Ιτούδης: "Ασχολήθηκα με το μπάσκετ λόγω... μαλλιού"

Ο Δημήτρης Ιτούδης έδωσε μία απολαυστική συνέντευξη στο Kos Magazin και τον Vladimir Stankovic, κάνοντας μια πραγματική κατάθεση ψυχής. Από τους λόγους που σταμάτησε το ποδόσφαιρο για να ασχοληθεί με το μπάσκετ, τη γνωριμία του με τον Ζέλικο Ομπράντοβιτς, το "ναι" στον Παναθηναϊκό, τη σύγκριση των Νίκου Γκάλη - Παναγιώτη Γιαννάκη με τους Μίλος Τεόντοσιτς - Νάντο ντε Κολό, τους λόγους που έφυγε από το "τριφύλλι", αλλά και γιατί δεν συνεργάστηκε έκτοτε με τον "Ζοτς".

Για το πως ξεκίνησε η ενασχόλησή του με το μπάσκετ: " Όταν ήμουν 13 έπαιζα ακόμη ποδόσφαιρο, αλλά στον προπονητή μου δεν άρεσε το γεγονός πως είχα μακριά μαλλιά. Από τη στιγμή που δεν ήθελα να κουρευτώ, άλλαξα άθλημα. Ευτυχώς, όπως αποδείχθηκε, ανακάλυψα το μπάσκετ. Ακολούθως, προέκυψε η τεράστια επιτυχία της Εθνικής ομάδας με τον Νίκο Γκάλη, τον Παναγιώτη Γιαννάκη και τον Παναγιώτη Φασούλα στο Eurobasket του 1987, που συνοδεύτηκε από μια πρωτοφανή ευφορία στη χώρα. Έπαιζα σε παιδικό και εφηβικό, αλλά ακόμη και τότε ήξερα πως ήθελα να γίνω προπονητής, γι αυτό αποφάσισα να σπουδάσω στη Γιουγκοσλαβία, όπου βρίσκονταν οι καλύτεροι προπονητές στον κόσμο".

Για τους λόγους που αποφάσισε να σπουδάσει στο Ζάγκρεμπ: " Εκείνη την εποχή δεν υπήρχε ίντερνετ, μπορούσες να βρεις πληροφορίες με μεγάλη δυσκολία. Έμαθα λοιπόν πως το Πανεπιστήμιο του Βελιγραδίου δεν είχε κατεύθυνση για... μπάσκετ, εν αντιθέσει με αυτό του Ζάγκρεμπ, όπου υπήρχε η δυνατότητα για εξειδίκευση. Το Πανεπιστήμιο αυτό θεωρούταν, μαζί με εκείνο της Κολονίας, το καλύτερο της Ευρώπης. Γι αυτό επέλεξα να σπουδάσω στο Ζάγκρεμπ. Πρώτα βέβαια έκανα μια στάση στο Βελιγράδι, έμεινα για μια εβδομάδα με κάποιους φίλους και στη συνέχεια πήρα το τρένο για το Ζάγκρεμπ".

Για τα βήματα που ακολούθησε εκεί: " Για ένα χρόνο έκανα εντατικά μαθήματα να μάθω τη γλώσσα. Όταν έφτασα στο Ζάγκρεμπ, ήξερα κυριολεκτικά μόλις τρεις λέξεις, με το πιο εντυπωσιακό απ όλα να είναι πως το κροατικό "όχι" μοιάζει με το ελληνικό "ναι". Πέρασα πολλές ώρες να διαβάζω για να μάθω καλά τη γλώσσα και τα κατάφερα. Στις εξετάσεις που έδωσα, βγήκα πρώτος ανάμεσα σε 148 υποψηφίους".

Για το ποιος τον βοήθησε οικονομικά σε αυτά τα πρώτα βήματα: " Οι γονείς μου. Αυτοί είναι οι ήρωές μου. Ο πατέρας μου έπαιζε εξαιρετικό μπουζούκι, αλλά ήταν επίσης αγρότης, καλλιεργούσε κυρίως σπαράγγια, τα οποία εξήγαγε στη Γερμανία. Ως αποτέλεσμα όλων αυτών, μπόρεσα να φτάσω μέχρι το Ζάγκρεμπ. Αργότερα, άρχισα να βγάζω κάποια χρήματα για να συντηρούμε, περίπου 100 μάρκα κάθε μήνα".

Για το πως βρήκε την πρώτη του δουλειά: " Ένας φίλος μου από το Πανεπιστήμιο, ο Ίγκορ Γιόκιτς, με κάλεσε να δουλέψω μαζί του στις μικρές ηλικίες. Δέχθηκα με πολύ μεγάλη χαρά τη δουλειά. Στην πορεία έγινε παγκοσμίως γνωστός για τη δουλειά του, ενώ βρισκόταν στο τεχνικό τιμ της Κροατίας στο Παγκόσμιο Κύπελλο του 2014, ως υπεύθυνος εκγύμνασης της εθνικής τους ομάδας".

Για το επόμενο βήμα της καριέρας του: " Με κάλεσε ο Ζέλικο Κιγκλάρα για να δουλέψω μαζί του στη γυναικεία ομάδα της Λοκομοτίβ. Έμεινα εκεί για έναν χρόνο, αλλά η ομάδα είχε πολλά προβλήματα, επομένως επέστρεψα άμεσα στην Κροατία, για λογαριασμό της ΚΚ Ζάγκρεμπ. Με κάλεσαν μαζί με τον Ίγκορ Γιόκιτς. Προπονούσα τους "μικρούς" και μία ακόμη ομάδα του Ζάγκρεμπ. Δύο ημέρες πριν τους τελικούς του πρωταθλήματος στη Ριέκα, χάσαμε τους δύο καλύτερους παίκτες μας, τον Πασκάνοβιτς και τον Ντέλιτς, οι οποίοι πήγαν στην Τουρκία για να πάρουν διαβατήριο. Ακόμη και σήμερα πιστεύω πως αν δεν έφευγαν, θα παίρναμε το πρωτάθλημα".

Για τη δυνατότητα που είχε να γνωρίσει από τότε τον Ζέλικο Ομπράντοβιτς: " Θα μπορούσαμε να συνεργαστούμε από το 1991, αλλά προέκυψε η πρόταση από την Παρτίζαν για να αναλάβει την ομάδα ως προπονητής. Εκεί τελείωσε την καριέρα του και άλλαξε όλη του η ζωή".

Για το πόσο έμεινε στο Ζάγκρεμπ: " Αποφοίτησα το 1994, παίρνοντας πτυχίο μαζί με τον Ίγκορ Γιούκιτς και τον Ντράγκαν Μιλάνοβιτς. Έκανα διατριβή στην εξέλιξη των νεαρών παικτών, παίρνοντας άριστα. Στη συνέχεια έκανα το μεταπτυχιακό μου στη Θεσσαλονίκη, όπου δούλεψα παράλληλα ως προπονητής στον Φίλιππο και τη ΜΕΝΤ".

Για το πως έφτασε να κοουτσάρει τον ΠΑΟΚ: " Το 1995 ο ΠΑΟΚ μου έκανε πρόταση, είχε πολύ ισχυρή ομάδα με τον Μπάνε Πρέλεβιτς και τον Πέτζα Στογιάκοβιτς. Πρώτος προπονητής ήταν ο Βαγγέλης Αλεξανδρής, κι εμένα μου προσφέρθηκε η θέση του άμεσου συνεργάτη του. Στην πορεία όμως αντικαταστάθηκε από τον Ευθύμη Κιουμουρτζόγλου, τον οποίο δεν ήξερα. Ευτυχώς μου έδωσε χώρο να κάνω τη δουλειά μου, είναι σπουδαίος άνθρωπος. Μετά από μία ήττα από τον Πανιώνιο, παραιτήθηκε και ανέλαβα εγώ την ομάδα. Παίξαμε στο Κύπελλο Κυπελλούχων, όπου ταξιδέψαμε στη Ρωσία για το παιχνίδι με την Ντινάμο. Παίξαμε καλά, εφαρμόσαμε άμυνα ζώνης "1-3-1", ήμασταν κοντά στο σκορ μέχρι το τέλος. Θυμάμαι πως μετά το τέλος του αγώνα, περνούσε από δίπλα μου ο Αλεξάντερ Γκομέλσκι, ο οποίος με σταματάει και μου λέει "μικρέ, έχεις μέλλον". Πιστεύω πως ήταν... πεπρωμένο μου που ξεκίνησα την καριέρα μου ως πρώτος προπονητής στη Μόσχα και γύρισα εκεί μετά από είκοσι χρόνια για λογαριασμό της ΤΣΣΚΑ Μόσχας".

Για το πότε ήρθε σε επαφή με τον Ζέλικο Ομπράντοβιτς: " Νομίζω ήταν το 1994. Ήξερα ότι είναι προπονητής της Μπανταλόνα, την περίοδο που εγώ ήμουν βοηθός στην ΚΚ Ζάγκρεμπ. Πήγαμε σε ένα τουρνουά στην Ολλανδία, όπου τον είδαμε. Ο Ντούσαν Ίβκοβιτς με ρώτησε αν θέλω να γνωρίσω τον Ζέλικο. Ε, γνωριστήκαμε, ανταλλάξαμε τηλέφωνο και κρατήσαμε επαφή".

Για τη συνεργασία τους: " Το 1999, η εθνική ομάδα της Γιουγκοσλαβίας έκανε προετοιμασία στη Θεσσαλονίκη για το Πανευρωπαϊκό της Γαλλίας. Εκείνη την περίοδο έμενε στο Hotel Panorama. Ο Ζέλικο είχε συζητήσεις με τη διοίκηση του Άρη για να αναλάβει, αλλά δεν συμφώνησε. Ήμουν σε περίεργη φάση τότε μαζί του γιατί ο πατέρας του έπαθε καρδιακή προσβολή και η κατάστασή του ήταν πολύ σοβαρή. Μία μέρα, τον παίρνω τηλέφωνο, μου λέει "έλα στο ξενοδοχείο, συμφώνησα με τον Παναθηναϊκό και θέλω να είσαι βοηθός μου". Χωρίς καν να το σκεφτώ, είπα "ναι". Νομίζω ήταν 23 Ιουνίου 1999 όταν ο Παναθηναϊκό μας παρουσίασε στην Αθήνα. Θυμάμαι την ακριβή ημερομηνία, γιατί ακριβώς τρία χρόνια μετά παντρεύτηκα. Ξέρεις γιατί; Επειδή πριν το Final Four του είπα πως αν το πάρουμε, θα παντρευτώ. Ήμασταν το αουτσάιντερ και επιστρέψαμε πίσω ως Πρωταθλητές Ευρώπης. Ο Ζέλικο μας πάντρεψε".

Για το γεγονός ότι έγιναν αχώριστοι: " Ήμουν... τυχερός μαζί του γιατί μίλαγα καλά τη μητρική του γλώσσα. Στα πρώτα χρόνια στον Παναθηναϊκό, ο Ζέλικο άρχισε να μαθαίνει αγγλικά, τα οποία έμαθε ομολογουμένως πάρα πολύ γρήγορα. Από την πρώτη στιγμή είχαμε μια εξαιρετική σχέση, βασισμένη στην ειλικρίνεια και την εμπιστοσύνη. Του ξεκαθάρισα από την πρώτη στιγμή πως δεν είμαι ο τύπος που θα διαρρέει όσα λέμε στους προέδρους ή τους δημοσιογράφους. Ο Ζέλικο με εμπιστευόταν, μου έδωσε την ελευθερία να κάνω τη δουλειά μου και με συμβούλευε πάντα. Αποφασίσαμε από κοινού μάλιστα την πρώτη χρονιά να μην προστεθεί στο επιτελείο άλλος βοηθός, πέρα από έναν γυμναστή'".

Για το αν θέλησε ποτέ να φύγει από τον Παναθηναϊκό, για να πάει σε άλλη ομάδα: " Είχα τρεις προσφορές, η καλύτερη εκ των οποίων από την Τάου. Με πήρε τηλέφωνο ο ίδιος ο πρόεδρος της, ο Χοσεάν Κερεχέτα, και μου έδωσε τη θέση του πρώτου προπονητή. Οι φίλοι και η γυναίκα μου μου είπαν να την αποδεχτώ. Είχα ήδη συμβόλαιο για ακόμη τρία χρόνια με τον Παναθηναϊκό. Αποφάσισα να μείνω στην ομάδα και είμαι περήφανος γι αυτό, παρότι κάποιοι είπαν ότι φοβήθηκα να πάω αλλού. Δεν υπάρχει αυτό, ποτέ μου δεν φοβήθηκα. Νομίζω ότι πήρα τη σωστή επιλογή, για όλους. Είδα στο Βερολίνο τον Χοσεάν Κερεχέτα και τον ευχαρίστησα ξανά για την πρόταση που μου είχε κάνει τότε, γιατί μου έδινε για πρώτη φορά τη δυνατότητα να δουλέψω στο υψηλότερο επίπεδο ως πρώτος προπονητής".

Για το τι έμαθε από τον Ζέλικο Ομπράντοβιτς: " Τα αποδυτήρια! Μπορεί να ακουστεί περίεργο, αλλά πολλά τακτικά πράγματα τα μαθαίνεις από τα βιβλία, από τα videos, από τα σεμινάρια. Ο Ζέλικο, σε αντίθεση με μένα, ήταν ένας σπουδαίος μπασκετμπολίστας, ένας παγκόσμιος πρωταθλητής. Ήξερε τα αποδυτήρια "από μέσα", τόσο ως παίκτης όσο και ως προπονητής. Τα αποτελέσματα που είχαμε βασίζονταν, σε μεγάλο βαθμό, από τη σχέση που είχαμε με τους παίκτες. Είμαι χαρούμενος γιατί έκανα πολλούς φίλους λόγω του Ζέλικο".

Για το αν φανταζόταν ποτέ πως θα τον αντιμετωπίσει σε έναν τελικό της Euroleague: " Ειλικρινά, ποτέ δεν είχαμε τέτοια κουβέντα, ακόμη κι όταν υπήρχαν οι θεωρητικές πιθανότητες. Εν τέλει πήγαν έτσι τα πράγματα, ώστε να παίξουμε αντίπαλοι".

Για το τι είπαν μετά το τέλος του αγώνα στο Βερολίνο: " Αυτά είναι προσωπικά πράγματα, αλλά γενικά δεν είπαμε κάτι ιδιαίτερο. Με συνεχάρη, όπως θα έκανα κι εγώ με εκείνον. Αυτό που μπορώ να σας πω είναι ότι του τόνισα πως μέρος της επιτυχίας μου οφείλεται σε αυτόν".

Για τους λόγους που δεν συνεργάστηκαν μετά τον Παναθηναϊκό: " Είναι πολλοί οι λόγοι. Αποφασίσαμε κι οι δύο να κάνουμε διάλειμμα ενός έτους. Στη συνέχεια είχα πρόταση από την Μπάνβιτ. Ήμουν για διακοπές στη Ρόδο, όταν με πήραν τηλέφωνο. Αμέσως κάλεσα τον Ζέλικο. Μου είπε να πάω και να δω τι θα μου πουν, τι θα μου προτείνουν. Μου έδιναν συμβόλαιο τριετούς διάρκειας. Πέρασα ένα χρόνο εκεί, οι άνθρωποι της ομάδας ήταν εξαιρετικοί, όπως και οι φίλαθλοι. Οι οπαδοί της ομάδας, παρότι ήταν μουσουλμάνοι, δεν έχαναν την ευκαιρία να μου πουν "χρόνια πολλά" τα Χριστούγεννα και το Πάσχα. Ο σύλλογος μου συμπεριφέρθηκε πολύ σωστά και όμορφα, όταν ενημέρωσα πως έχω πρόταση από την ΤΣΣΚΑ Μόσχας και θέλω να δοκιμάσω τις δυνάμεις μου. Ο πρόεδρος, Οζκάν Κίλιτς και τα μέλη της διοίκησης ήρθαν και μου είπαν "για εμάς είσαι ελεύθερος, ξέχνα το συμβόλαιο". Δεν ήξερα πως να τους απαντήσω σε αυτό. Πήραν ένα μικρό αντίτιμο για τη λύση του συμβολαίου μου, αλλά αυτό ήταν το λιγότερο".

Για το αν ζήτησε επιτακτικά την παραμονή του Μίλος Τεόντοσιτς, όταν ανέλαβε την ΤΣΣΚΑ Μόσχας: " Ναι, εννοείται. Είναι γεννημένο νικητής, το ήξερα πολύ πριν αναλάβω την ομάδα. Ο Ζέλικο κι εγώ τον θέλαμε στον Παναθηναϊκό. Τον είχα παρακολουθήσει στο Πανευρωπαϊκό Νέων Ανδρών και ήξερα τι μπορεί να κάνει. Μαζί του όμως ήθελα έναν ακόμη καλό δημιουργό και εκτελεστή, γι αυτό στραφήκαμε στον Νάντο Ντε Κολό. Οι δυο τους δημιούργησαν ένα εξαιρετικό δίδυμο, νομίζω το καλύτερο που έχουμε δει μετά τον Νίκο Γκάλη και τον Παναγιώτη Γιαννάκη. Ο Μίλος απολαμβάνει την εμπιστοσύνη μου. Αλλάξαμε πολλά μαζί του, από τη διατροφή μέχρι τον... ύπνο".

Για το πόση ελευθερία δίνει στους παίκτες του: " Είχα την τιμή να γνωρίσω τον δάσκαλο Άτσα Νίκολιτς, όταν ήρθε στη Θεσσαλονίκη να δουλέψει μαζί με τον Λευτέρη Σούμποτιτς. Συμφωνώ απόλυτα με τη βασική του φιλοσοφία, σύμφωνα με την οποία ο προπονητής οφείλει να προσαρμοστεί στα χαρακτηριστικά των παικτών του. Γιατί να απαγορεύσω, λοιπόν, στον Μίλος και τον Νάντο να κάνουν αυτό που μπορούν; Δεν υπάρχει κάτι λάθος σε αυτό. Δεν μπορείς να "ξεζουμίσεις" έναν παίκτη γιατί έτσι χάνει το δικαίωμα να απολαύσει αυτό που κάνει. Σέβομαι απόλυτα τη δημιουργία, σε ένα βαθμό, την ελευθερία στους παίκτες. Έχουμε φυσικά κάποιους συγκεκριμένους κανόνες, που μας οδήγησαν στην κορυφή, αλλά το πλάνο μας είναι συγκεκριμένο".

Για το αν οι ελληνικές ομάδες υποτιμούν το έργο των γηγενών προπονητών και προτιμούν ξένους: " Δεν θα το έλεγα έτσι. Το σημαντικό είναι όποιος αναλαμβάνει μια δουλειά, να έχει να επιδείξει έργο. Όταν ο Ντούσαν Ίβκοβιτς και ο Ζέλικο Ομπράντοβιτς ήρθαν στην Ελλάδα, ήταν δάσκαλοι. Είμαι ξένος, για παράδειγμα, στη Ρωσία; Ναι, αλλά μόνο σε ό,τι αφορά την εθνικότητα. Ήρθα σε έναν μεγάλο σύλλογο, τον οποίο σέβομαι και είμαι περήφανος που δουλεύω με τόσο σπουδαίους ανθρώπους, όπως ο κ. Αντρέι Βατούτιν και τόσοι άλλοι. Είμαι χαρούμενος που βοήθησα, από μέρους μου, να έρθουν οι επιτυχίες στην ΤΣΣΚΑ Μόσχας. Είμαι ικανοποιημένος από το γεγονός πως οι γηγενείς έχουν σημαντικό ρόλο στην ομάδα, για παράδειγμα στον ημιτελικό με τη Λοκομοτίβ Κουμπάν σημείωσαν 35 πόντους. Με πήρε τηλέφωνο ο Αντρέι Κιριλένκο, νυν πρόεδρος της ρωσικής ομοσπονδίας και πρώην παίκτης μου και μου έδωσε συγχαρητήρια. Χαίρομαι που βλέπω το ρωσικό μπάσκετ να προοδεύει και να κάνει βήματα μπροστά".

Για το αν αληθεύει ότι η ΤΣΣΚΑ Μόσχας τού πρότεινε επέκταση της συνεργασίας τους: " Ναι, είναι αλήθεια. Είναι μία ένδειξη πίστης και εμπιστοσύνης σε μένα και τη δουλειά μου. Αυτές τις ημέρες θα καθίσουμε στο τραπέζι να "κλείσουμε" τους όρους. Θέλω να μείνω στη Μόσχα και να συνεχίσω τη δουλειά μου. Έχω ένα όραμα: να ξεπεράσουμε τα εννιά ευρωπαϊκά τρόπαια της Ρεάλ Μαδρίτης. Τώρα είμαστε στα εφτά, μας λείπουν άλλα δύο. Όλοι στην ΤΣΣΚΑ Μόσχας θέλουμε να φέρουμε επιτυχίες και τίτλους στον σύλλογο, έναν από τους μεγαλύτερους στην Ευρώπη".