Από την επιδίωξης της πρώτης νίκης του Σεμπάστιαν Λεμπ μέχρι την απρόβλεπτη πολυπρόσωπη μάχη στις μοτοσικλέτες, το Ράλι Ντακάρ 2024 επιφυλάσσει μια λυσσαλέα μάχη δύο εβδομάδων σε κάποιες από τις πιο απομακρυσμένες και αφιλόξενες γωνιές της Αραβίας. Διαβάστε δέκα στοιχεία που πρέπει να γνωρίζετε τόσο για τη φετινή 46η επανάληψη του αγώνα όσο και για την ιστορία και τον τρόπο διεξαγωγής του.

Που, πότε και πώς διεξάγεται το Ράλι Ντακάρ 2024
Μετά το σημερινό (5/1) αγωνιστικό “Πρόλογο” ο Ράλι Ντακάρ θα τερματίσει στις 19 Ιανουαρίου 2024. Θα διεξαχθεί αποκλειστικά στο έδαφος της Σαουδικής Αραβίας: οι αγωνιζόμενοι θα εκκινήσουν από την Αλ Ούλα, μια πόλη 1.000 ετών, θα διασχίσουν όλη τη χώρα προς τον Περσικό Κόλπο και έπειτα θα επιστρέψουν για τον τερματισμό στην πόλη Γιανμπού, στις όχθες της Ερυθράς Θάλασσας.

Το μήκος του φετινού Ντακάρ φτάνει τα 7,891 χιλιόμετρα, από τα οποία οι συμμετέχοντες θα καλύψουν τα 4.727 km σε αγωνιστικό ρυθμό στις 12 Ειδικές Διαδρομές ισάριθμων ημερών. Ο αγώνας ξεκινά με τον καθιερωμένο πλέον “Πρόλογο” σήμερα (5/1) και περιλαμβάνει και μία ημέρα ξεκούρασης στις 13/1 στο Ριάντ.

Η μεγάλη πρόκληση του φετινού Ντακάρ
Η μεγαλύτερη φετινή πρόκληση για τους αγωνιζόμενους, η περίφημη Chrono 48h, θα είναι μια 48η εξουθενωτική δοκιμασία 600 αγωνιστικών χιλιομέτρων στην αφιλόξενη περίφημη έρημο του Empty Quarter της Αραβίας, γύρω από την περιοχή της Σουμπαϊτάχ. Μέχρι τις 4 το μεσημέρι της πρώτης μέρας οι αγωνιζόμενοι θα πρέπει να βρουν έναν από τους οκτώ καταυλισμούς της διαδρομής, όπου και θα διανυκτερεύσουν για να συνεχίσουν την άλλη μέρα στις 7:00 το πρωί.

Αν φτάσουν στον καταυλισμό νωρίτερα από τις 4:00 μ.μ., μπορούν να συνεχίσουν για τον επόμενο καταυλισμό - όμως αυτό εμπεριέχει το ρίσκο να τους βρει η νύχτα στην έρημο. Θα φέρουν μαζί τους προμήθειες και τεχνικό εξοπλισμό για να επιδιορθώσουν, μόνοι τους σε διάρκεια 2 ωρών το απόγευμα, όποια ζημιά προκύψει στα οχήματά τους, καθώς δεν θα έχουν την υποστήριξη των συνεργείων τους.

Τα φαβορί του 2024 στα αυτοκίνητα
Ο πέντε φορές νικητής του αγώνα Νάσελ Αλ Ατίγια θέλει φέτος να κάνει το χατ-τρικ μετά τις δύο διαδοχικές του νίκες με την Toyota. Όμως φέτος πήρε το ρίσκο να οδηγήσει το πρωτότυπο Hunter T1+ για την ομάδα της Prodrive, δίπλα στον Σεμπάστιαν Λεμπ - τον πιο επιτυχημένο οδηγό της ιστορίας του WRC, που φέτος διεκδικεί την πρώτη του νίκη στο Ντακάρ. Πέρσι ο Σεμπ είχε σπάσει το ρεκόρ (6) διαδοχικών νικών σε Ειδικές του αγώνα, αλλά έχασε με ένα απρόοπτο νωρίς τις ελπίδες του για τη νίκη.

Ωστόσο, οι οδηγοί από το Κατάρ και τη Γαλλία θα έχουν σκληρό ανταγωνισμό για τη νίκη. Η κυρίαρχη των τελευταίων ετών Toyota δεν έχει κάποιο μεγάλο όνομα, αλλά διαθέτει τον Αμερικανό Σεθ Κιντέρο που πήρε τη θέση του Αλ Ατίγια και είναι ένα υπερταλέντο που κέρδισε 12 (!) Ειδικές του αγώνα το 2022 στα buggies SSV. Η Toyota διαθέτει επίσης τον πολύπειρο, πρώην νικητή Ζινιέλ ντε Βιγέρ από τη Νότια Αφρική, αλλά και τον ταχύτατο τοπικό Γιαζίντ Αλ Ράζι.

Στη μάχη της νίκης αναμένεται να βρεθεί και η Audi, με τα θρυλικά πρώτου επιπέδου ονόματα των Στεφάν Πετερανσέλ και Κάρλος Σάινθ, μαζί με τον Ματίας Έκστρομ. Όμως για να τα καταφέρουν οι Γερμανοί θα πρέπει το θηριώδες ηλεκτροκίνητο RS Q e-tron (με range extender βενζίνης) να αποδειχθεί πιο αξιόπιστο από τα προηγούμενα χρόνια. Αν αποδειχθεί, θα είναι ένα θριαμβευτικό τέλος για την περιπέτεια της Audi στο Ντακάρ, πριν αφοσιωθεί ολοκληρωτικά στη F1.

Τα φαβορί του 2024 στις μοτοσικλέτες
Είναι εκπληκτικό ότι κάθε χρόνο στους δύο τροχούς η νίκη σε κάθε Ειδική κρίνεται στα 1-2 δευτερόλεπτα, και μια πληθώρα από αναβάτες διεκδικεί τον θρίαμβο μέχρι την τελευταία μέρα. Στον φετινό αγώνα των δύο τροχών συμμετέχουν 179 αγωνιζόμενοι, οι 23 εκ των οποίων στην κορυφαία κατηγορία RallyGP, και έχουν παρέλθει τα χρόνια της απόλυτης κυριαρχίας της ΚΤΜ (που κέρδισε χωρίς αντίπαλο 18 σερί νίκες τις πρώτες δύο δεκαετίες αυτού του αιώνα).

Αυτή τη χρονιά η ΚΤΜ έχει να αντιμετωπίσει μια εντυπωσιακή αρμάδα οδηγών της εργοστασιακής Honda, που περιλαμβάνει κορυφαία ονόματα του σπορ όπως του πρώην νικητή Ρίκι Μπράμπεκ και των Πάμπλο Κιντανίγια, Αντριέν βαν Μπεβερέν, Ιγνάσιο Κορνέχο και του Σκάιλερ Χάους που εντυπωσίασε πέρσι διεκδικώντας μέχρι τέλους τη νίκη με τη Husqvarna.

Από την άλλη, η αυστριακή ΚΤΜ έφτασε στην Αλ Ούλα με αρκετά προβλήματα: ο Ματίας Βάλκνερ υπέστη πολλαπλά κατάγματα στο πόδι του σε ατύχημα που είχε στην προπόνηση θα απουσιάσει (έπειτα από δύο χειρουργεία 31 και 15 ωρών), ενώ ο περσινός νικητής Κέβιν Μπεναβίδες επίσης τραυματίστηκε πρόσφατα και δεν είναι στην καλύτερη δυνατή κατάσταση. Έτσι, φαίνεται ότι ως φαβορί για τη νίκη από την ΚΤΜ έμεινε μόνο ο Τόμπι Πράις, στο 10ο Ντακάρ της καριέρας του.

Βεβαίως, υπάρχουν και οι κορυφαίοι αναβάτες της Husqvarna και της GasGas, οι Λουτσιάνο Μπεναβίδες, Σαμ Σάντερλαντ και Ντάνιελ Σάντερς, καθώς και ταχύτατα αουτσάιντερ όπως ο Ρος Μπραντς της Hero και ο Λορέντσο Σανταλίνο της Sherco. Πέρσι, μετά από ορισμένες χιλιάδες χιλιόμετρα, ο Μπεναβίδες κέρδισε τον Πράις με διαφορά 43 δευτερολέπτων - και φέτος τα πράγματα στον αγώνα των μοτοσικλετών δεν αναμένεται να είναι λιγότερο συναρπαστικά.

Οι δύο μεγάλες πρεμιέρες του Ντακάρ 2024
Φέτος στη λίστα των εργοστασίων του αγώνα των αυτοκινήτων θα προστεθεί και η Ford με μια πρώτη αγωνιστική μετατροπή του Ranger που προετοιμάζει η Neil Woolridge Motorsport στη Νότια Αφρική. Αυτό είναι ένα προπαρασκευαστικό έτος για την ομάδα του μπλε οβάλ, ενόψει του 2025 που θα κατέβει στον αγώνα με το εν λευκώ σχεδιασμένο από την Ford Performance πρωτότυπο Ranger του Ντακάρ, και σε συνεργασία με τις NWM και την αγγλική Μ-Sport. Η Ford υπέγραψε τον νικητή του 2014 Νάνι Ρόμα για να ηγηθεί του προγράμματος αυτού.

Η δεύτερη μεγάλη πρεμιέρα είναι του προγράμματος Mission 1000, στη γενικότερη “ομπρέλα” του Dakar Future που περιλαμβάνει την εξέλιξη όλων των νέων τεχνολογιών εναλλακτικών καυσίμων στο συγκεκριμένο αγώνα, με ορίζοντα το 2030. Το Mission 1000 είναι ένας ξεχωριστός “αγώνας” με πρωτότυπες ηλεκτρικές μοτοσικλέτες, ηλεκτρικά φορτηγά, υβριδικά αυτοκίνητα και υδρογονοκίνητα buggies, και στην τεχνολογία τους έχουν συνεισφέρει εταιρείες όπως οι Toyota, Volkswagen, Honda, Yamaha και Kawasaki.

Οι πρωτότυπες αυτές κατασκευές θα συμμετάσχουν κάθε μέρα σε ξεχωριστή διαδρομή μόλις 100 χιλιομέτρων, καθώς ο στόχος δεν είναι ο συναγωνισμός σε εκτεταμένες και σκληρές δοκιμασίες αλλά η συλλογή πληροφοριών για τις εν λόγω τεχνολογίες του μέλλοντος του αγώνα, που θα δείξουν στους κατασκευαστές ποιες εξ αυτών αξίζει να ακολουθήσουν στο μέλλον.

Τι είναι το Ράλι Ντακάρ
Το Ράλι Ντακάρ διατηρεί το όνομα της πρωτεύουσας της Σενεγάλης (όπου τερμάτιζε το Ράλι Παρίσι-Ντακάρ στο παρελθόν) παρότι εδώ και χρόνια έχει φύγει από την Αφρική. Πρόκειται για έναν αγώνα μεγάλων αποστάσεων και διάρκειας δύο εβδομάδων, με αγωνιστικά πρωτότυπα παντός εδάφους, που περιλαμβάνεται στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Rally-Raid της FIA (W2RC).

Οι αγωνιζόμενοι -με μοτοσικλέτες, αυτοκίνητα, φορτηγά και quads (γουρούνες), διαφορετικών κατηγοριών- καλύπτουν καθημερινά εκατοντάδες χιλιόμετρα σε αγωνιστικό ρυθμό, σε έναν προκαθορισμένο γεωγραφικό χώρο όπου πρέπει -με τη βοήθεια του roadbook και του GPS- να εντοπίσουν όλα τα σημεία χρονομέτρησης πριν φτάσουν στο τέλος αυτής της “ειδικής διαδρομής”.

Ο γεωγραφικός αυτός χώρος δεν έχει δρόμους, και μπορεί να είναι πετρώδης, λασπωμένος ή με αμμόλοφους, συνεπώς οι αγωνιζόμενοι πρέπει να διαθέτουν άρτια φυσική κατάσταση και τεχνικές γνώσεις για να επιδιορθώνουν την όποια -πολύ πιθανή, σε αυτές τις συνθήκες- ζημιά. Πριν και μετά από την ΕΔ οι συμμετέχοντες πρέπει να καλύπτουν και εκατοντάδες χιλιόμετρα από και προς τον καταυλισμό σε δημόσιους δρόμους, σεβόμενοι τα όρια ταχύτητας.

Οι κανονισμοί και η πλοήγηση στο Ντακάρ
Το μεγαλύτερο Rally Raid του κόσμου κρατά μυστική από τους αγωνιζόμενους τη διαδρομή της κάθε ημέρας, μέχρι τη στιγμής της εκκίνησης κάθε Ειδικής που τους μοιράζεται το Roadbook. Παρότι διαθέτουν GPS, το Roadbook είναι η μοναδική πηγή πληροφοριών για τα σημεία χρονομέτρησης και τα πιθανά επικίνδυνα σημεία κάθε Ειδικής Διαδρομής.

Οι αγωνιζόμενοι εκκινούν κάθε μέρα με τη σειρά κατάταξης της προηγούμενης, και κάθε καθυστέρηση να φτάσουν στο σημείο εκκίνησης επισείει ποινή χρόνου. Μόλις εκκινήσουν προσπαθούν να ολοκληρώσουν την Ειδική στον ταχύτερο δυνατό χρόνο, διασχίζοντας αφιλόξενα εδάφη χωρίς χάραξη δρόμων για να εντοπίσουν τα σημεία χρονομέτρησης.

Μόλις τερματίσουν την Ειδική, μεταβαίνουν στον καταυλισμό: σε ένα τεράστιο Σέρβις Παρκ που τους περιμένουν οι μηχανικοί και ό,τι χρειάζονται για τη διατροφή και την ανασυγκρότησή τους. Στις λεγόμενες Μαραθώνιες Ειδικές φέρουν μαζί τέντες για την κατασκήνωσή τους τη νύχτα. Πολλές φορές για την πλοήγησή τους οι αγωνιζόμενοι ακολουθούν τα ίχνη των προπορευόμενων οχημάτων, κάτι που εμπεριέχει ρίσκο και βεβαίως είναι μειονέκτημα για όποιον εκκινεί πρώτος.

Ποιες είναι οι κατηγορίες των οχημάτων στο Ντακάρ
Ο αγώνας περιλαμβάνει συνολικά 8 κατηγορίες αγωνιστικών κατασκευών: τις τέσσερις βασικές Αυτοκινήτων (Τ1), Μοτοσικλετών, Φορτηγών και Quads (“γουρούνες”) και τις Challenger, SSV, M1000 και Classic. Οι Challenger (T3) και SSV (T4) περιλαμβάνουν πρωτότυπα buggies σχεδιασμένα για χρήση εκτός δρόμου, η M1000 καινοτομικά πρωτότυπα με πρωτόγνωρες τεχνολογίες (όπως υδρογόνου) και η Classic -που προστέθηκε το 2021- ιστορικά αγωνιστικά αυτοκίνητα από παλαιότερα Ντακάρ. Σε όλες τις κατηγορίες αυτές, στο φετινό Ράλι Ντακάρ θα συμμετάσχουν συνολικά 778 αγωνιζόμενοι.

Πότε ξεκίνησε και που διεξαγόταν το Ράλι Ντακάρ
Η πρώτη διεξαγωγή του διάσημου Ράλι Παρίσι-Ντακάρ έλαβε χώρα το 1979: οι αγωνιζόμενοι ξεκινούσαν από τη γαλλική πρωτεύουσα, περνούσαν στην Ισπανία και από εκεί στην Αφρική και το Μαρόκο, και κατέληγαν στην πρωτεύουσα της Σενεγάλης, Ντακάρ έχοντας διασχίσει την έρημο Σαχάρα. Τον αγώνα εμπνεύστηκε ο Τιερί Σαμπίν, ως μία μαραθώνια δοκιμασία αντοχής, ταχύτητας, αποφασιστικότητας και ικανοτήτων πλοήγησης υπό την απειλή του αποπροσανατολισμού σε μια απέραντη έρημο όπως η Σαχάρα.

Μέχρι το 2007 ο αγώνας διεξαγόταν στην Αφρική, όμως η ματαίωση του αγώνα του 2008 λόγω τρομοκρατικών απειλών στη Μαυριτανία οδήγησε τους οργανωτές στην απόφαση να τον μεταφέρουν από το 2009 στη Νότια Αμερική. Το καραβάνι ταξίδεψε στην Αργεντινή, τη Χιλή, την Παραγουάη και στις άλλες Λατινικές χώρες για 11 συνεχή χρόνια, πριν μεταβεί από το 2020 στη Σαουδική Αραβία - όπου διεξάγεται μέχρι και σήμερα.

Ποιοι είναι οι μεγαλύτεροι θρύλοι του Ράλι Ντακάρ
Τεράστια ονόματα της ιστορίας των παγκόσμιων ράλι και του motorsport έχουν συνδέσει το όνομά τους με το θρίαμβο ή την τραγωδία του Ντακάρ. Τις δεκαετίες του 1980 και ‘90 στους νικητές περιλαμβάνονταν η θρυλική ομάδα της Peugeot με τον Άρι Βάτανεν, ο Ντιντιέ Οριόλ και ο Γιούχα Κάκνουνεν, ενώ συμμετείχαν και θρύλοι της πίστας όπως ο Τζάκι Ιξ.

Ο πιο επιτυχημένος οδηγός της ιστορίας του αγώνα είναι ο Στεφάν Πετερανσέλ. Ο Γάλλος συμμετέχει αδιάλειπτα από το 1988 και στο διάστημα αυτό πέτυχε 6 νίκες με μοτοσικλέτα και 8 με αυτοκίνητο, φτάνοντας στον ασύλληπτο αριθμό των 14 νικών το 2021. Είναι ο κάτοχος του ρεκόρ τόσο στις μοτοσικλέτες όσο και στα αυτοκίνητα, ενώ στους δύο τροχούς τον πλησίασαν οι Μαρκ Κομά και Σιρίλ Ντεπρέ.

Το 2001 η Γιούτα Κλάινσμιτ έγινε η πρώτη γυναίκα που κέρδισε τη γενική κατάταξη του αγώνα (αυτοκινήτων), και ο θρύλος της συνεχίζεται σήμερα από τις Κριστίνα Γκουτιέρεζ, Λάια Σανθ και Ντάνια Ακίλ που προσπαθούν να επαναλάβουν το επίτευγμα της Γερμανίδας. Επίσης, το 2009 ο Ζινιέλ ντε Βινιέρ έγινε ο πρώτος Αφρικανός νικητής, με τη Volkswagen, και το 2011 ο Νάσερ Αλ Ατίγια ο πρώτος Άραβας νικητής, με την ίδια ομάδα.