Ο "Τσάρος" του Ευρωμπάσκετ

Ο Τσάρος ("CZar" το ψευδώνυμο του) της Ουκρανίας βρέθηκε από τους πάγκους (και τα μικρόφωνα) του ΝΒΑ, στην Εθνική ομάδα της Ουκρανίας. Κι αν η προηγούμενη συμμετοχή του ήταν... guest εμφάνιση λόγω αποκλεισμού, στα γήπεδα της Σλοβενίας, η ομάδα του κάνει αισθητή την παρουσία της. Ξεκίνησε με τρεις νίκες, προκρίθηκε στην επόμενη φάση και τώρα διεκδικεί το εισιτήριο και για τους "8", ταρακουνώντας για τα καλά τη Σερβία του Ντούσαν Ίβκοβιτς.

Το Sport24.gr παρουσιάζει τον Μάικ Φρατέλο, τον πλέον αξιαγάπητο προπονητή του τουρνουά.

Πολυαθλητής και πολυπροπονητής

Γεννήθηκε το 1947 (είναι άρα ο 2ος γηραιότερος προπονητής του τουρνουά, μετά τον Ντούσαν Ίβκοβιτς) στο Νιου Τζέρσεϊ και σε μικρή ηλικία προσβλήθηκε από το μικρόβιο του αθλητισμού. Αποφοίτησε από το γυμνάσιο ως αρχηγός της ομάδας μπάσκετ, μπέιζμπολ, φούτμπολ και χόκεϊ, διατηρώντας την ιδιότητα του "πολυαθλητή" ακόμη και στα πρώτα του προπονητικά βήματα. Στην πρώτη του δουλειά, ως βοηθός προπονητής, εργάστηκε τόσο στην ομάδα μπάσκετ, όσο και σε αυτή του φούτμπολ στο κολέγιο του Χάκενσακ.

Όταν, όμως, κλήθηκε να αποφασίσει προτίμησε το μπάσκετ. Θήτευσε δίπλα στον Τομ Καρμόντι στο Ρόουντ Άιλαντ, στον Λου Καμπανέλι στο Τζέιμς Μάντισον και τον Ρόλι Μασιμίνο στο Βιλανόβα.

Ο δάσκαλος του Ντομινίκ

Στη συνέχεια άνοιξε το κεφάλαιο του ΝΒΑ, αποτελώντας τον άμεσο συνεργάτη του Χιούμπι Μπράουν στους Ατλάντα Χοκς. Στα "Γεράκια" πήρε και την πρώτη του προαγωγή ως head coach, μια θητεία που κράτησε σχεδόν μια δεκαετία.

Ήταν ουσιαστικά αυτός που "μεταμόρφωσε" τον Ντομινίκ Ουίλκινς. Ο "Νικ" τότε ήταν ανεξέλεγκτος, ένα ανήμερο θηρίο στο παρκέ, που ορμούσε διαρκώς στο καλάθι. Ο Φρατέλο τον ρώτησε "τι θέλει να κάνει στο ΝΒΑ" κι όταν ο μετέπειτα άσος του Παναθηναϊκού του είπε ότι θέλω να παίζω σε μια ομάδα που κερδίζει και να μπω στην καλύτερη πεντάδα του πρωταθλήματος", ο προπονητής του του εξήγησε ακριβώς τι πρέπει να κάνει. Ήταν αυτός που τον έβαλε σε ένα καλούπι, βοηθώντας τον να βελτιωθεί στο χειρισμό της μπάλας, στην άμυνα και στο διάβασμα των φάσεων.

Μετά ακολούθησαν οι Cavaliers (1993-1999) και οι Grizzlies (2004-2007), το τελευταίο του πέρασμα από τους αμερικάνικους πάγκους. Ξεκίνησε ως ασίσταντ κόουτς και ανέλαβε τελικά ως πρώτος προπονητής, μεταμορφώνοντας τις "Αρκούδες" τότε, που άρχισαν να χτίζονται γύρω από τον Πάου Γκασόλ.

Συνολικά έχει 667 και 548 νίκες, επίδοση που του επιτρέπει να φιγουράρει στην 19η θέση της λίστας με τους πολυνίκεις προπονητές του ΝΒΑ. Οι ομάδες του προκρίθηκαν 11 φορές (από τις 16 συνολικά σεζόν του) στα πλέι-οφ, ενώ παράλληλα ο ίδιος έχει κερδίσει τον τίτλο του προπονητή της χρονιάς τη σεζόν 1985-1986, ως προπονητής των Χοκς.

Από τη στιγμή που αποσύρθηκε από τους πάγκους του ΝΒΑ ανέλαβε πόστο σχολιαστή σε ΝΒC-TNT, η οποία είναι και η χειμερινή του δουλειά, όταν δηλαδή δεν έχει υποχρεώσεις με την εθνική Ουκρανίας.

Πως κατέληξε στην Ουκρανία

Αποτελεί προσωπική επιλογή του "αφεντικού" της Ουκρανικής Ομοσπονδίας, του Αλεξάντερ Βολκόφ, τον οποίο είχε παίκτη στους Ατλάντα Χοκς. Ο Βολκόφ έψαχνε έναν προπονητή να χτίσει τις βάσεις για την Ουκρανία, για αυτό και επέλεξε έναν προπονητή που έχει παραδώσει κληρονομιά σε όλες του τις ομάδες. Τόσο στην Ατλάντα, όσο στο Κλήβελαντ και στο Μέμφις, έμεινε για αρκετά χρόνια αφήνοντας έργο πίσω του.

Στην πρώτη συζήτηση που είχε με τον Βολκόφ, του έκανε πολλές ερωτήσεις και του ξεκαθάρισε ότι δεν θα ήθελε να κοουτσάρει απέναντι στις Ηνωμένες Πολιτείες. Ο Βολκόφ του εξήγησε ότι αυτό δεν θα γίνει.

"Το έκανε επειδή είναι πρόκληση. Είναι κάτι που δεν έχω ξανακάνει" ήταν τα λόγια του Φρατέλο, ο οποίος ακόμη αναζητά ομάδα στο ΝΒΑ και ήταν υποψήφιος για τη θέση που τελικά πήρε ο Βίνι Ντελ Νέγκρο στους Κλίπερς.

Στο νέο του πόστο πάντως αντιμετώπισε αρκετές δυσκολίες, όπως το πρόβλημα της γλώσσας: "Επαναλαμβάνω συνεχώς στους παίκτες μου ότι αν δεν με καταλαβαίνουνε θα πρέπει να μου το πουν, να τους το μεταφέρω ξανά, ή να το μεταφράσει κάποιους από τους βοηθούς. Οι περισσότεροι, βέβαια, με καταλαβαίνουν αμέσως".

Εκτός από τη γλώσσα και το στυλ του μπάσκετ είναι διαφορετικό. "Δεν υπάρχουν τα αθλητικά προσόντα του ΝΒΑ. Αλλά το παιχνίδι είναι πιο δυνατό. Τα κοψίματα, όλες οι κινήσεις είναι δυνατές και υπάρχει μεγαλύτερη κυκλοφορία της μπάλας. Επίσης υπάρχουν πολλοί παίκτες που μπορούν να βάλουν σουτ. Το επίπεδο είναι πολύ υψηλότερο από ότι πιστεύει ο κόσμος".

Το ύψος του...

Ο Φρατέλο είναι μόλις 1.67, αλλά αυτό δεν τον εμπόδισε να γίνει ένας πολύ καλός αθλητής και ένας πολύ καλός προπονητής. Κι είναι προφανώς κάτι που δεν τον ενοχλεί και έχει συνηθίσει, καθώς σε όλο το τουρνουά τριγυρνάει με τον θηριώδη Σάσα Βολκόφ, που του ρίχνει κάτι λιγότερο από... μισό μέτρο.

Πάντως ο Φρατέλο έχει χάσει στο παρελθόν δουλειά επειδή είναι κοντός. Συγκεκριμένα οι Μπουλς τον είχαν προσπεράσει (πήραν τον Πολ Ουέστχεντ που απολύθηκε μετά από μια σεζόν), λόγω αυτού του χαρακτηριστικού.

Τότε τον είχαν ρωτήσει αν "μπορεί με το ύψος του να απαιτήσει σεβασμό από τους παίκτες". Κι ο "Καίσαρας" απάντησε ότι "τον σεβασμό δεν τον απαιτείς. Τον κερδίζεις".

Η προπονητική του φιλοσοφία

Ο Μάικ Φρατέλο θεωρεί ότι ένας προπονητής πρέπει να αναπτύξει τρία συστήματα: στην επίθεση, στην άμυνα και στην επικοινωνία. Το τελευταίο κομμάτι το θεωρεί πολύ σημαντικό και επενδύει αρκετό χρόνο, στην καθιέρωση των σχέσεων μεταξύ των παικτών του, αλλά της ομάδας με τον ίδιο.

Είναι ένας προπονητής που ρίχνει το βάρος στην άμυνα, έστω κι αν στην Ουκρανία έχει αναγκαστεί να προσαρμοστεί. Για παράδειγμα λατρεύει τις παγίδες και την πίεση στη μπάλα, αν και τώρα υποχρεώνεται να κρατήσει τον Που Τζίτερ σε έναν πιο παθητικό ρόλο, αφήνοντας παράλληλα τους βαρείς ψηλούς τους μες στο καλάθι. Όπως κάνει για παράδειγμα με τον ΝΒΑερ Γκαβτσόφ, που είναι και ο καλύτερος μπλοκέρ του τουρνουά.

Παράλληλα πιστεύει πολύ το σουτ τριών πόντων. Ήταν ένα βασικό στοιχείο στις ομάδες του στο ΝΒΑ, αλλά και στην ουκρανική. Και μόνο τυχαίο δεν είναι ότι η ομάδα του τερμάτισε την πρώτη φάση έχοντας επιχειρήσει τα περισσότερα τρίποντα.

Και... blogger

Δεν είναι μόνο φύσει επικοινωνιακός, αλλά και επαγγελματίας. Εξάλλου τα τελευταία χρόνια η βασική του δουλειά είναι σχολιαστής στην τηλεόραση. Οπότε είναι λογικό να μιλάει και να γράφει αρκετά. Είναι ενεργός χρήστης του Twitter (με 51.000 followers), όπου ενημερώνει τον κόσμο που τον ακολουθεί για τα αποτελέσματα της Ουκρανίας, ενώ διατηρεί και το προσωπικό του site/blog , το οποίο ανανεώνεται διαρκώς.

Πως να μην τον λατρέψεις;