίεση. Αυτές οι ιδιότητες επηρεάζονται σημαντικά από τις μεθόδους επεξεργασίας που χρησιμοποιούνται, ειδικά στις μέρες μας, στον τομέα της νανο-τεχνολογίας. Η Continental διαθέτει χημικές ενώσεις για μια τεράστια γκάμα εφαρμογών. Η βασική της σειρά ενώσεων, μόνο, περιλαμβάνει περισσότερες από 700 φόρμουλες, για διάφορες εφαρμογές.

Καουτσούκ: "Παίζει" πάντα ομαδικά

Το καουτσούκ είναι ένας έξοχος «ομαδικός παίκτης», κι έτσι, οι περισσότερες από τις μηχανικές του ιδιότητες εξαρτώνται από τα υλικά με τα οποία συνδυάζεται. Ενωμένο με άλλα υλικά, γίνεται high-tech προϊόν και αποτελεί συστατικό υψηλής απόδοσης, σε πολύπλοκα τεχνικά συστήματα. Κανένα άλλο υλικό δεν έχει την ικανότητα να συνδυάζεται με τόσες πολλές διαφορετικές ουσίες, πλαστικό, μέταλλο ή ύφασμα, για να δημιουργήσει κάτι καινούργιο.

Χωρίς το καουτσούκ, η κινητικότητα των ανθρώπων θα ήταν σχεδόν αδιανόητη. Με την ευρεία έννοια, σε αυτό οφείλεται η άνεση των σύγχρονων αυτοκινήτων. Ιμάντες μετάδοσης, σωλήνες και βάσεις, για παράδειγμα, είναι απαραίτητα εξαρτήματα των κινητήρων και του πλαισίου. Κι ενώ γύρω στο 1900, ένα όχημα είχε μόνο 15-20 εξαρτήματα από καουτσούκ συνολικά, σήμερα, υπάρχουν περίπου 600 λειτουργικά μέρη, εξαρτήματα και συστήματα, κατασκευασμένα από αυτό το υλικό. Κι ακόμη, πάνω από το 70% του καουτσούκ που παράγεται παγκοσμίως χρησιμοποιείται για την παραγωγή ελαστικών για αυτοκίνητα, φορτηγά και αεροπλάνα – σχεδόν 2 δισ. μονάδες ετησίως. Άλλα προϊόντα, περιλαμβάνουν, περίπου, 40.000 είδη που περιέχουν καουτσούκ, απαραίτητα στην καθημερινότητά μας.

Το φυτό πικραλίδα: Η βιώσιμη πηγή καουτσούκ του μέλλοντος

Οι μονοκαλλιέργειες καουτσουκόδεντρων στις τροπικές ζώνες αποτελούν μια μεγάλη επένδυση και είναι μακριά από τα εργοστάσια παραγωγής, ενώ και οι τιμές του καουτσούκ διεθνώς μεταβάλλονται. Με δεδομένο ότι ένα ελαστικό αποτελείται από καουτσούκ, σε ποσοστό 10 έως 30%, γίνεται άμεσα αντιληπτό πόσο μεγάλη ανάγκη υπάρχει στην παραγωγή. Ετσι, η Continental, αλλά και άλλες εταιρείες, εξερευνούν νέους ορίζοντες στον τομέα της παραγωγής καουτσούκ. Η γερμανική μάρκα, σε συνεργασία με το Ινστιτούτο Μοριακής Βιολογίας και Εφαρμοσμένης Οικολογίας ΙΜΕ, Fraunhofer, με το Ινστιτούτο Julius Kühn Institute και τους καλλιεργητές φυτών, ESKUSA, διαπίστωσαν ότι η βιομηχανική χρήση του φυτού πικραλίδα (ή «ρωσικό ραδίκι»), είναι πηγή καουτσούκ και η ποιότητά του από τη ρίζα της, είναι ίδια με αυτή που παράγεται από το καουτσουκόδεντρο. Με γεωργικούς όρους, πρόκειται για ένα φυτό με χαμηλές απαιτήσεις και μπορεί να καλλιεργηθεί στο βόρειο ημισφαίριο. Ετσι, μπορεί να επιτευχθεί παραγωγή καουτσούκ, κοντά στα μεγάλα εργοστάσια της Continental, να περιοριστούν δραστικά τα κόστη μεταφοράς και να μειωθούν οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα. Στην Continental, η χρήση φυσικού καουτσούκ από ρίζες πικραλίδας, έχει ήδη αποδείξει την αξία της, σε πρωτότυπα ελαστικών και βάσεων για κινητήρες. Τα προϊόντα αυτά αναμένεται να βγουν σε παραγωγή στα επόμενα πέντε με δέκα χρόνια. ..