Ο "old-school" Τζέρι Σλόαν

Η είδηση της αποχώρησης του 69χρονου προπονητή από τον πάγκο των Τζαζ προκάλεσε σοκ. Αφενός γιατί πριν από μερικές ημέρες η ομάδα είχε ανακοινώσει την επέκταση του συμβολαίου του ως το 2012 κι αφετέρου διότι ο ίδιος είχε "ριζώσει" στον ίδιο πάγκο για περισσοτερες από δύο δεκαετίες.

Να φανταστεί κανείς ότι καμιά 40 παίκτες που αγωνίζονται αυτή τη στιγμή στο ΝΒΑ δεν είχαν δει καν το πρώτο φως όταν ο ίδιος ούρλιαζε στους διαιτητές, ενώ από την ημέρα που ανέλαβε έχουν αλλάξει 245 προπονητές (μόνο οι Κλίπερς έχουν 13 διαφορετικούς) και έχουν κάνει την εμφάνιση τους πέντε διαφορετικές ομάδες που δεν υπήρχαν το μακρινό 1988! Είναι, δε, τόσο παλιός που ο Έρικ Μάινορ είναι ο γιος ενός παλιού παίκτη που ο ίδιος είχε κόψει από τη Γιούτα!

Άλλωστε 23 συνεχόμενα χρόνια δεν είναι λίγα... Ανέλαβε τους "Μορμόνους" το 1988 και έμεινε ως τις 10 Φεβρουαρίου του 2011, επειδή όπως είπε δεν είχε την ίδια ενέργεια. Φράση, που χαρακτηρίζει τον άνθρωπο και προπονητή Τζέρι Σλόαν.

Οι κακές γλώσσες αναφέρουν ότι ο λόγος που αποχώρησε ήταν οι κακές σχέσεις που είχε με τον σταρ της ομάδας, τον Ντερόν Ουίλιαμς, ενώ σίγουρα έπαιξε σημαντικό ρόλο κι ο θάνατος του ιδιοκτήτη Λάρι Μίλερ, με τον οποίο ήταν ιδιαίτερα δεμένος.

Ο άνθρωπος των ρεκόρ

Όσο για τα κατορθώματα του; Είναι ο τρίτος πολυνίκης προπονητής στην ιστορία του ΝΒΑ με 1.221 νίκες. Μόνο πέντε έχουν σπάσει το φράγμα των "χιλίων" και μόνο οι Ντον Νέλσον (1.335) και Λένι Ουίλκενς (1.332) έχουν περισσότερες. Αν κι ο Σλόαν έχει καταφέρει κάτι που ούτε οι υπόλοιποι της 5άδας (Πατ Ράιλι και Φιλ Τζάκσον έχουν καταφέρει), πήρε πάνω από 1.000 νίκες (1.127 για την ακρίβεια) με την ίδια ομάδα!

Επίσης μετράει 15 νικηφόρες σεζόν, νούμερο που φιγουράρει στην 3η θέση της λίστας πίσω από τις 19 των Πατ Ράιλι και Φιλ Τζάκσον.

Η 23χρονη παρουσία του στους πάγκους αποτελούσε τη μακρότερη στην ιστορία του ΝΒΑ, πολύ "μπροστά" από τις 16 σεζόν του Ρεντ Άουερμπαχ, ή το 13άρι εν ενεργεία σερί του Γκρεγκ Πόποβιτς. Το ρεκόρ του ισχύει για όλα τα αμερικάνικα επαγγελματικά σπορ, καθώς ο Κόνι Μακ είχε κλείσει 50 χρόνια στον πάγκο της Φιλαδέλφεια (μπέιζμπολ), ενώ οι Κέρλι Λαμπό και Τομ Λάντρι έχουν μετρήσει 29ετία στους Γκριν Μπέι Πάκερς (τους νικητές του Superbowl) και Ντάλας Κάουμποϊς, ομάδες του φούτμπολ.

Διευρύνοντας τα σύνορα έρχεται να προστεθεί το ασύλληπτο ρεκόρ του Γάλλου Γκι Ρου που υπηρέτησε την Οσέρ για 44 χρόνια, αλλά και το "σερί" που τρέχει από το 1986 ο Σερ Άλεξ Φέργκιουσον στη Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ. Ο Σκωτσέζος βρίσκεται και στην πρώτη θέση της σχετικής λίστας των εν ενεργεία προπονητών.

Νούμερα, βέβαια, που ωχριούν μπροστά στον μεγάλο Τζόι Πατέρνο που προπονεί την ομάδα φούτμπολ του κολεγίου Πεν Στέιτ από το 1966 ως σήμερα!

Από τη φάρμα στο ΝΒΑ

Πίσω στον Σλόαν, όμως... Τίποτα δεν ήρθε εύκολο για τον σκληροτράχηλο παίκτη και προπονητή. Ήταν το μικρότερο παιδί μιας 10μελούς οικογένειας και μεγάλωσε σε ένα μικρό χωριό του νότιου Ιλινόις. Ως μαθητής ξυπνούσε από τις 4.30 το πρωί για να κάνει δουλειές στη φάρμα, πριν πάει στο σχολείο του, όπου κι αποφοίτησε πρώτος στην τάξη, "αστείο" που συνηθίζει να λέει ακόμη δεδομένου ότι την τάξη του αποτελούσε αυτός κι άλλο ένα άτομο!

Για να κάνει προπόνηση περπατούσε 10 χιλιόμετρα, πολλές φορές και μες στα χιόνια. Οπότε καταλαβαίνει κανείς ότι το... σκληρό του αγωνιστικό προφίλ χτίστηκε μάλλον εύκολα. Για αυτό και ουδέποτε κατάλαβε πως ένας παίκτης αρνείται να πέσει στο παρκέ για να πάρει μια διεκδικούμενη μπάλα ή να στηθεί για να κερδίσει ένα επιθετικό φάουλ.

Ο ίδιος, άλλωστε, αν και μισούσε το "θέατρο" ήταν εξπέρ στο να κλείνει διαδρόμους και να κερδίζει επιθετικά! Ο Ουόλτ Φρέιζερ, ο "δαντελένιος" σταρ των Νικς, θυμάται ακόμη τον Σλόαν που "πεταγόταν από το πουθενά και μου έκλεινε το δρόμο".

Ο... Original Bull κι η άμυνα

Ως παίκτης συνέδεσε το όνομα του με το Σικάγο. Βαφτίστηκε μάλιστα ο "Original Bull", καθότι ήταν ο πρώτος παίκτης που επέλεξαν οι "Ταύροι" στο εξπάνσιον ντραφτ του 1966. Έκτοτε έγινε δύο φορές all-star, σκόραρε περί τους 14.0 ανά παιχνίδι και κέρδισε τέσσερις φορές μια θέση στην "καλύτερη αμυντική πεντάδα". Το τελευταίο ήταν και το προσωπικό του... πρωτάθλημα.

"Ξέρω ότι όλοι στη λίγκα ασχολούνται με τους πόντους. Οι σκόρερ θεωρούνται οι σταρ του πρωταθλήματος. Δεν ξέρουν, όμως, τι χάνουν με το να μην παίζουν άμυνα" έλεγε ο Σλόαν, που αν και δεν ήταν πολύ γρήγορος φημιζόταν για το πάθος και τη δύναμη του, όπλα που τον βοήθησαν να γίνει κι ένας εκ των κορυφαίων ριμπάουντερ για τη θέση του.

Ο Φιλ Τζάκσον που αγωνιζόταν στους Νικς συνήθιζε να φωνάζει "έρχεται ο τρελός" όταν έβλεπε τον Σλόαν να ξεπροβάλει από τη φυσούνα με τους υπόλοιπους "Ταύρους". Ο ίδιος ο Σλόαν έδινε μια διαφορετική εξήγηση για τη μαχητικότητα του: "Έπαιζα με αντιπάλους που είχαν πολύ περισσότερο ταλέντο από μένα, οπότε θα έπρεπε να παλέψω δύο φορές περισσότερο για να μείνω την ίδια ώρα στο παρκέ δίπλα τους".

Οι αμυντικές του επιδόσεις των ακολουθούσαν σε όλη τη διάρκεια της καριέρας του, εξού κι η σχετική πλάκα που είχε κάνει ο ίδιος: "Στα καλά μου ήμουν ο μόνος που θα μπορούσε να σταματήσει τον Μάικλ Τζόρνταν. Κι αυτό γιατί τότε ο Μάικλ θα ήταν 8 ετών"...

Ο Τζέρι κι ο Τζόρνταν

Η σχέση του με τον Μάικλ Τζόρνταν, άλλωστε, υπήρξε καρμική. Πριν καν ο "Αιρ" γίνει διάσημος με το κόκκινο Νο23 ο Σλόαν ήταν ο θρύλος του Σικάγο. Η φανέλα με το Νο4 βρισκόταν κρεμασμένη στην οροφή του γηπέδου κι ο ίδιος αποτελούσε το καμάρι του Ιλινόις που ξεκίνησε από τη μικρή φάρμα για να φτάσει στο ΝΒΑ.

Ο μύθος του Τζόρνταν, ωστόσο, ξεπέρασε γρήγορα τον "Original Bull" κι η μαγική στιγμή του ενός έμελλε να είναι η μεγάλη χαμένη ευκαιρία του άλλου. Οι Τζαζ, αν και μέτρησαν 15 συνεχόμενες παρουσίες στα πλέι-οφ (από το 1988 ως το 2003) δεν κατάφεραν να πάρουν ένα δαχτυλίδι. Δύο φορές έφτασαν στην πηγή, αλλά ο Τζόρνταν τους πήρε το ποτήρι από τα χέρια. Με ασύλληπτο και κινηματογραφικό μάλιστα τρόπο...

Τη μια έπαιξε αφυδατωμένος και πριν λυποθυμήσει γέμισε το αντίπαλο καλάθι με πόντους, την άλλη έκανε το καθοριστικό κλέψιμο στον Καρλ Μαλόουν και την τρίτη έριξε τον Μπράιον Ράσελ στο παρκέ με μια σταυρωτή ντρίμπλα για να πετύχει ένα από τα μεγαλύτερα καλάθια στην ιστορία του ΝΒΑ.

Κι όμως. Ο Τζέρι Σλόαν δεν πήρε ποτέ πρωτάθλημα. Δεν κέρδισε καν τον τίτλο του "κόουτς της χρονιάς". Παρόλα αυτά έγινε Hall-of-Famer και αποτέλεσε ένα τεράστιο κεφάλαιο για τους Τζαζ, το ΝΒΑ και την προπονητική.

Το "όχι" που του έσωσε τη ζωή

Η καριέρα του στους πάγκους ξεκίνησε με ένα... θαύμα κι ίσως αν δεν είχε πάρει μια σκληρή απόφαση το 1976 το μπάσκετ να μην είχε γνωρίσει το δίδυμο Στόκτον-Μαλόουν ή το περιβόητο πικ-εν-ρολ στην τελειότερη του μορφή.

Κι αυτό διότι η θητεία του στην πρώτη του ομάδα, αυτή του Έβανσβιλ, κράτησε μόνο για πέντε ημέρες. Λίγους μήνες μετά όλοι οι παίκτες κι οι προπονητές σκοτώθηκαν σε αεροπορικό δυστύχημα στο αεροδρόμιο της πόλης!

Την... ασίστ της μοίρας ακολούθησε η θητεία του στο ΝΒΑ. Δούλεψε αρχικά ως σκάουτερ στους Μπουλς και στη συνέχεια ανέλαβε χρέη πρώτου προπονητή από το 1972 ως το 1982. Κέρδισε 94 παιχνίδια και έχασε 121. Μετά την αποχώρηση από το Σικάγο χρίστηκε ξανά σκάουτερ για τους Τζαζ. Στη συνέχεια προωθήθηκε ως ασίσταντ κόουτς δίπλα από τον Φρανκ Λέιντεν, για να πάρει ακολούθως τη θέση του το 1988. Τα υπόλοιπα είναι ιστορία.

"Ήταν πεισματάρης κι έτσι πρέπει να είναι ένας προπονητής. Αλλά είχε τη δική του φιλοσοφία κι αυτή ήταν αποτελεσματική. Δεν είναι εύκολο να έχεις μια ομάδα στη Γιούτα. Μια τέτοια πόλη δεν προσελκύει τους ελεύθερους παίκτες. Παρόλα αυτά έχει κάνει σπουδαίες πορείες και αξιοθαύμαστες ομάδες. Όλοι οι προπονητές τον σέβονται και έχω να πω ότι θα μου λείψει ως συνάδελφος" ήταν τα λόγια του Φιλ Τζάκσον.

Αυτό θα πει old-school

Ως κόουτς ο Σλόαν ήταν παθιασμένος (σ.σ είχε τιμωρηθεί με ποινή εφτά αγωνιστικών γιατί είχε σπρώξει τον διαιτητή Κόρτνεϊ Κέρκλαντ), πεισματάρης, απόλυτος και αυστηρός. Ήταν παλιομοδίτης. Old-school όπως τον χαρακτηρίζουν στην Αμερική. Είχε τις ιδέες του κι αποφάσισε να "ζήσει" και να "πεθάνει" με αυτές.

Δεν του άρεσε το φαντεζί (για κάποιους) ή άναρχο (για άλλους) μπάσκετ και προτιμούσε να ελέγχει την ομάδα του εντός κι εκτός γηπέδου. Δεν άφηνε τους παίκτες να μπουν στο παρκέ χωρίς να έχουν βάλει τη φανέλα μέσα από το σορτσάκι, απαγόρευσε τις κορδέλες και δεν επέτρεπε σε κανέναν να μιλά στο κινητό όταν η αποστολή βρισκόταν στο πούλμαν.

Πίστευε πολύ στην πειθαρχεία, στο ήρεμο κλίμα και στη μαχητικότητα, σε σημείο που οι ομάδες του θύμιζαν περισσότερο ομάδα φούτμπολ, όπως έλεγαν χαρακτηριστικά για τον σκληροτράχηλο Ματ Χάρπρινγκ. Προτιμούσε να συνεργάζεται με παίκτες όπως ο Τζεφ Χόρνατσεκ ή ο Τζον Στόκτον παρά με βεντέτες. Όπως είχε γραφτεί άλλωστε παίκτες με ψεύτικο σταριλίκ δεν τους "θέλουν οι Στόκτον-Μαλόουν στα αποδυτήρια, ο Σλόαν στο παρκέ κι ο Μίλερ (σ.σ ο ιδιοκτήτης) στα όρια της πόλης".

Χωρίς αυτό να σημαίνει ότι ο τρόπος του ήταν πάντα ο λιγότερο... επώδυνος. Στο παρελθόν είχε έρθει πολλές φορές σε σύγκρουσεις με παίκτες όπως ο Αντρέι Κιριλένκο, ο Τζον Αμίτσι (που τον... έκραξε ιδιαίτερα στο βιβλίο του) ακόμη κι ο Καρλ Μαλόουν. Ο Άγγλος, δε, τον περιγράφει αρκετά γλαφυρά στο συγγραφικό του πόνημα με το οποίο παραδέχτηκε ανοιχτά ότι είναι ομοφυλόφιλος: "Έχει την αλαζονεία ενός παλιού πιστολά, που έχει νιώσει αρκετές σφαίρες να περνούν από δίπλα του χωρίς καμία να τον έχει αγγίξει".

Stockton to Malone

Αγωνιστικά οι ομάδες του είχαν ως βάση την άμυνα κι από εκεί χτιζόντουσαν πάνω στη φιλοσοφία του πικ-εν-ρολ. Μπορεί η συγκεκριμένη συνεργασία (του σκριν πάνω στη μπάλα και του ρολαρίσματος στο καλάθι) να μπήκε στη ζωή του ΝΒΑ από τους Ντιτρόιτ Πίστονς, ωστόσο οι Τζαζ ήταν αυτοί που την τελειοποίησαν και την "πούλησαν" στον υπόλοιπο κόσμο. Ο Τζον Στόκτον δημιουργούσε κι ο Καρλ Μαλόουν (ο 2ος σκόρερ στην ιστορία του ΝΒΑ) εκτελούσε.

Την ίδια συνταγή ακολούθησαν οι "Μορμόνοι" με το δίδυμο Ντερόν Ουίλιαμς-Κάρλος Μπούζερ, ενώ παράλληλα οι περισσότερες ομάδες στο παγκόσμιο μπάσκετ την μιμήθηκαν στη χειρότερη ή την εξέλιξαν στην καλύτερη περίπτωση.

Έργο Σλόαν αν μη τι άλλο. Έργο ενός σπουδαίου προπονητή που συνοψίζει τη φιλοσοφία του στην εξής φράση: "πρέπει η άλλη ομάδα να μας νικήσει". Δεν κερδίζει κανείς χωρίς να δώσει τη μάχη του. Χωρίς να κάμψει την αντίσταση των Τζαζ. Χωρίς να παλέψει περισσότερο από αυτούς.

Κι οι 1.221 νίκες επιβεβαιώνουν τα λεγόμενα του...

Οι διάσημες ατάκες του:

"Δεν κάνει το μέγεθος τη διαφορά, αλλά η καρδιά"

Την ημέρα της παραίτησης του: "Αν ψάχνω άλλη δουλειά; Όχι. Η γυναίκα μου μου έχει μια καινούργια δουλειά όταν γυρίσω σπίτι".

Μιλώντας για τον Κόμπι Μπράιαντ: "Τραβάει πάνω του όλη την προσοχή. Αν δώσεις βοήθεια κάποιος άλλος θα μείνει μόνος του. Αν δεν δώσεις βοήθεια θα σκοράρει. Είναι σαν την Μις-Αμερική. Ξέρεις ότι θα κάνει το δικό της".

"Νιώθουμε πολύ τυχεροί όταν οι παίκτες μένουν υγιείς. Αλλά αν χτυπήσουν δεν μπορούμε να κάνουμε κάτι για αυτό. Η ζωή συνεχίζεται. Αν δεν το αντέχουν, ξέρετε υπάρχουν κι άλλες δουλειές".

Φωνάζοντας στον (ατάλαντο) σέντερ Γκρεγκ Όστερταγκ: "Η δουλειά μου είναι να κερδίζω. Και θα το κάνω ακόμη κι αν πρέπει να παίξει ο κοντύτερος παίκτης της ομάδας στη θέση σου. Προτιμώ έτσι".

"Αυτά τα παιδιά έχουν ακούσει πολλά τα τελευταία χρόνια, αλλά όπως λέω πάντα το πιο σημαντικό στον αθλητισμό είναι να συνεχίζεις να προσπαθείς. Ας είναι αυτό παράδειγμα για το τι σημαίνει να λες ότι τίποτα δεν έχει τελειώσει" (μετά τη νίκη επί των Ρόκετς στον τελικό της Δύσης το 1997).

Μιλώντας για τον Καρλ Μαλόουν: "Είμαστε μαζι για 18 χρόνια. Ακόμη κι αν μιλάμε για γάμο είναι πολύς καιρός".

Μετά την ήττα απότους Λέικερς στον πρώτο γύρο των πλέι-οφ του 2009: "Δεν είμαστε σκληρή ομάδα. Κι εγώ φταίω για αυτό, διότι δεν ήμουν από τη μεριά του αρκετά σκληρός με αυτούς".

Οι Τζαζ κέρδισαν τους Κλίπερς, τους Χιτ και τους Μάτζικ σε συνεχόμενα παιχνίδια κι ενώ έχαναν με 10 ή περισσότερους πόντους στο ημίχρονο. Καμιά ομάδα δεν το έχει κάνει αυτό από το 1954. Η άποψη του για το ρεκόρ; "Είναι σαν να πεινάς και να σου φέρουν μια οδοντογλυφίδα κι ένα ποτήρι νερό. Δεν ενδιαφέρει κανέναν..."