Έχω γράψει 35 αφιερώματα για τα Final 4 του Κυπέλλου Πρωταθλητριών και της EuroLeague, εκ των οποίων ήμουν παρών στα 34, ας όψονται οι εφετινές βουλευτικές εκλογές!

Έχω γράψει 30 επετειακά αφιερώματα για τον θάνατο του Ντράζεν Πέτροβιτς...

Και σήμερα αξιώνομαι να γράψω το 36ο αφιέρωμα για το EuroBasket!

Τίνος EuroBasket;

Ελάτε, τώρα, δεν θέλω χαζά: όπως μάνα είναι μόνο μία, παρομοίως και EuroBasket είναι μόνο ένα!

Ένα, σαν αυτό κανένα!

Βεβαίως για αυτό το ένα και μοναδικό (σε ό,τι αφορά τον σαματά που προκάλεσε στην οικουμένη και την επίδραση την οποία άσκησε στο ελληνικό –και όχι μονάχα το αθλητικό0-γίγνεσθαι) δεν περιορίζομαι μονάχα στα αφιερώματα.

Πριν από έξι χρόνια, τον Ιούνιο του 2017 έβαλα τον κ@@@ο μου κάτω και έγραψα ένα βιβλίο με τις αναμνήσεις μου από το έπος του ’87…

«Είμαστε πια πρωταθλητές»!

Καλώς καμωμένο, το ξεπέταξα μέσα σε λίγες μέρες, μάλιστα τα τελευταία κεφάλαια τα έγραψα στο δωμάτιο του ξενοδοχείου όπου έμενα στην Κωνσταντινούπολη, τις μέρες του Final 4 της EuroLeague…

Σήμερα λοιπόν σκέπτομαι πως εάν μάζευα όλα τα αφιερώματα που έχω κάνει εδώ και 36 χρόνια για την επέτειο του έπους, τότε δεν θα έβγαζα βιβλίο, αλλά πολύτομη εγκυκλοπαίδεια!

Σαν την «Πάπυρος Λαρούς» ένα πράμα!

Αμ το άλλο; Σήμερα μετά από 36 χρόνια που γράφω και ξαναγράφω γι’ αυτή την υπόθεση, ανακάλυψα πως η 14η Ιουνίου εκτός από τη δική μας επανάσταση γέννησε και έναν επαναστάτη...

Η επανάσταση του Τσε Γκεβάρα

Σαν σήμερα, 14 Ιουνίου του 1928 στο Ροζάριο της Αργεντινής γεννήθηκε ο Τσε Γκεβάρα που φεύγοντας από τη ζωή (το 1967) είχε αφήσει μια ατάκα ως ανεκτίμητη παρακαταθήκη στους λαούς όλης της γης...

«Και τώρα που τελέψαμε με τον πόλεμο, μπορούμε να αρχίσουμε την επανάσταση»!

Αυτό ακριβώς το πρωθύστερο σχήμα συνέβη και στα καθ’ ημάς, μαθές: μόλις έληξε ο πόλεμος κηρύχθηκε η επανάσταση!

Και διηγώντας τα να κλαις, αλλά και να γελάς…

Να λυπάσαι που περνάνε τα ρημάδια τα χρόνια, αλλά και να χαίρεσαι που τα έζησες όλα αυτά…

Να νιώθεις ευτυχισμένος ρε κανάγια (λέω απευθυνόμενος στον εαυτό μου) που ήσουν εκεί και τότε!

Είναι λοιπόν όλα αυτά που περάσαμε, ζήσαμε, νιώσαμε τη συγκίνηση και την ανατριχίλα τους να μας διαπερνούν σύγκορμους και τα διαφυλάττουμε σεπτά στην Κιβωτό της καρδιάς μας.

«Τι τους έκανες να αισθανθούν»

Εδώ, λοιπόν, κολλάει γάντι αυτό που έγραψε κάποτε η Αμερικανίδα ποιήτρια Μάγια Ανγκέλου…

«Οι άνθρωποι θα ξεχάσουν αυτά που τους είπες, θα ξεχάσουν ακόμα και το τι έκανες, αλλά θα θυμούνται πάνοτε τι τους έκανες να αισθανθούν»!

Γι’ αυτό λοιπόν -θαρρώντας πως διερμηνεύω τη συλλογική αντίληψη-θα ευγνωμονούμε ως έθνος πάντοτε τούτη την ομάδα…

Γι’ αυτά που μας έκαναν να αισθανθούμε!

Γι’ αυτά που θέλω να πιστεύω πως δεν θα εμπέσουν ποτέ στη συνηθισμένη για τη ράτσα μας, γενοκτονία της μνήμης, όπως μού είχε πει το 2018 σε μια παρουσίαση του βιβλίου μου στις εγκαταστάσεις του Μίλωνα ο Δήμαρχος Παλαιού Φαλήρου, Διονύσης Χατζηδάκης…

Το Ευρωμπάσκετ (σκέτο, χωρίς τον χρονικό προσδιορισμό του ’87) δεν έτυχε…

Πέτυχε!

Γιατί πέτυχε;

Πολλοί προσπάθησαν να απαντήσουν και έδωσαν διάφορες ορθές εκδοχές, αλλά μονάχα ένας κατάφερε να συμπυκνώσει την εξήγηση σε 23 μετρημένες λέξεις…

Ποιος είναι αυτός;

Ο Νίκος Πορτοκάλογλου με τους στίχους του τραγουδιού του «Είμαστε πια πρωταθλητές, έρχονται άλλες εποχές»…

Οι παικτάρες, οι μπαλιές και οι ψυχάρες

Εκεί που λέει, «Δεν ήταν μάγια και κατάρες, που δεν κερδίζαμε ποτέ, ήμασταν πάντοτε παικτάρες, μα δεν αλλάζαμε μπαλιές, ήμασταν πάντοτε ψυχάρες, μα δεν πιστεύαμε ποτέ».

Ουδέν αληθέστερον τούτου!

Πέτυχε, διότι αίφνης οι Ελληνες που συνήθως είμαστε εγωίσταροι, παρτάκηδες του κερατά και ζαμανφού κι απάνω τούρλα, και δουλέψαμε όλοι μαζί, οργανωμένα και συντεταγμένα…

Δεν ξέρω εάν δεχθήκαμε την επιφοίτηση του Αγίου Πνεύματος, σίγουρα πάντως φάγαμε ξαφνικά μια φλασιά και έγιναν όλα παστρικά και όμορφα.

Όπως επισήμανα και πρωτύτερα, όλα αυτά τα 36 χρόνια, έχω γράψει εκατοντάδες χιλιάδες λέξεις γι΄ αυτή την ιστορία, έβγαλα ένα βιβλίο, έχω κάνει ένα σκασμό από ραδιοφωνικές, τηλεοπτικές και διαδικτυακές εκπομπές, κάμποσα ντοκιμαντέρ (με τελευταίο και καλύτερο αυτό εδώ), έχω κάνει, έχω ράνει και δεν συμμαζεύεται...

Η ιστορική συλλογική μνήμη είναι πια πολύ πλούσια, μια ταινία ίσως λείπει για να ολοκληρωθούν οι καημοί και οι πόθοι μας και να συχωρεθούν τα πεθαμένα μας, όπως ο Κώστας Πολίτης και ο Πέτρος Καπαγέρωφ…

Το καύσιμο, η φρυκτωρία και το ιερό προσκύνημα!

Το 2020, ανήμερα την επέτειο ο τότε Υφυπουργός Αθλητισμού Λευτέρης Αυγενάκης σε μια ανάρτηση του στα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης έγραψε κάτι στο οποίο έχει απόλυτο δίκιο…

«Ορόσημο η 14η Ιουνίου '87 για τον αθλητισμό της χώρας μας. Σηματοδότησε τη μετεξέλιξή του. Η κατάκτηση του Ευρωμπάσκετ, εκείνο το βράδυ πριν από 33 χρόνια, λειτούργησε ως καύσιμο πίστης, αυτοπεποίθησης και ικανότητας για όλα τα σπορ. Αμέτρητες ευχαριστίες στην Dream Team μας».

Όντως ο θρίαμβος του ’87 έγινε το καύσιμο στην ατμομηχανή του ελληνικού αθλητισμού…

Το καύσιμο και ταυτόχρονα η φρυκτωρία με την οποία μεταδόθηκε το μήνυμα στις επερχόμενες γενεές…

Αι γενεαί πάσαι κλίνουν ευλαβικά το γόνυ και προσκυνούν μπροστά σε αυτή την ομάδα που τις καθοδήγησε, τις ενέπνευσε, τις οιστρηλάτησε και φώτισε τις κατοπινές στράτες…

Η επίσημη αγαπημένη και η μεγάλη καψούρα

Είναι αυτό που μάλλιασε η γλώσσα μου να λέω στις καμιά κατοσταριά παρουσιάσεις του βιβλίου που έκανα απανταχού της Ελλάδας, στην Κύπρο και στη Γερμανία και το ξαναγράφω και σήμερα…

Ο θρίαμβος της Εθνικής το ’87 είναι–και δέον να αποτιμάται ως τέτοιο- κάτι πολύ περισσότερο από το χρυσό μετάλλιο, την εκτόξευση του μπάσκετ και την αναγωγή του σε εθνικό μας άθλημα και σε αγιάτρευτη καψούρα…

Επίσημη αγαπημένη, λέμε!

Εκείνες οι 12 ημέρες (αντί των 10 του μυθιστορήματος στο οποίο ο Τζον Ριντ καταπιάνεται με την Οκτωβριανή επανάσταση του 1917) δεν άλλαξαν τον κόσμο ενός αθλήματος, αλλά ενός ολάκερου αθλητικού οικοσυστήματος…

Τολμώ να πω, και μιας ολόκληρης χώρας, όλου του ελληνισμού!

Το EuroBasket δεν είναι ένα απλό αθλητικό ορόσημο, αλλά τύχη αγαθή (δεν ξέρω, γαμώ το, πώς μπαίνει στο κομπιούτερ η υπογεγραμμένη στη δοτική για να την κοτσάρω) έγινε η καλή νεράιδα ενός έθνους πολλώ λογιώ…

Το δικό μας Ελ Αλαμέιν

Τηρουμένων των αναλογιών, εδώ ισχύει αυτό που είχε πει για τη μάχη του Ελ Αλαμέιν ο Γουίνστον Τσόρτσιλ…

«Πριν από αυτήν δεν είχαμε πετύχει καμιά νίκη και μετά από αυτήν δεν γνωρίσαμε καμιά ήττα».

Η νίκη των συμμαχικών δυνάμεων επί του στρατάρχη Ρόμελ στο Ελ Αλαμέιν δεν έκρινε την κατάληξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, αυτό υπήρξε κυρίως απότοκο της επιγενόμενης απόβασης της Νορμανδίας, της κωδικοποιημένης D-Day.

Εδειξε όμως ότι οι Γερμανοί κινδύνευαν να ηττηθούν, όπερ και εγένετο…

Αντιστοίχως η νίκη της Εθνικής στο EuroBasket του ’87 δεν καθόρισε, ούτε παγίωσε την κοσμογονία και την παλιγγενεσία που συντελέσθηκαν σε όλο το ελληνικό αθλητικό οικοσύστημα….

Έδειξε όμως τον δρόμο, έδωσε την αφορμή, σάλπισε το σύνθημα για να επιτευχθούν οι συνεπακόλουθοι θρίαμβοι σε όλη τη γκάμα των σπορ.

Μέχρι τότε στη μεταπολεμική εποχή οι μεγάλες επιτυχίες υπήρξαν σπάνιες και σποραδικές: η νίκη του Κυριακίδη το 1946 στον Μαραθώνιο της Βοστώνης, ΑΕΚ του ’68, ο Παναθηναϊκός με τον τελικό του Γουέμπλεϊ, τα σκόρπια ολυμπιακά μετάλλια, το χρυσό μετάλλιο της Βερούλη το 1982, τα παγκόσμια ρεκόρ του Παπανικολάου και της Σακοράφα και κάτι άλλα ψιλά…

Γίνεται λοιπόν ό,τι γίνεται εκείνη την άγια νύχτα του ΄87, η Ελλάδα απογειώνεται και πλέον τίποτε δεν θα ήταν ίδιο…

Ο καύσωνας, το «Σισμίκ» το Σπόρτιγκ και το ΠΑΣΟΚ

Το κατάφερε και αυτό το… ΠΑΣΟΚ!

Αστειεύομαι, αν και μερικές φορές η πλάκα δεν απέχει από την πραγματικότητα: δεν το έγραψα αυτό για να κάνω πολιτική προπαγάνδα, απλώς και μόνο για να υπενθυμίσω τι συνέβαινε τότε στην Ελλάδα…

Ζούσαμε σε μια πατρίδα που προερχόταν από την υποτίμηση της δραχμής, μετρούσε εκατόμβη θυμάτων από τον καύσωνα, ζούσε με τον φόβο των Τούρκων (από την έξοδο του «Σισμίκ» στο Αιγαίο, τον Μάρτιο του ‘87), ήταν όχι απλώς μοιρασμένη, αλλά διχασμένη στα πράσινα και στα μπλε καφενεία…

Ζούσαμε επίσης σε μια πατρίδα που το καλύτερο κλειστό γήπεδο της στο λεκανοπέδιο (πριν από το ΣΕΦ) ήταν αυτό του Σπόρτιγκ στα Πατήσια…

Ζούσαμε τέλος σε μια πατρίδα που είχε απουσιάσει από το προηγούμενο Ευρωμπάσκετ έχοντας αποκλεισθεί από τη Βουλγαρία, τη Φινλανδία και την Πολωνία…

Το μεγάλο ξεχαρμάνιασμα

Το ’87 βγάλαμε τα ηδονικά απωθημένα μας....

Ξεχαρμανιάσαμε ένα πράγμα!

Μια ομάδα ανθρώπων, καμιά εικοσαριά, μας έβγαλε στους δρόμους, αλλά μας έβγαλε επίσης και στο μέλλον: μας δίδαξε πώς έπρεπε να γίνονται οι δουλειές και αυτή υπήρξε η πυξίδα, το σημείο αναφοράς και το ορόσημο για όλο τον αθλητισμό μας…

Τρεις μήνες αργότερα ακολουθεί το χάλκινο μετάλλιο της Εθνικής ομάδας βόλεϊ στο Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα της Γάνδης, στο καπάκι αρχίσουν να ανεβαίνουν όλα τα ατομικά και ομαδικά σπορ, η Ελλάδα αναλαμβάνει τους Ολυμπιακούς Αγώνες, γινόμαστε μέσα σε έναν χρόνο πρωταθλητές στο ποδόσφαιρο, στο μπάσκετ και στη… Eurovision και γενικώς γίνεται ένα μεγάλο αθλητικό νταλαβέρι…

Μέχρι και τους Αμερικανούς νικήσαμε στη Σαϊτάμα το 2006, αμ’ αυτό πάλι!

Στην πραγματικότητα το EuroBasket του ‘87 πέραν του ότι ξόρκισε τους δαίμονες από τους οποίους κυριευόμασταν, εκπλήρωσε τα απωθημένα μας και ανέβασε τη... λίμπιντο ενός λαού, μας χωροθέτησε για τα καλά στον παγκόσμιο αθλητικό χάρτη.

Ο καταλύτης και η υψικάμινος

Εκείνος ο θρίαμβος απέβη ο εθνικός καταλύτης και το αντικλείδι που ξεκλείδωσε όχι μόνο τα χαρίσματα, αλλά και τα μειονεκτήματα της ράτσας μας!

Με όλο μου τον σεβασμό και την αγάπη στις επιγενόμενες επιτυχίες και στους μεταγενέστερους ήρωες του αθλητικού γίγνεσθαι μας, θα θεωρώ πάντοτε ότι το EuroBasket του ’87 βρίσκεται στην κορυφή των θριάμβων, άνευ συναγωνισμού για δυο βασικούς λόγους…

Ο πρώτος είναι ότι μας έβγαλε από μια μακρά σκοτεινή περίοδο (σε επίπεδο εθνικών ομάδων οι οποίες, σε αντίθεση με τις συλλογικές επιτυχίες, ενώνουν και δεν χωρίζουν) και αποτέλεσε το πρώτο σοκ, το πρώτο σκίρτημα, την πρώτη αστροφεγγιά, τον πρώτο πάταγο, την πυρκαγιά στην υψικάμινο όπου τήκονταν οι καημοί και οι πόθοι ενός λαού», όπως έγραψε σε ένα μνημειώδες κείμενο του ο δημοσιογράφος, συγγραφέας και μετέπειτα Υφυπουργός Αθλητισμού, Γιώργος Λιάνης.

Ο δεύτερος κατά την άποψη μου είναι και ο σοβαρότερος, το μέγιστο συγκριτικό πλεονέκτημα του ΕuroBasket του ’87 έναντι κάθε άλλης επιτυχίας…

Το ραντεβού των αισθήσεων και όχι των παραισθήσεων

Έγινε εδώ στην ίδια μας τη χώρα με ό,τι αυτό συνεπάγεται: το είδαμε, το ακούσαμε, το μυριστήκαμε, το αγγίξαμε και το ζήσαμε με ένταση, το κάναμε μέρος της καθημερινότητας μας, το ρουφήξαμε μέχρι το μεδούλι, το αποθηκεύσαμε στον σκληρό δίσκο μας και το κρατήσαμε αιχμάλωτο στην καρδιά μας…

Ο καθένας μας ή όλο και κάποιος δικός μας άνθρωπος ήταν στο γήπεδο, στήθηκε στην ουρά έξω από τα γκισέ και μέσα στο λιοπύρι για να αγοράσει εισιτήριο, έριξε πάνω του για να μην πάθει ηλίαση και να μη λιποθυμήσει, συνωστίσθηκε στις πομπές της λεωφόρου Ποσειδώνος, φύλαγε καραούλι στο ξενοδοχείο John’s, κρέμασε μια ελληνική σημαία στο μπαλκόνι του, έκανε τον γύρο της Ομόνοιας και δεν συμμαζεύεται...

Τα αγάλματα και το βασιλόπουλο

Κι όσοι ήταν τότε αγέννητοι ή δεν είχαν συναίσθηση των πραγμάτων, τα βλέπουν όλα αυτά στο You Tube και στα αφιερώματα, τα ακούνε από τις διηγήσεις των γονιών τους και αισθάνονται ότι τα ζουν με χρονοκαθυστέρηση!

Σήμερα 14 Ιουνίου 2023, η επέτειος πέφτει μέρα Τετάρτη…

Πριν από 36 χρόνια τη Δευτέρα μετά την ολονυχτία οι μαθητές της Γ’ Λυκείου έγραφαν στις πανελλήνιες εξετάσεις, Έκθεση…

Έχω σημειώσει στα κιτάπια μου πως το θέμα που μπήκε ήταν εκείνο με τα δυο αγάλματα, τη γυναίκα και το βασιλόπουλο…

Πάλι καλά, διότι στη δική μου γενιά είχε πέσει κάποτε το θέμα με ένα καρφί στον τοίχο!

Αντί για Έκθεση έγραψε την περιγραφή του τελικού

Εκ των υστέρων γνώρισα ένα παιδί που τότε έδινε πανελλήνιες εξετάσεις μόνο και μόνο για να επιδιώξει αναβολή από τον στρατό.

Ήταν κακός στην Έκθεση και δεν είχε καμιά όρεξη να βουρλίζεται με τα αγάλματα και βασιλόπουλα.

«Με το που ανακοινώθηκε το θέμα, άρχισα να γράφω σαν τρελός» μου είπε πρόπερσι. «Έγραψα την περίληψη του τελικού μαζί με τις δηλώσεις»!

Εγώ αν ήμουν καθηγητής/βαθμολογητής θα έλεγα ό,τι και ο Αθηνόδωρος Προύσαλης απευθυνόμενος στον Γιώργο Γαβριηλίδη, στην κωμωδία «Μια Ιταλίδα στην Κυψέλη»…

«Φέρε τον έλεγχο να σού βάλω άριστα»!

Ένας Αργύρης από χρυσάφι

Σαν σήμερα, λοιπόν…

Σαν σήμερα, 14 Ιουνίου, που γιορτάζουν ο Προφήτης Ελισαίος, ο Μεθόδιος ο Ομολογητής, ο Ιερομάρτυς Κύριλλος και η αφεντιά μας!

Σαν σήμερα, 14 Ιουνίου του σωτηρίου έτους 1987, παρά θιν’ αλός, εκεί από τις όχθες του Σαρωνικού, η αγκυροβολημένη (σαν ιστορικό ναυάγιο) Κιβωτός άρχιζε το μπάρκο της στα αχαρτογράφητα νερά των ωκεανών του κόσμου…

Εκεί, εκείνη τη νύχτα της Αποκάλυψης, σε εκείνο το καλάθι, εκείνη τη στιγμή, εκείνος ο άνθρωπος, εκείνες οι συστημένες, ταγμένες από το πεπρωμένο και μάλιστα… σαλιωμένες βολές…

Εκείνος ο τίμιος γίγαντας, ο Αργύρης, που άλλαξε όνομα και έγινε… χρυσός!

Όλοι μαζί, κατά σειρά, όπως την ορίζει η αρίθμηση στις φανέλες: ο Γκάνγκστερ (Νίκος Γκάλης), ο Μάτζικ (Νίκος Σταυρόπουλος), ο Δράκος (Παναγιώτης Γιαννάκης), ο Τάρανδος (Αργύρης Καμπούρης), ο Καρχαρίας (Νίκος Λινάρδος) ο Πεταλούδας (Παναγιώτης Καρατζάς) ο Αρκούδος (Μιχάλης Ρωμανίδης), ο Γκούφι (Νίκος Φιλίππου), ο Αμίλητος (Λιβέρης Ανδρίτσος), η Αράχνη (Παναγιώτης Φασούλας), ο Επιστήμων (Μέμος Ιωάννου) και ο Μπέμπης (Φάνης Χριστοδούλου)…

Ο συχωρεμένος από τις 18 Ιουνίου του 2018 Τσολιάς (Κώστας Πολίτης) να δίνει το σύνθημα και όλοι μαζί να βαδίζουν στα χνάρια του Παλαιών Πατρών Γερμανού και σαν να βρίσκονται μέσα στο μοναστήρι της Αγίας Λαύρας, να σηκώνουν το λάβαρο της επανάστασης και της παλιγγενεσίας…

Δεν έθεσαν βεβαίως το δίλημμα «Ελευθερία ή θάνατος», όπως οι πρώτοι επαναστάτες του ’21, αλλά σήκωσαν τα λάβαρα και σάλπισαν τον μεγάλο ξεσηκωμό!

Στιγμές αιχμάλωτες στο μπαλαούρο της μνήμης

Οσα χρόνια κι αν περάσουν, οι στιγμές που συρράπτονται και κεντούν τον καμβά του (τόσο συνταρακτικού ώστε να καθίσταται ανείπωτος) θριάμβου μένουν έγκλειστες: αιχμάλωτες στο μπαλαούρο της συλλογικής μνήμης, στον άφθαρτο σκληρό δίσκο μας, στο θησαυροφυλάκιο της ανεκτίμητης ιστορικής κληρονομιάς και στο δεσμωτήριο των ψυχών μας…

Όσα χρόνια κι αν περάσουν πάντοτε θα κλίνουμε ευλαβικά το γόνυ μπροστά στους… Χριστόφορους Κολόμβους μας, σε αυτούς τους πιονιέρους, τους σηματωρούς, τους ιχνηλάτες της επόμενης ζωής μας…

Της μ.Ε εποχής!

Αυτά, το δίχως άλλο, είναι τα καλύτερα μας χρόνια που περνούν και φεύγουν, μα στην πραγματικότητα στέκουν και μένουν…

Εις ανάμνησιν του έπους, λοιπόν…

Η πατρίς ευγνωμονούσα, κατά πως γράφεται στις επιτύμβιες στήλες…

Για το χατίρι των παλιών καιρών, όπως λέει και η Ινγκριντ Μπέργκμαν στον πιανίστα, τον Σαμ, στην «Καζαμπλάνκα», παραγγέλνοντας του να παίξει το «As the time goes by»…

«Για τη χαμένη περηφάνια και τη χαμένη μας μαγκιά», όπως το τραγούδησε λίγους μήνες αργότερα ο Νίκος Πορτοκάλογλου…

Οι Θερμοπύλες και το χρέος

Το EuroBasket (σκέτο, χωρίς την περιττή αναφορά του έτους) αποτελεί τις διαχρονικές και αιώνιες Θερμοπύλες μας και –όπως γράφει κι ο Καβάφης- τιμή σ’ εκείνους όπου στη ζωή των όρισαν και τις φυλάγουν, ποτέ από το χρέος μη κινούντες…

Αποτελεί ό,τι ονειρευτήκαμε (στον ξύπνιο μας και όχι στον ύπνο μας), ότι βιώσαμε, ό,τι σφαλίσαμε στην εθνική συλλογική μνήμη και ό,τι δεν θα πέσει ποτέ στη λήθη, έστω κι αν σαν σήμερα (14 Ιουνίου 1864) γεννήθηκε, λέει, ο Αλοίσιους Αλτσχάιμερ...

Στο μεταξύ υποκύπτω στον πειρασμό να βουτήξω στις αναμνήσεις μου και να προσπαθήσω να θυμηθώ πως κυλούσαν οι ώρες σαν σήμερα και τι έκανα όταν ξύπνησα…

Αλλά, διάβολε, τι λέω;

Για να ξυπνήσει κάποιος πρέπει να έχει κοιμηθεί και εκείνα τα βράδια δεν θυμάμαι να έκλεισα μάτι κανονικά σε κρεββάτι όπως συμβαίνει με τους θεοτικούς ανθρώπους!

Ο ύπνος στους καναπέδες και το παιδί των φαναριών

Λαγοκοιμόμουν σε κάτι καναπέδες στο Γραφείο Τύπου του Σταδίου Ειρήνης και Φιλίας και πήγαινα στο σπίτι μου που ευτυχώς ήταν κοντά, στον Κορυδαλλό, για να κάνω ένα μπάνιο και να ξαναγυρίσω.

Με είχε φάει η μάνα μου που ντρεπόταν να με βλέπει με τη… μαλλούρα να πάω να κουρευτώ, αλλά δεν πρόκανα...

Τώρα που αναστορούμαι εκείνες τις βραδιές θυμάμαι ότι κάμποσες φορές αισθάνθηκα να με παίρνει ο ύπνος στα φανάρια της λεωφόρου Πέτρου Ράλλη, μάλιστα το αγαπημένο μου σημείο ήταν στη συμβολή με τη Λεωφόρο Αθηνών, επειδή το κόκκινο διαρκούσε περισσότερο, χώρια που κάποιος αγανακτισμένος οδηγός από πίσω θα μου κόρναρε για να ξυπνήσω, να κατεβάσω το χειρόφρενο και να βάλω πρώτη!

Ένα τέτοιο βράδυ, σχεδόν ξημέρωμα ήταν σαν σήμερα, που εκτός από κουρασμένος και νυσταγμένος, ήμουν επίσης ξενυχτισμένος και πιωμένος!

Ευτυχώς τότε (εάν θυμάμαι καλά) δεν γινόταν ακόμη αλκοτέστ στους δρόμους!

Σχεδόν κάθε βράδυ -και μιλάμε για πολύ βράδυ-αργάμισι που λέμε, κάπου πηγαίναμε παρέα οι δημοσιογράφοι, για να φάμε, να πιούμε και να αποσυμπιεστούμε από την τρεχάλα, την κούραση και την αγωνία που μας κυρίευε κιόλας …

Απλώς σε αντίθεση με τους «Μοιραίους» του Βάρναλη δεν πηγαίναμε στην υπόγεια την ταβέρνα για να πάνε κάτου τα φαρμάκια, ούτε ο διπλανός μας εφτυούσε καταγής!

Το πριόνι και ο Τζεντίλε

Πηγαίναμε κάπου καλύτερα και συνήθως στο εστιατόριο που βρισκόταν στο νεοκλασικό κτίριο του Chiller στην Καστέλλα και επειδή ήταν κιόλας καλοκαίρι καθόμασταν στη βεράντα μέχρι το ξημέρωμα, τρώγοντας, πίνοντας, μερακλώνοντας από τα τραγούδια της ορχήστρας, χώρια το μουσικό πριόνι που έπαιζε μια κυρία…

Πάει λέγοντας και πάει τρεκλίζοντας!

Συχνά είχαμε και...ξένη αποστολή μαζί μας και μάλιστα Ιταλούς που αφού τους είχαμε ξεσκίσει στον προημιτελικό, είπαμε να τους κεράσουμε για να πάνε κάτω τα δικά τους τα φαρμάκια…

Δεν ήταν μόνο κανονικοί δημοσιογράφοι στην παρέα, αλλά και ένας που τον παρίστανε εκτάκτως: εποχιακός σαν να λέμε, ο Ενρίκο Τζιλάρντι, πρωταθλητής Ευρώπης με την Ιταλία το ’83 και με την Μπανκορόμα το ’84, ασημένιος Ολυμπιονίκης το ’80, τρίτος στο Ευρωμπάσκετ του ’85 και παλικάρι από τα λίγα!

Η παλικαριά του δεν εξαντλούνταν μόνο μέσα στο γήπεδο, αλλά και εκτός παιδιάς: έτρωγε, έπινε, τραγούδαγε, φώναζε, γλένταγε και κάπνιζε παλικαρίσια, μάλιστα τον πείραζα λέγοντας του «αναλογίσου ρε φίλε, τι έχασες όλα αυτά τα χρόνια που έπαιζες»!

Γυρνούσε τότε ο γίγαντας και μου έδινε πληρωμένη απάντηση: «Και ποιος σου είπε ότι τα έχασα; Γελιέσαι εάν πιστεύεις ότι ήμουν κανένας καλόγερος που τον κλείδωναν στο δωμάτιο ο Γκάμπα, ο Πρίμο και ο Μπιανκίνι. Την έκανα τη dolce vita μου, μην στεναχωριέσαι»!

Το στασίδι και το σπίτι του John’s

Τρεις ώρες αργότερα ήμουν στο στασίδι μου απέναντι!

Το εννοώ αυτό διότι το ΣΕΦ βρίσκεται ακριβώς απέναντι από το Chiller και αφού κοιμήθηκα σε τρία τέσσερα φανάρια, έκανα ένα μπάνιο και άλλαξα ρούχα, γύρισα πάλι στο γήπεδο, πήρα το συνεργείο της ΕΡΤ και φύγαμε κατά Γλυφάδα μεριά…

Επόμενος προορισμός; Το ξενοδοχείο «John’s», όπου διέμενε η Εθνική και το νιώθαμε κι εμείς σαν δεύτερο σπίτι μας.

Ο διευθυντής του ο Νίκος Αμανατίδης είχε έτοιμο το πλούσιο πρωινό και την καφετιέρα γεμάτη και αχνιστή για να καρδαμώσουμε, άλλωστε μας περίμενε μια μεγάλη καθ’ όλα ημέρα…

Και μια ακόμη μεγαλύτερη νύχτα βεβαίως βεβαίως!

Το τάβλι του Γκάλη και ο παπαγάλος

Σιγά σιγά άρχιζαν να κατεβαίνουν οι παίκτες, άλλοι αγουροξυπνημένοι κι άλλοι έτοιμοι να πιάσουν τους κορμούς των δέντρων και να τους στύψουν!

Ο Γκάλης με τον Ρωμανίδη και τον γυμναστή Νίκο Σισμανίδη κάθισαν στο δικό τους στασίδι στη βεράντα για να παίξουν τις συνηθισμένες παρτίδες τους στο τάβλι.

Δίπλα, μέσα στο κλουβί του, ο παπαγάλος, ονόματι «Τζάκο» που σαν να ήταν βγαλμένος από τους στίχους στο «Κούρο Σίβο» του Νίκου Καββαδία) συμπλήρωνε το ντεκόρ…

Ο Γιαννάκης τριγύριζε πέρα δώθε, σαν το θηρίο στο κλουβί…

Οι τζούρες στα κρυφά

Στις καβάτζες γύρω γύρω ο Φάνης, ο Φασούλας και ο Ιωάννου τράβαγαν εν κρυπτώ και παραβύστω τις τζούρες τους μαζί με τον παγωμένο φραπέ…

Ο Σταυρόπουλος στο μπαλκόνι του προσπαθούσε να συγκεντρωθεί για να διορθώσει τα γραπτά των εξετάσεων των φοιτητών του στο Πανεπιστήμιο…

Ο Καμπούρης καθόταν αμέριμνος χωρίς να ξέρει ότι ο πατέρας του είχε διακομισθεί στο νοσοκομείο με καρδιακό επεισόδιο και δεν θα το μάθαινε μέχρι τη λήξη του τελικού…

Οι...Ανδριτσωμένες βολές

Ο Ανδρίτσος, όπως πάντα ήρεμος, ατάραχος, αμίλητος, πού να ‘ξερε πως από το δικό του χέρι θα σωνόμασταν εκείνο το βράδυ…

Ως γνωστόν, την παρτίδα πρώτα τη σώνεις και μετά την κερδάς κι αν δεν έβαζε ο «Μπέρι» εκείνες τις… Ανδριτσωμένες βολές, δεν θα γινόταν χρυσός ο Αργύρης!

Ο Φιλίππου είχε χάσει το χιούμορ του μετά τον τραυματισμό και αφού έκρυψε τις αλυσίδες (του τηλεοπτικού σκετς με τον Φασούλα) έπιανε και ξανάπιανε το πόδι του για να το γητέψει και να μπορέσει να παίξει…

Ο Λινάρδος και ο Καρατζάς κουβέντιαζαν και ονειρευόντουσαν…

Ο συχωρεμένος ο Πολίτης μαζί με τον Κιουμουρτζόγλου κατάστρωνε τα σχέδια του και έλεγε ότι «εδώ που φτάσαμε όλα πια είναι πιθανά και δυνατά»…

Κόσμος και κοσμάκης τριγύρναγε πέρα δώθε, άλλοι προς άγραν εισιτηρίων, άλλοι για να βγάλουν μια φωτογραφία και να πάρουν ένα αυτόγραφο, ανάμεσα σε αυτούς και ένας δεκατριάχρονος που (εκ των υστέρων μου είπε πως) βρήκε εύκαιρο μόνο τον Ανδρίτσο.

Αλβέρτη τον λένε!

Τραβήξαμε τα πλάνα, κάναμε τις συνεντεύξεις μας, καλαμπουρίσαμε λίγο με τους παίκτες και γραμμή πίσω στο γήπεδο…

Αφάγωτος, ακούρευτος βεβαίως, άυπνος και… ακατούρητος, όπως είχε πει κάποτε ένας συνάδελφος χωρίς να ξέρει ότι τα μικρόφωνα ήταν ανοιχτά!

Το μαρκούτσι μου και δρόμο!

Τα μικρόφωνα της κονσόλας στη θέση σχολιαστών εννοώ, γιατί τα άλλα του ρεπορτάζ, ο Συρίγος τα έλεγε μαρκούτσια και μου έμεινε αυτή η λέξη την οποία χρησιμοποιώ μέχρι σήμερα.

Ευτυχώς που αυτά τα μαρκούτσια ήταν μεγάλα και ούτως ειπείν μετριαζόταν η χαώδης υψομετρική διαφορά όταν τόλμαγα να πάρω μια συνέντευξη στα όρθια με εκείνο το ρουμάνικο ντερέκι των 220 εκατοστών…

Πόπα τον λένε!

Πίσω στο γήπεδο, αγκαλιά με τη γραφομηχανή, να ρίξω καμιά γρήγορη πενιά για την εφημερίδα, ύστερα να πάρω θέση στον αγωνιστικό χώρο για το ρεπορτάζ και στο καπάκι να πάω σφαίρα στις μονταζιέρες που είχαν στηθεί έξω από το γήπεδο για τα θέματα της βραδινής εκπομπής…

Όχι μονάχα ο απατός μου, αλλά μια ολόκληρη χώρα, ένα ολάκερο έθνος καθόμασταν σε αναμμένα κάρβουνα και ανυπομονούσαμε να αρχίσει ο τελικός, χωρίς κανείς να υποψιάζεται τι θα συνέβαινε

Δεν εννοώ αυτό που συνέβη, αλλά το πώς και δια χειρός τίνος έμελλε να συμβεί…

Καμπούρη τον λένε!

Αλλά, διάβολε, όπως λέει και ο ίδιος ο Αργύρης «δεν θα με ήξερε ούτε ο θυρωρός στην πολυκατοικία μου εάν προηγουμένως δεν έβαζε ο Μπέρι τις δυο βολές» που μάλιστα ήταν κρισιμότερες και εκ των ων ουκ άνευ για να ισοφαρίσουμε και να παίξουμε παράταση…

Ο Γιοβάισα και ο... Ριγκοντό!

Ανάθεμα με αν θυμάμαι πού καθόμουν στη διάρκεια του τελικού. Η μάλλον πού έστεκα…

Όρθιος, ακουμπισμένος κάπου πίσω από τον πάγκο έτοιμος να μουντάρω, όπως κάθε βράδυ στον αγωνιστικό χώρο με το μαρκούτσι και τον Ατζαρά, ή τον Πατσέλη ή τον Καμενίδη που ήταν οι εικονολήπτες των ειδικών αποστολών…

Όταν ο Καμπούρης έβαλε τη δεύτερη βολή, ασφαλώς δεν διέθετα προφητικές ικανότητες για να φωνάξω … «Ριγκοντό, όπως στο μέλλον» (!), αλλά θυμάμαι πως προτού καν σουτάρει ο Γιοβάισα βρισκόμουν ήδη μέσα στο γήπεδο σέρνοντας τα καλώδια της κάμερας!

Εκείνη τη στιγμή γινόταν της κακομοίρας!

Ανάστα ο Κύριος και λίγα λέω!

Ο Συρίγος έλεγε με γρατζουνισμένη από τη συγκίνηση φωνή, «είναι το τέλος», λυτρωνόταν και ο ίδιος με την ατάκα «τίποτα, τίποτα δεν μας σταματά» (που ενέπνευσε τον Γιάννη Φιλέρη για τον τίτλο του δικού του βιβλίου) και η Ελλάδα τσιμπιόταν πατόκορφα για να καταλάβει αν το όνειρο το έβλεπε στον ύπνο της ή στον ξύπνιο της!

Τσιμπιόμουν κι εγώ, δεν είχα άλλη επιλογή για να καταλάβω τι γινόταν. ..

Βούρκωσα εκείνη τη στιγμή…

Μέσα στον πανζουρλισμό είχα ξεχάσει ακόμη και το όνομα μου!

Κοίταξα με αγωνία τη διαπίστευση που κρεμόταν από τον λαιμό μου και έβγαλα με ανακούφιση ένα συμπέρασμα…

Σκουντή με λένε!

ΥΓ: Να ‘μαστε καλά να τα θυμόμαστε. Άμποτε να τα ξαναζήσουμε κιόλας…