Σφαλιάρα. Αυτή είναι μία από τις λέξεις που πέρασε από το μυαλό όσων παρακολούθησαν τον Ολυμπιακό και τον Προμηθέα να αδυνατούν να φανούν ανταγωνιστικοί στο μεγαλύτερο μέρος του Adidas Next Generation Tournament της Πάτρας, γνωρίζοντας την μία ήττα μετά την άλλη.

Το τριήμερο στην Αχαϊα ήταν σκληρό για δύο από τις κορυφαίες ομάδες στην χώρα σε επίπεδο μικρών ηλικιών. Ήταν διδακτικό. Ήταν ίσως και κυνικό. Σε ένα τουρνουά 8 ομάδων, ο Ολυμπιακός τερμάτισε 7ος και ο Προμηθέας 8ος. Αμφότεροι ολοκλήρωσαν με ρεκόρ 0-3 στην φάση των ομίλων. Η μοναδική νίκη ελληνικής ομάδας ήρθε από τον Ολυμπιακό κόντρα στον… Προμηθέα.

Και αν οι ήττες του Ολυμπιακού από Μπαρτσελόνα και Μακάμπι και του Προμηθέα από την Στελατσούρα και την Next Gen Patras (ομάδα επιλέκτων) ήταν μάλλον αναμενόμενες, η ήττα των “ερυθρόλευκων” από την Ακαδημία του Ζάζα Πατσούλια και των Πατρινών από την Ακαδημία Ελσίνκι έδειξαν την σκληρή πραγματικότητα: Η Ελλάδα δεν έχει μείνει πίσω μόνο σε σχέση με την ελίτ. Έχει μείνει πίσω ακόμα και σε σχέση με τις χώρες δεύτερης - και τρίτης - ταχύτητας.

Υστερώντας σε όλα τα επίπεδα

Όταν κάποιος παρακολουθεί τους παίκτες των συστημάτων υποδομής, υπάρχουν τρία πράγματα που προσέχει: 1. Αθλητικά προσόντα. 2. Τεχνικά χαρακτηριστικά. 3. Νοοτροπία. Θα ακουστεί άσχημο σε κάποιους, αλλά όποιος παρακολούθησε το τουρνουά του Adidas Next Generation ξέρει ότι η πρόταση που ακολουθεί είναι πέρα για πέρα αληθινή: Οι δύο ελληνικές ομάδες φάνηκε να υστερούν και στα τρία βασικά πράγματα σε επίπεδο υποδομών.

Το ελληνικό μπάσκετ ποτέ δεν φημιζόταν για τα αθλητικά του προσόντα. Είναι ζήτημα αν σε κάθε γενιά υπάρχουν ποτέ περισσότερα από 1-2 παιδιά με καλά αθλητικά προσόντα. Την ίδια στιγμή όμως, αυτό που φάνηκε βλέποντας κάποιος δύο εκ των κορυφαίων ομάδων της χώρας, είναι ότι με ελάχιστες εξαιρέσεις υπήρχε μεγάλη διαφορά και σε επίπεδο τεχνικών χαρακτηριστικών των παιδιών. Είναι αλήθεια ότι οι γνωρίζοντες τα του ευρωπαϊκού μπάσκετ δεν ένιωσαν έκπληξη. Ακόμα κι έτσι όμως δεν γίνεται να μην υπάρχει ένα μικρό σοκ όταν κάποιος συνειδητοποιεί την απόσταση που υπάρχει και σε αυτόν τον τομέα. Αυτό ωστόσο δεν ήταν καν το χειρότερο. Κι αυτό γιατί υπάρχει και ο τρίτος άξονας: Αυτός της νοοτροπίας.

Η γλώσσα του σώματος λέει πολλά για έναν παίκτη. Και η γλώσσα του σώματος των περισσότερων παικτών του Ολυμπιακού και του Προμηθέα δεν ήταν καλή. Κακές αντιδράσεις, νεύρα, συνεχής απογοήτευση, αλλά και μία - εκνευριστική ανά διαστήματα - τάση για γκρίνια προς τους διαιτητές. Καταλαβαίνει ο καθένας πως είναι νεαρά παιδιά και δεν έχουν ακόμα ωριμάσει. Υπάρχει μία κατανόηση στο γεγονός ότι είναι λογικό να υπάρχει ένας εκνευρισμός όταν ξαφνικά απλώς δεν βγαίνει τίποτα στο παρκέ και η μία ήττα διαδέχεται την άλλη. Ακόμα κι έτσι όμως, κάποια στιγμή, κάποιος πρέπει απλώς να… τραβήξει ένα αυτί. Να βάλει μία τελεία στην γκρίνια.

Στην Πάτρα βρέθηκαν πάνω από 20 σκάουτ ομάδων του NBA. Υπήρξαν αρκετές συζητήσεις για όλες τις ομάδες. Όταν η συζήτηση πήγαινε στους παίκτες των ελληνικών ομάδων, ήταν εμφανές ότι υπήρχε μία απογοήτευση σε όλους τους τομείς. Τόσο για το χαμηλό επίπεδο ανταγωνιστικότητας που έδειξαν, όσο και για την νοοτροπία. Προσοχή: Δεν είπε κανείς ότι ο Ολυμπιακός και ο Προμηθέας έχουν… κακά παιδιά. Φάνηκε ωστόσο να έχουν παιδιά που απογοητεύονται εύκολα, έχουν κακή/εγωιστική νοοτροπία και δείχνουν να έχουν εύθραυστη ψυχολογία.

Ο ρεαλισμός χτύπησε την πόρτα

Μοιάζει κυνικό, αλλά είναι πέρα για πέρα αληθινό: Το ελληνικό μπάσκετ δυσκολεύεται να βγάλει πολλούς παίκτες υψηλού επιπέδου. Οι επιδόσεις των μικρών εθνικών ομάδων τα τελευταία χρόνια - αλλά και η εικόνα των ελληνικών συλλόγων που έχουν συμμετάσχει το ίδιο διάστημα στα Adidas Next Generation Tournaments - το δείχνουν αυτό. Μπορεί οι επιτυχίες να μην είναι το απόλυτο κριτήριο - αφού ο στόχος είναι η ανάδειξη παικτών - αλλά σίγουρα κάτι δείχνει για το ελληνικό μπάσκετ ότι αδυνατεί να πετύχει κάτι σημαντικό τόσο σε εθνικό όσο και σε συλλογικό επίπεδο..

Ολυμπιακός και Προμηθέας βρέθηκαν πρόσωπο με πρόσωπο με την σκληρή πραγματικότητα. Ο ρεαλισμός τους χτύπησε την πόρτα. Την ίδια στιγμή που στην Ελλάδα οι ομάδες που μπορούν να τους κοντράρουν - ή και να τους νικήσουν - είναι μετρημένες στα δάκτυλα του ενός χεριού (ΔΕΚΑ, Παναθηναϊκός, Περιστέρι), στην Ευρώπη τα πράγματα αλλάζουν. Οι δύο ομάδες αδυνατούσαν να ακολουθήσουν τον ρυθμό και την ενέργεια των αντιπάλων τους και απλώς υποτάχθηκαν.

Παίκτες που πρωταγωνίστησαν στο Rising Stars της ΕΟΚ, αδυνατούσαν να κάνουν μία προσωπική ενέργεια. Οι περιφερειακοί συχνά δεν μπορούσαν να περάσουν το κέντρο. Οι περισσότεροι ψηλοί δεν μπορούσαν να ματσάρουν τους αντιπάλους τους σε επίπεδο δύναμης και αθλητικότητας. Στην άμυνα όλοι βρίσκονταν ένα - ή και… δύο - κλικ πίσω στις αντιδράσεις τους. Την ίδια στιγμή, υπήρξαν παιδιά που έπαιξαν +30 λεπτά σε 4 σερί παιχνίδια σε διάστημα 60 ωρών απλώς για να μην ξεφύγει το σκορ σε κάποια ματς. Θα πει κάποιος ότι είναι… παιδιά και δεν πρέπει να κουράζονται. Αυτή η πρόταση όμως απλώς δεν έχει λογική.

Επιστροφή στα βασικά

Τα τελευταία χρόνια έγιναν αρκετά λάθη στο ελληνικό μπάσκετ και αυτό οδήγησε και σε μία αναμενόμενη πτώση. Πλέον όμως ήρθε η ώρα για να γίνουν κινήσεις-τομές. Η απόφαση της ΕΟΚ να δημιουργήσει το Rising Stars ήταν ένα βήμα προς την σωστή κατεύθυνση, αφού δόθηκε η ευκαιρία στις ομάδες να παίζουν ανταγωνιστικά παιχνίδια. Το θέμα βέβαια δεν είναι μόνο 8-10 ομάδες, αλλά όλο το ελληνικό μπάσκετ, που καλείται να βγάλει αντίδραση για να μην ξεπεραστεί από τον ανταγωνισμό.

Η ΕΟΚ σκοπεύει να προχωρήσει και σε άλλες ενέργειες. Το πρόγραμμα “Big Greeks” που έχει ανακοινωθεί ότι θα τεθεί σε εφαρμογή είναι ακόμα ένα βήμα προς την σωστή κατεύθυνση. Η τοποθέτηση παικτών-θρύλων σε κομβικές θέσεις, ανθρώπων με γνώση του μπάσκετ, επίσης. Η Ελληνική Ομοσπονδία όμως δεν μπορεί να πάρει έναν-έναν τους συλλόγους από το χέρι και να τους πει τι να κάνουν. Μπορεί - και πρέπει - να δώσει κατευθυντήριες γραμμές, αλλά πρέπει και οι σύλλογοι να καταλάβουν ότι κάτι οφείλουν να αλλάξουν στον τρόπο λειτουργίας τους.

Το να αναδειχθεί μία ομάδα Πρωταθλήτρια Ελλάδας σε επίπεδο Παίδων και Εφήβων μπορεί να είναι γοητευτικό, αλλά αυτό δεν θα έπρεπε να είναι αρκετό. Ο στόχος δεν πρέπει να είναι η κορυφή στην Ελλάδα ή απλώς μία νίκη. Ο στόχος πρέπει να είναι να αναδειχθούν παίκτες που σε βάθος χρόνου θα στελεχώσουν την ανδρική ομάδα. Παίκτες που θα ξέρουν τα βασικά και είτε θα μπορούν να πρωταγωνιστήσουν ή έστω θα γίνουν σταρ στον ρόλο τους. Δεν έχει κανείς την απαίτηση να βγάλει το ελληνικό μπάσκετ άμεσα τον επόμενο Γιάννη Αντετοκούνμπο, Βασίλη Σπανούλη, Δημήτρη Διαμαντίδη, Θοδωρή Παπαλουκά ή Νίκο Ζήση. Πρέπει όμως να δημιουργήσει τις προϋποθέσεις και τις συνθήκες ώστε όταν εμφανιστεί ένα παιδί με προοπτική, να δουλευτεί σωστά και να αναδειχθεί.

Ολυμπιακός και Προμηθέας δέχθηκαν ισχυρή σφαλιάρα στην Πάτρα. Το θέμα όμως είναι πλέον πώς θα αντιδράσουν από εδώ και πέρα. Πώς θα ανασυνταχθούν, τι θα μάθουν από αυτό. Οφείλουν να βρουν ένα πλαίσιο που θα τους βοηθήσει να βελτιωθούν σε όλα τα επίπεδα. Είναι αλήθεια ότι στην Πάτρα δεν χάθηκε κάτι. Και είναι γεγονός ότι - ακόμα και σε ένα τουρνουά που η μία ήττα ερχόταν πίσω από την άλλη - υπήρξαν κάποια (μικρά) κέρδη, με πρώτο ότι οι παίκτες τους προσγειώθηκαν και κατάλαβαν ότι έχουν δρόμο μπροστά τους και ότι οι προπονητές αντιλήφθηκαν ότι πρέπει να βελτιώσουν πολλά πράγματα.

Το θέμα πλέον για όλους είναι το πώς θα αντιδράσουν από εδώ και πέρα. Όχι για να κατακτήσουν το επόμενο Πανελλήνιο πρωτάθλημα σε επίπεδο Παίδων ή Εφήβων. Αλλά για να αναδείξουν τον επόμενο παίκτη που θα μπορέσει σε βάθος χρόνου να προσφέρει κάτι στους ίδιους και κατ’ επέκταση στο ελληνικό μπάσκετ.