Εργκίν Αταμάν: Αυτή είναι η φιλοσοφία του νέου προπονητή του Παναθηναϊκού
Ο Στέφανος Μακρής αναλύει με τη βοήθεια του InStat Scout την φιλοσοφία του Εργκίν Αταμάν, που συμφώνησε με τον Παναθηναϊκό. Οι καλλιτέχνες γκαρντ και το Pick and Roll, η παρουσία πολλών δημιουργών στο παρκέ, η γεωμετρία στις αποστάσεις και το τέμπο που δεν είναι τόσο τρελό όσο νομίζουν όλοι.
Ο Εργκίν Αταμάν είναι ο άνθρωπος που πήρε τα κλειδιά στον Παναθηναϊκό, αφού συμφώνησε για διετές συμβόλαιο με τους “πράσινους”. Είναι μία κίνηση που έκανε θόρυβο, με τους "πράσινους" να ελπίζουν ότι με τον πετυχημένο Τούρκο τεχνικό θα επανέλθουν στην ελίτ της EuroLeague σε αγωνιστικό επίπεδο.
Ο Αταμάν έχει την προσωπικότητα και το εκτόπισμα για να αποτελέσει το πρόσωπο του νέου Παναθηναϊκού, με την εικόνα της Αναντολού Εφές την περασμένη πενταετία να αντανακλά σε μεγάλο βαθμό αυτά που μπορεί να προσφέρει ως ηγέτης του πάγκου.
Το SPORT24 παρουσιάζει με την βοήθεια και του InStat Scout την φιλοσοφία του Εργκίν Αταμάν.
Οι πρωτοβουλίες στην περιφέρεια και οι γκαρντ καλλιτέχνες
Υπάρχει ένα πράγμα που είναι ξεκάθαρο για την φιλοσοφία του Εργκίν Αταμάν ακόμα και για κάποιον που έχει παρακολουθήσει λίγα παιχνίδια του: του αρέσει να δίνει πρωτοβουλίες στους γκαρντ του.
Ο τρόπος που στήνει τα ρόστερ των ομάδων του στηρίζεται στους γκαρντ με ικανότητα στην δημιουργία και στην εκτέλεση, η οποία ξεκινάει με έναν πόιντ γκαρντ - καλλιτέχνη στο Pick and Roll (κάτι που εξηγεί και το ενδιαφέρον για τον Λούκα Βιλντόσα). Αυτή η φιλοσοφία όμως δεν ξεκίνησε την τελευταία 5ετία όταν είχε μαζί στην Εφές τους Βασίλιε Μίτσιτς και Σέιν Λάρκιν. Ανέκαθεν ο Τούρκος τεχνικός έφτιαχνε ομάδες με αυτό το σκεπτικό.
Την διετία 1999-2001, στην πρώτη του θητεία στην Αναντολού Εφές, όταν και οδήγησε την τουρκική ομάδα στα πρώτα Final Four της ιστορίας της δύο σερί χρονιές (EuroLeague την σεζόν 1999/2000 και SuproLeague την σεζόν 2000/01), η επίθεση της ομάδας ξεκινούσε από έναν εκ των κορυφαίων γκαρντ σε καταστάσεις Pick and Roll της δεκαετίας του '90 και του 2000: τον Νταμίρ Μουλαομέροβιτς, ο οποίος είχε στο πλευρό του σέντερ με ικανότητα στο Pick and Roll (Χουσεϊν Μπεσόκ, Μεχμέτ Οκούρ).
Αυτή όμως ήταν απλώς η αρχή, οι πρώτοι σπόροι του Αταμάν στην προσπάθεια να εδραιώσει μία φιλοσοφία, την οποία εφάρμοσε σε όλη την πορεία του. Η παρουσία (τουλάχιστον) ενός πόιντ γκαρντ με ικανότητα στο Pick and Roll τον ακολουθούσε παντού. Στη Σιένα είχε τον Βρίμπισα Στεφάνοβ. Στην Ούλκερ είχε τον Πέταρ Ναουμόσκι και ξανά στον Στεφάνοβ.
Υπό τις οδηγίες του πέρασαν ακόμα καλλιτέχνες του Pick and Roll όπως ο Κάρλος Αρόγιο (σε Μπεσίκτας και Γαλατάσαραϊ), ο Έντερ Αρσλάν, ο Σινάν Γκιουλέρ και ο Μπρούνο Φιτιπάλντο στην Γαλατάσαραϊ και φυσικά οι Βασίλιε Μίτσιτς και Σέιν Λάρκιν στην Αναντολού Εφές.
Οι πολλοί δημιουργοί στο παρκέ και οι σουτέρ-εκτελεστές
Όντας ένας προπονητής με επιθετική φιλοσοφία, ο Αταμάν ήθελε -και θέλει- να έχει πάντα στο παρκέ αρκετούς παίκτες με ικανότητα στην δημιουργία. Σε όλη την πορεία του ο Τούρκος τεχνικός έχει φροντίσει να έχει στο παρκέ πάντα τουλάχιστον δύο παίκτες με ικανότητα στην δημιουργία και την εκτέλεση. Παίκτες που μπορούν να βάλουν την μπάλα στο παρκέ και να φτιάξουν καταστάσεις.
Αυτό το πλάνο εκτοξεύτηκε κυρίως την τετραετία 2018-2022 στην Εφές, αλλά ήταν πάντα μέρος της φιλοσοφίας του, που ζητάει -στον βαθμό που γίνεται- δημιουργία από σχεδόν όλους τους περιφερειακούς του που αγωνίζονται στις θέσεις 1-3.
Το γεγονός ότι στο πλευρό των Μίτσιτς και Λάρκιν έβαζε μέχρι πέρυσι τον Κρούνοσλαβ Σιμόν - έναν εκ των κορυφαίων δεύτερων δημιουργών στην Ευρώπη την τελευταία δεκαετία - είναι απλώς το… δέντρο. Αντίστοιχο ρόλο είχε συχνά ο Ροντρίγκ Μπομπουά (αν και εμπλεκόταν κυρίως σε off screen actions, περισσότερα για αυτό σε λίγο) και ακόμα περισσότερο την τελευταία διετία ο Ελάιτζα Μπράιαντ.
Ο Εργκίν Αταμάν όμως ήταν αυτός που πριν από 24 χρόνια τόλμησε να δώσει την μπάλα στον Χέντο Τούρκογλου την σεζόν 1999/00, με τον νυν πρόεδρο της τουρκικής Ομοσπονδίας να θεωρείται ένας από τους πρωτοπόρους point forward στην σύγχρονη ευρωπαϊκή ιστορία.
Αυτό εξηγεί και την λατρεία του Αταμαν στον Βλάντιμιρ Μίτσοβ στην Γαλατάσαραϊ, ότι είχε μαζί του στην Σιένα τον Αλφόνσο Φορντ και έδωσε πρωτοβουλίες στους Μπούτσι Θόρντον και Ντούσαν Βούκτσεβιτς, την παρουσία των Τζαμόν Γκόρντον, Μαρτίνας Πότσιους, Έρικ ΜακΚόλουμ στην Γαλατάσαραϊ, το γεγονός ότι πριν μερικά χρόνια αποκτήθηκε από την Εφές μεσούσης της σεζόν ο Τζάναν Μουσα (και ας είχε αποτυχημένο πέρασμα ο Βόσνιος από την ομάδα).
Ο Τούρκος τεχνικός απαιτεί πρωτοβουλία στην επίθεση. Θέλει πρωτοβουλία για να κερδίσει το πλεονέκτημα. Στόχος είναι να απασχολεί την άμυνα, για να μπορεί να βγάλει αντίστοιχα plays για τους σκόρερ/σουτέρ που έχει στο παρκέ. Παραδοσιακά ο Αταμάν είχε σουτέρ στις ομάδες του να του ανοίγουν το γήπεδο και να απασχολούν τις άμυνες με off screen plays (συστήματα μακριά από την μπάλα).
Παίκτες όπως ο Ιμπραίμ Κουτλουάι (σε Εφές και Ούλκερ), ο Ερκάν Ερντογάν (στην Ούλκερ), ο Βλάντο Στσεπάνοβιτς και ο Ομέρ Ονάν (στην πρώτη θητεία του στην Αναντολού Εφές), ο Ιγκόρ Ρακότσεβιτς (στην δεύτερη θητεία του στην Εφές), ο Χέντρι Ντόμερκαντ και ο Τζον Ντίμπλερ στην Γαλατάσαραϊ και ο Ρόντριγκ Μπομπουά (στην τρίτη θητεία του στην Εφές) το δείχνουν αυτό.
Οι Stretch ψηλοί και οι αθλητικοί σέντερ
Ο Εργκίν Αταμάν ήταν από τους πρώτους προπονητές που πίστεψε στην ανάγκη να υπάρχουν καλές αποστάσεις στην επίθεση μίας ομάδας, για αυτό φρόντιζε να έχει πάντα πάουερ φόργουορντ που σούταραν από την περιφέρεια. Αυτός ήταν ο λόγος που είχε τον Πρέντραγκ Ντρόμπινιακ στην Εφές την διετία 1999-2001 και έβαλε τον Μιρσάντ Τουρκσάν στην Σιένα και στην Ούλκερ να σουτάρει από την περιφέρεια πριν από 15 χρόνια.
Με τα χρόνια να περνούν και το μπάσκετ να πηγαίνει όλο και πιο μακριά από το καλάθι, ο Αταμάν φρόντισε να έχει πάντα Stretch-4 στις ομάδες του. Ζόραν Έρτσεκ (σε Μπεσίκτας και Γαλατάσαραϊ), Μίλαν Μάτσβαν, Κέιλεμπ Γκριν, Μπλέικ Σιλμπ και Όστιν Ντέι στην Γαλατάσαραϊ και φυσικά οι Έντριαν Μοερμάν, Κρις Σίνγκλετον, Μπροκ Μότουμ Άλεκ Πίτερς, Ακίλε Πολονάρα (και ας είχαν μέτρια περάσματα οι τρεις τελευταίοι) αποκτήθηκαν πάνω σε αυτή την λογική.
Την τελευταία 5ετία ο Αταμάν έκανε πράξη και το όνειρό του να έχει 5 σουτέρ στο παρκέ χάρη στους Τίμπορ Πλάις και Σερτάν Σανλί στην Αναντολού Εφές.
Την ίδια στιγμή όμως, ο Τούρκος τεχνικός προσαρμόστηκε στα ευρωπαϊκά δεδομένα, καταλαβαίνοντας την ανάγκη των αθλητικών ψηλών. Ο Ντάνστον έριξε… άγκυρα στην Εφές με τον Τούρκο τεχνικό, από τα χέρια του οποίου όμως πέρασαν μεταξύ άλλων - όταν ήταν προπονητής της Γαλατά - οι Ποπς Μενσά Μπονσού, Άλεξ Τάιους, Τζόι Ντόρσεϊ, Στέφαν Λάσμε, Πάτρικ Γιανγκ.
Η ανάγκη για έναν Rim Runner σέντερ (ψηλό που παίζει καλά το Pick and Roll) είναι πάντα απαραίτητη εξάλλου για να στηριχθούν οι γκαρντ της ομάδας τόσο στην επίθεση, όσο και στην άμυνα, όπου παίζουν ρόλο... τερματοφύλακα.
Η κυρίαρχη Αναντολού Εφές έπαιζε πιο αργά από όσο νομίζουν όλοι
Η Αναντολού Εφές εντυπωσίασε τον κόσμο την τετραετία 2018-2022 με το μπάσκετ που έπαιξε, μέχρι να αλλοιώσει το DNA της φέτος και να το πληρώσει. Το διάστημα 2018-2022 έπαιξε όμως - με διαφορά - το πιο όμορφο μπάσκετ στην EuroLeague, με τους δύο σερί τίτλους (που κατά πολλούς θα ήταν τρεις αν δεν υπήρχε ο κορονοϊός) να το αποδεικνύει. Το εντυπωσιακό όμως είναι ότι έπαιζε σε (πολύ) πιο αργό τέμπο από ότι νόμιζαν όλοι.
Ο περισσότερος κόσμος έβλεπε την Εφές να τρέχει και νόμιζε ότι έπαιζε γρήγορα. Στην πραγματικότητα όμως την τετραετία 2018-2022 ήταν από τις πιο αργές ομάδες της EuroLeague! Σύμφωνα με το Instat Scout, με εξαίρεση την σεζόν 2021/22 - που έπαιζε στο 7ο πιο γρήγορο τέμπο στην EuroLeague (80.7 κατοχές ανά αγώνα) - η Εφές έπαιζε σε ένα από τα πιο αργά τέμπο στην διοργάνωση. Συγκεκριμένα:
- Την σεζόν 2018/19 (έφτασε μέχρι τον τελικό) οι αγώνες της Εφές πηγαιναν στις 80.8 κατοχές (14η σε 16 ομάδες).
- Την σεζόν 2019/20 (σεζόν κορονοϊού) οι αγώνες της Εφές πήγαιναν στις 81.6 κατοχές (14η σε 18 ομάδες)
- Την σεζόν 2020/21 (πρώτος τίτλος) οι αγώνες της Εφές πήγαιναν στις 80 κατοχές (15η σε 18 ομάδες)
- Την σεζόν 2021/22 (δεύτερος τίτλος) οι αγώνες της πήγαιναν στις 80.7 κατοχές (7η σε 18 ομάδες).
Τι ήταν λοιπόν αυτό που έκανε ξεχωριστή την Εφές; Όλα όσα αναφέρθηκαν για την φιλοσοφία του Εργκίν Αταμάν, που έκαναν την τουρκική ομαδα την πιο παραγωγική ομάδα στους πόντους ανά κατοχή στην EuroLeague από το 2018 έως το 2022.
Για την ακρίβεια, την σεζόν 2018/19 ήταν δεύτερη στους πόντους ανά κατοχή, ωστόσο την τριετία που ακολούθησε ήταν - κάθε σεζόν - πρώτη στους πόντους ανά κατοχή την EuroLeague. Η Εφές ήταν ξεχωριστή επειδή έπαιζε γρήγορα σε καταστάσεις πέντε εναντίον πέντε, αλλά και επειδή - πολύ απλά - είχε ελίτ δημιουργούς να στήνουν το Pick and Roll, έχοντας στο πλευρό τους αρκετούς σουτέρ για να ανοίγει το γήπεδο.
Σύμφωνα με το InStat Scout, από το 2018 έως το 2023 καμία ομάδα δεν έστησε περισσότερα Pick and Roll και δεν πήρε περισσότερους πόντους από τέτοια κατάσταση από την Εφές.
Σε αυτό το διάστημα η τουρκική ομάδα έστηνε 13.3 Pick and Roll ανά αγώνα όπου το σουτ έπαιρναν οι περιφερειακοί και σημείωνε 1.08 πόντους ανά κατοχή (σε ένα τρελό νούμερο όταν μιλάμε για βάθος 5ετίας), ενώ 12.4 κατοχές εκδηλώνονταν σε καταστάσεις Catch and Shoot (1.25 ανά κατοχή, σε ένα επίσης σπουδαίο νούμερο) και 6.9 κατοχές σε καταστάσεις ένας εναντίον ενός (0.98 πόντοι ανά κατοχή, σε ένα φοβερό νούμερο). Είναι όλα αυτά που έκαναν την διαφορά.
Η Αναντολού Εφές ήταν η Καπέλα Σιστίνα του Αταμάν, ο Παναθηναϊκός η επόμενη πρόκληση
Η Αναντολού Εφές τρέλανε την Ευρώπη τα τελευταία χρόνια. Ήταν το αριστούργημα του Εργκίν Αταμάν. Η Καπέλα Σιστίνα του Τούρκου τεχνικού. Πήρε μία ομάδα από την τελευταία θέση της EuroLeague και την έφερε στην κορυφή. Ένα σύνολο που έχτισε κομμάτι-κομμάτι.
Αυτή η ομάδα ήταν η μπασκετική ονείρωξη του Αταμάν. Η Εφές χτίστηκε πράγματι σε 5 χρόνια, αλλά η φιλοσοφία του Τούρκου τεχνικού υπήρχε εδώ και 25 χρόνια. Απλώς στην Εφές μπήκαν όλα τα κομμάτια στην θέση τους και το αποτέλεσμα ήταν εκρηκτικό.
Αφήνοντας πίσω του την Αναντολού Εφές, έπειτα από μία από τις πιο εντυπωσιακές τετραετίες που έχει βιώσει σύλλογος της EuroLeague, ο Αταμάν ψάχνει μία νέα πρόκληση στον Παναθηναϊκό. Θέλει να βάλει τις βάσεις για να επανέλθουν οι “πράσινοι” στην ελίτ. Και σκοπεύει να το κάνει εφαρμόζοντας στον απόλυτο βαθμό την φιλοσοφία του.
Αν κάτι έδειξε εξάλλου η τρίτη του θητεία στην Εφές είναι πως όταν διαθέτει το κατάλληλο ρόστερ, έχει τον τρόπο να παρουσιάσει κάτι όμορφο στο παρκέ.
