Ο Σάτο δίνει μαθήματα ζωής
Ο Ρομέιν Σάτο είναι η εξαίρεση στον κανόνα των παικτών, γιατί προηγουμένως έγινε η εξαίρεση στον κανόνα των συμπατριωτών του: έφυγε από την Αφρική και κέρδισε τη ζωή, μαζί με μια καριέρα. Ενδιαφέρον έχει και το πώς θυμάται εκείνες τις ημέρες του πολέμου (video).
Όταν έπαιζε στην Ελλάδα, πολλάκις είχε παρουσιαστεί ως "ο Κεντροαφρικανός που έζησε πόλεμο και πέρασε δύσκολες στιγμές". Η πραγματικότητα του Ρομέιν Σάτο ήταν λίγο πιο πολύπλοκη. Και πιο δύσκολη. Τόσο που κάθε φορά που κάποιος παίκτης διαμαρτύρεται για το χρόνο συμμετοχής του, εκείνος απλά γελά -διότι έχει απόλυτη γνώστη του τι είναι σημαντικό. Όπως γελά, όταν διηγείται όσα πέρασε πριν το μπάσκετ του δώσει την ευκαιρία να ζήσει σε υγιή περιβάλλοντα, αλλά και να βοηθήσει την οικογένεια του που είχε μείνει στην πόλη Μπίμπο -προάστιο της Μπανγκουί, πρωτεύουσας της Δημοκρατίας της Κεντρικής Αφρικής
Στη συνέντευξη που έδωσε στη Euroleague TV, θυμάται κάποιες από αυτές τις στιγμές. Συγκεκριμένα πως " επικρατούσε χάος. Δεν μπορούσαμε να πάμε πουθενά, δεν υπήρχε φαγητό. Το μόνο που μπορούσαμε να κάνουμε, είναι να ελπίζουμε πως τα πράγματα θα ηρεμήσουν. Δεν μπορούσαμε να βγούμε από το σπίτι. Ακούγαμε πυροβολισμούς, όλη μέρα και όλη νύχτα. Η οικογένεια μου έκανε ό,τι μπορούσε για να μας βρει να φάμε, αλλά δεν ήταν ποτέ εύκολο. Κάποιες φορές είχαμε φαγητό στο τραπέζι κάθε μέρα, άλλες μια φορά κάθε 2-3 μέρες. Ήταν δύσκολη η ζωή".
Το μπάσκετ του έδωσε την ευκαιρία να ζήσει μια καλύτερη ζωή. Ασχολείτο μόλις λίγα χρόνια με το μπάσκετ, ως έφηβος, όταν μετακόμισε στις ΗΠΑ. "Είχα τη δυνατότητα να παίξω με τους φίλους μου μπάσκετ. Άπαξ και ξεκίνησα, δεν ήθελα να σταματήσω ποτέ. Δουλεύαμε όλοι σκληρά και όταν ένας γνωστός μου που ήταν στην Ουάσιγκτον με ενημέρωσε για ένα πρόγραμμα ανταλλαγής μαθητών, δήλωσα αμέσως συμμετοχή".
Η μετάβαση στη ζωή των ΗΠΑ, δεν ήταν εύκολη. Ειδικά στην αρχή, όταν πήγε στην παγωμένη βορειοανατολική πολιτεία του Οχάιο και έπαθε ισχυρό πολιτισμικό σοκ. "Δεν μιλούσα καθόλου αγγλικά και έπρεπε να μάθω να ζω σε μια κρύα πόλη, που είχε ως κύριο χαρακτηριστικό το χιόνι. Κάτι που δεν είχα ξαναδεί στη ζωή μου. Ήταν τρελό".
Δεν ήταν λίγες οι φορές που σκέφτηκε να τα παρατήσει και να επιστρέψει στην Αφρική. Αλλά βρήκε τα κίνητρα που χρειαζόταν για να συνεχίσει. Το κύριο ήταν να βοηθήσει την οικογένεια του, που είχε μείνει πίσω. " Ήταν πολύ δύσκολος ο πρώτος χρόνος. Σκεφτόμουν πως δεν θα τα καταφέρω και ότι θα έπρεπε να γυρίσω σπίτι. Αλλά σκέφτηκα πως ο Θεός με είχε πάει εκεί για ένα λόγο. Έτσι, αποφάσισα να δουλέψω σκληρά, με την ελπίδα ότι μια μέρα θα μπορώ να βοηθήσω την οικογένεια μου. Ήμουν ο μόνος που είχα ξεφύγει από τη δύσκολη κατάσταση που ζούσαμε, οπότε έπρεπε να κάνω ό,τι περνούσε από το χέρι μου για να βοηθήσει τους υπόλοιπους. Είδα πως δεν είχα κανένα δικαίωμα να παραιτηθώ".
Τα υπόλοιπα αποτελούν πια ιστορία, με τον Σάτο να λαμβάνει υποτροφία, ώστε να παίξει μπάσκετ σε κολέγιο, πριν φτάσει στο σημείο να γίνει πρωταθλητής Ευρώπης, με τον Παναθηναϊκό, το 2011. Δεν ξέχασε όμως, ποτέ το σπίτι του. Πολύ σύντομα, θα διοργάνωνε καμπ, ώστε να βοηθήσει τους νέους της χώρας του να ξεφύγουν, να βρουν μια ευκαιρία, όπως βρήκε εκείνος, για μια καλύτερη ζωή. "Πολλά παιδιά δεν έχουν την ευκαιρία να παίξουν μπάσκετ, για αυτό και προσπαθώ να τους δώσω μια δυνατότητα να βοηθήσουν τον εαυτό τους. Έστω και αν αυτό σημαίνει πως θα αρκεστούν στο να διασκεδάσουν και να ξεχάσουν, έστω για λίγο, τα προβλήματα τους. Θέλω να κάνω κάτι θετικό για εκείνους".
