Για κάθε στρατηγικό ρίσκο της Mercedes η απάντηση ήταν Φερστάπεν

Μέσα στο πορτοκαλί νεφέλωμα από τα καπνογόνα της λεγόμενης "πορτοκαλί στρατιάς" των οπαδών του Μαξ Φερστάπεν, η εικόνα του ανταγωνισμού στην κορυφή της Formula 1 ήταν πολύ διαφορετική σε σχέση με το προηγούμενο Σαββατοκύριακο, στο Σπα του Βελγίου.

Σε αντίθεση με το σιρκουί στην καρδιά του καταπράσινου δάσους των Αρδενών, το σικρουί στους απέραντους αμμόλοφους της Βόρειας Θάλασσας βόρεια από το Άμστερνταμ προέβαλλε μια εντελώς διαφορετική πρόκληση.

Το Σπα είναι μια πίστα πολύ χαμηλής αεροδυναμικής άντωσης και ρύθμισης των μονοθεσίων σε μεγάλη απόσταση του δαπέδου από το έδαφος. Ακριβώς το αντίθετο ισχύει για το αργό, τεχνικό Ζάντβουρτ. Τα μονοθέσια χρειάζονται εκεί υψηλή άντωση για την πληθώρα αργών στροφών του, με εξαίρεση ίσως τα γρήγορα τμήματα στο μεσαίο κομμάτι και στη μικρή κεντρική ευθεία, και παράλληλα υφίσταται η πολυτέλεια της ρύθμισής τους σε χαμηλότερη απόσταση από το έδαφος.

Η υψηλή άντωση βόλευε ιδιαίτερα τη Ferrari F1-75, η χαμηλή απόσταση από το έδαφος έβγαζε στην επιφάνεια την δυσπρόσιτη όλη τη σεζόν ταχύτητα της Mercedes W13. Ο Τότο Βολφ, διευθυντής της δεύτερης, το επιβεβαίωσε: "Έχουμε ένα αυτοκίνητο που παράγει την άντωσή του όταν βρίσκεται χαμηλά, κοντά στο έδαφος. Είναι δύσκολο να καλύψεις όλων των ειδών τις στροφές με το στήσιμο. Όσο πιο παρεμφερείς είναι οι στροφές μιας πίστας, τόσο το καλύτερο".

Η RBR και ο Μαξ Φερστάπεν, επιπλέον, ξεκίνησαν προβληματικά την Παρασκευή: έκλεισαν την πρώτη μέρα δοκιμών με λάθος κατευθύνσεις στη ρύθμιση της RB18 του Ολλανδού, καθώς ένα πρόβλημα στο κιβώτιο ταχυτήτων άφησε τον Μαξ καθηλωμένο στο γκαράζ στο FP1. Αυτό είχε μια σοβαρή επίπτωση στη χάραξη της στρατηγικής της για τον αγώνα: την μη επίγνωση της -καλύτερης του αναμενόμενου- απόδοσης της σκληρής γόμας, και θα δούμε πιο κάτω το γιατί.

Καθώς η RBR προόδευσε με τη μαλακή γόμα μέχρι τις δοκιμές κατάταξης, το Σάββατο έδωσε μια εικόνα εντελώς οριακής μάχης στο GP Ολλανδίας μεταξύ των RBR-Ferrari-Mercedes. Ο Φερστάπεν πήρε την πολ ποζίσιον με διαφορά μόλις 21 χιλιοστών από τον Λεκλερ, και ο Χάμιλτον θα ήταν εκεί κοντά αν δεν χαλούσε ο τελευταίος του γρήγορος γύρος από το τετ-α-κε του Σέρτζιο Πέρεζ στην εκπνοή των κατατακτήριων δοκιμών.

Όμως, η Κυριακή εξελίχθηκε διαφορετικά. Η Ferrari -ακριβώς όπως και στην Ουγγαρία- δεν κατάφερε να μεταφράσει την ταχύτητά της σε έναν γύρο σε ταχύτητα στις συστοιχίες γύρων, ειδικά με τις σκληρότερες γόμες. Και η Mercedes κατάλαβε πως μόνο με ένα ρίσκο θα μπορούσε να αντιμετωπίσει την ανωτερότητα ταχύτητας της RB18, ειδικά στα γρήγορα σημεία της πίστας, για να ελπίσει στην πρώτη της φετινή νίκη.

Με τη Scuderia εκτός μάχης, όλα κρίθηκαν στη στρατηγική μονομαχία που αναβίωσε την επική περσινή μάχη τίτλου Φερστάπεν-Χάμιλτον. Η Mercedes έριξε όλη της τη στρατηγική ευφυΐα, την τέχνη αυτήν που δεν μπορεί να έχει ξεχάσει σε λίγους μήνες -και που προσπαθεί διά πυρός και σιδήρου να λαξεύσει η Ferrari, για το 2023 πια-, αλλά η RBR αποδείχθηκε εξίσου άρτια στην τέχνη αυτήν. Και ο Μαξ Φερστάπεν εκτέλεσε στην πίστα με μαεστρία το συνεχώς εναλλασσόμενο στρατηγικό σχέδιο.

Η Mercedes έριξε τα ζάρια της στη στρατηγική ενός πιτ-στοπ, που της έβγαινε πανηγυρικά. Έδειχνε αποφασισμένη, με όλες τις σωστές αποφάσεις, με την απόδοση των Χάμιλτον-Ράσελ και με την δικαίωσή της για την απόδοση της σκληρής γόμας, να κάνει την υπέρβαση, ονειρευόταν την πρώτη της φετινή νίκη.

Ώσπου ο αγώνας περιπλέχθηκε με ένα εικονικό και ένα κανονικό όχημα ασφαλείας, για τους Γιούκι Τσουνόντα και Βάλτερι Μπότας αντίστοιχα. Στην πραγματικότητα, όμως, και σε όλες τις στρατηγικές περιστάσεις, ο Φερστάπεν και η RBR έδειξαν εντέλει ότι -έτσι κι αλλιώς- θα κέρδιζαν και στο Ζάντβουρτ.

Το κουβάρι του αγώνα

Στο ξεκίνημα του GP Ολλανδίας τα αρχικά ελαστικά αποκάλυψαν την τροπή που θα έπαιρναν τα πράγματα: οι RBR και Ferrari εκκίνησαν με τη μαλακή γόμα για να κάνουν δύο πιτ-στοπς, οι δύο Mercedes με τη μέση γόμα για μόνο μία αλλαγή ελαστικών στον αγώνα.

Τα πράγματα δούλευαν καλά για τη Mercedes, καθώς ο Χάμιλτον ήταν σε θέση να μείνει κοντά στον τρίτο Σάινθ και όχι πολύ μακριά από τους Φερστάπεν-Λεκλέρ, καθώς οι τρεις πρωτοπόροι προστάτευαν τη μαλακή γόμα τους. Μετά τα πρώτα πιτ-στοπς, στους γύρους 14-18 για τις δύο Red Bull και τις δύο Ferrari, οι Χάμιλτον και Ράσελ βρέθηκαν στις πρώτες δύο θέσεις του αγώνα, ο Ράσελ με διαφορά 6'' από τον τρίτο Φερστάπεν.

Στο μεταξύ, ο Σάινθ βγήκε από το κάδρο της μάχης του βάθρου εξαιτίας του καταστροφικού πιτ-στοπ της Ferrari. Η Scuderia διαπίστωσε την προσπάθεια του Πέρεζ να του κάνει το undercut στον 14ο γύρο, και αμέσως στον ίδιο κάλεσε τον Ισπανό για τη δική του αλλαγή ελαστικών. Η ειδοποίηση της τελευταίας στιγμής άφησε τους μηχανικούς να ψάχνουν το πίσω αριστερό ελαστικό, και κόστισε στον Σάινθ 12 δευτερόλεπτα.

Με τη φρέσκια του μαλακή γόμα μετά τον 18ο γύρο ο Φερστάπεν έκλεινε τη διαφορά από τις Mercedes με ρυθμό 8 δεκάτων στο γύρο, και πράγματι κατάφερε να φτάσει και να περάσει τον Ράσελ, πριν οι δύο οδηγοί της Mercedes μπουν για το πρώτο και μοναδικό τους πιτ-στοπ. Ο Χάμιλτον στον 29ο και ο Ράσελ στον 31ο γύρο έβαλαν γρήγορα τη σκληρή γόμα, με την οποία σκόπευαν -τότε- να φτάσουν ως τον τερματισμό.

Το πλάνο της Mercedes ήταν να ανακτήσει την πρωτοπορία όταν ο Φερστάπεν θα έκανε το δεύτερό πιτ-στοπ του, με την ελπίδα ότι η φθαρμένη σκληρή γόμα θα αντέξει μέχρι τέλους να αποδίδει όσο -απρόσμενα- καλά απέδιδε εξαιτίας της συνεχούς βελτίωσης της ιδανικής γραμμής με τη γόμα που στρωνόταν με κάθε πέρασμα κάθε μονοθεσίου.

Και, όντως, το πλάνο πήγαινε καλά, καθώς -όπως διαπίστωσε σχετικά έκπληκτος και ο Φερστάπεν- με τη φρέσκια γόμα μετά το πιτ-στοπ τους οι δύο Mercedes κινούνταν ταχύτερα από ό,τι ο Μαξ με την -κατά 11 γύρους παλαιότερη- μέση γόμα. Σε ένα stint η σκληρή γόμα δεν είχε τίποτα να ζηλέψει σε χρόνο από τη μέση, και θα είχε περισσότερη ανθεκτικότητα μέχρι τέλους. Η Mercedes έδειχνε ισχυρή, στην προσπάθειά της να κάνει το αισιόδοξο ρίσκο της να αποδώσει μέχρι την καρό σημαία.

Από την άλλη, η RBR περίμενε τον Μαξ να φτάσει στον 50ό γύρο για να μπορέσει να τοποθετήσει στην RB18 του Ολλανδού τη μαλακή γόμα, ώστε να μεγιστοποιήσει τη διαφορά πρόσφυσης για να καταδιώξει τις Mercedes που θα είχαν τέσσερις φθαρμένες σκληρές γόμες σε κάθε γωνία τους για 22 γύρους.

Η μαλακή γόμα θα άντεχε για τόσους γύρους, όπως επιβεβαίωσε και η Pirelli, τόσο λόγω της μείωσης του φορτίου καυσίμων όσο και λόγω της βελτίωσης της πίστας. Εξάλλου, ο Μαξ είχε κάνει 18 γύρους χωρίς πρόβλημα με τη φρέσκια μαλακή γόμα με την οποία εκκίνησε, και ήταν ο μόνος με την πολυτέλεια να διαθέτει και δεύτερο σετ απάτητης μαλακής για τον αγώνα.

Στον 47ο γύρο, και ενώ πλησίαζε το δεύτερο πιτ-στοπ του, το προβάδισμα του Μαξ είχε πέσει στα 14''. Ήταν ξεκάθαρο ότι θα επέστρεφε τρίτος μετά το πιτ-στοπ, αλλά με ελαστικά που θα του έδιναν προβάδισμα περί των 2'' στο γύρο, θα μπορούσε άνετα να καταδιώξει και να περάσει τις Mercedes αρκετά σύντομα, ώστε να αποκτήσει την πολυτέλεια να προστατεύει τη γόμα στο τέλος.

Και έτσι θα γινόταν, αν δεν συνέβαινε το περίεργο περιστατικό με τον Γιούκι Τσουνόντα στον 48ο γύρο. Ένα περιστατικό που γέννησε μια πονηρή θεωρία συνωμοσίας, με αβάσιμες υποψίες ότι έγινε επίτηδες ώστε η θυγατρική ομάδα της Red Bull να βοηθήσει τον Φερστάπεν. Ο Ιάπωνας βγήκε από το πιτ-στοπ του και διαπίστωσε ότι ένας τροχός ήταν προβληματικός, με αποτέλεσμα να σταματήσει στην άκρη της πίστας.

Η Alpha Tauri τον ενημέρωσε ότι δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα. Ο Τσουνόντα, έτσι, ξεκίνησε ξανά και επέστρεψε στα πιτς, όπου άλλαξαν ελαστικά, αλλά μπαίνοντας ξανά στην πίστα διαπίστωσε ότι υπήρχε πρόβλημα -πιθανώς με το πίσω διαφορικό- και τότε εγκατέλειψε οριστικά στην άκρη του δρόμου. Καθώς ο Τότο Βολφ δήλωσε στο τέλος πως «αν κρινόταν το πρωτάθλημα από αυτό θα είχαμε ζητήσει να διερευνηθεί», ο Κρίστιαν Χόρνερ της RBR είπε ότι στην ουσία το εικονικό όχημα ασφαλείας για τον Τσουνόντα έβλαψε παρά ωφέλησε τα πλάνα της ομάδας του.

Η RBR κάλεσε αμέσως το Μαξ, αλλά σε αντίθεση με τις επιθυμίες του πρωταθλητή του έβαλε τη σκληρή γόμα, αντί της μαλακής που ήταν το αρχικό πλάνο. Ο Μαξ δίσταζε, πιστεύοντας ότι η σκληρή δεν θα δούλευε στην RB18 όσο καλά δούλεψε στη Mercedes W13, αλλά η RBR ήθελε να διασφαλίσει ότι θα έφτανε ως την καρό σημαία χωρίς πρόβλημα.

Η Mercedes είδε ότι με το ευνοϊκό πιτ-στοπ του Φερστάπεν υπό το VSC θα έχανε κάθε ελπίδα για τη νίκη, και άμεσα κάλεσε κι εκείνη τους Χάμιλτον-Ράσελ για ένα υποδειγματικά εκτελεσμένο διπλό πιτ-στοπ. Τους έβαλε, μάλιστα, τη μέση γόμα, ώστε να καταφέρουν να καλύψουν την υστέρηση ταχύτητάς τους από την RBR με ίδιας ηλικίας ελαστικά. Ήταν η δεύτερη μεγάλη ζαριά της Mercedes για την υπέρβαση.

Πριν γίνει το συμβάν του Τσουνόντα και τα τρία πιτ-στοπς των πρωτοπόρων, ο Βολφ είπε πως «σύμφωνα με τους υπολογισμούς μας, μετά το δευτερο πιτ-στοπ του Φερστάπεν θα αποκτούσαμε προβάδισμα 8 δευτερολέπτων. Θα ήμασταν σε θέση να το υπερασπιστούμε. Ο Μαξ θα μας έφτανε έξι γύρους πριν το τέλος». Όμως ο Χόρνερ διαφώνησε, λέγοντας ότι θα τους έφτανε σε 6 γύρους, 16 πριν την καρό σημαία.

Τώρα, όμως, με φρέσκια σκληρή γόμα του Φερστάπεν και μέση του Χάμιλτον, ο Άγγλος μείωνε μόνο κατά μισό δευτερόλεπτο στο γύρο - όση ήταν και η διαφορά απόδοσης ανάμεσα στις δύο γόμες. Ο Φερστάπεν διατηρούσε προβάδισμα 11'' από τον Χάμιλτον και 14'' από τον Ράσελ, όταν πια έγινε το δεύτερο συμβάν, η ανικητοποίηση της Alfa Romeo του Μπότας στην ευθεία, που έβγαλε στην πίστα το κανονικό όχημα ασφαλεία.

Οι RBR και Mercedes έπρεπε να σκεφτούν άμεσα τι θα έκαναν, με τα νέα αυτά δεδομένα και με την προσφορά ενός «δωρεάν» πιτ-στοπ. Η πρώτη αποφάσισε ότι ήταν εντέλει προτιμότερο να χάσει την πρωτοπορία και να βγει με τη φρέσκια μαλακή γόμα για να ξαναπεράσει ο Φερστάπεν τον Χάμιλτον, παρά να κρατήσει την πρωτοπορία με σκληρή γόμα που φθείρονταν, καθώς η Mercedes σίγουρα θα έβαζε και στα δύο της μονοθέσια της μαλακή γόμα.

Διότι η Mercedes είχε την πολυτέλεια να δει τι θα έκανε η RBR, και ανάλογα να αποφασίσει. Κι έτσι, πήρε το ρίσκο να αφήσει τον Χάμιλτον με τη φθαρμένη μέση γόμα, και να καλέσει τον Ράσελ για να του βάλει μαλακή. Δηλαδή, διάλεξε και τους δύο δρόμους, έναν για κάθε μονοθέσιό της, με την ελπίδα είτε ο Χάμιλτον να αμυνθεί στον Φερστάπεν, είτε ο Ράσελ να ανταγωνιστεί τον Ολλανδό με εξίσου αποδοτικά -μαλακά- ελαστικά.

Το πλάνο απέτυχε και στις δύο περιπτώσεις. Ο Χάμιλτον κατά λάθος δεν επέλεξε τη σωστή χαρτογράφηση του κινητήρα για την επανεκκίνηση έπειτα από την αποχώρηση του οχήματος ασφαλείας, και αμέσως έγινε εύκολη λεία για τον Φερστάπεν, που ανέκτησε την πρωτοπορία άμεσα - με μια ιαχή της εξέδρας σαν να μπαίνει γκολ.

Αλλά και να μην έκανε το λάθος αυτό, με την κατά 8 γύρους φθαρμένη του γόμα σύντομα ο Λιούις δέχθηκε τις προσπεράσεις και του Ράσελ, αλλά και του Λεκλέρ - που επίσης κλήθηκε στα πιτς για να βάλει τη μαλακή υπό το όχημα ασφαλείας. Έτσι, έπεσε στην 4η θέση, που επέφερε την έκρηξη θυμού του προς τον άμοιρο Πίτερ Μπόνινγκτον, τον μηχανικό του, λέγοντας πως η Mercedes έκανε το μεγαλύτερό της στρατηγικό λάθος εδώ και χρόνια.

"Παίξαμε και τα δύο χαρτιά", εξήγησε στο τέλος ο Βολφ. "Ο Λιούις θα κρατούσε το προβάδισμα, και ο Τζορτζ θα είχε τα ίδια ελαστικά με τον Φερστάπεν. Αν βάζαμε και τους δύο στα πιτς, θα έπεφταν και οι δύο πίσω από τον Μαξ και πιθανότατα δεν θα μπορούσαμε να τον περάσουμε δεδομένης της ανωτερότητας της τελικής του ταχύτητας. Θέλαμε να κερδίσουμε, όχι να τερματίσουμε δεύτεροι και τρίτοι πάλι. Και αν πήγαινε στραβά τουλάχιστον θα είχαμε τη 2η και 4η θέση".

Όσο για τον Ράσελ, πρώτον είχε το μειονέκτημα ότι η μαλακή του γόμα στο τέλος ήταν πατημένη, έναντι της φρέσκιας του Φερστάπεν, και το δεύτερο μειονέκτημα ότι η RB18 ήταν πολύ ταχύτερη -χάρη στην ανώτερή της αεροδυναμική απόδοση- στην κεντρική ευθεία, όπως και στη στροφή Scheivlak των 260 km/h.

Η αγνώριστη Ferrari

Όσο για τη Ferrari, αυτός ήταν ο τρίτος σερί αγώνας στον οποίο υπήρξε φάντασμα σε σχέση με τη F1-75 του πρώτου μισού της σεζόν. Και εντάξει για το Σπα που δεν της ταίριαζε - το Ουγκαρόρινγκ και το Ζάντβουρτ ήταν απολύτως στα μέτρα της. Και ενώ ήταν και στις δύο πίστες ταχύτατη στον ένα γύρο των δοκιμών κατάταξης, στον αγώνα δεν μπήκε καν στη μάχη της νίκης.

Ένα πράγμα μπορεί να σημαίνει αυτό: το πρόβλημα στη διαχείριση των ελαστικών, που τόσο πανηγυρικά πέτυχε στην Αυστρία στις αρχές του καλοκαιριού. Οπότε, λίγη σημασία είχε εντέλει το λάθος του Λεκλέρ το Σάββατο στον τελευταίο του γύρο στο Q3 που του κόστισε ενάμισι δέκατο και την πολ ποζίσιον, αλλά και το λάθος των μηχανικών στο πρώτο πιτ-στοπ του Σάινθ στον αγώνα.

Μιλώντας για το δεύτερο, ο διευθυντής της ομάδας Ματία Μπινότο είπε: "Αυτό είναι από τα προβλήματα που εύκολα μπορείς να λύσεις. Όμως, αυτά δεν πρέπει να συμβαίνουν, και είμαι βέβαιος ότι μπορούμε να είμαστε καλύτεροι στο μέλλον. Πιο πολύ με ανησυχεί η ταχύτητά μας αυτό το τριήμερο, παρά αυτά τα λάθη".

Ο Ιταλός συμπλήρωσε: "Το γεγονός είναι ότι δεν ήμασταν αρκετά γρήγοροι σήμερα, είναι που με ανησυχεί. Με βάση την ταχύτητά μας στις κατατακτήριες, ελπίζαμε σε ένα καλύτερο αποτέλεσμα - όμως η ταχύτητα και η απόδοση του αυτοκινήτου δεν ήταν καλές. Δεν ήταν καλές στις συστοιχίες γύρων, ειδικότερα με τις σκληρότερες γόμες. Αυτό συμβαίνει εδώ και τρεις διαδοχικούς αγώνες. Στην Ουγγαρία, στο Σπα και τώρα εδώ. Δεν παίρνουμε το μέγιστο από το αυτοκίνητο και είναι ξεκάθαρο πως κάτι πάει στραβά και πρέπει να το επιδιορθώσουμε".

Ατυχώς για τη Scuderia και για τη Mercedes, η Μόντσα που ακολουθεί στο πρόγραμμα το προσεχές τριήμερο ταιριάζει και πάλι σαν γάντι στη Red Bull RB18, όπως ταίριαζε και το Σπα. Όμως αυτό, τελικά, δεν φαίνεται να έχει και ιδιαίτερη σημασία.