Αθλητής και vegan, γίνεται; Φυσικά!
Με αφορμή την αποχώρηση του Κλιάντονι Έρλι και την ειδική διατροφή του, λόγω vegan-ισμού, το Sport24.gr εξηγεί με τη βοήθεια μιας ειδικού τι ακριβώς συμβαίνει με τους "vegans" εξηγώντας πως το διατροφολόγιο δεν επηρεάζει την απόδοση ενός αθλητή στο υψηλό επίπεδο.
Η παρουσία του Κλιάντονι Έρλι στην ΑΕΚ ξεπέρασε κάθε προηγούμενο, σε θέμα... διάρκειας. Μια βδομάδα και μια μέρα άντεξε στην Αθήνα ο 26χρονο φόργουορντ, ο οποίος επέλεξε να κάνει στην χώρα μας το restart στην καριέρα του, δίχως όμως τα πράγματα να εξελιχθούν όπως επιθυμούσε. Οι "κιτρινόμαυροι" έκαναν λόγω για σειρά πειθαρχικών παραπτωμάτων , διαρρέοντας καταστάσεις όπου παρουσιάστηκε ασυνεπής στο πρόγραμμα της ομάδας, με τον ίδιο όμως να εστιάζει στο κομμάτι της ελλιπούς διατροφής του , σε σημείο να χάσει τρία (!) κιλά μέσα σε διάστημα πέντε ημερών.
Κι όλα αυτά είχαν να κάνουν με το γεγονός ότι είναι vegan, ήτοι έχει πολύ διαφορετικές διατροφικές συνήθειες και ανάγκες σε σχέση με τη συντριπτική πλειοψηφία αθλητών.
Πριν εστιάσουμε στα πιο ουσιαστικά ζητήματα, πρέπει να ξεκαθαρίσουμε πως υπάρχει διαφορά ανάμεσα σε vegans και vegetarians -γιατί πολλοί τα συγχέουν. Το πρώτο μεταφράζεται στα ελληνικά ως "αυστηρή χορτοφαγία". Κι όταν λέμε "αυστηρή", το εννοούμε. Για να γίνουμε πιο ακριβείς, η αυστηρή χορτοφαγία (το κατά κόσμον "veganism") είναι μία φιλοσοφία κι ένας τρόπος ζωής που αποκλείει την χρήση/κατανάλωση ζώων ή ζωικών προϊόντων για τροφή, ένδυση ή άλλους σκοπούς.
Πράγμα που σημαίνει πως αποκλείεται από το διαιτολόγιό του οτιδήποτε προέρχεται ή έχει ως βάση αυτές τις τροφές, ήτοι κρέας, ψάρι, κοτόπουλο, μέλι, αυγά και γαλακτοκομικά προϊόντα.
Αντιλαμβάνεστε λοιπόν, πως υπήρχε λόγος που αρνήθηκε να φάει τις σαλάτες με... φέτα που του προσέφεραν οι άνθρωποι της ομάδας, όπως τους επισήμανε κι ο ίδιος με βάση τα μηνύματα που διέρρευσε πριν από μερικές ημέρες, από τη συνομιλία του με τον GM της ΑΕΚ, Γιώργο Χήνα.
Για να αποφευχθούν οιεσδήποτε παρερμηνείες του όρου και της κατάστασης, το Sport24.gr ζήτησε από τη διαιτολόγο - διατροφολόγο , Αναστασία Μακρή - Τσιάγκου, να εξηγήσει τι ακριβώς συμβαίνει σε αυτές τις περιπτώσεις και κατά πόσο ένας αθλητής υψηλού επιπέδου μπορεί να ακολουθεί ακολουθεί τις διατροφικές συνήθειες των vegans. Η απάντησή της ήταν καταφατική: " Φυσικά και μπορεί". Μας παρέπεμψε δε σε λίστα με διάσημους αθλητές που στην καριέρα τους, ή σε μέρος αυτής, ήταν vegans. Πάρτε για παράδειγμα τη Venus Williams (τένις), τον Tony Gonzalez (NFL), τον Carl Lewis (στίβος), τον Mac Danzig (MMA) και πολλούς δρομείς μεγάλων αποστάσεων.
Όπως εξηγεί η ίδια " ο καθαρός vegan δεν μπορεί να καταναλώσει γαλακτοκομικά προϊόντα, καλύπτει τις ανάγκες του σε γάλα με διαφορετικούς τρόπους, όπως το γάλα αμυγδάλου, το γάλα φουντουκιού ή το γάλα σόγιας, που είναι υποκατάστατα. Το πρώτο δε, το συστήνουμε αρκετά οι διαιτολόγοι γιατί είναι άφθονο σε ασβέστιο, όπως επίσης το μπρόκολο, που είναι επίσης πλούσιο σε ασβέστιο". Το πιο σημαντικό είναι πως " οι διατροφικές ανάγκες ενός αθλητή που είναι vegan μπορούν να καλυφθούν δίχως ιδιαίτερα προβλήματα, αφού υπάρχουν τρόφιμα που καλύπτουν τις ανάγκες του οργανισμού σε υδατάνθρακες, πρωτεΐνες και λιπαρά. Για παράδειγμα, η ανάγκη σε πρωτεΐνη καλύπτεται με τον συνδυασμό των οσπρίων με σιτηρά, πχ φακές με ρύζι, ενώ υπάρχει κι η κινόα, που είναι επίσης πολύ βασικό τρόφιμο".
Η μοναδική έλλειψη που μπορεί να προκύψει είναι σε Β12, η οποία δεν υπάρχει σε φυτικά τρόφιμα, αλλά καλύπτεται με βιταμίνες. " Πολλοί vegans παίρνουν βιταμίνες για να καλύψουν αυτές τις ανάγκες, κάνουν ούτως ή άλλως αρκετά συχνά εξετάσεις οι αθλητές ώστε να ελέγχουν διάφορα τέτοια ζητήματα", προσθέτει. Όσο για τις προσλαμβάνουσες θερμίδες; " Καλύπτονται οι ημερήσιες ανάγκες με φρούτα, smoothies, και διάφορα άλλα, οπότε δεν χάνει ο αθλητής κιλά ή μυϊκή μάζα. Αν τώρα, κάποιος τρέφεται μόνο με σαλάτες, είναι λογικό να υπάρχει απώλεια βάρους".
Πως είναι το καθημερινό διαιτολόγιο ενός αθλητή - vegan; " Δεν μπορούμε να απαντήσουμε με ακρίβεια", απαντάει αρχικά για να εξηγήσει πως αυτό οφείλεται στο γεγονός πως " παίζουν ρόλο το φύλο, το ύψος και τα κιλά. Δεν μπορούμε δηλαδή να απαντήσουμε με ακρίβεια και σιγουριά σε αυτό το κομμάτι. Σίγουρα πάντως ένας αθλητής καταναλώνει πολλά φρούτα μέσα στη μέρα, είτε απευθείας, είτε μέσα από smoothies είτε σε αποξηραμένη μορφή, ως σνακ".
Από εκεί και πέρα "το μεσημεριανό μπορεί να περιέχει όσπρια με σιτηρά, είτε μακαρόνια. Σε γενικές γραμμές, οι τροφές που καταναλώνουν οι vegans είναι πλούσιες σε φυτικές ίνες, άρα έχουν πολύ και γρήγορο κορεσμό. Γι αυτό επιτρέπεται να τρώνε λευκά σιτηρά, κι όχι απαραίτητα ολικής άλεσης. Οι σαλάτες μπορούν να περιλαμβάνουν κινόα, που είναι μια από τις πιο σημαντικές τροφές".
Τα συμπληρώματα διατροφής είναι απαραίτητα; " Μόνο αν υπάρχει κάποια βασική έλλειψη, όπως σε Β12. Βέβαια, στην περίπτωση των ανδρών είναι αρκετά συνηθισμένα τα φαινόμενα κατά τα οποία οι αθλητές παίρνουν έτσι κι αλλιώς συμπληρώματα, σε μορφή σκόνης", απαντάει η Αναστασία Μακρή - Τσιάγου, η οποία καταλήγει επισημαίνοντας την αρχική απάντηση για τους vegans: " Δεν υπάρχει το παραμικρό πρόβλημα για έναν αθλητή, εφόσον προσέχει το διαιτολόγιό του και είναι συνεπής. Έχουμε φτάσει πλέον σε τέτοιο σημείο, ώστε όλα να ελέγχονται και να αναπληρώνονται, οπότε δεν τίθεται θέμα αδυναμίας ή ανικανότητας".
AP Photo/Alex Brandon