ANALYSIS: Τα αίτια της ήττας από τη Ρωσία

Η Ελλάδα έκανε πολλά πράγματα σωστά κόντρα στην Ρωσία. Έκανε όμως και αρκετά λάθη. Και αυτός είναι ο λόγος που τελικά ηττήθηκε από την παρέα του Αλεξέι Σβεντ και απέτυχε να προκριθεί στην 4αδα του Eurobasket .

Η Εθνική Ανδρών είχε ένα ξεκάθαρο πλάνο σε άμυνα και επίθεση, το οποίο και ακολούθησε πιστά στα πρώτα 25 λεπτά του αγώνα. Όσο όμως περνούσε η ώρα και η κούραση έκανε την εμφάνισή της, το μυαλό θόλωσε και το πλάνο ήταν δύσκολο να ακολουθηθεί. Αυτό ακριβώς εκμεταλλεύτηκαν οι πιο ξεκούραστοι Ρώσοι, οι οποίοι μπόρεσαν να βγάλουν περισσότερη ενέργεια την στιγμή που έπρεπε, να διαβάσουν καλύτερα κάποιες καταστάσεις αλλά και να βάλουν κάποια μεγάλα σουτ.

Ένα τέλειο 1ο ημίχρονο που οδήγησε σε ένα “ισχνό” +6

Η Ελλάδα ξεκίνησε το παιχνίδι με την Ρωσία έχοντας στο μυαλό της τέσσερα πράγματα: 1. Να απαγορεύσει στην άμυνα στον Σβεντ να πάρει δεξιό διάδρομο όταν έπαιζε Pick and Roll και να τον υποχρεώσει να έχει κυρίως εκτελεστικό και όχι δημιουργικό ρόλο. 2. Να τρέξει σε κάθε ευκαιρία με “βέλος” τον Πρίντεζη στον αιφνιδιασμό για να “χτυπήσει” τις επιστροφές των Ρώσων και 3. Να “φθείρει” και να κουράσει τον Μόζγκοβ, “σημαδεύοντάς” τον σε καταστάσεις Pick and Roll. 4. Να περάσει μπάλες κοντά στο καλάθι στον Πρίντεζη και τον Μπουρούση, αλλά ακόμα και στον Καλάθη αν χρειαστεί.

Το εντυπωσιακό της υπόθεσης είναι πως ό,τι ακριβώς είχε στο μυαλό του ο Κώστας Μίσσας στο πρώτο ημίχρονο “βγήκε” στο παρκέ. Ο Σβεντ ήταν πράγματι εγκλωβισμένος από την άμυνα του Καλάθη, αλλά και την επιλογή της Ελλάδας να τον στέλνει αριστερά και να αρνείται να του δίνει κεντρικό διάδρομο (μικραίνοντας το γήπεδο για αυτόν). Αποτέλεσμα ήταν να παίρνει “κακά” σουτ, τελειώνοντας το πρώτο ημίχρονο με 4 πόντους με 1/7 σουτ, 4 λάθη και 4 ασίστ. Την ίδια στιγμή η πίεση στη μπάλα οδήγησε σε λάθη τους Ρώσους και 10 πόντους στο ανοιχτό γήπεδο για την Ελλάδα στο πρώτο ημίχρονο (ο Πρίντεζης είχε τους 6 από αυτούς), ενώ από τους 37 πόντους που είχε σημειώσει η Εθνική στο πρώτο ημίχρονο, οι 26 είχαν σημειωθεί στο “ζωγραφιστό”.

Η Ελλάδα είχε κάνει σχεδόν το τέλειο ημίχρονο, ωστόσο υπήρχαν δύο προβλήματα: 1. Παρά την εξαιρετική της εικόνα στο παρκέ, η ομάδα του Κώστα Μίσσα πήγε στα αποδυτήρια έχοντας ένα προβάδισμα μόλις 6 πόντων (37-31). 2. Η τετράδα των Καλάθη, Σλουκα, Παπανικολάου και Πριντεζη είχε βγει ελάχιστα απο το παρκέ, έχοντας παίξει επαιξαν, 18 19, 17 και 16 λεπτά αντίστοιχα.

Στην πραγματικότητα το πρώτο κακό σημάδι του αγώνα ήρθε στα μέσα της δεύτερης περιόδου. Εκεί δηλαδή που η Εθνική ξέφυγε με 35-22 χάρη σε καλάθι από μέση απόσταση στου Σλούκα έπειτα από Pick and Roll με τον Μπουρούση. Δευτερόλεπτα αργότερα ο γκαρντ της Φενέρμπαχτσε πέρασε στον πάγκο για ανάσες, με τον Καλάθη να έχει αποσυρθεί ένα λεπτό νωρίτερα. Ήταν η στιγμή που οι Ρώσοι – με τον Σβεντ στον πάγκο – βρήκαν το σθένος να “τρέξουν” ένα γρήγορο σερί 7-0, χτυπώντας την Ελλάδα αρχικά σε κατάσταση Pick and Roll με τον Κοστόβ και ακολούθως με ένα καλάθι και φάουλ του Μόζγκοβ και ένα κλασικό μικρό play που “τρέχουν”, όπου ο Βιτάλι Φριντζόν βγαίνει από ένα σκριν και σουτάρει από την κορυφή της ρακέτας. Το 35-22 είχε γίνει 35-29. Οι Σλούκας και Καλάθης επέστρεψαν άμεσα στο παρκέ, αλλά οι Ρώσοι είχαν ξανά ζωή.

Το χαμηλό σχήμα και η “τρέλα” του Σβεντ

Ήταν δεδομένο ότι κάποια στιγμή ο Σβεντ θα είχε ένα ξέσπασμα. Το ταλέντο του, η προσωπικότητά του και η δαιμονιώδης φόρμα που βρίσκεται στο Eurobasket το έδειχναν αυτό. Πράγματι, λοιπόν, στην τρίτη περίοδο ο σταρ της Χίμκι είχε το ξέσπασμά του, σημειώνοντας 13 πόντους σε αυτό το διάστημα, συμπεριλαμβανομένων δύο τριπόντων. Η ομάδα του Σεργκέι Μπαζάρεβιτς όμως δεν έφερε τούμπα το παιχνίδι στο δέυτερο ημίχρονο μόνο χάρη στην κλάση του Σβεντ. Το έφερε τούμπα επειδή αποφάσισε να χαμηλώσει το σχήμα της.

Με την Ελλάδα να έχει τρέξει ένα σερί 7-0 και να ξεφεύγει με 47-36, “χτυπώντας” τις περιστροφές των Ρώσων, αλλά και τα αργά πόδια του Μόζγκοβ στο Pick and Roll, ο Μπαζάρεβιτς πήρε τη μεγάλη απόφαση: Απέσυρε τον – μέχρι εκείνο το σημείο πρώτο σκόρερ του – Μόζγκοβ και έριξε στο παρκέ κάτι που έμοιαζε με τελευταίο χαρτί: Ένα σχήμα με Σβεντ, Κουλάγκιν στις θέσεις των γκαρντ και την τριάδα των Κουρμπάνοφ, Βοροντσέβιτς και Αντόνοφ στην γραμμή των ψηλών. Με αυτό τον τρόπο ο Μπαζάρεβιτς εξασφάλισε ταχύτητα και καλές αποστάσεις στην επίθεση, ενώ ταυτόχρονα μπόρεσε να πιέσει για ένα διάστημα σε όλο το γήπεδο. Αυτή ήταν και η κίνηση που άλλαξε τα δεδομένα. Στην πρώτη επίθεση με αυτό το σχήμα ο Σβεντ “χτύπησε” την Ελλάδα με τρίποντο μετά από ντρίμπλα έπειτα από Pick and Roll, μειώνοντας σε 47-39.

Στην επόμενη φάση η Ελλάδα σκόραρε με τον Καλάθη για το 49-39 έπειτα από μία συνεργασία του με τον Σλούκα. Ακολούθως ο Καλάθης και ο Μπουρούσης πέρασαν στον πάγκο για χάρη των Μάντζαρη και Παπαγιάννη. Στην πρώτη άμυνα της Εθνικής, ο Σβεντ “χτύπησε” τους δύο νεοεισελθέντες παίκτες σε κατάσταση Pick and Roll, κατάφερε για πρώτη φορά στο παιχνίδι να πάρει δεξί διάδρομο και σημείωσε καλάθι και φάουλ για το 49-42. Μία φάση αργότερα, η Ελλάδα έχασε τη μπάλα επειδή δεν “διάβασε” σωστά το press 2-1-2 σε όλο το γήπεδο της Ρωσίας και ο Βοροντσέβιτς ευστόχησε σε τρίποντο σε κατάσταση δευτερεύοντος αιφνιδιασμού για το 49-45. Ακολούθησε νέο λάθος στην πίεση των Ρώσων και 2/2 βολές του Κουλάγκιν για το 49-47. Το ματς ήταν ξανά ντέρμπι. Και οι Καλάθης/Μπουρούσης επέστρεφαν στο παρκέ έπειτα από λιγότερο από 2 λεπτά στον πάγκο.

Υπάρχει μία σημαντική λεπτομέρεια στο πώς γύρισε το παιχνίδι στην τρίτη περίοδο. Μία λεπτομέρεια που δείχνει αρκετά πράγματα: Για 25 λεπτά η Ελλάδα “χτυπούσε” τους Ρώσους σε καταστάσεις Pick and Roll, εκμεταλλευόταν τις κακές περιστροφές τους και προσπαθούσε να περάσει τη μπάλα κοντά στο καλάθι. Στο τελευταίο 5λεπτο της τρίτης περιόδου, όταν και οι Ρώσοι χαμήλωσαν το σχήμα τους, η Ελλάδα σημείωσε μόλις 4 πόντους στο “ζωγραφιστό”. Τους 2 του Καλάθη για το 49-39 και τους άλλους 2 του Μπουρουση στο φινάλε της τρίτης περιόδου – έπειτα από Pick and Roll με τον Σλούκα – για το 53-51. Τι έγινε σε εκείνο το διάστημα; Πέρα από τα λάθη στην πίεση των Ρώσων σε όλο το γήπεδο, οι ημίψηλοι της Ρωσίας έπαιξαν καλή άμυνα τους Πρίντεζη/Μπουρούση, έκαναν (ειδικά ο Αντόνοφ) τα σωστά φάουλ – που δεν οδήγησαν σε βολές – και ρίσκαραν να δώσουν κάποια σουτ για να προστατέψουν το “ζωγραφιστό” μέσω double-team στο post.

Η χωρίς ενέργεια Ελλάδα και τα μεγάλα καλάθια από ρολίστες

Οι δύο ομάδες μπήκαν στο παρκέ στην τέταρτη περίοδο όντας πλέον ουσιαστικά στα “ίσα”, με τους Ρώσους όμως να έχουν καλύτερη ψυχολογία, αλλά και πιο ξεκούραστα πόδια. Τα δεδομένα δεν έμοιαζε να είναι υπέρ της Ελλάδας, κάτι που δυστυχώς επιβεβαιώθηκε. Με τους Ρώσους να έχουν φέρει πλέον το ματς στα μέτρα τους, η επιστροφή του ξεκούραστου Μοζγκόβ τους έδωσε ξανά πίσω την χαμένη τους δύναμη κοντά στο καλάθι. Μία επιστροφή που – καθόλου τυχαία – συνέπεσε με το πέρασμα του Σβεντ στον πάγκο για να ξεκουραστεί. Τότε είναι που η Ρωσία βρήκε λύσεις από άλλους παίκτες, όπως ακριβώς και στην δεύτερη περίοδο, όταν είχε γυρίσει το παιχνίδι με τον Σβεντ στον πάγκο.

Έχοντας τον ηγέτη τους εκτός αγώνα, οι Ρώσοι είδαν τον Φριντζόν να δημιουργεί ανισσοροπία στην ελληνική άμυνα και να πασάρει στον Βοροντσέβιτς για ένα ελεύθερο τρίποντο και στην επόμενη φάση να εκμεταλλεύεται μία παρόμοια ενέργεια του Κουλάγκιν και να πετυχαίνει καλάθι και φάουλ για το 59-61. Ένα λεπτό αργότερα ο Σβεντ επέστρεψε (υποχρεωτικά λόγω του τραυματισμού του Κουλάγκιν) στο παρκέ και με 4/4 βολές έδωσε αέρα 6 πόντων στην ομάδα του (59-65), που πλέον είχε τον έλεγχο του ματς. Τι έκανε η Ελλάδα στο ίδιο σημείο; Έψαχνε απεγνωσμένα μία λύση. Όσο για τον λόγο που δεν την έβρισκε; Αρκετά προφανής: Η 5αδα που “έβγαλε” σχεδόν όλο το ματς (Καλάθης, Σλούκας, Παπανικολάου, Πρίντεζης, Μπουρούσης), ήταν εξαντλημένη και δεν είχε ενέργεια να βγάλει φάσεις.

Ο Καλάθης ήταν ο μόνος που απειλούσε το καλάθι των Ρώσων, καταφέρνοντας να σκοράρει δύο φορές με προσωπική ενέργεια. Ο Σλούκας δε μπορούσε να πάει μέχρι μέσα στο καλάθι και να δημιουργήσει ανισορροπία. Οι Πρίντεζης και Μπουρούσης δεν είχαν δυνάμεις να ποστάρουν. Ο Παπανικολάου δεν είχε ενέργεια για να απειλήσει. Την ίδια στιγμή, ο ξεκούραστος Κοστόβ μπήκε στο παρκέ αντί του κουρασμένου Σβεντ στο τελευταίο δίλεπτο και πέτυχε το καλάθι του αγώνα, “χτυπώντας” πάλι την Ελλάδα σε κατάσταση Pick and Roll με σουτ από τα 6 μέτρα, κάνοντας το σκορ 66-70. Το παιχνίδι είχε κριθεί. Και, το χειρότερο, είχε κριθεί από τα καλάθια παικτών όπως ο Κοστόβ, ο Φριντζόν και ο Κουλάγκιν.

Η κούραση και η σημασία των “αναλώσιμων”

Κοιτώντας κάποιος την στατιστική του αγώνα, μπορεί πολύ απλά να ρίξει το “φταίξιμο” της ήττας της Εθνικής στην κούραση των βασικών παικτών . Κάτι λογικό αν σκεφτεί κανείς ότι οι Καλάθης (36 λεπτά), Σλούκας (35 λεπτά και 49 δευτερόλεπτα), Παπανικολάου (37 λεπτά και 24 δευτερόλεπτα), Πρίντεζης (33 λεπτά και 51 δευτερόλεπτα και Μπουρούσης (32 λεπτά και 33 δευτερόλεπτα) έμειναν όλοι στο παρκέ πάνω από 32 λεπτά, όταν στην Ρωσία μόνο ο Βοροντσέβιτς έμεινε πάνω από 30 λεπτά (35 λεπτά κι 27 δευτερόλεπτα). Αυτό είναι και σωστό και λογικό. Με αυτή την φιλοσοφία όμως έφτασε μέχρι εδώ η Ελλάδα και με αυτή την φιλοσοφία έζησε και πέθανε.

Η αλήθεια είναι ότι το θέμα του μεγάλου χρόνου συμμετοχής μίας πεντάδας παικτών δημιουργεί πρακτικά δύο προβλήματα. Το 1ο – και πλέον προφανές – είναι η κούραση των βασικών. Το 2ο – και πιο υποτιμημένο – είναι το “πάγωμα” των αναπληρωματικών. Μπορεί να μοιάζει με δικαιολογία, αλλά δεν είναι και τόσο εύκολο να μπει στο παρκέ να αποδώσει ένας παίκτης όταν βρίσκεται στον πάγκο 25 αγωνιστικά λεπτά. Σε πραγματικό χρόνο αυτό μπορεί να συνεπάγεται μέχρι και σε 40-50 λεπτά! Σαφώς και όλοι οφείλουν να είναι έτοιμοι να αγωνιστούν, απλώς με το παιχνίδι στην κόψη του ξυραφιού και κάθε λάθος να στοιχίζει, αυτό το 1 λεπτό που ίσως χρειαστεί ένας παίκτης για να βρει ρυθμό μπορεί να σημαίνει 6 μαζεμένους πόντους παθητικό και πέρασμα στον πάγκο. Όλο αυτό μοιάζει – και πράγματι είναι – ένας φαύλος κύκλος.

Η Ρωσία δεν είχε αντίστοιχο πρόβλημα. Κι αυτό γιατί ο Μπαζάρεβιτς δεν φοβήθηκε να ρισκάρει ακόμα και σε κρίσιμα σημεία και δικαιώθηκε. Τα 9 λεπτά του (άποντου) Αντόνοφ του πρόσφεραν 3 χρήσιμα φάουλ και ξεκούραση στον Μόζγκοβ. Τα 23 λεπτά του Φριντζόν 11 πόντους και “ανάσες” όταν ήταν στον πάγκο ο Σβεντ. Ο τεχνικός των Ρώσων ήξερε ποιοι είναι οι αναλώσιμοι παίκτες του – ακόμα και στην βασική πεντάδα του – και τους χρησιμοποίησε όπως και για όσο έπρεπε και χρειαζόταν.

Η Ρωσία δεν κέρδισε την Ελλάδα επειδή ο Σβεντ σημείωσε 26 πόντους. Όχι όταν ο σταρ της χρειάστηκε να έχει 7/22 σουτ και 7 λάθη για να τα καταφέρει. Κέρδισε επειδή έμεινε μέσα στο παιχνίδι όσο ο Σβεντ δε μπορούσε να σκοράρει, βρίσκοντας λύσεις από αλλού. Κέρδισε επειδή στην τέταρτη περίοδο τα ριμπάουντ ήταν 15-9 υπέρ της. Κέρδισε γιατί σε κρίσιμα σημεία έβγαλε από τη... μύγα ξύγκι. Καλάθια όπως τα δύο τρίποντα του (πολύτιμου) Βοροντσέβιτς και αυτό του Κχοστόβ στο τέλος, όπως και οι συνολικά 14 πόντοι που σημείωσε παρέα με τον Κουλάγκιν έχουν τεράστια σημασία σε ένα παιχνίδι που κρίνεται στον πόντο.

Η αλήθεια είναι ότι μετά το τέλος ενός αγώνα είναι εύκολο να κρίνεις καταστάσεις και να προτείνεις λύσεις. Με τους σφυγμούς να έχουν πέσει, μοιάζει λογική για παράδειγμα η χρησιμοποίηση τριών γκαρντ όταν η Ρωσία πίεζε σε όλο το γήπεδο ή το χαμήλωμα του σχήματος στην τρίτη περίοδο. Εξίσου λογικό μοιάζει να αρχίσει να παραθέτει κάποιος ονόματα. Παραδοσιακά εξάλλου αυτοί που δεν παίζουν είναι οι διακριθέντες. Δεν έχει νόημα όμως να γίνει αυτό. Το θέμα αυτού του κειμένου δεν είναι τι θα μπορούσε να γίνει στο παιχνίδι διαφορετικά, αλλά τι έγινε στην πραγματικότητα. Όλα τα άλλα είναι λεπτομέρειες.

Η αλήθεια είναι ότι η Ελλάδα έδωσε μία σπουδαία μάχη κόντρα σε μία εξαιρετική ΟΜΑΔΑ, που έχει εντυπωσιάσει με το μπάσκετ που έχει παίξει από την αρχή της διοργάνωσης. Οι Ρώσοι βρίσκονται δίκαια στα ημιτελικά και σε καμία περίπτωση δεν αποτελεί αποτυχία ο αποκλεισμός από έναν τέτοιο αντίπαλο. Θα μπορούσε να γίνει κάτι διαφορετικά; Πιθανόν. Καμία φορά όμως ένα άστοχο σουτ, ένα χαμένο ριμπάουντ, ένα λάθος, αρκούν για να αλλάξουν τα δεδομένα. Αυτό είναι το μπάσκετ όμως. Ένα παιχνίδι λεπτομερειών. Και σε αυτές, οι Ρώσοι αποδείχθηκαν ότι ήταν καλύτεροι στον αγώνα με την Εθνική Ανδρών.