Ο Ντέιβιντ Στερν έφυγε από την ζωή σε ηλικία 77 ετών. Η είδηση του θανάτου του βύθισε στο πένθος το ΝΒΑ, αλλά και όλο τον μπασκετικό κόσμο. Το γεγονός ότι για χάρη του έκαναν δηλώσεις από τον Μάικλ Τζόρνταν και τον Μάτζικ Τζόνσον, μέχρι τον ΛεΜπρόν Τζέιμς το αποδεικνύει.

Εν έτη 2020 είναι δύσκολο να συλλάβει κάποιος πόσο σημαντικός ήταν ο Ντέιβιντ Στερν για το ΝΒΑ. Πώς ένας απλός δικηγόρος πήρε μία λίγκα στα όρια της χρεοκοπίας το 1984 και την έκανε την πιο πλούσια λίγκα στον κόσμο. Πράγματα που κάποιοι σήμερα τα θεωρούν δεδομένα, πριν από 35 χρόνια δεν υπήρχαν καν στο μυαλό τους. Βασικά, υπήρχαν στο μυαλό ενός ανθρώπου: Του Ντέιβιντ Στερν.

Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΠΟΥ ΕΦΕΡΕ ΤΗΝ FREE AGENCY

Ηταν 1 Φεβρουαρίου 1984 όταν ο Ντέιβιντ Στερν ανέλαβε επίσημα καθήκοντα Κομισάριου στο ΝΒΑ, παίρνοντας προαγωγή από την θέση του Αντιπροέδρου που είχε από το 1980. Η συγκεκριμένη ημερομηνία αποτελεί ορόσημο για το ΝΒΑ, αφού έμελλε να αλλάξει την ιστορία όλης της λίγκας. Το ενδιαφέρον είναι ότι ο Στερν είχε ήδη βάλει τους πρώτους σπόρους αρκετά νωρίτερα.

Ο περισσότερος κόσμος δεν το ξέρει, αλλά o Ντέιβιντ Στερν είναι ο λόγος που υπάρχει Free Agency στο ΝΒΑ. Όσο απίστευτο και αν φαίνεται, μέχρι το 1976 οι ομάδες μπορούσαν απλώς να ανανεώνουν μονομερώς τα συμβόλαια των παικτών κατά βούληση (!) και να τους ανταλλάσσουν. Χάρη όμως σε έναν δικαστικό αγώνα που ξεκίνησε το 1970 ο Όσκαρ Ρόμπερτσον, όταν γινόντουσαν σκέψεις συγχώνευσης του ΑΒΑ και του ΝΒΑ, αυτό άλλαξε έπειτα από δικαστικό αγώνα έξι χρόνων. Ποιος ήταν ο δικηγόρος του όμως; Ο Ντέιβιντ Στερν!

Η ευφυΐα και ευελιξία του Στερν εντυπωσίασε τον τότε Κομισάριο του ΝΒΑ, Λάρι Ομπράιεν, ο οποίος δύο χρόνια αργότερα τον προσέλαβε ως τζένεραλ μάνατζερ της λίγκας. Δύο χρόνια αργότερα (1980) τον είχε κάνει Αντιπρόεδρο. Και το 1984 του είχε παραχωρήσει την θέση του.

TO DRUG TESTING KAI H ΔΙΑΛΥΣΗ ΤΩΝ ΡΟΚΕΤΣ

Όταν ανέλαβε ο Ντέιβιντ Στερν τα καθήκοντά του, το ΝΒΑ βρισκόταν σε μία από τις χειρότερες φάσεις της ιστορίας του, κουβαλώντας μία άσχημη φήμη από την δεκαετία του 70'. Το ΝΒΑ θεωρείτο μία λίγκα που ήταν γεμάτο ναρκωμανείς, που οι τσακωμοί ήταν συνεχείς και οι Ιδιοκτήτες κέρβεροι. Ήταν τόσο άσχημα τα πράγματα, που ακόμα και οι Τελικοί του ΝΒΑ παρουσιαζόντουσαν στην τηλεόραση σε μαγνητοσκόπηση (!), αφού κανείς δεν ήθελε να έχει σχέση με αυτή τη λίγκα.

Από την εποχή που ο Στερν ήταν Αντιπρόεδρος είχε καταφέρει να περάσει έναν κανονισμό (από το 1983) που υποχρέωνε τους παίκτες των ομάδων να περνάνε από έλεγχο για ναρκωτικά, δίνοντας νωρίτερα μία επιλογή στους παίκτες: Αν παραδέχονταν ότι ήταν χρήστες ναρκωτικών ουσιών δεν θα τιμωρούνταν και θα έμπαιναν σε πρόγραμμα αποτοξίνωσης. Ήθελε να καθαρίσει το όνομα της λίγκας με κάθε τρόπο. Το κόστος για αυτό έμελλε να είναι η διάλυση μίας ανερχόμενης δύναμης του ΝΒΑ, των Χιούστον Ρόκετς των Χακίμ Ολάζουον και Ραλφ Σάμπσον!

Την σεζόν 1985/86 οι Ρόκετς είχαν σοκάρει τον κόσμο με τους δίδυμους πύργους τους, αφού παρά την απώλεια του βασικού πόιντ γκαρντ της ομάδας, Τζον Λούκας (που είχε μπει στο πρόγραμμα αποτοξίνωσης του ΝΒΑ) απέκλεισαν τους Λέικερς των Μάτζικ Τζόνσον και Καρίμ Αμπντουλ-Τζαμπάρ στους τελικούς της Δύσης, πριν ηττηθούν από τους Σέλτικς του Μπερντ στους Τελικούς με 4-2. Ενώ όμως ήταν έτοιμοι να εκτοξευτούν, ήρθαν τα καταδικαστικά νέα.

Με τον Λούκας να είναι ήδη εκτός ομάδας, το ΝΒΑ πέρασε από τυχαίο έλεγχο ναρκωτικών τους Λιούις Λόιντ και Μίτσελ Γουίγκινς (ήρθε και στα μέρη μας, πατέρας του Άντριου Γουίγκινς), τους δύο βασικούς γκαρντ της ομάδας. Αμφότεροι πιάστηκαν θετικοί, με αποτέλεσμα να τιμωρηθούν με δύο χρόνια αποκλεισμό! Οι ίδιοι υποστήριξαν ότι στοχοποιήθηκαν, αφού ήταν τα πρώτα θύματα του νέου κανονισμού. Όπως και να είχε, η ιστορία έγραψε ότι μία ανερχόμενη ομάδα του ΝΒΑ – και μία από τις δύο Δυτικές που απέκλεισε ποτέ τους Λέικερς την δεκαετία του 80! – τιμωρήθηκε παραδειγματικά και έκανε μία δεκαετία να συνέλθει.

Η ΕΥΛΟΓΙΑ ΜΕ ΤΟΝ ΤΖΟΡΝΤΑΝ, Ο ΜΑΤΖΙΚ ΚΑΙ Ο ΜΠΕΡΝΤ

Ενώ οι Ρόκετς γινόντουσαν το παράδειγμα που έψαχνε το ΝΒΑ για να δείξει ότι έχει αλλάξει, την ίδια στιγμή η λίγκα άρχισε να ευημερεί. Ο δαιμόνιος Ντέιβιντ Στερν είχε την τύχη να αναλάβει καθήκοντα λίγους μήνες πριν εισχωρήσει στο ΝΒΑ ο Μάικλ Τζόρνταν (επιλέχθηκε στο Νο3 του ΝΒΑ Draft 1984 από τους Μπουλς) και στο απόγειο της κόντρας των Λέικερς του Μάτζικ Τζόνσον με τους Σέλτικς του Λάρι Μπερντ, των δύο ιστορικότερων ομάδων του ΝΒΑ.

Στα πρώτα τέσσερα χρόνια του Στερν στο ΝΒΑ ως Κομιοσάριος (1984-1987) οι Σέλτικς και οι Λέικερς αναμετρήθηκαν τρεις φορές στους Τελικούς, με μοναδική παρένθεση την... παρέμβαση των Ρόκετς το 1986. Η κόντρα του Μπερντ με τον Μάτζικ υπερτονίστηκε, την ίδια στιγμή που το ΝΒΑ άρχισε σιγά-σιγά να δίνει περισσότερη σημασία στον τύπο με το όνομα Μάικλ Τζόρνταν. Η λίγκα είχε βρει τον επόμενο σταρ της και θα έκανε ό,τι μπορούσε προκειμένου να τον προβάλλει. Και, κάπου εκεί, ήρθε το All Star Weekend!

Στα τέλη της δεκαετίας του 80' είχε πλέον καθιερωθεί να μην υπάρχει απλώς το All Star Game, αλλά ένα ολοκληρωμένο Σαββατοκύριακο γεμάτο σόου, που θα περιελάμβανε μεταξύ άλλων διαγωνισμούς καρφωμάτων και τριπόντων. Κάπου εκεί εμφανίστηκε για τα καλά το άστρο του Τζόρνταν, του οποίου οι υψηλές πτήσεις και οι κόντρες του με τον Ντομινικ Γουίλκινς έμειναν στην ιστορία. Το ΝΒΑ είχε γίνει σόου πάλι.

Η ΑΝΟΔΟΣ ΤΩΝ ΜΠΟΥΛΣ

Στα τέλη της δεκαετίας του 80΄οι Σέλτικς και οι Λέικερς είχαν πλέον γεράσει και στο προσκήνιο ήταν οι αντιεμπορικοί Πίστονς, γνωστοί και ως “Bad Boys”, που κατέκτησαν δύο σερί τίτλους (1989, 1990). Το Ντιτρόιτ εκμεταλλευόταν τους κανονισμούς στο έπακρο, έριχνε κανονικό ξύλο και πήρε δύο πρωταθλήματα. Ολο αυτό όμως ατσάλωσε τον Μάικλ Τζόρνταν και τους Μπουλς, που βρήκαν μπροστά.

Η δεκαετία του 90' ανήκε στους Μπουλς του Τζόρνταν. Ό,τι ακουμπούσε ο Τζόρνταν γινόταν χρυσάφι και ο Στερν το ήξερε. Προέβαλλε την πορεία των Μπουλς, στάθηκε σε όσα έγιναν στην σειρά με τους Πίστονς. Την σεζόν 1990/91 έζησε το απόλυτο εμπορικό σενάριο, την απόλυτη παράδοση σκυτάλης: Οι Μπουλς του Τζόρνταν κατέκτησαν το πρωτάθλημα κόντρα στους Λείκερς του Μάτζικ. Τα πράγματα δεν θα μπορούσαν να πάνε καλύτερα. Τελικά, έμελλε να ακολουθήσουν τα χειρότερα δυνατά νέα για να φτάσει το ΝΒΑ σε νέα ύψη.

Η ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΟΥ ΜΑΤΖΙΚ ΚΑΙ Η DREAM TEAM

Με το ΝΒΑ να βρίσκεται στη (μέχρι τότε) καλύτερη φάση της ιστορίας του, ο Μάτζικ Τζόνσον σόκαρε τον κόσμο ανακοινώνοντας ότι προσβλήθηκε από τον ιό του HIV, με τον Στερν να κάθεται δίπλα του. Στα αυτιά όλων, το HIV ήταν σαν το AIDS. Ο Ντέιβιντ Στερν βρέθηκε μπροστά στη μεγαλύτερη κρίση της πορείας του (μέχρι την επόμενη). Και με κάποιο τρόπο κατάφερε να βγει πιο δυνατός από ποτέ.

Παρά το γεγονός ότι ο Μάτζικ αποσύρθηκε από το ΝΒΑ, το όνομά του υπήρχε ακόμα στα ψηφοδέλτια του ΝΒΑ για το All Star Game του 1992. Ο Στερν ήξερε τι έκανε. Ο Μάτζικ δεν πήρε απλώς μέρος στο All Star Game, αλλά βγήκε και MVP, με το φινάλε του αγώνα να βρίσκει συμπαίκτες και αντιπάλους να τον αγκαλιάζουν, σε μία εποχή που ο κόσμος νόμιζε ότι το HIV κολλάει με τον... αέρα. Ένα τεράστιο βήμα μπροστά είχε μόλις γίνει.

Το ΝΒΑ έδειξε έναν άλλο κόσμο. Έδειξε ότι είναι πάνω από πρόσωπα, πάνω από ασθένειες. Η εικόνα της λίγκας είχε φτιάξει για τα καλά. Μερικούς μήνες αργότερα, οι ΗΠΑ κατέβηκαν για πρώτη φορά με ΝΒΑερς στους Ολυμπιακούς Αγώνες (της Βαρκελώνης το 1992), με την γνωστή πλέον Dream Team. Στην ομάδα ήταν κανονικά ο Μάτζικ. Όπως και ο Τζόρνταν. Και ο Μπερντ. Η παγκοσμιοποίηση είχε ξεκινήσει.

Ο ΕΞΟΣΤΡΑΚΙΣΜΟΣ ΚΑΙ Η ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΤΟΥ ΤΖΟΡΝΤΑΝ

Αν το χτύπημα με τον Μάτζικ ήταν δυνατό, αυτό που ακολούθησε δε μπορούσε κανείς να το περιμένει. Με τους Μπουλς πλέον να κυριαρχούν στο ΝΒΑ και να κατακτούν το τρίτο σερί πρωτάθλημα το 1993, ο πατέρας του Μάικλ Τζόρνταν βρέθηκε δολοφονημένος. Υπήρξαν σκιές πάνω από τον θάνατό του, πολλοί μίλησαν για το πρόβλημα του “Air” με τον τζόγο. Δεν μπορεί ποτέ κανείς να είναι σίγουρος για το τι έγινε πραγματικά.

Το γεγονός ότι αρκετοί θεωρούν πως ήταν ο Στερν αυτός που συμβούλεψε τον Τζόρνταν να αποσυρθεί από το ΝΒΑ και να παίξει μπέιζμπολ είναι μία ιστορία στα όρια του μύθου. Αυτό είναι όμως που ξέρουμε: Ο Τζόρνταν έλειψε για 1.5 σεζόν. Το ΝΒΑ εξακολούθησε να είναι δημοφιλές. Σε ένα παιχνίδι της μοίρας, οι Ρόκετς του Ολάζουον (που ήταν το πρώτο “θύμα” της αλλαγής στο ΝΒΑ), κατέκτησαν στο Game 7 το πρωτάθλημα του 1994 κόντρα στους εμπορικούς Νικς, ενώ έναν χρόνο αργότερα, με τον Τζόρνταν να έχει επιστρέψει, πήραν και δεύτερο σερί πρωτάθλημα.

Το ΝΒΑ επέζησε χωρίς τον Τζόρνταν. Βρήκε νέους σταρ. Προσπάθησε να κάνει τη μετάβαση στη νέα γενιά. Και όταν επέστρεψε ο Τζόρνταν τον αγκάλιασε και χάρηκε μαζί του όταν τον είδε να κατακτά τρία ακόμα σερί πρωταθλήματα (1996-1998) με τους Μπουλς πριν αποσυρθεί ξανά.

LOCKOUT, ΙΝΤΡΙΓΚΕΣ, Η ΝΕΑ ΓΕΝΙΑ ΚΑΙ ΤΟ DRESS CODE

Με τον Τζόρνταν να αποσύρεται μετά το τέλος της σεζόν 1997/98, το ΝΒΑ μπήκε ξανά σε περίεργη φάση. Ο λόγος ήταν το lockout πριν την σεζόν 1998/99. Τα πράγματα είχαν φτάσει σε οριακό σημειο, αφού οι μισθοί είχαν ξεφύγει και υπήρχαν ρούκι που αμειβόντουσαν καλύτερα από βετεράνους. Οι παίκτες ήθελαν να συνεχίσουν να έχουν υψηλά συμβόλαια. Οι ιδιοκτήτες ήθελαν ένα ταβάνι. Τελικά, χρειάστηκαν 204 μέρες και η απειλή του Στερν ότι θα ακυρώσει την σεζόν για να δοθεί λύση και να ξεκινήσει η σεζόν τον Ιανουάριο του 1999 και να έχει διάρκεια 50 αγώνων. Ο κόσμος φάνηκε να απομακρύνεται από το ΝΒΑ, όμως το ζευγάρι των τελικών (Σπερς – Νικς) τράβηξε το ενδιαφέρον, με το Σαν Αντόνιο να κατακτά τον τίτλο με 4-1 νίκες.

Το θέμα πλέον στο ΝΒΑ ήταν ότι έψαχνε τους επόμενους σταρ του, τα επόμενα πρότυπα. Τους βρήκε στο δίδυμο των Λέικερς (Σακίλ Ο'Νιλ και Κόμπι Μπράιαντ), με τους Λείκερς να κατακτούν τρία σερί πρωταθλήματα (2000-2002). Το ΝΒΑ ήθελε οι Λέικερς να είναι καλοί. Ακόμα και αν το τίμημα ήταν κάποιες διαιτητικές εύνοιες (στους τελικούς της Δύσης το 2000 κόντρα στους Μπλέιζερς και το 2002 κόντρα στους Κινγκς) που αρχικά φάνηκε να χαλάνε την εικόνα της λίγκας. Το θέμα όμως ήταν ότι η πιο εμπορική ομάδα του ΝΒΑ ήταν πάλι πετυχημένη.

Η δεκαετία του 00' ήταν γεμάτη επιτυχίες και δυσκολίες για τον Στερν. Οι ίντριγκες σχετικά με τις διαιτητικές αποφάσεις (μέχρι και το FBI έκανε έρευνα), το lockout, η άναρχη νέα γενιά των σταρ μέχρι να εμφανιστεί ο ΛεΜπρόν το 2003 έμπλεξε τα πράγματα. Την ίδια στιγμή, ο Στερν περνούσε αυτό που ήθελε όμως. Ακόμα και ένα νέο Dress Code, που υποχρέωνε τους παίκτες που είναι εκτός 12αδας να φοράνε κοστούμια, αφού είχε κουραστεί να βλέπει σταρ της λίγκας να κυκλοφορούν με τζιν παντελόνια και αλυσίδες. Είπαν ότι απαρνήθηκε την Χιπ-Χοπ κουλτούρα, ότι το μέτρο ήταν ρατσιστικό. Στο τέλος όμως όλοι κατάλαβαν πως αυτό ήταν για το καλό όλων.

Η ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ ΤΟΥ ΔΩΡΟ

Πέρα όμως από όλα όσα έκανε εντός και εκτός τεσσάρων γραμμών ο Στερν, ήταν όσα έκανε έξω από τα γήπεδα, έξω από τις ΗΠΑ για την ακρίβεια, που εκτόξευσαν το ΝΒΑ. Έχει ειπωθεί πολλές φορές ότι ο Στερν άλλαξε το ΝΒΑ, αλλά για να το καταλάβει κάποιος αυτό πρέπει να δει λίγο πιο μακριά. Να μην σταθεί στην πεπατημένη.

Ο Στερν ήταν αυτός που βοήθησε ώστε το 1989 να πάνε στο ΝΒΑ τρεις Ευρωπαίοι σταρ για να τα βάλουν με τους κορυφαίους. Ο λόγος βέβαια για τους Ντράζεν Πέτροβιτς, Σαρούνας Μαρτσουλιόνις και Βλάντε Ντίβατς. Επί Ντέιβιντ Στερν αναδείχθηκε κορυφαίος έκτος παίκτης και έγινε All Star ο Ντέτλερ Σρεμπφ. Επί Ντέιβιντ Στερν αναδείχθηκε MVP της κανονικής περιόδου ο Ντιρκ Νοβίτσκι και MVP των τελικών ο Τόνι Πάρκερ. Κυρίως όμως, επί Ντέιβιντ Στερν άνοιξε η αγορά της Κίνας. Και, σε αντίθεση με ό,τι πιστεύει ο κόσμος, η αγορά δεν άνοιξε με τον Γιάο Μινγκ στο ΝΒΑ Draft του 2002, αλλά με τον... Γουάνγκ Ζιζί τον Απρίλιο του 2001, όταν έπειτα από πολλές διαπραγματεύσεις κατάφερε να πείσει την κινεζική κυβέρνηση να αφήσει τον τότε 23χρονο φόργουορντ/σεντερ να αγωνιστεί στους Μάβερικς. Μπορεί να χρειάστηκαν τιτάνιες προσπάθειες από τον Στερν για να πειστεί η κινεζική κυβέρνηση να στείλει τον Γιάο Μινγκ στις ΗΠΑ, αλλά οι πρώτοι σπόροι είχαν μπει με τον άγνωστο στους νεότερους Γουάνγκ Ζιζί το 2001.

Η παγκοσμιοποίηση ήταν το τελευταίο δώρο του Ντέιβιντ Στερν στο ΝΒΑ. Έκανε το άθλημα παγκόσμιο, εκτόξευσε το ενδιαφέρον. Έφερε τα Global Games, κατάφερε να πείσει ακόμα και την Σοβιετική Ένωση να παίξει αγώνες κόντρα σε ομάδες ΝΒΑ, άνοιξε την αγορά της Κίνας. Κατάφερε να πείσει παιδιά από όλο τον κόσμο ότι μπορούν να παίξουν στην κορυφαία λίγκα. Από τον Έλληνα Γιάννη Αντετοκούνμπο και τον Σλοβένο Λούκα Ντόντσιτς, μέχρι τον Μεξικανό Εντουάρντο Ναχέρα, τον Ρουμάνο Γκιόρκε Μουρεσάν και τον Κινέζο Ζου Κι.

ΟΡΑΜΑΤΙΣΤΗΣ ΚΑΙ ΠΡΩΤΟΠΟΡΟΣ

Ο Ντέιβιντ Στερν δεν ήταν Άγιος. Τουναντίον, υπάρχουν πολλές ιστορίες που υποστηρίζουν ακριβώς το αντίθετο. Κανένας όμως ποτέ δεν αμφισβήτησε το έργο του. Ήταν ένας εκλεγμένος Κομισάριος από τους 30 Ιδιοκτήτες, ο οποίος πήρε μία λίγκα στα όρια της πτώχευσης. με μισθούς παικτών που θύμιζαν μισθούς... υπαλλήλων γραφείου και την μετέτρεψε στο καλύτερο αθλητικό προϊόν στον κόσμο, με μισθούς εκατομμυρίων που ζαλίζουν. Οι ομάδες έβγαλαν και βγάζουν δισεκατομμύρια, οι παίκτες βγάζουν εκατομμύρια.

Ο Στερν ήταν πολλά πράγματα. Πάνω από όλα όμως ήταν οραματιστής και πρωτοπόρους. Μπορούσε να σκεφτεί πάντα δέκα βήματα μπροστά. Ήταν ο καλύτερος Κομισάριος που έχει το ΝΒΑ. Έχει επηρεάσει περισσότερες ζωές από αυτές που μπορεί να φανταστεί ο καθένας. Είναι ο άνθρωπος που άλλαξε το ΝΒΑ. Βασικά, είναι ο άνθρωπος που άλλαξε το ίδιο το μπάσκετ.

AP Photo/Julio Cortez, Ann-Sophie Fjello-Jensen/AP Images for Hashtag Sports, Charles Bennett, File, Jessica Hill, Morry Gash