Μίκαελ Σουμάχερ: Δέκα χρόνια μακριά, αλλά ποτέ στη σκιά
Ορόσημο μιας ολόκληρης γενιάς της Formula 1, σύμβολο του σπορ στην αλλαγή του αιώνα, ο πρώτος επτάκις παγκόσμιος πρωταθλητής της ιστορίας Μίκαελ Σουμάχερ συμπληρώνει σήμερα (29/12) δέκα χρόνια από το απότομο γύρισμα του πεπρωμένου που άλλαξε τη ζωή του - το ατύχημα στις γαλλικές Άλπεις.
Στις 29 Δεκεμβρίου 2013 ο Μίκαελ απείχε λίγες μέρες από τα 45α του γενέθλια. Είχε περάσει λίγο πάνω από ένας χρόνος από εκείνη τη συγκινησιακά φορτισμένη συνέντευξη Τύπου της Σουζούκα όπου ανακοίνωσε την οριστική του αποχώρηση από τη Formula 1, μετά από μια άκαρπη τριετία με τη Mercedes (2010-’12) που ακολούθησε δύο περιόδους δόξας με τη Benetton (1992-’95) και κυρίως με τη Ferrari (1996-2006), που του απέφεραν δύο και πέντε παγκόσμιους τίτλους αντίστοιχα.
Εκείνη τη μέρα του Δεκεμβρίου ο “Σούμι” έκανε, ανέμελος, σκι με τον γιο του Μικ στο γαλλικό θέρετρο του Μαριμπέλ, στις γαλλικές Άλπεις. Μέσα σε ένα από τα κλάσματα του δευτερολέπτου που τόσο επιδέξια χειριζόταν στην αγωνιστική του καριέρα, το ένα του πέδιλο σκάλωσε σε έναν βράχο, και ο Μίκαελ προσέκρουσε με το κεφάλι στο πετρώδες έδαφος, σπάζοντας στα δύο το κράνος του.
Η αρχική του εικόνα δεν ενέπνεε έντονη ανησυχία. Είχε επαφή με το περιβάλλον, και το μόνο του παράπονο ήταν μια ελαφριά ζαλάδα. Όμως, η ζαλάδα χειροτέρευε. Αμέσως κλήθηκε το ιατρικό ελικόπτερο για να τον μεταφέρει στην τοπική κλινική. Σύμφωνα με στοιχεία που πρόσφατα έφερε στο φως γερμανική δημοσιογραφική έρευνα, στο ελικόπτερο η κατάσταση της υγείας του επιδεινώθηκε ραγδαία, και ο Μίκαελ έχασε στην επαφή με το περιβάλλον.
Έτσι, αμέσως μόλις το ελικόπτερο προσγειώθηκε στην κοντινή κλινική πλησίον του Μαριμπέλ, ελήφθη η απόφαση να σηκωθεί ξανά από το έδαφος για τη μεταφορά του Μίκαελ στο νοσοκομείο της Γκρενόμπλ. Η έρευνα καταλήγει ότι αυτά τα τρία χαμένα λεπτά της πρώτης προσγείωσης ενδέχεται να αποδείχθηκαν καθοριστικά για την αντιμετώπιση της βαρύτατης κρανιοεγκεφαλικής κάκωσης που υπέστη.
Στη Γκρενόμπλ ο Μίκαελ Σουμάχερ μπήκε αμέσως στο χειρουργείο. Το ίδιο βράδυ η αύξηση της πίεσης του αίματος στον εγκέφαλό του ανάγκασε τους γιατρούς να τον υποβάλλουν και σε δεύτερη επέμβαση. Καθώς πλανιόταν η ανησυχία για τη ζωή του, οι πρώτες αναλύσεις στα παγκόσμια μέσα ενημέρωσης και τηλεοπτικά δίκτυα δεν ήταν αισιόδοξες, ακόμα κι αν διέφευγε τον κίνδυνο: δεν υπάρχουν και πολλά που μπορεί να κάνει η ιατρική επιστήμη για τέτοιου είδους εγκεφαλικές κακώσεις.
Ο Μίκαελ διέφυγε τον κίνδυνο. Πέρασε τους επόμενους έξι μήνες στο νοσοκομείο, και το καλοκαίρι του 2014 μεταφέρθηκε στην οικία της οικογένειας Σουμάχερ, στην Ελβετία, όπου η σύζυγός του Κορίνα Σουμάχερ είχε κάνει όλες τις απαραίτητες ενέργειες για να μετατρέψει ένα δωμάτιο σε ιδιωτική κλινική και να το επανδρώσει με κορυφαίους ιατρούς και νοσηλευτές.
Έκτοτε ο Μίκαελ Σουμάχερ λαμβάνει τη βέλτιστη δυνατή θεραπεία της σύγχρονης ιατρικής, σε μια μάχη ενάντια στις πιθανότητες. Δεν γνωρίζουμε ούτε επιφανειακά την κατάσταση της υγείας του, καθώς η οικογένειά του πέτυχε το αυτονόητο και απολύτως απαραίτητο: δεν χόρτασε τις ορέξεις της παγκόσμιας αιμοδιψούς μερίδας του Τύπου, και ατυχώς μερίδας και της κοινωνίας.
Η οικογένεια προστάτευσε την ιδιωτικότητα του Μίκαελ με τον καλύτερο δυνατό τρόπο, με τη σιδηρά γροθιά που όφειλε -σε τέτοιες καταστάσεις- να χτυπήσει στο τραπέζι επί του θέματος η Κορίνα Σουμάχερ. Δεν άφησε τον Μίκαελ έρμαιο στην αθλιότητα εφημερίδων κι ιστοσελίδων που δεν θα δίσταζαν -ούτε για ένα κλάσμα του δευτερολέπτου- να γεμίσουν την πρώτη τους σελίδα με μια φωτογραφία του Μίκαελ.
Η ίδια η Κορίνα Σουμάχερ, και ο Ζαν Τοντ -διευθυντής του ‘Σούμι’ στη Ferrari- που τον επισκέπτεται συχνά, αρκέστηκαν να πουν μονάχα ότι ο Μίκαελ ‘είναι διαφορετικός’. Δεν υπάρχει τίποτα άλλο που να πρέπει να ειπωθεί, τουλάχιστον για όποιον σέβεται τον εαυτό του και παρατηρεί με πικρία το πεπρωμένο που επεφύλασσε εκείνη η απότομη αλλαγή της φοράς του ανέμου για τον Μίκαελ πριν από 10 χρόνια.
Η εποχή Σουμάχερ
Ο Μίκαελ Σουμάχερ γεννήθηκε μέσα σε μια θυελλώδη στιγμή μετάβασης για τη F1 και αποχώρησε σε μια άλλη: υπήρξε ο οδηγός που αμφισβήτησε επί ίσοις όροις τον Άιρτον Σένα και του πήρε τα σκήπτρα της Formula 1, και ο οδηγός που αμφισβητήθηκε επί ίσοις όροις από τον Φερνάντο Αλόνσο και του παρέδωσε τα σκήπτρα, σε αυτή τη διαρκή ροή των πραγμάτων και της ζωής.
Καθώς διαλαλούσε ότι “δεν είμαι ο νέος Σένα, είμαι απλά ο Μίκαελ Σουμάχερ” αρχικά έγινε αντιπαθής, όπως συμβαίνει με τους συντριπτικά περισσότερους πολύ μεγάλους οδηγούς της ιστορίας. Κυκλώθηκε από την κατακραυγή για τις παρανομίες της Benetton με το κύκλωμα ανεφοδιασμού καυσίμου και τα ηλεκτρονικά, και κυρίως με τις τακτικές που ακολούθησε στο φινάλε για τους τίτλους του 1994 με τον Ντέιμον Χιλ και το 1997 με τον Ζακ Βιλνέβ.
Αργότερα, κατακρίθηκε -μέσα σε ένα νεφέλωμα κακής κρίσης και αποπροσανατολισμένης αντίληψης- με το κλισέ ότι πήρε τα πρωταθλήματα του 2000-’04 “επειδή η Ferrari εκείνων των ετών ήταν ένα διαστημόπλοιο”. Πολλοί οδηγοί που κυριάρχησαν επικρίθηκαν για αυτό, μετά τον ‘Σούμι’: ο Σεμπάστιαν Φέτελ με τη Red Bull το 2010-’13, ο Λιούις Χάμιλτον με τη Mercedes το 2014-’20, ο Μαξ Φερστάπεν στα χρόνια που ζούμε τώρα.
Όμως, όπως έκανε -άπειρος και πιτσιρίκος ακόμα- o Φέτελ στη βρεγμένη Μόντσα το 2008, ο Χάμιλτον στη Βραζιλία το 2021 ή ο Φερστάπεν φέτος στο Μπακού (παρότι δεν κέρδισε), έτσι και ο Μίκαελ Σουμάχερ είχε τις δικές του αποστομωτικές στιγμές όπου η ικανότητα του ανθρώπου στο χειρισμό αυτού του περίπλοκου μηχανήματος που είναι η F1 μοιάζει να μην μπορεί να εξηγηθεί με μη υπερφυσικούς όρους. Κάποιες από αυτές είναι οι παρακάτω, με τυχαία σειρά:
Ισπανία 1996. Ο “Σούμι” συναγωνίζεται εκείνη τη μέρα το Ντόνινγκτον ‘93 του Σένα για τη σπουδαιότερη εμφάνιση της σύγχρονης εποχής στη βροχή: οδηγώντας τη Ferrari F310, που ήταν σε απόδοση όσο άσχημη ήταν και στη θωριά της, κατάφερε όχι μόνο να κερδίσει τις ανίκητες Williams αλλά και να δει τον τερματισμό 45 δευτερόλεπτα πριν τον δεύτερο, Ζαν Αλεζί.
Βέλγιο 1991. Ο πρώτος αγώνας του ‘Σούμι’, με τη Jordan. Όταν ο κανονικός οδηγός της Jordan Μπερτράν Γκασό είχε ορισμένα μπλεξιματάκια με το Νόμο, χάρη σε μια συμπλοκή με έναν οδηγό ταξί στο Λονδίνο, ο Έντι Τζόρνταν πείστηκε -με ένα γενναίο αντάλλαγμα- να δώσει το μονοθέσιο στον νεαρό αστέρα που διακρινόταν στα sportscars, Μίκαελ Σουμάχερ, για το επερχόμενο GP του Βελγίου. Στην ίσως πιο υποβλητική πίστα όλης της Formula 1, με ένα αυτοκίνητο που δεν είχε οδηγήσει ποτέ, ο ‘Σούμι” πήρε την 7η θέση της εκκίνησης για το πρώτο του GP στη F1. Ο έτερος οδηγός της ομάδας, Αντρέα ντε Τσέζαρις, με εμπειρία 166 GP, ήταν 8 δέκατα πιο αργός.
Βέλγιο 1992. Μετά το ωμό του οδηγικό ταλέντο, στην ίδια πίστα ένα χρόνο αργότερα ο Μίκαελ θα ξεδίπλωνε και τη στρατηγική του ευφυΐα στον αγών. Η άσφαλτος ήταν βρεγμένη και στέγνωνε. Στον 29ο γύρο από τους 44 του αγώνα με ένα γλίστρημα ο ‘Σούμι’ έχασε την τρίτη θέση από την έτερη Benetton του Μάρτιν Μπραντλ. Όμως, ακολουθώντας τον είδε τη φθορά των πίσω ελαστικών του Άγγλου -σε μια εποχή χωρίς τη σημερινή τηλεμετρία- και αμέσως αποφάσισε να μπει στα πιτς νωρίτερα από όλους για να βάλει τα σλικς ελαστικά για στεγνό. Το ρίσκο απέδωσε, και του επέτρεψε να περάσει ακόμα και την κυρίαρχη Williams του Νάιτζελ Μάνσελ και να κερδίσει την πρώτη του νίκη.
Ισπανία 1994. Εκείνη την ημέρα ο ‘Σούμι’ δεν κέρδισε, όμως ο αγώνας αυτός έμεινε στην ιστορία διότι κατάφερε να τερματίσει στη δεύτερη θέση παρότι το κιβώτιο της Benetton-Ford του έριξε λευκή πετσέτα και τον άφησε να οδηγεί μόνο με 5η ταχύτητα. Ο Μίκαελ χρησιμοποίησε όλη την εμπειρία του από τους αγώνες στα sportscars, κρατώντας περίτεχνα τον κινητήρα να μην σβήνει στις αργές στροφές, αλλά και αναγκαζόμενος να σηκώνει το γκάζι στην ευθεία του Μονμελό για να μην σπάσει το μοτέρ. Θύμισε, σε πολλούς, το μυθικό αγώνα του Σένα μέσα στη Βραζιλία το ‘91.
Ουγγαρία 1998. Το περίφημο GP που ο ιδιοφυής τεχνικός διευθυντής της Scuderia Ρος Μπρον ζήτησε από τον Μίκαελ να οδηγήσει σε όλο τον αγώνα με το ρυθμό των δοκιμών κατάταξης, προκειμένου να δουλέψει η προκαθορισμένη στρατηγική του που περιλάμβανε τρία πιτ-στοπς. Ο Μίκαελ το έκανε, χωρίς να τοποθετήσει ούτε για μια στιγμή κανέναν τροχό σε λάθος θέση, για να κερδίσει τον Μίκα Χάκινεν και τη McLaren και να επιστρέψει στη μάχη του τίτλου.
Βέλγιο 1995. Ο αγώνας που συμπυκνώνει όλες τις μεγαλειώδεις πτυχές της καριέρας του ‘Σούμι’ - συμπεριλαμβανομένης της αδίστακτης. Ένα ατύχημα στις δοκιμές κατάταξης τον είχε αφήσει στην 16η θέση της εκκίνησης με τη Benetton B195, αλλά την Κυριακή γύρισε στο υπεράνθρωπο mode του: μέχρι τον 16ο γύρο είχε ανέβει επικεφαλής του αγώνα. Τότε άρχισε να βρέχει, και ο Γερμανός αποφάσισε να μείνει στην πίστα με τα σλικς. Πίσω του ο Ντέιμον Χιλ είχε βάλει στη Williams τα βρόχινα ελαστικά - αλλά παρότι ο Άγγλος ήταν 6’’ ταχύτερος στο γύρο, ο Σουμάχερ επιστράτευσε κάθε κόλπο που είχε μάθε ποτέ, δίκαιο και άδικο. Ο Χιλ ήταν έξαλλος, ο Σουμάχερ δέχθηκε ποινή αποκλεισμού ενός αγώνα με αναστολή, αλλά όταν πια η ιδανική γραμμή άρχισε να στεγνώνει πήρε μία από τις πιο πεισματικές νίκες της καριέρας του.
Μετά από 19 χρόνια στη Formula 1, με επτά παγκόσμια πρωταθλήματα και 91 νίκες, ο Μίκαελ Σουμάχερ κρέμασε τα αγωνιστικά του γάντια στο τέλος του 2012. Όλα αυτά τα χρόνια είχε ξεγελάσει τον θάνατο όσες φορές μόνο εκείνος γνωρίζει, με χειρότερη στιγμή όλων στο Σίλβερστοουν το 1999 που έσπασε το πόδι του.
Το χειρότερό του, όμως, έμελλε να συμβεί με 25 χιλιόμετρα την ώρα, σε ένα βουνό, στις ανέμελες διακοπές του, δέκα χρόνια πριν σαν σήμερα. Και μέσα σε αυτό το κλάσμα του δευτερολέπτου, η τρομερή ριπή αυτή της αλλαγής του ανέμου που τάραξε συθέμελα τη ζωή του, δεν κατάφερε να εξανεμίσει κανένα από τα συναισθήματα των αναμνήσεων της γενιάς (μας) που ανδρώθηκε παρέα του. Αντίθετα, τα έκανε ακόμα πιο δυνατά.