Η διαδικασία είχε ως εξής: από μια τράπουλα με 20 χαρτιά (σε κάθε ένα υπήρχε και μια λέξη), ο Ντούσκο Ιβάνοβιτς κλήθηκε να διαλέξει έντεκα και να δώσει για κάθε μία το δικό του ορισμό. Να εξηγήσει τι σημαίνει για εκείνον, για τη ζωή του και την καριέρα του αυτό που διάβαζε. Αν κάτι έγινε έγινε σαφές, από την πρώτη επιλογή, ήταν ότι δεν θα άφηνε κάτι στην τύχη.

"Σημάδευε" μια κάρτα και έως ότου την πάρει στα χέρια του, έως ότου την ξεχωρίσει από την... τράπουλα, δεν την άφηνε. Δεν συμβιβαζόταν με άλλη επιλογή. Κρατούσε αυτή που ήθελε, έως ότου... ξεκολλήσει από τις υπόλοιπες. Και μετά άρχισε τις διηγήσεις.

Ο κόουτς του Παναθηναϊκού εξήγησε πως δεν ήταν στα πλάνα του να γίνει προπονητής ("τελείωσα νομική και δούλεψα ως δικηγόρος", στο Δήμο της Ποντγκόριτσα. Για τρία χρόνια ήταν δημόσιος υπάλληλος και παίκτης, στην Μπουντούτσνοστ, ενώ το 1986 έγινε και σύζυγος της Ljiljana)

Παιδεία

"Για μένα, το ζήτημα της παιδείας είναι πολύ σημαντικό. Επιπλέον, πιστεύω ότι εκτός από τον αθλητισμό, η κουλτούρα είναι κάτι πολύ σπουδαίο. Την ακολουθώ σε όλους τους τομείς. Σου προσφέρει μια εσωτερική γαλήνη και σε απελευθερώνει από την πίεση.

Πόσο σημαντικό είναι και για εσάς και τους παίκτες η επιθυμία να έχετε την επιθυμία να μάθετε κάτι παραπάνω, να ασχοληθείτε με κάτι που δεν αφορά το μπάσκετ; "Είναι πολύ σημαντικό. Δεν μπορείς να ζεις και να σκέφτεσαι το μπάσκετ 24 ώρες! Σίγουρα πρέπει να το σκέφτεσαι όμως υπάρχουν στιγμές που πρέπει να απελευθερώνεσαι λίγο! Ο καθένας έχει ελεύθερο χρόνο και πρέπει να κάνει κάποια διαφορετικά πράγματα που θα τον απελευθερώνουν. Κάποιες ασχολίες που θα τον χαλαρώσουν. Για παράδειγμα, η μουσική, το σινεμά, η τηλεόραση, κάποια έκθεση. Να διαβάζεις βιβλία. Ποιο είναι το αγαπημένο μου; Δεν έχω κάποιο συγκεκριμένο. Αυτό που μπορώ να σου πω είναι ότι πολλές φορές διαβάζω 2-3 μαζί.

Πιστεύω ότι το ζήτημα εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την παιδεία που σου δίνει η οικογένεια, από μικρός. Όταν είχα χρόνο, έπαιρνα πάντα τις ομάδες μου σε διάφορες εκθέσεις! Εδώ δεν το έχω κάνει ακόμα... Στο Μουσείο Πράδο, στη Ρέινα Σοφία, στη Σαγράδα Φαμίλια. Ήρθαμε από την Ισπανία και πήγαμε στην Ακρόπολη! Γενικώς, μου αρέσει να παίρνω την ομάδα μου, ώστε να δούμε κάποια έκθεση".

Επιλογές

" Τώρα μπαίνουμε σε ένα αρκετά φιλοσοφικό θέμα, έτσι; Οπότε ας το κάνουμε λίγο πιο απλό. Αν, λοιπόν, κάποιος καταφέρει να εξαρτάται από τον εαυτό του και να παίρνει ο ίδιος κάποιες αποφάσεις, αυτό είναι το πιο σημαντικό".

Εξίσου σημαντικό είναι να αναλαμβάνει τις συνέπειες των επιλογών, σωστά; " Δεν καταλαβαίνω τον κόσμο που επιλέγει κάτι και δεν είναι έτοιμος να το αντιμετωπίσει".

Επομένως, όταν κάνετε μια επιλογή, είστε έτοιμος για όλα. "Ως τώρα είχα την τύχη, κάθε φορά που έχω πάρει αποφάσεις να είμαι πίσω από αυτές και ποτέ δεν έχει χρειαστεί να κάνω πίσω".

Ισορροπία

" Η κόρη μου είναι ζυγός στο ζώδιο. Θεωρώ, λοιπόν, ότι η ισορροπία εκπροσωπεί κάτι πολύ σημαντικό. Στη ζωή πρέπει να έχεις ισορροπία. Δεν μου αρέσει να συμπεριφέρομαι σαν πολιτικός αλλά είναι πολύ σημαντικό να εξισορροπείς τα πράγματα".

Πόσο δύσκολο είναι να απολαμβάνεις την ισορροπία; " Είναι δύσκολο. Παραδέχομαι ότι πολλές φορές δεν την έχω αυτήν την τέχνη".

Είναι τέχνη; " Ναι, είναι".

Θυσία

"Πιστεύω πως για όλα τα σημαντικά πράγματα στη ζωή, πρέπει να θυσιαστείς ώστε να έχει αξία. Όσο μεγαλύτερη είναι η θυσία, τόσο μεγαλύτερη είναι η αξία".

Ποια είναι η μεγαλύτερη που έχετε κάνει στη ζωή σας -όχι μόνο στη δουλειά; "Νομίζω ότι κάθε μέρα θυσιάζεις πολλά, όταν είσαι δοσμένος σε κάτι. Σε μια κατάσταση, για την οποία ζεις".

Είστε ανά πάσα στιγμή έτοιμος να θυσιάσετε κάτι, ώστε να επιτύχετε αυτό που θέλετε; " Είμαι από τα άτομα που όταν κάνουν κάτι θέλω, να το κάνω όσο πιο καλά μπορώ. Με αυτή τη λογική, είμαι έτοιμος για οποιαδήποτε θυσία, ώστε να κάνω με τον καλύτερο τρόπο αυτό που θέλω".

Ζωή

" Πρέπει να ξέρεις να τη ζεις. Πρέπει να ξέρεις να τη ζεις καλά". Δεν βοηθά η ωριμότητα; Το ίδιο είναι όταν είσαι 20 να ξέρεις να ζεις και το ίδιο όταν είσαι 50; " Είτε είσαι νέος, είτε είσαι ώριμος. Πρέπει να ξέρεις να τη ζεις καλά. Γιατί είναι σύντομη!".

Πίεση

" Κάτι θετικό. Σε ωθεί να βγάζεις το μάξιμουμ του εαυτού σου". Υπάρχουν βέβαια, και αυτοί που όταν νιώθουν πίεση λιποθυμούν. "Στον κήπο του Θεού υπάρχει χώρος για όλους!". Εκείνος βέβαια, ως προπονητής είχε φροντίσει από νωρίς να δουλεύει στο "κόκκινο" -όπως έκανε και ως παίκτης και δη ως αρχηγός της θρυλικής Γιουγκοπλάστικα των Κούκοτς, Ράτζα, Περάσοβιτς, Τάμπακ, Σρετένοβιτς, Παβίτσεβιτς-, με παίκτες του να έχουν ενημερώσει στο παρελθόν πως "πιστεύει πως αν δεν μπορείς να αντέξεις την πίεση στην οποία σε υποβάλει, δεν θα μπορέσεις να ανταποκριθείς σε αυτήν των αγώνων".

Σεβασμός

"Είναι το πιο σημαντικό που πρέπει να έχει ένας άνθρωπος. Εσύ πρέπει να σέβεσαι τους άλλους, ανεξάρτητα από το τι κάνουν αυτοί. Έχω σεβασμό και εμπιστοσύνη σε όλον τον κόσμο, από την πρώτη στιγμή. Αν όμως, τα χάσω είναι δύσκολο να τα ανακτήσω".

Φεύγετε; "Ναι, ναι".

Πλάνο

"Ως Παρθένος στο ζώδιο, είναι από στη φύση μου να έχω πάντα -για όλα- ένα πλάνο (γελάει). Φυσικά, έχω και εναλλακτικές, όπως όλοι οι Παρθένοι. Δεν είμαι υπερβολικός, αλλά μου αρέσει η τάξη και να έχω ένα σχεδιασμό". Πρώην παίκτες του, διαβεβαίωναν μέσα στα χρόνια πως είναι ένας σκληρός και συγκεντρωτικός προπονητής και ότι θέλει να περνούν όλα από τα χέρια του. Είναι σκληρός, αυστηρός και σε φτάνει στα όρια σου, αλλά είναι δίκαιος ευθύς και εξαιρετικός άνθρωπος".

Μοίρα

"Θα ήταν καλό να ξέρουμε το πεπρωμένο μας". Το φτιάχνουμε ή... το παίρνουμε έτοιμο; "Πιστεύω ότι υπάρχει γραμμένη η μοίρα, όμως, πάντα εμείς είμαστε που αγωνιζόμαστε για να το επιβεβαιώσουμε ή να το αλλάξουμε. Δεν ξέρουμε όμως, πάντα γιατί αγωνιζόμαστε. Ουδείς γνωρίζει τον προορισμό του. Έχουμε μία ιδέα, αγωνιζόμαστε γι' αυτό, αλλά αν είναι αυτό το πεπρωμένο ή όχι τελικά δεν το ξέρουμε".

Ήταν το πεπρωμένο σας να γίνετε προπονητής; "Η αλήθεια είναι πως δεν το σκεφτόμουν να γίνω κόουτς. Σπούδασα νομική και δούλευα ως δικηγόρος, ώσπου έγινε αυτό το κλικ. Τι να πω; Μάλλον ήταν η μοίρα. Δεν ξέρω πώς έγινε. Ξέρω ότι έγινε".

Από όσα μάθατε στη νομική, τι χρησιμοποιείτε στην προπονητική; "Ένας προπονητής οφείλει να είναι δίκαιος με όλον τον κόσμο".

Οικογένεια

"Είναι κάτι που με εμπνέει, μου δίνει ασφάλεια, σιγουριά. Είναι πολύ σημαντική για μένα".

Πιστεύετε πως οι ομάδες είναι οικογένειες; "Η ομάδα πρέπει να είναι κατά κάποιο τρόπο μια οικογένεια. Δεν νιώθω σαν πατέρας, σε αυτήν την περίπτωση. Η οικογένεια ωστόσο, είναι κάτι που σου βγάζει σιγουριά και αυτοπεποίθηση, σε υποστηρίζει, νιώθεις ασφαλής. Είναι σημαντικό να μπορείς να νιώθεις ασφαλής, ως μέλος μιας ομάδας".

Εμπιστοσύνη

"Στη δουλειά μας, αν κάποιος δεν έχει εμπιστοσύνη, δεν μπορεί να βρίσκεται εδώ".

Άρα πρέπει να εμπνέεις την εμπιστοσύνη;" Στη περίπτωση μου, ναι. Αλλά είναι σημαντικό και ο καθένας ξεχωριστά να έχει εμπιστοσύνη, ώστε να μπορεί να κάνει καλά τη δουλειά του και έτσι να είναι σωστή η δουλειά του συνόλου".

Εμπιστοσύνη πρώτα στον εαυτό του και μετά στο σύστημα; "Ακόμα και αν μία τακτική που μπορεί να μην είναι καλή, αν όλος ο κόσμος έχει εμπιστοσύνη σε αυτή θα βγει καλή. Και το αντίθετο: αν μία τακτική είναι εξαιρετική, αλλά δεν την εμπιστευτεί ο κόσμος, δεν θα "βγει" στο κοινό".

*Ευχαριστούμε τον Θανάση Γιαννόπουλο, μεταφραστή της ΚΑΕ Παναθηναϊκός, για τη συνεργασία.