Κάθε χρόνο τέτοια μέρα, 14/6, γιορτάζουμε την επέτειο από τον one of a kind θρίαμβο του ελληνικού μπάσκετ. Ό,τι κι αν συνέβη προηγουμένως ή ό,τι ακολούθησε έκτοτε ζυγίζεται πάντα με το 103-101 του 1987 και βγαίνει ελλιποβαρές σε αξία. Εφέτος συμπληρώνονται 34 χρόνια. Μαζί τελείται το 40ήμερο 'μνημόσυνο' των -άνευ υπόβαθρου- δηλώσεων του Σαρούνας Μαρτσουλιόνις για το μεμπτό του πράγματος.

Στον -σπουδαίο εντός παρκέ- Λιθουανό τού δόθηκε γενναιόδωρα το δικαίωμα να προχωρήσει σε διορθωτική δήλωση. Ο Αλέξανδρος Τρίγκας, που τον εντόπισε, τού επέτρεψε ν' ανασκευάσει τα λεγόμενά του και να μεριμνήσει για την αποκατάσταση της υστεροφημίας του. Ότι στα 57 του (παρεμπιπτόντως από χθες Κυριακή 13/6) δεν λειτουργεί υπονομευτικά, εκτοξεύοντας λάσπη σ' ένα αδιαμφισβήτητο γεγονός και σπιλώνοντας ταυτόχρονα τη μνήμη ενός μπασκετανθρώπου που ηγήθηκε της 'περεστρόικα' του σοβιετικού μπάσκετ πολλά χρόνια πριν ο Μιχαήλ Γκορμπατσόφ δώσει εντολή για την εφαρμογή της δικής του μεταρρυθμιστικής πολιτικής στην πρώην ΕΣΣΔ. Ότι, στο τέλος-τέλος, δεν μιλούσε ο ίδιος, αλλά εκείνος ο Μαρτσουλ...ένις - μέλος της κορυφαίας πεντάδας της διοργάνωσης.

Όφειλε να τραβήξει από τα μαλλιά ένα άλλοθι για όσα αποτυπώθηκαν σε ισπανικό περιοδικό και δικαιολογημένα αποδοκιμάστηκαν. Για την έλλειψη επιχειρημάτων, το timing και την εμπάθειά τους. Την ξόδεψε. Επανέλαβε "πως υπήρξαν κάποιες περίεργες προσεγγίσεις προς εμάς, από κάποιους Έλληνες". Συνέχισε να υποστηρίζει ότι "η ερώτηση αφορούσε στο κοουτσάρισμα του Αλεξάντερ Γκομέλσκι στον τελικό. Κι αυτό που απάντησα είναι πως έγιναν πολλά περίεργα πράγματα γενικά, όπως αντίστοιχα το κοουτσάρισμά του".

Να ξαναδούν όλοι μαζί το παιχνίδι

Ο Γιάννης Φιλέρης είχε γράψει σε κείμενό για την ανάγκη ενιαίας στάσης και οργανωμένης απάντησης από την ελληνική πλευρά για να θαφτεί στα έγκατα η παραφιλολογία. Δεν του αρκούσαν οι αυτόνομες αντιδράσεις, γιατί διαφορετικά δεν ξεμπερδεύεις από την άνευ περιεχομένου απόπειρα λεκιάσματος μιας πανεθνικής, σημαδιακής και αλησμόνητης επιτυχίας. Θ' αρκούσε, ενδεχομένως, ο Γκάλης, ο Γιαννάκης, ο Φάνης, ο Φασούλας, ο Μέμος, ο Ανδρίτσος και ο Καμπούρης να καθίσουν μαζί με τον Μαρτσουλιόνις σε μια άδεια αίθουσα προβολής και να παρακολουθήσουν εκ νέου τον τελικό του ΣΕΦ.

Από το πρώτο τζάμπολ μεταξύ Τσατσένκο-Φασούλα ως το χαμένο τρίποντο του γερο-Γιοβάισα που ενεργοποιούσε το final countdown για την απονομή του τροπαίου. Χωρίς διαλείμματα ή σχολιασμό από τους παρόντες. Άνευ παρεμβολών από εξωγενείς παράγοντες. Σιωπή και συγκέντρωση μόνο. Αμφιβάλλουμε αν το έχει κάνει ποτέ από τότε. Μετά ας πουν διάφορα. Θα θυμηθεί πολλά ο φημισμένος παλαίμαχος και -θέλουμε να πιστεύουμε ότι- θα δει κατάματα την (πικρή γι' αυτόν) αλήθεια.

Δεν έφταιγε που έλειπε ο Χέινο Έντεν, τον οποίο Εσθονό αλήθεια ελάχιστοι θυμούνται ως ενεργό μέλος των Σοβιετικών το '87, για την ελληνική ανατροπή του 69-61, του 75-68 (όταν αποβλήθηκε ο Μαρτσουλιόνις), του 82-74, αλλά κυρίως του 86-80 στα 2'25'' πριν από την ολοκλήρωση του τελικού. Δεν έφταιγε που όντως ο Σάσα Βολκόφ αγωνίστηκε ελάχιστα στο δεύτερο μισό για το χαμένο αμυντικό ριμπάουντ που γράπωσε ο Νικ μειώνοντας σε 87-85. Δεν έφταιγε που ο Ιωάννου έκλεψε την μπάλα από τον (συμπατριώτη του Μαρτσουλιόνις) Χομίτσιους και ο Ανδρίτσος, αφού πρώτα έριξε στην παγίδα τον Τσατσένκο θέτοντας τον εκτός μάχης, ευστόχησε στις βολές που μετρούσαν περισσότερο απ' αυτές του Καμπούρη στα 36''. Ούτε έφταιγε που η τελευταία επίθεση εκδηλώθηκε με βεβιασμένο/υπό πίεση τρίποντο του Βάλτερς. Ίσως συνωμότησε το σύμπαν. Αυτό ναι, πιο πιστευτό ακούγεται.

Το πέμπτο φάουλ του Γιαννάκη

Ο Γκομέλσκι έφταιγε για ένα και μόνο. Που δεν ακολούθησε τον Κώστα Πολίτη τη στιγμή που ο Παναγιώτης Γιαννάκης χρεωνόταν, αδίκως, με πέμπτο φάουλ του και διέσχιζε όλο το παρκέ πριν φύγει οριστικά για τον πάγκο. Ο εθνικός κόουτς είχε ήδη δίπλα του τον Παναγιώτη Φασούλα για τον ίδιο λόγο και ήταν πιεσμένος χρονικά να πάρει μια κομβική απόφαση. Κόντρα στη ροή, δεν πέρασε στο ματς έναν τρίτο γκαρντ, για να συνεχίσει ο,τι στη μεγαλύτερη διάρκεια του δεύτερου 20λεπτου, αλλά προτίμησε ένα ημίψηλο σχήμα χωρίς 'καθαρό' οργανωτή και Μέμο-Γκάλη-Φάνη-Ανδρίτσο-Καμπούρη αιφνιδιάζοντας το σταφ των Σοβιετικών. Μια σχετικώς παράτολμη επιλογή που όρισε, εν πολλοίς το τελικό αποτέλεσμα.

Η ευέλικτη πεντάδα του Πολίτη λειτούργησε άψογα. Ο Ανδρίτσος ήταν ο κατάλληλος παίκτης στην κατάλληλη θέση την κατάλληλη στιγμή. Φρέσκος σωματικά και με αδιανόητη ψυχραιμία για τη χρονική στιγμή που χρησιμοποιήθηκε, έκανε μεγάλο μέρος της δουλειάς δίχως η αντίπαλη άμυνα να 'ναι προετοιμασμένη. Ούτε στην πορεία του αγώνα βρήκε τη λύση στην εξίσωση. Ιδίως στην παράσταση, ο Ανδρίτσος ήταν συγκλονιστικός. Δικοί του οι πόντοι για το 95-96 (2/2 βολές) δικοί του και για το εξαιρετικά κρίσιμο 97-98 χάρη σ' ένα κλασικό σουτάκι των 80s με ταμπλό. Πόντοι που χάρισαν αυτοπεποίθηση σε παίκτες και κερκίδα. Του χρεώθηκε λανθασμένα φάουλ σε κόψιμο του Βάλτερς, αλλά πήρε ρεβάνς μια χαμένη μπάλα στην τελική γραμμή, σημαδεύοντας τα πόδια του Ταρακάνοφ και κερδίζοντας την κατοχή. Είχε λάβει όλες τις κρίσιμες αποφάσεις στο τελευταίο κομμάτι του αγώνα και είχε δικαιώσει τον Πολίτη. Μάλλον το κόουτσάρισμα του Πολίτη ήταν το 'περίεργο', όχι του Γκομέλσκι.

Μέχρι του χρόνου στα 35χρονα έχει 365 ημέρες να μετανοήσει και να ζητήσει συγγνώμη από τους 12 γενναίους της ΣΕΦ και όσους τους πλαισίωναν εκείνο το βράδυ της 14ης Ιουνίου, όταν το ελληνικό μπάσκετ έμελλε να διαβεί τον δικό του Ρουβίκωνα. Με ανδρεία, αλλά και τύχη.. Σίγουρα με 103-101. Με 40 πόντους του Γκάλη, 12 του Φασούλα, 10 του Γιαννάκη, 10 του Φάνη, 10 Ανδρίτσου και 10 του Καμπούρη, 8 του Ιωάννου, 3 του Ρωμανίδη, συμμετοχή του Φιλίππου και νοητή συμβολή του Σταυρόπουλου, του Λινάρδου, του Καρατζά.

Εμείς ξέρουμε καλά τι συνέβη εκείνο το βράδυ στο ΣΕΦ και όχι στο λόμπι κάποιου ξενοδοχείου.

Ακριβώς στις 20:00, την ώρα του μεγάλου τελικού, οι Παντελής Βλαχόπουλος και Βασίλης Σκουντής υποδέχονται στο παρκέ του ΣΕΦ, τους Παναγιώτη Γιαννάκη και Αργύρη Καμπούρη. Κατά τη διάρκεια της εκπομπής ο τίμιος γίγαντας του ελληνικού μπάσκετ θα στηθεί ξανά στις βολές και σε real time θα επιχειρήσει να βάλει τα δύο μεγάλα σουτ.