Ο Γιάννης Μαρακάκης για Μήτογλου: "Αν δεν πρόκειται για χρήση εν αγνοία του, τα υπόλοιπα σενάρια είναι εξαιρετικά δύσκολα"
Ο καταξιωμένος νομικός, Γιάννης Μαρακάκης, εξήγησε στο SPORT24 ποια θα είναι τα επόμενα βήματα της υπόθεσης του θετικού δείγματος του Ντίνου Μήτογλου και τι ισχύει σύμφωνα με τους κανονισμούς περί φαρμακοδιέγερσης.
Στις 29 Μαρτίου, η Αρμάνι Μιλάνο ανακοίνωσε ότι ο Ντίνος Μήτογλου βρέθηκε θετικός σε έλεγχο για φαρμακοδιέγερση που διενεργήθηκε μετά τον αγώνα με τον Παναθηναϊκό στις 4 Μαρτίου. Ο αθλητής αυτομάτως τέθηκε σε διαθεσιμότητα.
Ο έγκριτος νομικός, Γιάννης Μαρακάκης -που έχει χειριστεί υποθέσεις ντόπινγκ και έχει ευρεία γνώση των εν λόγω θεμάτων- μίλησε στο SPORT24 και εξήγησε τι ισχύει σύμφωνα με τους κανονισμούς περί φαρμακοδιέγερσης και ποιες θα είναι οι επόμενες φάσεις της διαδικασίας που θα ακολουθηθεί σχετικά με την περίπτωση του αθλητή της ιταλικής ομάδας. Προς το παρόν, δεν έχει ανακοινωθεί επισήμως η ουσία που ανιχνεύθηκε στο δείγμα του Ντίνου Μήτογλου ούτε αν ο αθλητής έχει ζητήσει να εξεταστεί και το δεύτερο δείγμα που έδωσε.
“Το πρώτο που πρέπει να επισημάνουμε είναι ότι μετά το σκάνδαλο ντόπινγκ της Ρωσίας το πλαίσιο δεν έχει απλά αυστηροποιηθεί, έχει γίνει εξοντωτικό για τις περιπτώσεις των αθλητών, οι οποίοι συλλαμβάνονται να έχουν παραβιάσει τις διατάξεις για φαρμακοδιέγερση” είπε αρχικά ο κ. Μαρακάκης και επεσήμανε: “Στην εξαιρετική περίπτωση που στο πλαίσιο κάποιας αγωγής ένας αθλητής λαμβάνει απαγορευμένη ουσία -που βεβαίως πρέπει να την έχει δηλώσει και να έχει πάρει άδεια γι' αυτή- εάν η ουσία με την οποία συνελήφθη να έχει παραβιάσει τον κανόνα ανήκει στην κατηγορία των στεροειδών ή αυξητικών, τότε το πλαίσιο είναι αυστηρό. Είναι ελάχιστες οι περιπτώσεις που μπορεί να δικαιολογηθεί η παρουσία της ουσίας στον οργανισμό του αθλητή”.
Οι αθλητές οφείλουν να δηλώνουν τις ουσίες που λαμβάνουν στο πλαίσιο μιας φαρμακευτικής αγωγής ή τις θεραπευτικές μεθόδους που ακολουθούν, προκειμένου να λάβουν την “εξαίρεση θεραπευτικής χρήσης” (Therapeutic Use Exemption, TUE). Ο κανονισμός αναφέρει ότι αυτή η εξαίρεση ''μπορεί να παρέχει στον αθλητή την εξουσιοδότηση να λάβει την εν λόγω ουσία ή να χρησιμοποιήσει την εν λόγω μέθοδο ενώ αγωνίζεται, χωρίς να προκληθεί παράβαση κανονισμού αντί-ντόπινγκ''.
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Αντιντόπινγκ αναφέρει: “Η TUE διασφαλίζει ότι οι αθλητές μπορούν να υποβληθούν σε θεραπεία για ιατρικές παθήσεις - ακόμα κι αν η θεραπεία περιλαμβάνει τη χρήση μιας απαγορευμένης ουσίας ή μεθόδου - αποφεύγοντας τον κίνδυνο επιβολής κυρώσεων”. Εν ολίγοις, ακολουθώντας αυτή τη διαδικασία των κανονισμών -και εφόσον λάβει σχετική άδεια- απαλλάσσεται από μια πιθανή τιμωρία.
Ένας αθλητής θα περάσει από έλεγχο για το πρόβλημα υγείας που έχει και καθιστά αναγκαία τη χορήγηση της ουσίας
Ο Ντίνος Μήτογλου τραυματίστηκε στις 17 Νοεμβρίου του 2021 στο παιχνίδι της ομάδας του με την Ούνιξ Καζάν. Υπέστη κάταγμα στο πέμπτο μετατάρσιο του αριστερού ποδιού, γεγονός που τον κράτησε για περίπου τρεις μήνες εκτός των παρκέ. Επέστρεψε στον αγώνα Ολυμπιακός - Αρμάνι Μιλάνο, στις 24 Φεβρουαρίου 2022. Πέρασε από ντόπινγκ κοντρόλ στις 4 Μαρτίου και έπειτα αγωνίστηκε στα εξής παιχνίδια:
Ρεάλ Μαδρίτης - Αρμάνι Μιλάνο (10 Μαρτίου 2022)
Αρμάνι Μιλάνο - Τριέστε (13 Μαρτίου 2022)
Μπρέσια - Αρμάνι Μιλάνο (20 Μαρτίου 2022)
Αρμάνι Μιλάνο - Βαρέζε (26 Μαρτίου 2022)
Δεν συμπεριλήφθηκε στην αποστολή στα παιχνίδια Μακάμπι Τελ Αβίβ - Αρμάνι Μιλάνο (22 Μαρτίου 2022) και Αναντολού Εφές - Αρμάνι Μιλάνο (24 Μαρτίου 2022). Σύμφωνα με την Gazzetta dello Sport απουσίασε από αυτούς τους δύο αγώνες λόγω στομαχικών διαταραχών.
Ο κ. Μαρακάκης ερωτηθείς, αν θα είχαμε φτάσει στο σημείο αυτής της ανακοίνωσης από την ιταλική ομάδα- στην περίπτωση που ο Μήτογλου είχε λάβει μια ουσία -στο πλαίσιο μιας θεραπευτικής αγωγής για τον τραυματισμό του- και την είχε δηλώσει κανονικά στις αρχές αντί-ντόπινγκ, απάντησε:
“Ένας αθλητής έχει την υποχρέωση να ενημερώσει τις αρχές για το πρόβλημα υγείας που έχει και τη θεραπεία που αυτός ακολουθεί. Θα περάσει από έλεγχο για το πρόβλημα υγείας που έχει και καθιστά αναγκαία τη χορήγηση της ουσίας, για να πάρει και το πράσινο φως, ώστε να έχει την άδεια να τη χρησιμοποιήσει. Αν είχε συμβεί κάτι τέτοιο -στη συγκεκριμένη περίπτωση- θεωρώ ότι θα το γνωρίζαμε ήδη και δεν θα είχαμε φτάσει σε αυτό το σημείο. Βέβαια, υπάρχουν περιπτώσεις στο παρελθόν, στις οποίες έχουμε δει ότι σε μια αγωνιστική περίοδο κάποιος αθλητής εν αγνοία του πήρε στο πλαίσιο κάποιας θεραπευτικής αγωγής κάποια ουσία ή κάποιες ουσίες που δεν δήλωσε”.
Συνεπώς, ένας αθλητής δεν αρκεί απλά να δηλώσει στον αρμόδιο φορέα αντί -ντόπινγκ την ουσία που πήρε στο πλαίσιο μιας θεραπευτικής αγωγής, αλλά πρέπει και να είναι σε θέση να αποδείξει ότι αυτή η ουσία είναι αναγκαία για τη θεραπεία του ώστε, να του χορηγηθεί η εξαίρεση θεραπευτικής χρήσης και να μπορεί να τη χρησιμοποιήσει, χωρίς να κινδυνεύει με κυρώσεις.
Ο προπονητής της Αρμάνι Μιλάνο, Έτορε Μεσίνα σε δηλώσεις του για το θέμα κάλυψε το ιατρικό επιτελείο της ομάδας και άφησε έκθετο τον αθλητή λέγοντας ότι ότι ο ιταλικός σύλλογος δεν δείχνει ανοχή ούτε στην επιπολαιότητα. “Η ανοχή μας στο ντόπινγκ είναι μηδενική, είτε πρόκειται για επιπολαιότητα είτε για εσκεμμένη κακή συμπεριφορά. Ελπίζω ο Μήτογλου να μπορεί να υπερασπιστεί τον εαυτό του ότι ήταν ένα λάθος, προφανώς περιμένουμε περισσότερες πληροφορίες για την υπόθεση, αλλά το πιο σημαντικό πράγμα, -επαναλαμβάνω- είναι ο σεβασμός στη δουλειά μας. Λυπάμαι πολύ για όλους τους ανθρώπους που εργάζονται στο ιατρικό μας προσωπικό. Είναι άνθρωποι που θυμούνται ποιοι είναι οι κανόνες, πολύ προσεκτικοί σε όλα. Και αν συμβαίνουν εκτός ομάδας αυτά, ναι είναι κάτι που με ενοχλεί και μας ενοχλεί πολύ”.
Αντιμετωπίσαμε πολλές περιπτώσεις άγνοιας αθλητών με νοθευμένα σκευάσματα
Ο Γιάννης Μαρακάκης τόνισε ότι στο παρελθόν έχουν υπάρξει περιπτώσεις που να υποδηλώνουν ότι ένας αθλητής έλαβε απαγορευμένη ουσία χωρίς να έχει γνώση. “Αντιμετωπίσαμε πολλές περιπτώσεις άγνοιας αθλητών με νοθευμένα σκευάσματα. Υπήρξαν περιπτώσεις που κι εγώ έχω καταγγείλει στον ΕΟΦ. Είχαμε και στην Ελλάδα περιστατικά -με δύο ποδοσφαιριστές-, στα οποία εντοπίσαμε νοθευμένα σκευάσματα συμπληρωμάτων διατροφής που δεν ήταν εγκεκριμένα από τον ΕΟΦ, αλλά κυκλοφορούσαν ελεύθερα στα ράφια των καταστημάτων και κάποια υπήρχαν και σε φαρμακεία. Υπήρχαν κάποιες νοθευμένες παρτίδες αυτών που οδήγησαν σε αντικανονικό αποτέλεσμα ντόπινγκ. Είχε ενημερωθεί τότε και το ΕΣΚΑΝ (σ.σ.: σήμερα ΕΟΚΑΝ) και ακολούθως το ΕΣΚΑΝ ενημέρωσε αρμοδίους και τον ΕΟΦ”.
Έπειτα από ένα κρούσμα ντόπινγκ, επιτρέπεται να ανακοινωθεί το όνομα του αθλητή, μετά τον έλεγχο του δεύτερου δείγματος, εκτός αν ο αθλητής παραδεχθεί ότι έκανε χρήση της ουσίας μετά τον πρώτο έλεγχο. Κάτι που σπανίως γίνεται. Ωστόσο, το έχει πράξει ο ποδηλάτης, Γιάννης Ταμουρίδης, ο οποίος το 2008 βρέθηκε θετικός στην ουσία "οξανδρολόνη" και αργότερα είχε δηλώσει στην εφημερίδα “Μακεδονία”: “Ήταν ένα λάθος που έκανα πάνω στον πανικό μου. Το παραδέχτηκα, δεν θέλησα να πω ψέματα σε κανέναν, δεν θέλησα να βάλω σε περίεργες διαδικασίες αμφιβολιών όσους με έχουν στηρίξει”. Η ποινή του μειώθηκε από τα δύο χρόνια σε ένα έτος, επειδή δεν είχε στο παρελθόν άλλο κρούσμα, δεν είχε παραβιάσει κατά άλλο τρόπο τους κανονισμούς περί φαρμακοδιέγερσης και φυσικά λόγω της στάσης που κράτησε.
Η ιταλική ομάδα ανακοίνωσε το όνομα του Ντίνου Μήτογλου, ωστόσο δεν είναι βέβαιο ότι έχει ελεγχθεί και το δεύτερο δείγμα του αθλητή, καθώς ο ίδιος ο σύλλογος τόνισε “η Αρμάνι Μιλάνο αποφάσισε να θέσει τον παίκτη σε διαθεσιμότητα και θα προχωρήσει σε επιπλέον εξέταση, μόλις έχει στη διάθεσή της όλα τα απαραίτητα στοιχεία που θα διαλευκάνουν την υπόθεση”.
O κ. Μαρακάκης επεσήμανε: “Δυστυχώς, το ζήτημα της επικοινωνίας είναι δύσκολο να το διαχειριστεί κάποιος, ειδικά με τη διαρροή που γίνεται στα social media. Η ταχύτητα των νέων μας ξεπερνά όλους και φυσικά ξεπερνάει και το πρωτόκολλο δεοντολογίας. H ιστορία έχει διδάξει ότι δεν έχει υπάρξει ποτέ -πέρα από μια περίπτωση που έχω λησμονήσει- να είναι ανακόλουθο το δεύτερο δείγμα από το πρώτο. Παράγουν το ίδιο αποτέλεσμα, πάντα. Ίσως κάποιες φορές να μη δείξει την ίδια συγκέντρωση, να έχουμε μια μικρή απόκλιση στις τιμές. Είναι το ίδιο δείγμα. Μετά το σκάνδαλο της Ρωσίας, ο WADA και η παγκόσμια αρχή που διαφυλάττει και επιδιώκει το αντί-ντόπινγκ θα έπαιρνε νέα μέτρα, για να προστατέψει το απόρθητο και το αδιάφθορο του συστήματος ελέγχου ντόπινγκ και άρα να έχουμε τη βεβαιότητα ότι αυτά τα σφραγισμένα μπουκαλάκια δεν παραβιάζονται αφενός και αφετέρου δεν έχει πρόσβαση κανείς σε αυτά. Αν και εφόσον θεωρούμε αξιόπιστο αυτό το σύστημα νομίζω ότι δεν μπορεί κάποιος να πει ότι θα μπορούσε να έχει διαφοροποίηση το πρώτο από το δεύτερο δείγμα. Πρόκειται για το ίδιο δείγμα που με ένα ποτηράκι μοιράζεται σε δύο μπουκάλια, τα οποία πάνω έχουν επίσης τον ίδιο κωδικό συν ένα Α και ένα Β”.
Τα επόμενα βήματα της υπόθεσης Μήτογλου
Στη συνέχεια, ο καταξιωμένος νομικός ανέλυσε ποια θα είναι τα επόμενα βήματα της υπόθεσης Μήτογλου: “Θα κληθεί από το αρμόδιο όργανο αντιντόπινγκ της Ιταλίας να δώσει εξηγήσεις -υπό την επίβλεψη της FIBA-, για να επιβληθεί η τιμωρία. Στην περίπτωση που η τιμωρία δεν αρέσει -εντός εισαγωγικών- ή βρίσκει ασύμφωνη τη FIBA ή τον WADA (Παγκόσμιος Οργανισμός Αντί-ντόπινγκ) οι δύο αρχές έχουν δικαίωμα να ασκήσουν έφεση και να πάνε την υπόθεση στο διαιτητικό δικαστήριο, στο CAS.
Πολιτικά δικαστήρια έχουμε μόνο σε ζητήματα που έχουν να κάνουν με την αποζημίωση του αθλητή. Σε ό,τι αφορά την πειθαρχική διαδικασία, δηλαδή την τιμωρητική διαδικασία του αθλητή σε αγωνιστικό επίπεδο, αρμόδια είναι τα όργανα του αντιντόπινγκ, όπως έχουν υπογραφεί από εθνικές και διεθνείς συμβάσεις για το κάθε άθλημα. Εθνικά εντός της χώρας που συμμετέχει και συνελήφθη να έχει παραβιάσει τους κανονισμούς, δηλαδή στο ιταλικό πρωτάθλημα.
Ο αθλητής αλλά και όλοι οι αθλητές διεθνούς επιπέδου υπάγονται σε ό,τι αφορά στα ένδικα μέσα στη δικαιοδοσία του διεθνούς διαιτητικού δικαστηρίου το CAS. Αρμόδιο για να λυθεί στον ανώτατο βαθμό το ζήτημα της τιμωρίας ενός αθλητή για παραβίαση φαρμακοδιέγερσης είναι το CAS. Aν υπάρχουν ζητήματα απώλειας μισθού, διάρρηξης συμβολαίου ή συμβατικών δικαιωμάτων και υποχρεώσεων που προκύπτουν από σχέσεις ενοχικές μεταξύ αθλητή - σωματείου ή άλλων παραγόντων αυτά βεβαίως μπορούν να μεταφερθούν στα πολιτικά δικαστήρια αναλόγως, με το πού έλαβαν χώρα”.
Όποια απόφαση προκύψει θα εφαρμοστεί και από την Ελληνική Ομοσπονδία Καλαθοσφαίρισης με ό,τι αυτό μπορεί να σημαίνει για τη συμμετοχή του Ντίνου Μήτογλου στην Εθνική ομάδα μπάσκετ.
“Στην παρούσα φάση, ο Μήτογλου είναι σε διαθεσιμότητα. Δεν είναι τιμωρημένος μέχρι να εκδικαστεί η υπόθεσή του, να δώσει εξηγήσεις, να απολογηθεί και να βγει απόφαση. Επειδή, αν δεν ακουστεί δεν μπορεί να βγει απόφαση. Η απόφαση κοινοποιείται στην ομοσπονδία μπάσκετ της Ιταλίας, στην FIBA, αλλά και στην WADA. Κάθε εθνική απόφαση είναι και μέσα στο πλαίσιο της FIBA και ως εκ τουτου η ΕΟΚ είναι αναγκασμένη να εφαρμόσει την απόφαση που έχει εγκριθεί από την FIBA και θα έχει επιβληθεί στον αθλητή στην αλλοδαπή”, τόνισε ο Γιάννης Μαρακάκης.
Ό,τι εγκρίνει η FIBA, ισχύει παντού. Συνεπώς, στην περίπτωση που ο Μήτογλου τιμωρηθεί με αποκλεισμό και δεν απαλλαγεί από κάποια τιμωρία, τότε δεν θα μπορέσει να αγωνιστεί στα πρωταθλήματα άλλων χωρών. “Δεν γίνεται να υπάρχουν δύο μέτρα και δύο σταθμά, προφανώς. Κάτι που θα επιβληθεί δεν μπορεί να ισχύει μια φορά και άλλη να μην ισχύει, ακόμα και αν δεν είναι κάποιες χώρες συμβεβλημένες με τη FIBA. Παλαιότερα, το είχαμε αντιμετωπίσει αυτό με τους Αμερικανούς. Επειδή, δεν υπήρχε ντόπινγκ κοντρόλ στο ΝΒΑ, έρχονταν εδώ στην Ελλάδα, αλλά και στην Τουρκία και βρίσκονταν θετικοί με κάνναβη που έχει κατασταλτικό αποτέλεσμα. Κανείς δεν παίζει καλύτερα με κάνναβη.
Παρόλα αυτά, επειδή η κάνναβη ήταν στις απαγορευμένες ουσίες βρίσκονταν θετικοί, διότι είχαν συνηθίσει να κάνουν χρήση αυτής και στο εξωτερικό δεν περνούσαν από έλεγχο. Όταν επιβληθεί μια τιμωρία ο αθλητής παρακολουθείται οπουδήποτε κι αν πάει να παίξει και οι ομοσπονδίες ενημερώνονται από τη FIBA ότι δεν μπορεί να αγωνιστεί. Το γνωρίζουν εξ' αρχής. Πλέον, τα σπουδαία θα αρχίσουν όταν θα μάθουμε την ουσία με την οποία βρέθηκε ο αθλητής και τις εξηγήσεις που θα δοθούν από την πλευρά του. Το σίγουρο είναι ότι αν δεν πρόκειται για εν αγνοία του χρήση νοθευμένου σκευάσματος, όλα τα υπόλοιπα σενάρια είναι εξαιρετικά δύσκολα”.