Για το αποκαλούμενο “Κλαμπ των Πιράνχα”, των διευθυντών των ομάδων της Formula 1 στα βάθη των δεκαετιών, σπάνια ένας ηθικός φραγμός ήταν εμπόδιο αρκετά σημαντικό εμπρός σε έναν άκρως προσοδοφόρο στόχο. Για την ακρίβεια, ενίοτε ούτε καν ο Νόμος δεν ήταν αρκετά σημαντικός φραγμός.

Από όλες αυτές τις μακιαβελικές προσωπικότητες της Formula 1, που ακόμη παραφυλούν την κάθε ώρα και στιγμή για να μην πατήσουν ή για να βάλουν και την πιο μικρή παγίδα στον οποιοδήποτε αντίπαλο, ο Φλάβιο Μπριατόρε υπήρξε ο πιο “μεσογειακός”.

Μια ψηλή φιγούρα, συνήθως με ηλιοκαμμένο δέρμα, ασημένια μαλλιά και μπλε γυαλιά ηλίου, με ιδιαίτερη όρεξη για πρωταγωνίστριες της παγκόσμιας πασαρέλας με τα μισά του χρόνια, και με μια πρωτοφανή -σε σχέση με τα άλλα “πιράχνα”- παντελή αδιαφορία για το κατά πόσον οι υπόγειες τακτικές του μπορεί να βγουν στην επιφάνεια ή όχι.

Μια προσωπικότητα που από τα πρώτα του επαγγελματικά βήματα συνοδευόταν από σκάνδαλα, που διέφυγε στις Παρθένες Νήσους για να γλιτώσει τη φυλακή, που παραλίγο να κάνει παρανάλωμα του πυρός τον Γιος Φερστάπεν και όλους τους μηχανικούς στα πιτς με μια παρανομία στο σύστημα ανεφοδιασμού της Benetton. Και εντέλει μια προσωπικότητα που πλέον ξεπέρασε κάθε όριο το 2008 και τιμωρήθηκε με δια βίου αποκλεισμό από τη F1.

Ο Φλάβιο Μπριατόρε, που φέρεται να επιστρέφει τώρα στη F1 στα 74 χρόνια του για να αναλάβει και πάλι τη διοίκηση της παλιάς του ομάδας Benetton / Renault / Alpine F1, γεννήθηκε στο Βερζούλιο, μια πόλη κοντά στο Τορίνο, το 1950. Απέτυχε να τελειώσει το δημόσιο σχολείο, και εντέλει κατάφερε να αποφοιτήσει από ένα ιδιωτικό ίσα ίσα περνώντας τη βάση.

Όταν βγήκε στη ζωή, ξεκίνησε να εργάζεται ως δάσκαλος του σκι, έπειτα άνοιξε ένα ρεστοράν (αποκαλούμενο Tribula) που σύντομα θα έκλεινε λόγω υπερβολικών χρεών, κι έπειτα έγινε περιφερόμενος πωλητής - ώσπου γνώρισε τον Ατίλιο Ντούτο.

Ο Ντούτο ήταν ιδιοκτήτης της εταιρείας χρωμάτων Paramatti Vernici, και την 21η Μαρτίου 1979 δολοφονήθηκε με μια τακτική που συνήθιζε η Κόζα Νόστρα: το αυτοκίνητό του εξερράγη όταν γύρισε το κλειδί της μίζας. Σύντομα έγινε γνωστό ότι ο Ντούτο είχε πτωχεύσει, και ότι η εμπλοκή του Μπριατόρε στις υποθέσεις του βάραινε και εκείνον με πολλαπλές κατηγορίες οικονομικής απάτης.

Ο Φλάβιο Μπριατόρε καταδικάστηκε δύο φορές για εξαπάτηση: το 1984 το δικαστήριο του Μπέργκαμο τον έκρινε ένοχο και του επέβαλλε ποινή φυλάκισης 18 μηνών, ενώ το 1986 το δικαστήριο του Μιλάνου του επεφύλασσε ποινή 3 ετών στη φυλακή για οικονικές απάτες και για την εμπλοκή του σε μια συμμορία εξαπάτησης τζογαδόρων.

Προκειμένου να διαφύγει τη σύλληψη και τη φυλάκιση, ο Μπριατόρε έφυγε για το Σεν Τόμας των Παρθένων Νήσων και επέστρεψε στην Ευρώπη όταν πλέον του αποδόθηκε αμνηστία στην Ιταλία. Εντέλει, δύο δεκαετίες μετά, το 2010 το δικαστήριο του Τορίνου παρέγραψε κάθε είδους παράνομη ή εγκληματική ενέργεια από το ποινικό μητρώο του.

Στις Παρθένες Νήσους ο Μπριατόρε δεν ζούσε στις σκιές: τον καιρό που ήδη τον ερευνούσαν οι ιταλικές αρχές για το ρόλο του στις υποθέσεις του Ντούτο, μετακόμισε στο Μιλάνο, εργάστηκε στο Χρηματιστήριο και ανέπτυξε στενές σχέσεις με τον Λουτσιάνο Μπενετόν - τον ιδρυτή της εταιρείας ρουχισμού Benetton. Έτσι, το 1979 ο Μπενετόν τον ανέθεσε διευθυντή των πέντε πρώτων καταστημάτων που άνοιξε στις Ηνωμένες Πολιτείες.

Μάλιστα, ο Φλάβιο Μπριατόρε βρισκόταν πίσω από τις εξαιρετικές αμφιλεγόμενες, και συχνά προκλητικές, διαφημίσεις της Benetton τη δεκαετία του 1980. “Δεν είχαμε αρκετά μεγάλο προϋπολογισμό για κανονικές διαφημίσεις στην τηλεόραση ή στα περιοδικά, κι έτσι αποφασίσαμε να κάνουμε κάτι πολύ προκλητικό για να τραβήξουμε το ενδιαφέρον του κόσμου. Οι μισοί θεωρούσαν ότι ήταν σπουδαίο, και οι άλλοι μισοί ότι ήταν απαίσιο, όμως όλοι μιλούσαν στο μεταξύ για τη Benetton”, θα έλεγε Μπριατόρε χρόνια μετά.

Χάρη, εν πολλοίς, στις μεθόδους αυτές, η Benetton γνώρισε τεράστια απήχηση στις ΗΠΑ, και μέχρι το 1989 είχε ανοίξει 800 καταστήματα στην Αμερική. Ο Μπριατόρε είχε μερίδιο σε καθένα από αυτά, με αποτέλεσμα να χτίσει μια ιδιαίτερα παχηλή περιουσία.

Όταν λοιπόν είχε διαφύγει στις Παρθένες Νήσους, ο Μπριατόρε άνοιξε τα μαγαζιά της Benetton σε εκείνον τον επίγειο παράδεισο, για να μένει απασχολημένος. Κι όταν πια πέτυχε να κερδίσει την αμνηστία και να γυρίσει στην Ευρώπη, η Benetton είχε ήδη μπει από χρόνια στη Formula 1, έχοντας αγοράσει στο μέσον της δεκαετίας του 1980 τη μικρή ομάδα Toleman - την πρώτη ομάδα του Άιρτον Σένα στη F1.

Ο Μπριατόρε παρακολούθησε το πρώτο του GP στην Αυστραλία το 1988, αλλά δεν έδειχνε ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τη F1. Ώσπου ο Λουτσιάνο Μπενετόν του ζήτησε να γίνει εμπορικός διευθυντής της ομάδας, αρχικά, και έπειτα γενικός διευθυντής της Benetton F1.

Μόλις ανέλαβε το ρόλο αυτόν, προχώρησε άμεσα στην απόλυση και των τελευταίων εργαζόμενων της Toleman. Υπέγραψε έναν εκ των κορυφαίων σχεδιαστών της εποχής, τον Τζον Μπάρναρντ, αλλά σύντομα τον απέλυσε, αντικαθιστώντας τον με τον Τομ Ουόκινσο.

Κι έπειτα βρήκε τον τρόπο να αρπάξει τον Μίκαελ Σουμάχερ από τη Jordan το 1991, αμέσως μετά τον πρώτο -και εκθαμβωτικό- αγώνα του νεαρού τότε και πολλά υποσχόμενου Γερμανού στο Σπα του Βελγίου. Ο Μπριατόρε θα έχτιζε όλη την ομάδα πάνω στον Σουμάχερ, και δικαιώθηκε έναν χρόνο μετά με την πρώτη νίκη του Γερμανού -επίσης στο Σπα- το 1992, και φυσικά με τα πρωταθλήματά του το 1994 και 1995.

Όμως, τίποτα δεν ήταν καθαρό και διαυγές με τη νομιμότητα της Benetton του 1994. Η ομάδα άρχισε σύντομα να αντιμετωπίζει τις πρώτες υποψίες, και έπειτα κατηγορίες, για παρανομίες στο μονοθέσιό της.

Η FIA είχε απαγορεύσει το 1994 πολλά από τα ηλεκτρονικά συστήματα του 1993 για να ελέγξει την ταχύτητα των μονοθεσίων. Μεταξύ άλλων, καταργήθηκαν τη χρονιά εκείνη το traction control, η υποβοήθηση του φρεναρίσματος, το ABS, οι ενεργητικές αναρτήσεις. Και επίσης, επανήλθε ο ανεφοσιασμός με καύσιμο κατά τη διάρκεια των πιτ-στοπς.

Από τον πρώτο αγώνα του 1994 άρχισαν οι υποψίες των άλλων ομάδων για το σύστημα ανεφοδιασμού της Benetton, λόγω της ταχύτητας με την οποία ανεφοδιαζόταν το μονοθέσιο του Μίκαελ Σουμάχερ στα πρώτα GP εκείνης της χρονιάς.

Ώσπου, μια σοκαριστική διαρροή καυσίμου στο πιτ-στοπ του Γιος Φερστάπεν (πατέρα του Μαξ) στο GP Γερμανίας της ίδιας χρονιάς, που προκάλεσε μια τεράστια ανάφλεξη τη στιγμή του ανεφοδιασμού απειλώντας τις ζωές του Ολλανδού οδηγού και των μηχανικών, ανάγκασε τη FIA να προχωρήσει σε έρευνα για το σύστημα τροφοδοσίας καυσίμου της Benetton.

Η έκθεση της FIA βρήκε στοιχεία ενός “ξένου σώματος” στο δοχείο καυσίμου, το οποίο ξένο σώμα πέρασε από την αντλία διότι είχε αφαιρεθεί το φίλτρο προστασίας από την ανάφλεξη του καυσίμου. Η Benetton, με τον τρόπο αυτό, διοχέτευσε το καύσιμο στο μονοθέσιο με 12,5% ταχύτερο ρυθμό, κερδίζοντας περίπου ένα δευτερόλεπτο στο πιτ-στοπ.

Η Benetton κατηγόρησε την Intertechnique, κατασκευάστρια εταιρεία του συστήματος ανεφοδιασμού - που ήταν κοινό για όλες τις ομάδες. Στην ακροαματική διαδικασία ο Μπριατόρε ισχυρίστηκε πως όλες οι ομάδες -πλην τεσσάρων- είχαν αφαιρέσει το φίλτρο προστασίας, και ότι η ίδια η Intertechnique είχε ζητήσει από την ομάδα της Larrousse να προχωρήσει στην αφαίρεση αυτή.

Εντέλει, η FIA έκρινε ότι η Benetton αφαίρεσε μεν το φίλτρο, αλλά χωρίς την πρόθεση να αποκομίσει κάποιο πλεονέκτημα από αυτό. Όμως, την ίδια στιγμή, μια πολύ σημαντικότερη κατηγορία για τη νομιμότητα της Benetton άρχισε να κερδίζει έδαφος στο παρασκήνιο.

Μετά τα τραγικά συμβάντα της Ίμολα το 1994, η FIA ζήτησε από τις Benetton, Ferrari και McLaren να παρέχουν τα στοιχεία χαρτογράφησης του κινητήρα τους για να διαπιστώσει αν χρησιμοποιούν κάποια παράνομη εκδοχή του συστήματος ελέγχου πρόσφυσης (traction control).

H McLaren και η Benetton έχασαν την προθεσμία, καθώς ο Μπριατόρε -σε μια έντονη διαμάχη του που είχε ξεσπάσει με τον πρόεδρο της Ομοσπονδίας, Μαξ Μόσλεϊ- παρέπεμψε τη FIA στην Cosworth, κατασκευάστρια των κινητήρων με έφεραν το έμβλημα της Ford. Η FIA προχώρησε την έρευνα, και όντως διαπίστωσε ότι το software της κεντρικής μονάδας διαχείρισης του κινητήρα διέθετε ένα κρυφό σύστημα ενεργοποίησης του traction control.

Το σύστημα αυτό μπορούσε να ενεργοποιηθεί μέσω υπολογιστή από το γκαράζ της ομάδας, και ήταν κρυμμένο στο λογισμικό με τον κωδικό 'Option 13'. Η Benetton αποδέχθηκε την ύπαρξη του λογισμικού, αλλά υποστήριξε ότι δεν μπορούσε να ενεργοποιείται από τον Μίκαελ Σουμάχερ κατά τη διάρκεια του αγώνα. Ελλείψει άλλων σαφών αποδεικτικών στοιχείων ότι το σύστημα όντως χρησιμοποιούνταν από την ομάδα στους αγώνες, η FIA απάλλαξε τη Benetton από τις κατηγορίες.

Στο Βέλγιο, όμως, η φθορά του ξύλινου δαπέδου στο κεντρικό τμήμα του μονοθεσίου ήταν μεγαλύτερη της επιτρεπτής - κάτι που ελέγχεται για να διαπιστώνει η FIA τη νομιμότητα του ύψους του μονοθεσίου από το έδαφος, για να τηρούνται οι νόμιμες αεροδυναμικές προδιαγραφές. Και παρότι ο “Σούμι” εκείνη τη χρονιά κέρδισε το πρωτάθλημα, η Benetton ποτέ δεν αποτίναξε τη “ρετσινιά” ότι ήταν παράνομη.

Μετά το δεύτερο πρωτάθλημά του με τη Benetton το 1995, Μίκαελ Σουμάχερ άκουσε τον μάνατζέρ του Βίλι Βέμπερ όταν του μίλησε για το όραμα της μετακίνησής του στη Ferrari - και μαζί του πήρε στο Μαρανέλο και μια σειρά από διακεκριμένους τεχνικούς της Benetton.

Έτσι, ο Φλάβιο Μπριατόρε το 1997 έχασε τη θέση του στη διοίκηση της Benetton F1, και αντικαταστάθηκε από τον Ντέιβιντ Ρίτσαρντς, ιδρυτή της Prodrive. Η νέα διοίκηση απέτυχε, και τέσσερα χρόνια αργότερα ο Μπριατόρε θα επέστρεφε - πλέον με το κάλεσμα από τη Renault, η οποία είχε ολοκληρώσει την αγορά της ομάδας του Ένστοουν από τη Benetton.

Αυτή τη φορά ο Ιταλός θα έχτιζε την ομάδα πάνω στον νέο αστέρα της: τον Φερνάντο Αλόνσο, που ο ίδιος ο Μπριατόρε προωθούσε από το 1999 στις βαθμίδες του μότορσπορ, έχοντας διαγνώσει από νωρίς -όπως έκανε πάντοτε- το σπάνιο ταλέντο του Ισπανού.

Ο Μπριατόρε κατάφερε να χτίσει και πάλι μια πρωταθλήτρια ομάδα, αν και ο Αλόνσο κατέκτησε τους τίτλους το 2005 και '06 περισσότερο χάρη στην οδηγική του ικανότητα: ουδέποτε η Renault είχε ανώτερο μονοθέσιο από τις McLaren και Ferrari της εποχής. Την περίοδο εκείνη υπήρξε και πάλι η υποψία μιας παρανομίας, του περίφημου συστήματος αναρτώμενης μάζας στην εμπρός ανάρτηση, αλλά ουδέποτε αποδείχθηκε ότι το σύστημα αυτό ήταν όντως παράνομο.

Η στιγμή της μεγάλης παρανομίας, όμως, θα ερχόταν το 2008 - τη χρονιά που ο Αλόνσο επέστρεψε μετά το εκρηκτικό και μίζερό του πέρασμα το 2007 από τη McLaren. Ήταν η στιγμή που πλέον ο Μπριατόρε θα ξεπερνούσε κάθε όριο, και η οποία θα επέφερε για τον Ιταλό την ποινή του διά βίου αποκλεισμού από τη Formula 1.

Συνέβη στο GP Σιγκαπούρης το 2008: μαζί με τον τεχνικό διευθυντή της Renault F1, Πατ Σίμοντς, ο Μπριατόρε σκηνοθέτησε με απόλυτη μαεστρία έναν στημένο αγώνα: το σενάριο περιλάμβανε την διαταγή του Μπριατόρε στον δεύτερο οδηγό της ομάδας, Νέλσον Πικέ Τζούνιορ (με την απειλή της απόλυσης), να προκαλέσει εσκεμμένο ατύχημα μια συγκεκριμένη στιγμή.

Η στιγμή αυτή ήταν ακριβώς εκείνη που έπρεπε, βάσει του σημείου που βρισκόταν ο Αλόνσο στην πίστα, για να εκμεταλλευτεί ο Ισπανός την αναπόφευκτη είσοδο του οχήματος ασφαλείας, κάνοντας το πιτ-στοπ του προβλεπόμενα και επιστρέφοντας στην πίστα ως επικεφαλής του αγώνα. Όλα έγιναν ακριβώς όπως είχαν σκηνοθετηθεί.

Όμως, το σκάνδαλο αυτό δεν θα έβγαινε στην επιφάνεια παρά πολύ αργότερα - το καλοκαίρι του 2009, έπειτα από την ομολογία του ίδιου του Πικέ Τζούνιορ, όταν ο Μπριατόρε αποφάσισε να τον αντικαταστήσει στην ομάδα.

Η έρευνα της FIA εντόπισε όλα τα αποδεικτικά στοιχεία που χρειαζόταν, κι έτσι το Σεπτέμβριο του 2010 επέβαλλε στον Ιταλό τον διά βίου αποκλεισμό από κάθε πρωτάθλημα της Ομοσπονδίας. Οι Μπριατόρε και Σίμοντς απείλησαν να κινηθούν νομικά εναντίον του Πικέ, αλλά σε πέντε μέρες η Renault καθάρισε το όλο θέμα, αποσύροντας τις νομικές διαδικασίες του Ιταλού και του Βρετανού και ανακοινώνοντας ότι και οι δύο είχαν καταθέσει τις παραιτήσεις τους.

Εντέλει, το 2010 ο Μπριατόρε απευθύνθηκε στα γαλλικά δικαστήρια και ισχυρίστηκε ότι ο αποκλεισμός του από τη F1 είχε τις ρίζες του στη δημόσια αντιδικία του με τον Μόσλεϊ. Κέρδισε τη δίκη, και η FIA αναγκάστηκε να ανακαλέσει την απόφασή της, καθώς και να καταβάλλει αποζημίωση 15.000 ευρώ.

Παρόλα αυτά, μάλλον ευφυώς, ο Μπριατόρε επέλεξε να μην γυρίσει στη F1, και καλύτερα να ασχοληθεί με τη δημιουργία του δικού του οίκου μόδας, με τη διοίκηση της φαρμακευτικής του εταιρείας Pierrel, με μια αλυσίδα από νυχτερινά κλαμπ και εστιατόρια, καθώς και με το περίφημο Bilionnaires Club στη Σαρδηνία. Απέκτησε κι ένα σούπερ-γιότ 207 ποδών, αλλά κι αυτό το κατέσχεσαν οι ιταλικές αρχές λόγω φοροδιαφυγής (ύψους πέντε εκατομμυρίων ευρώ) στο καθεστώς ναύλωσής του.