O άνδρας με το κίτρινο κράνος
Είκοσι χρόνια πέρασαν από το θάνατο του και η σκιά του Άιρτον Σένα προστατεύει τη Φόρμουλα 1 από το κακό. Είκοσι χρόνια μετά κανένας οδηγός δεν έχει καταφέρει να συγκριθεί με εκείνον.
Πώς μπορεί να χαρακτηρίσει κανείς τον Άιρτον Σένα; Ως τον θρυλικότερο όλων; Τον καλύτερο όλων; Αρκετοί ίσως διαφωνήσουν. Το ότι υπήρξε ο γρηγορότερος όλων δεν το αμφισβητεί κανείς. Σήμερα είκοσι χρόνια μετά το θάνατο του παραμένει ο διασημότερος οδηγός όλων των εποχών.
Να φανταστεί κανείς πως ο κόσμος ίσως δεν γνώριζε ποτέ ποιος ήταν ο Άιρτον Σένα Ντα Σίλβα. Βέβαια θα ζούσε πιθανότατα σήμερα με την οικογένεια του, κουμαντάροντας τις οικογενειακές επιχειρήσεις. Υπάκουσε το όνειρο του και όχι την καρδιά του.
Στις 29 Σεπτεμβρίου του 1981 ανακοίνωσε στο Μπραντς Χατς πως εγκαταλείπει τους αγώνες κι ενώ είχε αναδειχθεί πρωταθλητής στη βρετανική FF1600. Τον είχε καλέσει πίσω στη Βραζιλία ο πατέρας του, Μίλτον προκειμένου να αναλάβει την οικογενειακή φάρμα. Ο Μίλτον, για χάρη του οποίου φόρεσε το κίτρινο κράνος, δεν ένιωσε ποτέ πως ο γιος του ήταν ασφαλής. Στην πραγματικότητα ο 21χρονος Σένα (σ.σ. γεννηθείς στις 21 Μαρτίου 1960) είχε επιστρέψει στη Βραζιλία για να πάρει διαζύγιο από τον παιδικό του έρωτα, τη Λίλιαν που δεν απολάμβανε τη ζωή στην Ευρώπη και γινόταν νευρική όταν εκείνος οδηγούσε.
Στην FF1600 το 1980
" Αν θα έφτανα ποτέ στη Φόρμουλα 1, έπρεπε να δώσω όλο το χρόνο και την αφοσίωση μου. Δεν μπορούσα να το κάνω αυτό όσο ήμουν παντρεμένος, για αυτό και χωρίσαμε". Η ευκαιρία ήρθε νωρίτερα από ό,τι υπολόγιζε και επτά χρόνια μετά τον πρώτο του αγώνα στα καρτ (σ.σ. την 1η Ιουλίου του 1973 όταν και νίκησε), όταν ξεκίνησε να ονειρεύεται.
Τον Ιούλιο του 1983 αποδέχθηκε την πρόσκληση του Φρανκ Γουίλιαμς να κάνει δοκιμές με ένα από τα μονοθέσια του. Ο κινητήρας ήταν ο Ford-Cosworth V8, ο τούρμπο V6 της Honda δεν ήταν έτοιμος. Παρότι ήταν ανυπόμονος να ξεκινήσει το μονοθέσιο, πήρε το χρόνο του για να αγγίξει όλα τα κουμπιά και να κάνει ερωτήσεις. " Δεν γλίστρησα, ίδρωσα πολύ και ο Φρανκ Γουίλιαμς έμεινε ικανοποιημένος μαζί μου", είπε. Δεν έκρυψε ποτέ το σεβασμό του για τον σερ Φρανκ, του είπε "όχι" το 1983, όπως και στη McLaren. Δέκα χρόνια θα έλεγε "ναι" στον σπουδαίο Βρετανό τιμ μάνατζερ και όποιος έχει δει την παρουσίαση του Σένα από τη Williams, δεν θα μπορούσε παρά να μην προσέξει πόσο έλαμπαν τα μάτια του Γουίλιαμς εκείνη τη μέρα. Δυστυχώς η μοίρα ήθελε να χαθεί ο Σένα, οδηγώντας ένα δικό του μονοθέσιο.
Σαμπάνια τίτλου με τον Μάρτιν Μπραντλ
Μετά την κατάκτηση του πρωταθλήματος στη βρετανική F3 με αντίπαλο τον Μάρτιν Μπραντλ, το "ναι" το είπε στην Toleman με τη βοήθεια φυσικά των χορηγών του από τη Βραζιλία (σ.σ. οδηγοί επί πληρωμή υπήρχαν από πάντα στη Φόρμουλα 1). Ο 24χρονος Σένα είχε ήδη καταστρώσει το σχέδιο του. Ήθελε στην πρώτη σεζόν του στη Φόρμουλα 1 να μπορεί να κάνει δοκιμές. Η Toleman χρησιμοποιούσε κινητήρες Hart και ελαστικά Pirelli. Τον Φεβρουάριο του 1984 κάθισε για πρώτη φορά στο δικό του μονοθέσιο στο Ρίο ντε Τζανέιρο. Στην Pirelli έχει γίνει πλέον θρύλος πως ένας άπειρος οδηγός τους περιέγραψε με ακρίβεια την απόδοση των ελαστικών. Απαίτησε αλλαγές στη δομή και στην αντοχή τους. Φυσικά έγινε το δικό του, όπως θα μάθαιναν όλοι σύντομα.
Στην Toleman
Εγκατέλειψε στο πρώτο Grand Prix της καριέρας του στο Ρίο ντε Τζανέιρο ανήμερα την 25η Μαρτίου, βαθμολογήθηκε στον επόμενο αγώνα στο Καϊλάμι χάρη στην 6η θέση. Στο βρεγμένο Μονακό καταδίωξε τον πρωτοπόρο Αλέν Προστ (McLaren), για λόγους ασφαλείας ο αγώνας διακόπηκε στη μέση. Στη γραμμή του τερματισμού η Toleman πέρασε σαν σταματημένη τη McLaren. Η νίκη πήγε στον Προστ παρά τις διαμαρτυρίες του Σένα, της Toleman και της Pirelli που είχε να νικήσει από το 1957!
Στη Βραζιλία το 1985
Ayrton Player Special
Μέχρι να τελειώσει η σεζόν είχε ανέβει τρεις φορές στο βάθρο. Σύμφωνα με έναν από τους λίγους ανθρώπους που τον γνώρισαν πραγματικά, το φωτογράφο Κιθ Σάτον (σ.σ. Sutton Images) ο Άιρτον δεν απολάμβανε να οδηγεί ένα μονοθέσιο της Φόρμουλα 1, αφού " το παν είναι να βρεθείς στη σωστή ομάδα στη σωστή στιγμή", του είχε πει. Έτσι τον Αύγουστο του 1984 η Lotus ανακοίνωσε πως είχε υπογράψει τριετές συμβόλαιο με τον Βραζιλιάνο. Υπήρχε πρόβλημα, είχε ακόμα δύο χρόνια συμβόλαιο με την Toleman. Μπορούσε να "εξαγοράσει" την ελευθερία του, αλλά ο ιδιοκτήτης της Toleman άσκησε το δικαίωμα του να τον τιμωρήσει για την "προδοσία" του: Του απαγόρευσε να αγωνιστεί στο ιταλικό Grand Prix.
Η Lotus, μια από τις σπουδαιότερες ομάδες στο σπορ με ορισμένα από τα πιο καινοτόμα μονοθέσια, ήλπιζε πως με τον Σένα θα επέστρεφε στις νίκες. Η συνεργασία τους ξεκίνησε άσχημα όταν παρέλυσε η δεξιά πλευρά του οδηγού. Ο καθηγητής Σιντ Γουότκινς, ένας από τους πιο αγαπητούς ανθρώπους του, του απαγόρευσε να οδηγήσει.
Μια κυρία παρακολουθεί τον Σένα στην Ουγγαρία
Έτσι η σεζόν ξεκίνησε δίχως να γνωρίζει ουσιαστικά τον κινητήρα της Renault ή τα ελαστικά της Goodyear. Κι όμως στο δεύτερο αγώνα του 1985, στην Πορτογαλία υπό βροχή, πανηγύρισε την πρώτη νίκη του. Ίσως μεγαλύτερη σημασία έχει το ότι την προηγούμενη μέρα είχε εξασφαλίσει την πρώτη pole position, την πρώτη από τις 65 σε 161 Grand Prix, ένα απίστευτο ρεκόρ. Χάρη στην τηλεόραση όλοι έχουν δει αγώνες του Άιρτον Σένα, αλλά το προνόμιο να σταθούν σε μια στροφή με τον Βραζιλιάνο να βρίσκεται σε γρήγορο γύρο, τελικά το είχαν λίγοι. Εκείνη την pole position θυμήθηκε όταν έφτασε στην 50η, στη Χερέθ το 1990. Με έναν "ιπτάμενο" γύρο ήθελε να τιμωρήσει την πίστα που λίγη ώρα νωρίτερα είχε τερματίσει την καριέρα του Μάρτιν Ντόνελι της Lotus σε ένα από τα χειρότερα ατυχήματα.
Η πρώτη νίκη και μια από τις θρυλικότερες φωτογραφίες στη F1
Στη Lotus ο Σένα έγινε πρωταγωνιστής, κέρδισε έξι GP, αλλά ο απαιτητικός χαρακτήρας του, πιθανότατα σκληρός, οδήγησε την ομάδα σε αποφάσεις που δεν ήθελε να πάρει. Ο Βραζιλιάνος εξασφάλισε την αντιπάθεια των βρετανικών ΜΜΕ όταν πίεσε τη Lotus να μην προσλάβει το 1986 τον ταλαντούχο Ντέρεκ Γουόργουικ. Το 1987 η Lotus έσπασε το συμβόλαιο με τη Renault για να πάρει τους κινητήρες της Honda που ζητούσε ο Σένα.
H ΜcLaren και το αντάμωμα με τον Προστ
Η Lotus δεν ήταν η ομάδα που θα του έδινε το πρωτάθλημα. Με ανακούφιση ίσως και από τις δύο πλευρές ανακοινώθηκε η μεταγραφή του στη McLaren τον Σεπτέμβριο του 1987 στη Μόντσα. Ο επόμενος στόχος του ήταν ο μικρόσωμος Γάλλος με την άσχημη μύτη. Να πάρει την ομάδα του. Σημειωτέον ο Σένα είχε συζητήσεις και με τη Ferrari, το θρύλο που δεν συνάντησε ποτέ και στον οποίο θα έβρισκε καταφύγιο ο επόμενος τιμέιτ του.
Με φόντο τους ουρανοξύστες του Ντιτρόιτ
Το εκπληκτικό είναι πως ο Προστ είχε πιέσει τον τιμ μάνατζερ Ρον Ντένις να προσλάβει τον Βραζιλιάνο για να βάλει χέρι η McLaren στους κινητήρες της Honda. Όπερ και εγένετο η Honda εγκατέλειψε τη Williams και προτίμησε τη McLaren.
Πώς χωρούν δύο εγωιστές στην ίδια ομάδα; Ο τρίτος εγωιστής, ο Ντένις, έκρινε πως μπορούσε να το χειριστεί. Σκληρός άνθρωπος και ο ίδιος είχε κατακρίνει δημόσια τη Williams λίγο νωρίτερα για το φιάσκο της συνύπαρξης του Νέλσον Πικέ με τον Νάιτσελ Μάνσελ. Αυτή η αντιπαλότητα είχε κρίνει και τίτλο υπέρ του Προστ!
Ο Σένα και ο Ντένις. Απουσιάζει ο Προστ
Η αδυναμία του Ντένις να ορίσει μόνο έναν ως No1 αποτέλεσε το εφαλτήριο για τη δημιουργία μιας πρωτόγνωρης αθλητικής και προσωπικής κόντρας στον κόσμο του αθλητισμού. Οι δύο καλύτεροι οδηγοί της εποχής με το ίδιο αυτοκίνητο. Η McLaren ήταν αχτύπητη και αυτό ενδιέφερε τόσο τον Ντένις, όσο και τη Philip Morris.
Ο Προστ αναφέρει σε μια βιογραφία του πως η εχθρότητα είχε ξεκινήσει τέσσερα χρόνια νωρίτερα στα εγκαίνια του καινούργιου Νίρμπουργκρινγκ (1984).
"Είχαν σχεδιάσει έναν αγώνα διασημοτήτων, όλοι οδηγήσαμε Μercedes 190. Πήρα τον Άιρτον στο αυτοκίνητο μου και στη διαδρομή από το αεροδρόμιο στην πίστα κάναμε μια ωραία κουβέντα. Μου φάνηκε πολύ ευχάριστος. Μέχρι που πήρα την pole position και εκείνος ήταν δεύτερος. Στον αγώνα ούτε που μου μίλησε. Στην εκκίνηση έστριψα πρώτος και στη συνέχεια επιχείρησε να με βγάλει εκτός αγωνιστικής γραμμής για μισό γύρο. Ωραία αρχή! Ένιωθα πάντα πως ο Σένα δεν ήθελε μόνο να με νικήσει, ήθελε να με διαλύσει. Αυτό ήταν το κίνητρο του εκείνη τη μέρα με τις Mercedes. Δεν ενδιαφερόταν ούτε για τον Άλαν Τζόουνς, ούτε για τον Κέκε Ρόσμπεργκ, μόνο για μένα".
Τέσσερα χρόνια μετά ξεκίνησε επίσημα η συνύπαρξη τους κάτω από την ίδια στέγη. Και τα προβλήματα από την πρώτη μέρα. Ο Σένα απολάμβανε τις χειμερινές διακοπές του στη Βραζιλία, όρος αδιαπραγμάτευτος, και ο Προστ διαμαρτυρόταν πως είχε αναλάβει μόνος του την εξέλιξη του μονοθεσίου. Βέβαια ο παμπόνηρος Γάλλος εκμεταλλεύτηκε την απουσία του Σένα για να γνωρίσει τους μηχανικούς της Honda. Όταν εμφανίστηκε ο Σένα το αβαντάζ του Προστ σβήστηκε, γιατί ο Σένα κέρδισε τους μηχανικούς της McLaren.
Πρώτες μέρες στη McLaren
Η σεζόν το 1988 ήταν μια χρονιά σε κόκκινο και λευκό. Η McLaren πήρε 15 από τους 16 αγώνες, ο Σένα οκτώ και 13 pole positions. Στο Εστορίλ (Πορτογαλία) όπου ο Σένα είχε πάρει την πρώτη νίκη του πριν από τρία χρόνια… έσπρωξε τον Προστ προς τον τοίχο. Ένιωσε να απειλείται η ζωή του από τον τιμέιτ του. Στο τέλος ο Γάλλος έχασε τον τίτλο των οδηγών από τον Σένα στη Σουζούκα κι προηγούνταν με 96 βαθμούς έναντι 88 του Σένα. Στο σύστημα βαθμολόγησης… ιστιοπλοΐας μετρούσαν τα 11 καλύτερα αποτελέσματα: Ο Σένα είχε οκτώ νίκες, ο Προστ επτά. Ο Γάλλος ένιωσε αδικημένος, δεν είπε τίποτα.
Ο Βραζιλιάνος εκπλήρωσε το όνειρο του εκείνο το μεσημέρι στη Σουζούκα, να γίνει παγκόσμιος πρωταθλητής. Έλεγε πως το πρώτο του πρωτάθλημα θα ήταν πάντα το καλύτερο, το πιο αξιομνημόνευτο και το σημαντικότερο. Σε μια συνέντευξη του είπε πως είδε μια μορφή μπροστά του την ώρα του αγώνα.
Παγκόσμιος πρωταθλητής
Η Σουζούκα, η θρυλική πίστα της Honda, θα αποτελούσε τον τόπο μαρτυρίου τα επόμενα δύο χρόνια στην κλιμάκωση της κόντρας του Σένα με τον Προστ. Οι δύο οδηγοί μιλούσαν και συνεργάζονταν στους πρώτους μήνες του 1989. Μέχρι την Ίμολα όπου είχαν συμφωνήσει να μην προσπεράσει ο ένας τον άλλον. Όποιος έκανε καλύτερη εκκίνηση, θα έμενε μπροστά. Ο Προστ ξεκίνησε καλύτερα, όμως ο Σένα εκμεταλλεύτηκε το slipstream της μπροστινή McLaren και προσπέρασε για να νικήσει με δεύτερο τον εξαγριωμένο Προστ που εξαφανίστηκε μετά το τέλος του αγώνα. Ο Σένα υπερασπίστηκε τον εαυτό του λέγοντας πως εκεί που προσπέρασε δεν ήταν στροφή, αλλά "μέρος της ευθείας". Το όνομα της ήταν Ταμπουρέλο.
Ζέστη εσύ, κρύο εγώ
Έκτοτε ήταν σαν να βρίσκονταν σε διαφορετικές ομάδες. Επικοινωνούσαν μέσω των μηχανικών τους και του τιμ μάνατζερ Τζο Ραμίρες που υπέφερε βλέποντας τους δύο οδηγούς του να συμπεριφέρονται έτσι. Η φιλία του Προστ με τον Ντένις διαλύθηκε και ο Γάλλος αποφάσισε να φύγει από την ομάδα, επέλεξε τη Ferrari, αλλά έφυγε με θόρυβο από τη McLaren. Ο Προστ έβγαλε έξω τον Σένα στη Σουζούκα και στέφθηκε παγκόσμιος πρωταθλητής για τρίτη φορά. Ο Σένα είχε συνεχίσει τον αγώνα, τερμάτισε πρώτος, αλλά αποκλείστηκε από τα αποτελέσματα. Ο Προστ είχε την υποστήριξη του Γάλλου προέδρου της FIA, Ζαν Μαρί Μπαλέστρ.
Στη Σουζούκα το 1989
Το 1990 στον τελικό της Σουζούκα ήταν η σειρά του Σένα να απαντήσει στον Προστ και στον Μπαλέστρ. Μετά από 400 μέτρα είχε τελειώσει η υπόθεση τίτλου, οι 200.000 θεατές δεν ενοχλήθηκαν γιατί ο Σένα ήταν ο οδηγός της, ίσως πουθενά αλλού δεν λατρεύτηκε όσο στην Ιαπωνία. Ο Σένα παραδέχθηκε δύο χρόνια μετά πως ήταν αποφασισμένος να μην αφήσει τον Προστ να στρίψει πρώτος.
Μετά την εγκατάλειψη στη Σουζούκα το 1990
Με εξουδετερωμένο τον Προστ και παγιδευμένο στο "χάος" της Ferrari, o Σένα προετοίμαζε ήδη το επόμενο βήμα. Παρότι νίκησε στους τέσσερις πρώτους αγώνες το 1990 δεν ήταν ικανοποιημένος από τη McLaren-Honda, ζήτησε περισσότερα και ως συνήθως όλοι έκριναν πως έχει δίκιο ο καλύτερος οδηγός στον κόσμο. Η Williams-Renault με τον Νάιτζελ Μάνσελ ανέβηκε στους επόμενους αγώνες, όμως ο μυστακοφόρος οδηγός βγήκε εκτός πίστας στη Σουζούκα και ο Σένα αναδείχθηκε παγκόσμιος πρωταθλητής για τρίτη φορά σε τέσσερα χρόνια. Με έναν ιστορικό μονόλογο στη συνέντευξη Τύπου ξεσπάθωσε εναντίον των κανονισμών. Ο Μπαλέστρ είχε αντικατασταθεί από τον Μαξ Μόσλεϊ.
Παραλίγο Williams, McLaren στο τέλος
Το 1992 αναγκάστηκε να παραμείνει στη McLaren, όταν δεν κατάφερε να πάρει μεταγραφή για τη Williams. Μετά από χρόνια υπομονής ο Μάνσελ στέφθηκε πρωταθλητής τον Αύγουστο, η θέση του άδειαζε στη Williams καθώς θα πήγαινε στις Ηνωμένες Πολιτείες, η Honda έφευγε από τη Φόρμουλα 1. Στις συζητήσεις με τη Williams ο Φρανκ Γουίλιαμς του είπε πως δεν είχε να του δώσει τα χρήματα που του ζητούσε, ο Σένα αντιπρότεινε να οδηγήσει δωρεάν. Προφανώς αστειευόταν γιατί ο Γουίλιαμς έδωσε το μονοθέσιο στον Προστ!
Σύγκρουση με τον Σουμάχερ στο Μανι Κουρ
Σκέφτηκε να μείνει εκτός αγώνων για ένα χρόνο όπως είχε κάνει ο Γάλλος, ακόμα και να οδηγήσει στα Indycars όταν έκανε δοκιμές με την Penske. Τελικά πείστηκε και ανανέωσε με τη McLaren που χρησιμοποιούσε τους V10 κινητήρες της Ford. Ο Ντένις αναγκάστηκε να πιέσει τους χορηγούς να πληρώσουν τον Βραζιλιάνο που στην αρχή είχε συμφωνήσει να πληρώνεται ανά αγώνα.
"Λούσιμο" στη Βραζιλία
Η McLaren του έδωσε το καλύτερο μονοθέσιο, αλλά η Φόρμουλα 1 είχε μπει σε άλλη εποχή. Ο Σένα διαμαρτυρήθηκε για τα ηλεκτρονικά βοηθήματα που επισκίαζαν τις οδηγικές αρετές του. Πέτυχε μια νίκη-αριστούργημα στο βρεγμένο Ντόνινγκτον Παρκ το 1993. Από την 4η θέση στην εκκίνηση προσπέρασε δύο μονοθέσια και στο τέλος του γύρου τον ίδιο τον Προστ. Στο Μονακό πήρε την έκτη νίκη του και στα παρασκήνια πίεζε τον Ντένις για βελτιώσεις στο μονοθέσιο. Όταν ήρθαν οι γρήγορες πίστες, η Williams και ο Προστ έδειξαν την ανωτερότητα τους. Στη Σουζούκα ο Σένα νίκησε τον Προστ, αφού πρώτα χτύπησε τον Έντι Ίρβαϊν στο χέρι σε μια κακή στιγμή του.
Τέλος, ήρθε η Αδελαΐδα. Η 41η και τελευταία νίκη του Άιρτον Σένα. Η τελευταία επικράτηση του με αντίπαλο τον Προστ. Ο τελευταίος αγώνας στην καριέρα του Προστ. Η πολυπόθητη δημόσια συμφιλίωση που ήταν πραγματική και δεν στήθηκε για τα μάτια του κόσμου. Έγινε με τους όρους του Σένα, όπως είπε χρόνια μετά ο Προστ. Ο Γάλλος του είχε προτείνει να σφίξουν τα χέρια στη Σουζούκα: " Φαντάστηκα πως θα το έκανε. Στη συνέντευξη Τύπου με αγνόησε τελείως. Μετά πήγαμε στην Αδελαΐδα και στο βάθρο έβαλε το χέρι του στον ώμο του, μου έσφιξε το χέρι. Γιατί; Ήταν τώρα δική του ιδέα. Ήταν όμορφα σε κάθε περίπτωση. Αυτός ήταν ο Άιρτον. Αν ήταν δική του ιδέα καλώς, αν όχι ξέχασε το".
Μαζί για τελευταία φορά
Ο Προστ αποχώρησε από την ενεργό δράση, ανέλαβε τηλεσχολιαστής στο TF1 και τότε άλλαξε και η σχέση του με τον Σένα: " Άλλαξε η συμπεριφορά του απέναντι μου, τολμώ να πω πως δεν θα ήταν αδύνατο να γίνουμε φίλοι με την πάροδο του χρόνου". Δεν πρόλαβαν, την Πρωτομαγιά στην Ίμολα ο Προστ έκλαιγε στη γαλλική τηλεόραση, παρέμεινε όμως φίλος της οικογένειας του μεγάλου αντιπάλου του και υπήρξε μέλος του φιλανθρωπικού ιδρύματος του.
Το τέλος
Η Πρωτοχρονιά του 1994 βρήκε τον Σένα στη Βραζιλία με την τελευταία του κατάκτηση, το μοντέλο Αντριάνα Γκαλιστέου. Σκεφτόταν να παντρευτεί παρά το γεγονός πως η οικογένεια αποδοκίμαζε (σ.σ. την απέκλεισαν από την κηδεία) τη σχέση του με μια τόσο νεαρή γυναίκα.
Στις αρχές του 1994
" Δεν είμαι σχεδιασμένος για να τερματίζω δεύτερος ή τρίτος. Είμαι σχεδιασμένος για να κερδίζω", έλεγε. Με αυτό το σκεπτικό έφυγε από τη McLaren για τη Williams. Ο Ντένις δεν του επέτρεψε να κάνει δοκιμές πριν από την αυγή του 1994.
Δύο αγώνες, δύο εγκαταλείψεις ήδη. Στην Ίμολα εξασφάλισε την τρίτη pole position το Σάββατο που έφυγε ο συχνά λησμονημένος Ρόλαντ Ράτζενμπεργκερ, πήγε στο σημείο του δυστυχήματος και άκουσε τον φίλο του, τον καθηγητή Σιντ Γουότκινς να του λέει να μην αγωνιστεί.
Στο βασίλειο του
Εύκολο να το πεις, εύκολο να το σκεφτείς, δύσκολο να το κάνεις. Ο Μίκαελ Σουμάχερ με τη Benetton-Ford προηγούνταν στη βαθμολογία, έπρεπε να τρέξει και να νικήσει. Ο Τζέι Τζέι Λέχτο, ο καλύτερος φίλος του Ράτζενμπεργκερ, "κόλλησε" στην εκκίνηση, όλοι οι οδηγοί έστριψαν δίχως προβλήματα στην πρώτη στροφή. Στον 2ο γύρο ανέμισαν οι κόκκινες σημαίες και φάνηκε το κίτρινο κράνος. Ο Σένα είχε βγει στην Ταμπουρέλο, η Williams είχε χτυπήσει στον τοίχο, το κράνος κινήθηκε και μετά τίποτα.
Μεταφέρθηκε με ελικόπτερο στη Μπολόνια. Ήταν 18.40 όταν ανακοινώθηκε ο θάνατος του. Η μέρα που τα πάντα άλλαξαν. Ή όπως είπε ο Νίκι Λάουντα " για δώδεκα χρόνια (σ.σ. και το δυστύχημα του Ρικάρντο Παλέτι στο Μόντρεαλ) ο Θεός είχε το χέρι του πάνω από τη Φόρμουλα 1. Εκείνο το σαββατοκύριακο το πήρε".
Στην Ίμολα πριν το κακό
Δίχως να λησμονεί κανείς τον άτυχο Ράτζενμπεργκερ, ο θάνατος του Σένα έφερε ένα… καλό. Οι οδηγοί της Φόρμουλα 1 δεν κινδυνεύουν πλέον να πεθάνουν σε κάθε αγώνα, τοίχοι σαν εκείνον της Ίμολα δεν υπάρχουν πια. Με επικεφαλής τον Γουότκινς και τον Μπέρνι Έκλεστοουν η ασφάλεια έγινε προτεραιότητα. Η ίδια η στροφή του θανάτου δεν υπάρχει πια. Το περίεργο πως έτσι όπως την είχαν κάνει την πίστα, δεν θα άρεσε στον ίδιο τον Σένα. Η 10η επέτειος από το θάνατο του είχε πραγματοποιηθεί εκεί, αλλά πλέον το Grand Prix του Σαν Μαρίνο δεν συμπεριλαμβάνεται στο πρόγραμμα.
" Αν πάρετε την "Ο Ρουζ (Eau Rouge)" θα μου στερήσετε το λόγο που κάνω αυτή τη δουλειά. Θα χαθεί η απόλαυση, είχε πει κάποτε όταν κινδύνευε η στροφή που λίγοι κατάφερναν να πάρουν φλατ άουτ. Μετά το θάνατο του αρκετές πίστες έχουν δώσει το όνομα του Σένα σε κάποιο σημείο, σχεδόν όλες σε σικέιν που μισούσε.
Κλείνοντας ο ίδιος ο Άιρτον Σένα είχε πει σε μια από τις τελευταίες συνεντεύξεις του: " Αν ποτέ τύχει να μου συμβεί ένα ατύχημα που θα μου κοστίσει στο τέλος τη ζωή, σκέφτομαι πως θέλω να τελειώσω εκείνη την ώρα. Δεν θέλω να καθηλωθώ σε καροτσάκι, ούτε θέλω να παραμείνω στο νοσοκομείο προσπαθώντας να ξεπεράσω τα τραύματα μου. Αν είναι να ζήσω, θέλω να ζήσω ολοκληρωμένα. Έντονα γιατί είμαι ζωντανός άνθρωπος. Θα καταστραφεί η ζωή μου, αν υποχρεωθώ να ζήσω διαφορετικά".
Μετά το θάνατο του, ενός εύπορου Βραζιλιάνου παγκόσμιου πρωταθλητή στη Φόρμουλα 1, αποκαλύφθηκε πως χιλιάδες άνθρωποι ζούσαν σε καλύτερες συνθήκες χάρη σε εκείνον. Μέσω του ιδρύματος Senna δεκάδες ζωές γίνονται καλύτερες στη Βραζιλία, τη χώρα που έχει γεννήσει δεκάδες σπουδαίους ποδοσφαιριστές, αλλά ο ίδιος παραμένει πρώτος στις καρδιές όλων.
Ο σημαντικότερος άνθρωπος στη ζωή του, η μητέρα του, περιμένει υπομονετικά να έρθει η ώρα να πάει να τον συναντήσει, κρατώντας τα αγωνιστικά γάντια του. Γιατί ο γρηγορότερος οδηγός όλων των εποχών φορούσε παλιά γάντια, επιδιορθωμένα από τα χέρια της μητέρας του.