Κάθε φορά που γεννιόταν μια νέα τεχνολογία, η καχυποψία ήταν η ίδια: είτε η Honda περνούσε στις μοτοσικλέτες της το πρώτο σύστημα συνδυασμένων φρένων, είτε η BMW το πρώτο ABS, είτε η ΚΤΜ το πρώτο Cornering ABS, είτε οτιδήποτε άλλο, πάντα υπήρχε η καχυποψία ότι όλα αυτά τα «ηλεκτρονικά μπιχλιμπίδια», αφαιρούσαν από τον αναβάτη τη συμμετοχή του στην ιεροτελεστία της οδήγησης.

Η καχυποψία αυτή θα είχε μια λογική αν ήταν, π.χ., ανάλογη με τον πανικό τη δεκαετία του 1860 ότι η πρωτοποριακή τότε ατμομηχανή τρένου θα κατέστρεφε τα ζωτικά όργανα των επιβατών της. Όμως, δεν έχει καμία λογική. Διότι, αυτή τη φορά, και ειδικά στη μοτοσυκλέτα, η εξέλιξη της τεχνολογίας έχει ακριβώς την αντίθετη επίδραση: την ικανότητα να σώζει τα ζωτικά όργανα και τη ζωή των αναβατών.

Η δεκαετία του 2010 βίωσε ένα τεράστιο τεχνολογικό άλμα της μοτοσυκλέτας. Απέκτησε τεχνητή νοημοσύνη. Η μοτοσυκλέτα είναι πλέον ικανή να συλλέγει ασύλληπτο και πολύπλευρο αριθμό δεδομένων ανά δευτερόλεπτο, και να επιδρά στα φρένα, στην ανάρτηση και στον κινητήρα για να αποτρέπει την πτώση με σωτήριες διορθωτικές κινήσεις - κινήσεις που η συντριπτική πλειοψηφία των αναβατών δεν έχει την ικανότητα να κάνει. Τουλάχιστον όχι τόσο γρήγορα.

Μάλιστα, αυτά είναι μόλις τα πρώτα βήματα αντίληψης της τεχνητής της νοημοσύνης. Μια σειρά από τεχνολογίες ημι-αυτόνομης οδήγησης (όπως το αυτόματο φρενάρισμα ανάγκης Brake Assist) ή ανταλλαγής πληροφοριών με τα άλλα οχήματα που κινούνται στον ίδιο δρόμο, για την πρόληψη και αποτροπή του ατυχήματος, είναι προ των πυλών.

Ας δούμε, παρακάτω, τις βασικές τεχνολογίες της προηγούμενης δεκαετίας που έφεραν τη μοτοσυκλέτα ως εδώ, και όλες όσες -μαζί με την πορεία προς την αυτόνομη οδήγηση- πρόκειται στο εγγύς μέλλον να την πάνε πολύ παραπέρα.

IMU

Η μονάδα IMU (Inertial Measurement Unit) υπήρξε ίσως η σπουδαιότερη τεχνολογική επανάσταση των τελευταίων δύο δεκαετιών: χρησιμοποιώντας γυροσκόπια και πολλαπλούς αισθητήρες ανιχνεύει διαρκώς τη θέση και ισορροπία της μοτοσυκλέτας. Ο ευρύς αυτός πλούτος πληροφοριών κάνει πολύ πιο σοφιστικέ και αποδοτικό το έργο των ηλεκτρονικών συστημάτων υποβοήθησης: το traction control απέκτησε και λειτουργία πρόληψης της ολίσθησης εκτός από αντίδρασης σε αυτήν, και βέβαια αναβαθμίστηκαν συστήματα όπως το cornering ABS και τα launch και wheelie control για την εκκίνηση και τη διαχείριση της σούζας αντίστοιχα.

Traction Control

Εξελισσόμενο διαρκώς, υιοθετώντας την τεχνογνωσία από τους αγώνες, το σύστημα ελέγχου πρόσφυσης φιλτράρει όλο και εξυπνότερα τη συνεργασία του δεξιού καρπού του αναβάτη, με το πίσω ελαστικό. Σε χιλιοστά του δευτερολέπτου ανιχνεύει την ολίσθηση του τροχού και επεμβαίνει για να την διακόψει και να αποτρέψει πιθανή πτώση - ή καθυστέρηση, όταν πρόκειται για γυρολόγια. Σε αρκετές μοτοσυκλέτες το Traction Control ρυθμίζεται σε πολλά επίπεδα, όπως σε 8 στις Ducati: στο επίπεδο 1 το σύστημα επεμβαίνει ελάχιστα, και προοδευτικά μέχρι το επίπεδο 8 όλο και περισσότερο - ειδικά σε ολισθηρές επιφάνειες που απαιτείται η μέγιστη πρόσφυση (π.χ. στη βροχή).

Wheelie Control

Με βάση τις πληροφορίες από την IMU, το σύστημα ελέγχου σούζας αυτόματα προσαρμόζει την ισχύ και τη ροπή για να διασφαλίσει την ασφαλή εκκίνηση της μοτοσυκλέτας - χωρίς να προκαλεί ανισορροπία στο υπόλοιπο στήσιμό της. Και πάλι, το Wheelie Control σε πολλές περιπτώσεις ρυθμίζεται από τον αναβάτη σε διάφορα επίπεδα παρέμβασης.

Cornering ABS

Το Cornering ABS -επίσης αναλύοντας τα δεδομένα από την IMU- ρυθμίζει ηλεκτρονικά την ισχύ πέδησης σε κάθε τροχό, ακόμα και σε ακραίες καταστάσεις και έντονες κλίσεις της μοτοσυκλέτας στη στροφή (όπου ένα λάθος ή εντονότερο φρενάρισμα μπορεί να οδηγήσει σε πτώση), για να διασφαλίσει τη σταθερότητά της. Το σύστημα αυτό «συνεργάζεται» με το ηλεκτρονικό συνδυαστικό σύστημα φρένων, που κατανέμει την βέλτιστη ισχύ πέδησης σε κάθε τροχό. Και ακόμη, με το σύστημα ανίχνευσης και αποτροπής της ανύψωσης του πίσω τροχού κατά το έντονο φρενάρισμα. Σε μοτοσικλέτες πίστας ή χωμάτινου προσανατολισμού, ο αναβάτης μπορεί να παραμετροποιήσει, ή και να απενεργοποιήσει τα παραπάνω πολύπλοκα συστήματα πέδησης.

Ηλεκτρονική ανάρτηση

Στον τεχνολογικό αγώνα δρόμου του βέλτιστου συνδυασμού πρόσφυσης / άνεσης της ανάρτησης και του άρτιου ελέγχου της ισορροπίας της μοτοσυκλέτας, ο ηλεκτρονικός έλεγχος της ανάρτησης λαμβάνει τη διαρκή ροή πληροφοριών από την IMU και από τους αισθητήρες βάρους των διάφορων μερών της μοτοσυκλέτας για να ρυθμίζει διαρκώς την απόσβεση (συμπίεση και επαναφορά). Με αυτό τον τρόπο ουσιαστικά εξανεμίζεται κάθε συμβιβασμός άνεσης με σκληρή ρύθμιση της ανάρτησης, και κάθε συμβιβασμός πρόσφυσης με μαλακή ρύθμιση. Ενδεικτικό της λειτουργίας του συστήματος είναι ότι η Ducati το ονομάζει Skyhook, λόγω της αίσθησης της μοτοσυκλέτας να ισορροπεί σταθερά πάνω στο δρόμο και να απορροφά τις ανωμαλίες του σαν να κρέμεται από ένα άγκιστρο από τον ουρανό.

Μετάδοση: Quickshifter και DCT

Από το αυτόματο κιβώτιο διπλού συμπλέκτη DCT της Honda και το Quickshifter πολλών μεγάλων κατασκευαστών για αλλαγές χωρίς το κλείσιμο του γκαζιού και χωρίς συμπλέκτη, μέχρι το τάχιστο AQS της Aprilia και το «seamless» κιβώτιο της Yamaha, η μετάδοση των σύγχρονων μοτοσυκλετών δεν θυμίζει σε τίποτα το πρόσφατο παρελθόν. Τα δύο πρώτα κιβώτια, που διευκολύνουν τον αναβάτη στην πόλη ή στο ταξίδι διακόπτουν αυτόματα για ελάχιστα κλάσματα του δευτερολέπτου την τροφοδοσία, ενώ το seamless (βασικά για πίστα) μπορεί να αλλάξει και δύο σχέσεις ταυτόχρονα, χωρίς να διακοπεί η μετάδοση της ισχύος.

Adaptive Cruise Control

Με το ACC ο αναβάτης καθορίζει στον αυτοκινητόδρομο την ταχύτητα που επιθυμεί και την απόσταση από το προπορευόμενο όχημα, και η μοτοσυκλέτα διατηρεί και τα δύο αυτόματα. Για να το πετύχει επεμβαίνει ηλεκτρονικά στο γκάζι και τα φρένα με το ride-by-wire και το brake-by-wire, αντίστοιχα. Η KTM και η Ducati -και όχι μόνο αυτές- εξελίσσουν το ACC σε συνεργασία με τη Bosch, και θα το εισάγουν από το 2021 στις νέες μεγάλες τους μοτοσυκλέτες Τουρισμού.

Lane Assist και Brake Assist

Η υποβοήθηση διατήρησης λωρίδας (Lane Assist) προειδοποιεί τον αναβάτη κυρίως με κραδασμούς στο τιμόνι και έντονες ηχητικές ειδοποιήσεις, σε περίπτωση που ο τελευταίος αποκλίνει από αυτήν. Είναι ένα σύστημα που εξελίσσει η Continental και η Damon, μεταξύ άλλων. Η αυτόνομη ενεργοποίηση των φρένων (Brake Assist) ενόψει επερχόμενου ατυχήματος εξελίσσεται, μεταξύ άλλων, από τη Ducati μαζί με τη Bosch για την επόμενη γενιά της Multistrada 1200.

Blind Spot Detection

Το σύστημα ανίχνευσης άλλου οχήματος στο «τυφλό» σημείο του καθρέπτη και εκτός του οπτικού πεδίου του οδηγού, μια ευεργετική λύση ασφάλειας ειδικά για τον αναβάτη μοτοσυκλέτας, εισήχθη πριν από αρκετά χρόνια - από το mega scooter της BMW, το C650 GT. Το σημαντικότερο είναι, πάντως, ότι αποτελεί πια βασικό στοιχείο εξοπλισμού πολλών αυτοκινήτων.

Hill-start assist / Vehicle Hold Control

Μετά τα αυτοκίνητα, το σύστημα υποβοήθησης εκκίνησης σε ανηφόρα βρίσκει το δρόμο του και προς τις μοτοσυκλέτες - και μπορεί να είναι πολύ χρήσιμο με βαρύ φορτίο ή με συνεπιβάτη ή σε λιγότερο έμπειρους αναβάτες. Το σύστημα κρατά το πίσω φρένο πατημένο για λίγα δευτερόλεπτα -9 δευτ. στην περίπτωση μιας Ducati Multistrada για παράδειγμα- ώσπου ο οδηγός να γυρίσει το γκάζι και να απελευθερώσει το συμπλέκτη, και αυξάνει λίγο τις στροφές του κινητήρα.

Συνδεσιμότητα smartphone και κάμερα οπίσθιας κίνησης

Οι οθόνες αφής υψηλής ευκρίνειας βρίσκουν σταδιακά το δρόμο τους και προς τις μοτοσυκλέτες, ενσωματώνοντας τη συνδεσιμότητα με το smartphone (μέσω Apple CarPlay και Andoid Auto), αλλά και ειδικές εφαρμογές. Το Honda Smartphone Integration System, π.χ., προβάλλει πληροφορίες επερχόμενων κινδύνων, στις Aprilia ρυθμίζεται το σύστημα διαχείρισης APRC, όπως και στις Yamaha το Y-TRAC για τη συλλογή δεδομένων στην πίστα. Νέες μοτοσυκλέτες, όπως η Damon, απεικονίζουν στην οθόνη την υψηλής ανάλυσης εικόνα από την οπίσθια κάμερα, για να βλέπει ο αναβάτης ό,τι συμβαίνει πίσω του.

"Συνδεδεμένος ορίζοντας"

Μέχρι το 2025 επτά στις δέκα νέες μοτοσυκλέτες θα είναι συνδεδεμένες στο δίκτυο επικοινωνίας οχήματος-προς-όχημα. Το δίκτυο θα συλλέγει πληροφορίες από τα γύρω οχήματα: αν μείωσαν απότομα ταχύτητα, αν μπήκε το ABS ή το traction control τους, αν πλησιάζει άλλο αυτοκίνητο σε διασταύρωση με μεγάλη ταχύτητα. Με αυτή τη "συνομιλία" αυτοκινήτων, μοτοσυκλετών και φορτηγών, κάθε οδηγός θα ξέρει τι τον περιμένει μετά την επόμενη στροφή πολύ πριν φτάσει σε αυτήν. Η διαρκής ανταλλαγή πληροφοριών σε αληθινό χρόνο δημιουργεί έτσι ένα ψηφιακό σύστημα πρόληψης πρόσκρουσης (Collision Alert).

Πλαίσια

Η δυνατότητα κατασκευής πιο περίπλοκων σχεδίων -και μάλιστα σε μαζική παραγωγή- που προσφέρει το 3D printing, καθώς και η εξέλιξη νέων συνθετικών υλικών, ανοίγουν νέους ορίζοντες στην έρευνα και εξέλιξη των πλαισίων των μοτοσυκλετών. Βασικός στόχος είναι η μείωση του βάρους, που μπορεί να επιτευχθεί μέχρι και σε ποσοστό 35%. Ωστόσο, υπάρχουν και πιο «εξωτικές» ιδέες, όπως το πλαίσιο του πρωτότυπου BMW Motorrad VISION NEXT 100 (φωτό), που παρουσίασε η βαυαρική εταιρεία το 2016. Το πρωτότυπο αποτελείται από το καινοτόμο πλαίσιο Flexframe, το οποίο έχει ελαστικότητα και λυγίζει όταν στρίβεις το τιμόνι, για να υποβοηθά την αλλαγή κατεύθυνσης. Επιπλέον, το Flexframe έχει την εκπληκτική ικανότητα να γίνεται πιο άκαμπτο όσο αυξάνει η ταχύτητα που κινείται η μοτοσυκλέτα.

Αεροδυναμικά πτερύγια

Τα πτερύγια στις μοτοσυκλέτες, προφανώς γεννημένα στο MotoGP και εξελιγμένα μέσω αυτού, σπάνια μπορούν να επιφέρουν τα αεροδυναμικά τους οφέλη σε ταχύτητες δρόμου. Τα πτερύγια παράγουν άντωση, δηλαδή την κάθετη δύναμη που ασκεί η ροή του αέρα, ώστε να πιέζουν το ρύγχος της μοτοσικλέτας προς το έδαφος και έτσι να αυξάνουν τη σταθερότητά του και την πρόσφυση του εμπρός τροχού. Σε μοτοσυκλέτες παραγωγής, μπορεί κανείς να τα βρει μεταξύ άλλων στις Aprilia RSV4, Ducati Panigale ή MV Agusta Brutale Serie Oro.