Εσθονία - Ελλάδα: Η άμυνα με αλλαγές, το transition και ο… λίμπερο Παπανικολάου

Η Εθνική Ανδρών έκανε το καθήκον της κόντρα στην Εσθονία. Παίζοντας όσο και όπως χρειαζόταν, η Ελλάδα πήρε την νίκη με 90-69 και έκλεισε με 5/5 την φάση των ομίλων του EuroBasket 2022, έδειξε στο παρκέ την ανωτερότητά της και κοιτάζει ήδη τον αγώνα με την Τσεχία στην φάση των “16”.

Το SPORT24 αναλύει με την βοήθεια του InStat Scout την νίκη της Εθνικής.

Η άμυνα με αλλαγές (σχεδόν) παντού και ο Παπαγιάννης

Παίζοντας κόντρα σε μία ομάδα με πολλά ημίψηλα κορμιά και πολλά off ball plays (εξήγηση: συστήματα με αρκετά σκριν μακριά από την μπάλα) ο Δημήτρης Ιτούδης επέλεξε να αλλάξει κάποια πράγματα στην αμυντική προσέγγιση: Θα εφάρμοζε την λογική των αλλαγών σε καταστάσεις Pick and Roll, ωστόσο δεν έμεινε εκεί, παρά ακολούθησε το συγκεκριμένο πλάνο πολλές φορές και στα σκριν μακριά από την μπάλα.

Η Εσθονία είναι μία ομάδα που υστερεί στο διάβασμα του παιχνιδιού. Η Ελλάδα το διάβασε αυτό. Πίεσε πολύ πάνω στην μπάλα και έκανε αλλαγές στα σκριν μακριά από αυτή προκειμένου να υποχρεώσει τους Εσθονούς να… σκεφτούν και να κοιτάξουν την επόμενη πάσα. Αυτό οι Εσθονοί δεν μπορούσαν να το κάνουν, ειδικά κόντρα σε μία ομάδα με το μέγεθος της Εθνικής.

Η παρουσία του Παπαγιάννη στην αρχική πεντάδα έπαιξε και αυτή τον ρόλο της. Ο ψηλός του Παναθηναϊκού σκέπασε το καλάθι, οι Εσθονοί δεν πλησίαζαν στην αρχή. Το γεγονός δε ότι η Ελλάδα είχε μαζί στο παρκέ τον Γιάννη Αντετοκούνμπο και τον Παπαγιάννη είναι που έδωσε - και θα δίνει και στην συνέχεια - την ευχέρεια στους γκαρντ της ομάδας να μαρκάρουν πιο πιεστικά, αφού στην πλάτη τους υπάρχουν δύο εξαιρετικοί μπλοκέρ.

Η άμυνα έδωσε ευκαιρίες στο ανοιχτό γήπεδο

Η Ελλάδα θέλει να τρέχει στο ανοιχτό γήπεδο. Στους πρώτους τέσσερις αγώνες του EuroBasket εκδήλωνε 10.8 αιφνιδιασμούς, παίρνοντας 13.5 πόντους ανά αγώνα. Κόντρα στην Εσθονία εκδήλωσε 18 επιθέσεις σε καταστάσεις transition, παίρνοντας 25 πόντους, σε ένα εξαιρετικό νούμερο.

Η Εθνική βρήκε ανοιχτό γήπεδο και το εκμεταλλεύτηκε. Τα λάθη των Εσθονών και η ανισορροπία που είχαν στην άμυνά τους - αφού συχνά έχαναν την μπάλα στις 45 μοίρες και είχαν μόλις έναν παίκτη στην πίσω γραμμή - έδωσαν στην Ελλάδα την ευκαιρία να τρέξει και να σκοράρει στον αιφνιδιασμό, απλοποιώντας τα πράγματα.

Ακόμα όμως και όταν η Ελλάδα δεν τελείωνε τις φάσεις σε κατάσταση transition, φρόντιζε γενικά να παίζει με ταχύτητα σε καταστάσεις μισού γηπέδου, κάτι που φαίνεται σε ακόμα ένα νούμερο: Σύμφωνα με το InStat Scout η Εθνική εκδήλωσε τις 39 από τις 66 επιθέσεις της στο παιχνίδι στα πρώτα 13 δευτερόλεπτα.

Απολύτως λογικά, η Ελλάδα πήρε έτσι το μέγιστο και από τον Γιάννη. Ο σταρ των Μπακς τελείωσε τον αγώνα με 25 πόντους (7 στο ανοιχτό γήπεδο) και 4 ασίστ (2 στο ανοιχτό γήπεδο), που έδωσαν άλλους 10 πόντους σε 19 λεπτά συμμετοχής πριν αποχωρήσει λόγω τραυματισμού. Κοινώς ήταν υπεύθυνος για 35 πόντους της Ελλάδας.

Ο Παπανικολάου σε ρόλο… λίμπερο

Έχει αναφερθεί αρκετές φορές ότι ο Κώστας Παπανικολάου είναι ένας από τους καλύτερους weakside αμυντικούς στην Ευρώπη (μετάφραση: Αμυντικός που έρχεται από την αδύνατη πλευρά, όχι από αυτή της μπάλας). Το ένστικτο του αρχηγού της Εθνικής να διαβάζει το παιχνίδι και να έρχεται - συνήθως από την γωνία της αδύνατης πλευράς - κλέβοντας την μπάλα ή κάνοντας double-team για να οδηγήσει σε λάθος είναι κάτι σπάνιο. Κάτι που τέθηκε σε εφαρμογή - και - κόντρα στην Εσθονία.

Με την Ελλάδα να παίζει άμυνα με αλλαγές, ο Παπανικολάου ήταν πάλι αυτός που συχνά έμπαινε στις γωνίες πάσας των Εσθονών, είτε κλέβοντας, είτε οδηγώντας σε λάθος, δημιουργώντας προϋποθέσεις για τρέξιμο στο ανοιχτό γήπεδο.

Σύμφωνα με το InStat Scout, ο Παπανικολάου είχε +16 στο σύστημα +/-, το οποίο ήταν το 4ο καλύτερο πίσω από τους Ντόρσεϊ (+24), Γ. Αντετοκούνμπο (+20) και Σλούκα (+18). Υπάρχουν ωστόσο δύο πολύ πιο ενδιαφέροντες αριθμοί:

1. Στα μόλις 13 λεπτά που βρέθηκε ο Παπανικολάου στο παρκέ, η Ελλάδα έκανε τα 7 από τα 15 κλεψίματά της, με τον ίδιο να κάνει τα 3 από αυτά. Κοινώς η Ελλάδα έκανε άλλα 8 κλεψίματα στα 27 λεπτά που πήρε ανάσες. Αυτό μπορεί να μοιάζει τυχαίο, αλλά δεν είναι. Ο Παπανικολάου δεν είναι καλός αμυντικός επειδή κάνει κλεψίματα (που κάνει). Είναι καλός αμυντικός επειδή υποχρεώνει τους αντιπάλους σε λάθος.

2. Με τον Παπανικολάου στο παρκέ η Ελλάδα είχε defensive rating (πόντοι που δέχεται ανά 100 κατοχές) 52.94, με διαφορά το καλύτερο ανάμεσα στους συμπαίκτες του. Για την ακρίβεια, με εξαίρεση τον Ντόρσεϊ που είχε defensive rating 59.57 πόντους ανά 100 κατοχές, κανείς άλλος δεν είχε κάτω από 63 πόντους ανά κατοχή παθητικό.

Έχει γίνει πολλές φορές κουβέντα για τα “πράγματα που κάνει ένας παίκτης και δεν φαίνεται στην στατιστική”. Ο Παπανικολάου μοιάζει με τον ορισμό αυτού του παίκτη. Ιδού όμως μία λεπτομέρεια: Αν κοιτάξει κάποιος εκεί που πρέπει, μπορεί πράγματι να βρει αυτά που κάνουν έναν παίκτη πολύτιμο. Αρκεί να κοιτάξει πιο βαθιά από το συνηθισμένο.

Βγήκε η υποχρέωση

Ο αγώνας με την Εσθονία ήταν… τυπικού χαρακτήρα για την Εθνική. Σίγουρα όμως είχε την χρησιμότητά του, αφού πήραν χρόνο συμμετοχής παίκτες που έπαιζαν λιγότερο, ξεκουράστηκαν αυτοί που έπαιζαν περισσότερο και πάτησε για πρώτη φορά παρκέ ο Κώστας Αντετοκούνμπο. Παράλληλα δόθηκε η ευκαιρία στον Δημήτρη Ιτούδη να δοκιμάσει πράγματα που είχε στο μυαλό του, όπως οι αλλαγές στα σκριν μακριά από την μπάλα.

Στην πραγματικότητα βέβαια - από την στιγμή που δεν υπήρξαν απώλειες - η φάση των ομίλων ήταν αυτό ακριβώς που ήθελε η Εθνική: Ένα καλό “ζέσταμα” ενόψει της συνέχειας. Μία συνέχεια όπου πλέον οι απαιτήσεις και οι ρυθμοί θα ανέβουν. Η συνέχεια, στο παρκέ.