Με μια άνευ προηγουμένου σκοταδιστική απόφαση, που μετέτρεψε σε επίσημο κανονισμό, η FIA απαγορεύει στους οδηγούς της Formula 1 να κάνουν οποιαδήποτε "πολιτική, θρησκευτική ή προσωπική δήλωση" χωρίς να έχουν προηγουμένως γραπτή έγκριση από την Ομοσπονδία.

Ο κανονισμός αυτός δημοσιεύθηκε στο νέο αγωνιστικό κώδικα της FIA για το 2023. Αναφέρει, συγκεκριμένα, ότι πλέον θα επισείεται ποινή στους οδηγούς για "κάθε είδους δήλωση και εμφάνιση πολιτικών, θρησκευτικών και προσωπικών σχολίων και δηλώσεων, που αντιτίθενται στη γενική αρχή της ουδετερότητας που προωθείται από τη FIA στις Προκηρύξεις [των Πρωταθλημάτων]".

Οποιοδήποτε τέτοιου περιεχομένου σχόλιο ή δήλωση θα επιτρέπεται μόνο αν εκ των προτέρων έχει "εγκριθεί γραπτώς" από τη FIA ή από τα εθνικά μέλη της Ομοσπονδίας. Μέχρι στιγμής, οι κανονισμοί προέβλεπαν ότι οι οδηγοί απαγορευόταν να προβάλλουν με αυτοκόλλητα στα αυτοκίνητά τους "πολιτικές ή θρησκευτικές δηλώσεις ή άλλες που είναι εις βάρος των συμφερόντων της FIA".

Ο νέος κανονισμός του 2023 στοχεύει να απαγορεύσει -μέσω της επιβολής ποινών- στους οδηγούς να φέρούν γραπτά μηνύματα στα κράνη ή στα μπλουζάκια τους, όπως έκαναν κυρίως οι Σεμπάστιαν Φέτελ και Λιούις Χάμιλτον τα τελευταία χρόνια για να εκφράσουν την αντίθεσή τους στις κάθε είδους κοινωνικές διακρίσεις και να υποστηρίξουν τα δικαιώματα της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας, του κινήματος Black Lives Matter ή τις ανάγκες αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής.

Πέραν αυτών, όμως, η απαγόρευση της έκφρασης κάθε είδους "προσωπικής" γνώμης ίσως κρύβει και κάτι περισσότερο από αυτό. Ένα ευρύτατο φάσμα προσωπικών απόψεων που μπορεί να συμπεριλάβει τα πάντα. Αν έχει υπάρξει στα χρονικά του παγκόσμιου αθλητισμού τέτοιου είδους απαγόρευση σε περίοδο ειρήνης και δημοκρατίας, θα πρέπει κανείς να μελετήσει για μήνες εις βάθος την ιστορία για να την εντοπίσει. Αν βρει τίποτα.

Ο πρόεδρος της FIA, Μοχάμεντ μπιν Σουλαγέμ, είχε φέτος γνωρίσει σφοδρή κριτική για την παρέμβασή του σε πολιτικά και κοινωνικά σχόλια που είχαν κάνει οι Χάμιλτον και Φέτελ σχετικά με τα ανθρώπινα δικαιώματα - ακόμα και σε σχόλια του Λάντο Νόρις για θέματα ψυχικής υγείας.

Ο Μπεν Σουλαγέμ, με καταγωγή από το Ντουμπάι των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων, είχε πει τότε ότι οι οδηγοί δεν μπορούν να χρησιμοποιούν την παγκόσμια πλατφόρμα της F1 για να "επιβάλλουν" τις απόψεις τους στους άλλους ανθρώπους. Έτσι, η σημερινή απόφαση της FIA να μην έρχεται ως κάτι εντελώς αναπάντεχο.

Πάντως, η προσπάθεια ελέγχου των πράξεων και λόγων των οδηγών είχε ξεκινήσει από τις μέρες της προεδρίας του Ζαν Τοντ, προκατόχου του Μπεν Σουλαγέμ στο θώκο της FIA. Συγκεκριμένα, από το GP Τοσκάνης του 2020, όπου ο Χάμιλτον φόρεσε στο βάθρο ένα μπλουζάκι που παρέπεμπε στο φόνο της αφρο-αμερικανής Μπριόνα Τέιλορ από αστυνομικούς στο Κεντάκι των ΗΠΑ εκείνο το Μάρτιο. Τότε η FIA έσπευσε να βγάλει έναν κανονισμό που υποχρέωνε τους οδηγούς να φορούν μόνο το ρουχισμό της ομάδας τους σε όλες τις εκδηλώσεις μετά τον αγώνα.

Η τωρινή απόφαση της FIA για απαγόρευση κάθε είδους "προσωπικών" δηλώσεων, μια σκοταδιστική απόφαση που ξυπνά εφιαλτικές μνήμες αυταρχισμού -που τόσο συχνά, πια, πολλαπλασιάζονται, σε κάθε πτυχή της κοινωνικής ζωής- είναι τόσο αμφιλεγόμενη που θα έχει μεγάλο ενδιαφέρον να διαπιστώσουμε πώς θα εξηγηθεί από την Ομοσπονδία. Και, αναμφίβολα, στήνει ένα τρομακτικό και άκρως επικίνδυνο προηγούμενο για όλο τον αθλητισμό.

Στο πράξη διαμηνύει στους οδηγούς ότι θα τιμωρηθούν βάσει Νόμου αν εκφράσουν οποιαδήποτε άποψη που δεν αφορά το σπορ και τους αγώνες, εκτός κι αν η FIA πει ότι είναι εντάξει να την εκφράσουν. Κι ενδεχομένως το πλαίσιο "πολιτικών, θρησκευτικών ή προσωπικών" δηλώσεων να είναι εσκεμμένα τόσο ευρύ, και τόσο ασαφές, για να μπορει να περικλύει οτιδήποτε η FIA θελήσει. Μοιάζει η FIA, με αυτόν τον ορισμό, να δίνει το ελεύθερο στον εαυτό της να τιμωρήσει ό,τι δεν της αρέσει, με σκοπό να προσπαθήσει να το προλάβει.

Η FIA συμβάλλει στις προσπάθειες των τελευταίων ετών για την εξάλειψη των διακρίσεων, έστω και με αυτό το πανό στην τελετή της εκκίνησης των GP και ένα hashtag. Ίσως αν κάποιος οδηγός έχει να κάνει μια δήλωση πάνω στο κράνος του ή στο αυτοκίνητο ή στο μπλουζάκι του για την πάταξη των διακρίσεων, και καταθέσει τη δήλωση στη FIA, και η FIA κρίνει ότι δεν ενοχλεί κάποιον από τους "συνεργάτες" της, και δώσει γραπτή έγκριση στον οδηγό, τότε ο οδηγός να μπορεί να την εκφράσει δημοσίως. Αρκεί να την εκφράσει, φυσικά, σε μια χώρα «μη προβληματική» από άποψη ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Με άλλα λόγια, μοιάζει αμφίβολο ότι μια δήλωση για τα ανθρώπινα δικαιώματα της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας στις αραβικές χώρες, ή μια δήλωση για την προστασία του περιβάλλοντος στο πλαίσιο του GP Καναδά, θα λάβει αυτή τη «γραπτή έγκριση» από τη Διεθνή Ομοσπονδία. Αυτή εξάλλου είναι μια επιχείρηση, και έτσι είναι οι μπίζνες - δεν είναι;