Ο Ματέους Πονιτκα (29 χρονών, 1.98 μέτρα) είναι πλέον παίκτης του Παναθηναϊκού, όπως ανακοινώθηκε από τη Ρέτζο Εμίλια. Προερχόμενος από ένα σπουδαίο EuroBasket 2022 - όπου κανένας δεν κατάλαβε γιατί δεν συμπεριλήφθηκε στην καλύτερη πεντάδα του τουρνουά - ο Πολωνός έρχεται για να προσθέσει ποιότητα στους “πράσινους”, αλλά και το κάτι διαφορετικό.

Ο Πονίτκα είναι ένας παίκτης που έχει δείξει τα τελευταία χρόνια τι μπορεί να κάνει στο επίπεδο της EuroLeague. Καθόλου τυχαία, η απόκτησή του από τον Παναθηναϊκό είναι ακόμα ένα βήμα στην λογική ότι ο Ντέγιαν Ράντονιτς ήθελε να δουλέψει με παίκτες που είχαν εμπειρία από τον θεσμό, προκειμένου να μην χρειαστεί διάστημα προσαρμογής στην κορυφαία διασυλλογική διοργάνωση.

Το SPORT24 παρουσιάζει με την βοήθεια του InStat Scout το νέο απόκτημα του Παναθηναϊκού.

Ο Πονίτκα της Πολωνίας

Υπάρχουν κάποια πράγματα που πρέπει να γίνουν σαφή για τον Ματέους Πονίτκα. Ξεκινώντας από τα προφανή, ο Πολωνός είναι ένας σύγχρονος γκαρντ/φόργουορντ. Ένας παίκτης που μπορεί να αγωνιστεί σε όλες τις θέσεις της περιφέρειας (από πόιντ γκαρντ έως και σμολ φόργουορντ) και έχει κάνει και κάποια (μικρά) περάσματα από την θέση του πάουερ φόργουορντ.

Από εκεί και πέρα, υπάρχει μία ακόμα λεπτομέρεια που πρέπει να έχει ο κόσμος στο μυαλό του: Ο Πονίτκα σε μεγάλο βαθμό τα τελευταία χρόνια ζούσε… δύο μπασκετικές ζωές. Άλλα πράγματα του ζητούσαν να κάνει στην Πολωνία και άλλα στις ομάδες που αγωνίστηκε από το 2017 και μετά.

Στην Πολωνία - όπως φάνηκε και στο EuroBasket 2022 όπου έλαμψε - ήταν ο βασικός χειριστής της μπάλας και αυτός από τον οποίο ξεκινούσαν όλα. Σύμφωνα με το InStat Scout, ο Πονίτκα έστηνε το 35.1% των Pick and Roll των Πολωνών στην διοργάνωση (προσφέροντας 1.02 πόντους ανά κατοχή, σε ένα καλό νούμερο).

Σε προσωπικό επίπεδο, ο Πολωνός γκαρντ/φόργουορντ εκδήλωνε το 30.7% των κατοχών του σε κατάσταση Pick and Roll και παράλληλα άλλο ένα 13.1% των επιθέσεών του σε καταστάσεις Isolation (ένας εναντίον ενός), Κοινώς, σχεδόν το 50% των επιθέσεών του ήταν προσωπικές φάσεις. Παράλληλα, οι 5.4 ασίστ του έδιναν στην ομάδα του 12.5 πόντους ανά αγώνα, αφού ήταν ο κύριος δημιουργός της ομάδας. Στην Ζενίτ όμως τα δεδομένα ήταν διαφορετικά.

Ο Πονίτκα της Ζενίτ

Σε συλλογικό επίπεδο τα πράγματα άλλαζαν σε σημαντικό βαθμό. Με εξαίρεση την σεζόν 2017/18, όταν αγωνίστηκε στην Τενερίφη και ήταν ο κύριος εκτελεστής της σε κατάσταση Pick and Roll (εκδήλωνε το 19.3% της ομάδας, ήτοι το 22.7% των δικών του επιθέσεων με αυτό τον τρόπο), ο Πονίτκα βρισκόταν σε δεύτερο πλάνο εκτελεστικά με την μπάλα στα χέρια.

Την τελευταία τριετία που αγωνίστηκε στην Ζενίτ (2019-2022) ο 29χρονος γκαρντ/φόργουορντ είχε κυρίως ρόλο δεύτερου δημιουργού - όντας ξεκάθαρα πίσω στην… ιεραρχία της ομάδας στον τομέα της εκτέλεσης μέσα από κατάσταση Pick and Roll. Απόδειξη για αυτό ήταν ότι σε καμία από αυτές τις τρεις σεζόν δεν εκδήλωσε μεγαλύτερο ποσοστό από το 10% των Pick and Roll της Ζενίτ (έφτασε το 8.6% την σεζόν 2020/21).

Την ίδια στιγμή ωστόσο ήταν - κυρίως την τελευταία διετία - ο δεύτερος πασέρ και παράλληλα δεύτερος καλύτερος δημιουργός της ομάδας. Πρακτικά είχε τον ρόλο του point forward. Σύμφωνα με το InStat Scout, την περσινή σεζόν (2021/22) οι 3.4 ασίστ του Πονίτκα έδιναν 8.1 πόντους ανά αγώνα στην Ζενίτ (πρώτος ήταν ο Τζόρνταν Λόιντ με 4.6 ασίστ για 11 πόντους ανά αγώνα), ενώ την σεζόν 2020/21 οι 3 ασίστ του ανά αγώνα πρόσφεραν 7 πόντους μέσο όρο (πρώτος τότε ήταν ο Κέβιν Πάνγκος με 6.7 ασίστ που έδιναν 15.5 πόντους μέσο όρο).

Ένας point forward που λατρεύει να τρέχει στο ανοιχτό γήπεδο

Σύμφωνα με το InStat Scout, την τελευταία τριετία που αγωνιστηκε ο Πονίτκα εκδήλωσε τις επιθέσεις του με τους εξής τρόπους:
Spot Up (σουτ από στάση): 16.2% των κατοχών το, δίνοντας 0.95 πόντους ανά κατοχή (μέτριο νούμερο)
Pick and Roll: 15.4% των κατοχών του, δίνοντας 0.91 πόντους ανά κατοχή (καλό νούμερο)
Cuts (κοψίματα προς το καλάθι): 14.9% των κατοχών του, με δίνοντας 1.13 πόντους ανά κατοχή (καλό νούμερο).
Transition (Κατάσταση αιφνιδιασμού): 13.4% των κατοχών του ,δίνοντας 1.36 πόντους ανά κατοχή (πολύ καλό νούμερο).
Catch and Drive (επίθεση σε close out άμυνα και σουτ): 10.2% των κατοχών του, δίνοντας 0.98 πόντους ανά κατοχή (καλό νούμερο).
Post Up (παιχνίδι με πλάτη): 7.3% των κατοχών του, δίνοντας 0.66 πόντους ανά κατοχή (μέτριος προς κακό νούμερο).

Τι σημαίνουν όλα αυτά σε… απλά ελληνικά. Ο Πονίτκα είναι ένας point forward. Ένας παίκτης που αισθάνεται άνετα όταν έχει την μπάλα στα χέρια. Ξέρει να βρίσκει τον δρόμο προς το καλάθι, να δημιουργεί καταστάσεις για τον εαυτό του με διείσδυση, αλλά και για τους συμπαίκτες του. Παράλληλα, κινείται εξαιρετικά χωρίς την μπάλα και ξέρει να βρίσκει τα κενά της αντίπαλης άμυνας για να πάει εκεί και να δεχθεί κάποια πάσα.

Στον Πολωνό πρέπει επίσης να πιστωθεί ότι είναι εξαιρετικός στο ανοιχτό γήπεδο. Έχοντας την άνεση να κατεβάζει την μπάλα για να ανοίξει τον αιφνιδιασμό - κάτι στο οποίο τον βοηθάει και ότι είναι εξαιρετικός αμυντικός ριμπάουντερ, άρα ξεκινάει ο ίδιος το transition - αλλά και να γεμίζει τα “φτερά” αν δεν έχει την μπάλα, μπορεί να δώσει λύσεις στον Παναθηναϊκό.

Την ίδια στιγμή ωστόσο υπάρχει και ένα ξεκάθαρο ψεγάδι: Ο Πονίτκα δεν είναι σουτέρ. Τα 72/210 τρίποντα σε όλες τις διοργανώσεις την τελευταία τριετία (34.2%) και τα μόλις 38/121 τρίποντα σε κατάσταση Spot Up (σουτ από στάση, όπου σούταρε μόλις με 31.4%) δείχνουν ότι είναι περισσότερο σουτέρ ημέρας. Δεν γίνεται ωστόσο να μην αναφερθεί ότι σύμφωνα με το InStat Scout το ίδιο διάστημα είχε συνολικά 40/103 τρίποντα (38.8%) όταν ήταν αμαρκάριστος (uncontested), ενώ σούταρε με 38.7% στα τρίποντα που πήρε σε Spot Up καταστάσεις από τις δύο γωνίες (19/49 σε όλες τις διοργανώσεις),

Αυτό πάντως που είναι γεγονός για τον Πονίτκα είναι η απουσία Pull Up παιχνιδιού (σουτ μετά από ντρίμπλα). Η σχετικά αργή μηχανική στο σουτ του δεν τον βοηθάει σε αυτό. Αυτό φαίνεται και από το γεγονός ότι την τελευταία τριετία σούταρε μόλις με 38.4% στα σουτ που πήρε από τα 3 μέχρι τα 6.5 μέτρα (30/78). Αυτές είναι οι προσπάθειες που επιχείρησε από μέση απόσταση, που είναι το κλασικό σουτ που παίρνει ένας παίκτης που σουτάρει καλά μετά από ντρίμπλα. Ιδού και το Shot Chart του την τελευταία τριετία σε όλες τις διοργανώσεις με την φανέλα της Ζενίτ:

Ένα πολυεργαλείο και η ανάγκη να βρεθεί ένα πλαίσιο

Ο Πονίτκα είναι ένας παίκτης που έχει πολλά από τα στοιχεία που αρέσουν στον Ντέγιαν Ράντονιτς. Είναι ένας περιφερειακός με μέγεθος και υψηλό μπασκετικό I.Q, ο οποίος μπορεί να βάλει την μπάλα στο παρκέ και να δημιουργήσει, αλλά παράλληλα κινείται εξαιρετικά χωρίς αυτή. Το ασταθές σουτ του είναι ένα ζήτημα, αλλά είναι γεγονός ότι ο τεχνικός του Παναθηναϊκού έχει μάθει να στήνει ομάδες που δεν έχουν αρκετούς σουτέρ αλλά ζορίζουν κάθε αντίπαλο με το μέγεθός τους και το γεγονός ότι είναι συμπαγείς, διαθέτοντας αρχές και στις δύο πλευρές του παρκέ.

Έχοντας όλα αυτά υπόψη, σίγουρα θα έχει ενδιαφέρον να δει κανείς με ποιον τρόπο θα χρησιμοποιήσει ο Ντέγιαν Ράντονιτς τον Πονίτκα. Δεδομένου ότι στο ρόστερ υπάρχουν παίκτες που τους αρέσει να έχουν την μπάλα στα χέρια (Γουόλτερς, Άντριους, Γιώργος Καλαϊτζάκης και Γκριγκόνις, αν και ο τελευταίος παίζει καλά και μακριά από αυτή), ο Πονίτκα θα πρέπει να βρει το πλαίσιο στο οποίο θα κινηθεί για να διατηρηθούν οι ισορροπίες στην περιφέρεια.

Την ίδια στιγμή, είναι σαφές ότι ο Πολωνός θα είναι πιο αποδοτικός αν στο πλευρό του έχει παίκτες να του ανοίγουν το γήπεδο, σε ένα ζήτημα που προς το παρόν αποτελεί ερωτηματικό, κυρίως όταν κοιτάξει κάποιος την γραμμή ψηλών του Παναθηναϊκού. Αυτό δεν αλλάζει βέβαια ότι ο Πονίτκα σίγουρα μπορεί να έχει καλές στιγμές με τον Γιώργο Παπαγιάννη σε κατάστασεις Pick and Roll, να “παντρευτεί” καλά με τους Λι και Γκριγκόνις στην περιφέρεια και να ξαναβρεί την χημέια του με τον - άλλοτε συμπαίκτη του στην Ζενίτ - Γκουντάιτις.

Στο τέλος της ημέρας, ο Παναθηναϊκός πρόσθεσε στο ρόστερ του ένα πολυεργαλείο. Έναν παίκτη κλάσης, που έχει μάθει τα τελευταία χρόνια να κινείται με και χωρίς την μπάλα στα χέρια, ο οποίος ξέρει τις απαιτήσεις της EuroLeague. Αυτό που μένει είναι να βρεθεί το πλαίσιο με το οποίο θα τον αξιοποιήσει. Η συνέχεια, στο παρκέ.