Όλα όσα θα πρέπει να ξέρετε για το φετινό Final Four

Αποστολή στο Βερολίνο: Στέφανος Τριαντάφυλλος

Αυτό το φάιναλ-φορ θα είναι το πρώτο που θα φιλοξενεί τρεις ομάδες που δεν έχουν κατακτήσει ξανά τον τίτλο. Η τελευταία φορά που είχε συμβεί κάτι τέτοιο ήταν το 2003 στη Βαρκελώνη, όταν είχαν πάρει μέρος η Μπαρτσελόνα, η Σιένα, η Μπενετόιν και η ΤΣΣΚΑ, η μοναδική που το είχε κατακτήσει στο παρελθόν.

Αυτό θα είναι το πέμπτο φάιναλ-φορ χωρίς ελληνική ομάδα. Το πρώτο ήταν το 1992, το επόμενο το 2003, το τρίτο το 2008 και το πιο πρόσφατο το 2014.

Το φάιναλ-φορ του 2016 θα είναι το πρώτο στο οποίο θα πάρουν μέρος δύο ρώσικες ομάδες. Για την ακρίβεια η Λοκομοτίβ έγινε η δεύτερη ρώσικη ομάδα, μετά την ΤΣΣΚΑ, που προκρίνεται στους "4".

Η Λοκομοτίβ Κουμπάν είναι η μοναδική "πρωτάρα" του φάιναλ-φορ. Για την ΤΣΣΚΑ αυτή είναι η 15η παρουσία (1995, 2001, 2003, 2004, 2005, 2006, 2007, 2008, 2009, 2010, 2012, 2013, 2014, 2015, 2016) και η 12η σε 13 χρόνια. Για τη Φενέρ είναι η 2η και μάλιστα συνεχόμενη και για τη Λαμποράλ η 4η (2005, 2006, 2007, 2008, 2016).

Η ΤΣΣΚΑ φέτος έγινε η ομάδα με τα περισσότερα φάιναλ-φορ, ξεπερνώντας τη Μπαρτσελόνα (14). Τρίτη είναι η Μακάμπι (12) και τέταρτος ο Παναθηναϊκός με 11. Ακολουθεί ο Ολυμπιακός με 9 και η Ρεάλ με 7.

Τις περισσότερες κατακτήσεις σε επίπεδο φάιναλ-φορ έχει ο Παναθηναϊκός (6), ακολουθεί η Μακάμπι με 4 και Ολυμπιακός-Γιουγκοπλάστικα με 3.

Συνολικά η ομάδα με τις περισσότερες κατακτήσεις είναι η Ρεάλ (9). Ακολουθεί ο Παναθηναϊκός (6), η Μακάμπι (6) και η ΤΣΣΚΑ (6).

Η Ιταλία έχει τα περισσότερα τρόπαια (13), η Ισπανία είναι δεύτερη (12) και η Ελλάδα τρίτη με 9.

Η τελευταία "πρωτάρα" που κατέκτησε το φάιναλ-φορ ήταν η Κίντερ Μπολόνια το 1998. Και πριν από αυτή η Γιουγκοπλάστικα το 1989 και προφανώς η Ολίμπια Μιλάνο που κατέκτησε το πρώτο φάιναλ-φορ, με τη διαφορά ότι εκείνη ήταν ήδη πρωταθλήτρια την περασμένη σεζόν.

Θα είναι η τέταρτη φορά που δύο Έλληνες προπονητές θα τεθούν αντιμέτωποι σε φάιναλ-φορ. Η πρώτη ήταν το 1994 (Ιωαννίδης-Πολίτης), η δεύτερη το 1995 (Ιωαννίδης-Κιουμουρτζόγλου) και η τρίτη πέρσι (Σφαιρόπουλος-Ιτούδης). Η διαφορά; Ότι φέτος για πρώτη φορά οι δύο Έλληνες προπονητές θα κοουτσάρουν ξένες ομάδες, την ΤΣΣΚΑ και την Λοκομοτίβ Κουμπάν.

Κάθε ομάδα έχει τον Έλληνα εκπρόσωπο της: η ΤΣΣΚΑ τον Ιτούδη (τον Πιστιόλη και τον Χατζηχρήστο), η Λοκομοτίβ Κουμπάν τον Μπαρτζώκα (και τους Παππά, Μποζίκα και Βαβέτση), η Λαμποράλ τον Γιάννη Μπουρούση και η Φενέρ τον Κώστα Σλούκα. Το ακόμη πιο εντυπωσιακό είναι ότι όλοι τους έχουν κατακτήσει το τρόπαιο στο παρελθόν, αλλά με άλλη ομάδα. Ο Ιτούδης με τον Παναθηναϊκό, ο Μπαρτζώκας με τον Ολυμπιακό, όπως και ο Σλούκας και ο Μπουρούσης με τη Ρεάλ.

Για την ακρίβεια ο μοναδικός παίκτης που έχει κατακτήσει ξανά τον τίτλο με την ομάδα του είναι ο Βίκτορ Κριάπα της ΤΣΣΚΑ.

Ο Γιώργος Μπαρτζώκας είναι ο μοναδικός προπονητής του φάιναλ-φορ και μόλις ο 3ος που έχει 100% σε φάιναλ-φορ. Το "απόλυτο" έχουν ακόμη ο Ζέλικο Παβλίσεβιτς (1991 - Γιουγκοπλάστικα), ο Σβέτισλαβ Πέσιτς (2003 - Μπαρτσελόνα) και ο Φράνκο Καζαλίνι (1988 - Μιλάνο).

Ο προπονητής με τις περισσότερες συμμετοχές, αλλά και τις περισσότερες κατακτήσεις είναι ο Ζέλικο Ομπράντοβιτς: αυτό θα είναι το 15ο φάιναλ-φορ του, έχοντας 8 κατακτήσεις. Τον ακολουθεί σε συμμετοχές ο Έτορε Μεσίνα (10 φάιναλ-φορ) και σε κατακτήσεις ο Μπόζινταρ Μάλκοβιτς (4).

Για τον Μπαρτζώκα, τον Περάσοβιτς και τον Ιτούδη είναι το 2ο φάιναλ-φορ. Το πρώτο του Μπαρτζώκα ήταν το 2013, το πρώτο του Περάσοβιτς το 2006 και το πρώτο του Ιτούδη (ως head-coach) πέρσι.

Ο "Ζοτς" είναι ο μοναδικός προπονητής που έχει πάει σε φάιναλ-φορ με έξι διαφορετικές ομάδες (Παρτίζαν, Μπανταλόνα, Ρεάλ, Μπενετόν, Παναθηναϊκό και Φενέρ). Παράλληλα το έχει κατακτήσει με τέσσερις διαφορετικές, φιλοδοξώντας να τις κάνει 5.

Ο Γιώργος Μπαρτζώκας θα πάρει μέρος σε φάιναλ-φορ με δεύτερη ομάδα ως head coach. Κάτι αντίστοιχο έχουν κάνει οι Σφαιρόπουλος και Ιτούδης, μόνο που εκείνοι στην παρθενική τους συμμετοχή ήταν assistant coach σε ΤΣΣΚΑ και Παναθηναϊκό αντίστοιχα. Ο μοναδικός Έλληνας προπονητής που έχει πάει σε φάιναλ-φορ με τρεις διαφορετικές ομάδες είναι ο Γιάννης Ιωαννίδης (Άρη, Ολυμπιακό, ΑΕΚ).

Ο προπονητής της Λοκομοτίβ Κουμπάν είναι ο μοναδικός Έλληνας head-coach που έχει κατακτήσει την Euroleague.

Αν κατακτήσει το ευρωπαϊκό τρόπαιο θα γίνει ένας από τους τέσσερις προπονητές που θα το έχουν κατακτήσει με περισσότερη από μια ομάδα, μετά τον Ομπράντοβιτς (5), τον Μάλκοβιτς (3) και τον Μεσίνα (2).

Η ελληνική σχολή προπονητών είναι αυτή που έχει στείλει τους περισσότερους εκπροσώπους σε φάιναλ-φορ. Συγκεκριμένα μετράει 7 (Ιωαννίδης, Πολίτης, Κιουμουρτζόγλου, Γιαννάκης, Μπαρτζώκας, Ιτούδης, Σφαιρόπουλος), περισσότερους δηλαδή από τη Σερβία (6), την Ιταλία (6) και Ισπανία (4).

Αυτό θα είναι το πρώτο φάιναλ-φορ χωρίς Ισπανό προπονητή από το 2011.

Η χώρα που έχει στείλει τους περισσότερους παίκτες σε φάιναλ-φορ είναι η Αμερική. Φέτος έγιναν 134! Δεύτερη σε εκπροσώπους είναι η Ισπανία με 76 (προστέθηκαν φέτος τα αδέρφια Τζοπ και ο Καρμπάτσο) και τρίτη η Ελλάδα με 66.

Η χώρα εκτός Ευρώπης (και ΗΠΑ) που έχει τους περισσότερους εκπροσώπους είναι η Αργεντινή (Σκονοκίνι, Ομπέρτο, Σάντσεζ, Νικόλ, Ντελφίνο, Σκόλα, Πριτζιόνι, Γκαμπίνι, Νοτσιόνι, Τζινόμπιλι και Καμπάτσο).

Φρέσκο εκπρόσωπο θα έχει φέτος η Αυστραλία, μετά τους Τζαγουάι, Ίνγκλις και Άντερσεν. Ο λόγος για τον Ράιαν Μπρόκχοφ της Λοκομοτίβ.

Η Ρωσία μετά και τις συμμετοχές των Ζούμπκοφ, Μπίκοφ, Κολιούσκιν και Μπαλασόφ γίνεται η 6η χώρα με τους περισσότερους παίκτες, μετά τις ΗΠΑ, την Ισπανία, την Ελλάδα, την Ιταλία και τη Σερβία.

Ο Άνταμ Χάνγκα της Λαμποράλ είναι ο 2ος Ούγγρος που συμμετέχει σε φάιναλ-φορ μετά τον Καρνέλ Νταβίντ, που είχε αγωνιστεί και αυτός με την ίδια ομάδα (τότε Τάου).

Επομένως οι χώρες που έχουν μόνο έναν εκπρόσωπο είναι ο Καναδάς (Γουίλτζερ), η Λευκορωσία (Βέντρα), η Αυστρία (Μίτσελ), η Φινλανδία (Μότολα), η Εσθονία (Μιούρσεπ), η Νέα Ζηλανδία (Πένεϊ), η Βενεζουέλα (Τόρες), η Βοσνία (Τελέτοβιτς), η Κεντρική Αφρική (Σατο), η Δοκιμανική Δημοκρατία (Μέχια), η Τυνησία (Μεζρί), η Πολωνία (Λάμπε), η Ρουμανία (Πόπα) και το Μεξικό (Αγιόν).

Σε φάιναλ-φορ έχουν αγωνιστεί παίκτες από κάθε ήπειρο (Αφρική, Ωκεανία, Β. Αμερική, Ν. Αμερική) αλλά όχι από την Ασία.

Σε φάιναλ-φορ δεν έχουν αγωνιστεί ως τώρα πατέρας και γιος. Οι πρώτοι θα ήταν ο Ιωάννης και ο Αργύρης Παπαπέτρου, αλλά τότε (το 1994) ο Κώστας Πολίτης άφησε τον "Άρτζι" εκτός 10άδας. Άλλοι υποψήφιοι είναι οι Τζεντίλε, οι Σαμπόνις και οι Μενεγκίν. Οι γονείς τουλάχιστον, γιατί τα παιδιά τους παρότι αγωνίστηκαν στην Euroleague, δεν έχουν παίξει (ακόμα) σε φάιναλ-φορ.

Υπάρχουν πέντε παίκτες που έχουν αγωνιστεί με δύο διαφορετικές εθνικότητες σε φάιναλ-φορ. Ο λόγος για τον Μίροσλαβ Πετσάρσκι (Γιουγκοσλαβία - Ελλάδα), ο Ντέιβιντ Μπλούθενταλ ή Μπλου (ως Αμερικάνος και ως Ισραηλινός), ο Τζόνι Ρότζερς (ως Αμερικάνος και ως Ισπανός), ο Μάικ Σμιθ (ως Αμερικάνος και ως Ισπανός) και ο Τζέι Αρ Χόλντεν (ως Αμερικάνος και ως Ρώσος).

Το όνομα που έχει εμφανιστεί περισσότερες φορές σε φάιναλ-φορ είναι το Ροντρίγκεθ (4 φορές) και το Μαρτίνεθ και Φερνάντεθ από τρεις.

Φέτος θα δούμε δύο ζευγάρια αδερφών: τους Κουλάγκιν της ΤΣΣΚΑ και τους Τζοπ της Λαμποράλ Κούτσα. Θα προστεθούν σ' αυτά των Λαβρίνοβιτς, Καλάθη, Γκριμάου, Γκασόλ, Πάργκο, Γιοφρέσα και Ρέγες. Οι Λαβρίνοβιτς είναι τα μοναδικά δίδυμα αδέρφια που έχουν φτάσει στους "4".

Από το ρόστερ της Λοκομοτίβ Κουμπάν μόνο ένας παίκτης έχει πάρει ξανά μέρος σε φάιναλ-φορ κι αυτός είναι ο Ντρέιπερ με τη Ρεάλ Μαδρίτης.

Κάτι αντίστοιχο συμβαίνει και με τη Λαμποράλ που έχει μόνο έναν παίκτη με εμπειρία από αυτά τα ματς, τον Γιάννη Μπουρούση.

Αντίθετα η ΤΣΣΚΑ θα έχει στο ρόστερ της μόνο δύο "πρωτάρηδες", τον Ντμίτρι Κουλάγκιν και τον Κόρεϊ Χίγκινς. Ενδεχομένως να προστεθεί και ο Ιβάν Λαζάρεφ αν μπει στην 12άδα.

Με τη Φενέρ ισχύει το άλλο παράδοξο. Επιστρέφει σε φάιναλ-φορ έχοντας όμως μόνο τρεις παίκτες από την περσινή ομάδα: τον Γιαν Βέσελι, τον Μπόγκνταν Μπογκντάνοβιτς και τον Μελίχ Μαχμούτογλου.

Οι συνηθέστερες αναμετρήσεις σε επίπεδο φάιναλ-φορ είναι τα εξής: ΤΣΣΚΑ-Μακάμπι, ΤΣΣΚΑ-Παναθηναϊκός και Μακάμπι-Παναθηναϊκός. Τα έχουμε δει από 5 φορές το καθένα.

Αυτός θα είναι 17ος εμφύλιος. Και ο πρώτος μεταξύ ομάδων από τη Ρωσία. Το συνηθέστερο ζευγάρι (4 φορές) είναι το Ρεάλ-Μπαρτσελόνα, ενώ ακολουθεί το Ολυμπιακός-Παναθηναϊκός (3 φορές). Από μια φορά έχουμε δει ακόμη το Μπαρτσελόνα-Ταού, το Μπαρτσελόνα-Μπανταλόνα, το Μπανταλόνα-Εστουντιάντες, το Σιένα-Φορτιτούντο, το Σιένα-Μπενετόν, το Ταού-Μάλαγα, το Φορτιτούντο-Κίντερ και το Μπενετόν-Κίντερ. Προηγείται δηλαδή η Ισπανία με 7 εμφυλίους, έναντι τεσσάρων της Ιταλίας και ενός της Ελλάδας.

Είναι μάλλον περίεργο ότι έχουμε δει όλα αυτά τα χρόνια μόνο μια φορά το ΤΣΣΚΑ-Ρεάλ σε επίπεδο φάιναλ-φορ.

Έντεκα διαφορετικές χώρες έχουν πάρει μέρος σε φάιναλ-φορ.

Δώδεκα διαφορετικές ομάδες έχουν συναντήσει σε φάιναλ-φορ η Μπαρτσελόνα, η ΤΣΣΚΑ και η Μακάμπι!

Μόνο η Γιουγκοπλάστικα έχει κάνει το threepeat, κατακτώντας τρεις σερί τίτλους από το 1989 ως το 1991. Πριν από αυτή τα είχε καταφέρει (προ φάιναλ-φορ) η Ρίγα (1958-1960).

Το ρεκόρ πόντων σε ένα και μόνο φάιναλ-φορ ανήκει ακόμη στον Νίκο Γκάλη με 69 (1990). Ο ίδιος έχει και τη δεύτερη θέση με 67 (1988), ενώ τρίτος είναι ο Μπομπ Μάκαντου με 64 (1988).

Ο πρώτος σκόρερ στην ιστορία των φάιναλ-φορ παραμένει ο Νίκος Γκάλης (231 πόντοι). Ακολουθούν δύο ακόμη παλαίμαχοι, ο Τζέι Αρ Χόλντεν (194) και ο Τράιαν Λάνγκτον (172). Ο μοναδικός εν ενεργεία παίκτης της πρώτης 10άδας των σκόρερ είναι ο Χουάν Κάρλος Ναβάρο (168).

Ο Παναγιώτης Γιαννάκης έχει σημειώσει τα περισσότερα τρίποντα σε ένα φάιναλ-φορ: 9. Είχε 9/14 το 1989. Άλλα τόσα είχε και ο Σέρχιο Ροντρίγκεθ το 2014, αλλά με μια περισσότερη προσπάθεια (9/15).

Τα περισσότερα ριμπάουντ σ' ένα φάιναλ-φορ τα έχει πάρει ο Ρόι Τάρπλεϊ (30) ως παίκτης του Ολυμπιακού το 1994.

Ο πρώτος ριμπάουντερ στην ιστορία των φάιναλ-φορ είναι ο Βίκτορ Κριάπα της ΤΣΣΚΑ με 96. Θα έχει την ευκαιρία να αυξήσει το ρεκόρ του. Είναι ο μοναδικός εν ενεργεία παίκτης της 10άδας.

Το ρεκόρ ασίστ σε ένα φάιναλ-φορ ανήκει στον Δημήτρη Διαμαντίδη, που είχε μοιράσει 18 στο φάιναλ-φορ του 2011.

Ο Θοδωρής Παπαλουκάς είναι ο πρώτος πασέρ στην ιστορία των φάιναλ-φορ, έχοντας μοιράσει 59 συνολικά. Ακολουθεί ο Διαμαντίδης (46) και ο Γιασικεβίτσιους (46). Οι μοναδικοί εν ενεργεία παίκτες της 10άδας είναι ο Κριάπα (5ος με 39) και ο Χουάν Κάρλος Ναβάρο (10ος με 25).

Για τον Κάιλ Χάινς αυτός είναι το 5ο συνεχόμενο φάιναλ-φορ. Το ρεκόρ ανήκει σ' έναν συμπαίκτη του τον Τζέι Αρ Χόλντεν (8 συνεχόμενα).

Ο Περάσοβιτς ανήκει σ' ένα κλειστό κλαμπ των προπονητών που έχουν πάρει μέρος σε φάιναλ-φορ και ως παίκτες. Το έχουν κάνει επίσης ο Ομπράντοβιτς, ο Ιβάνοβιτς, ο Γιαννάκης και ο Λάσο. Κανείς απ' αυτούς δεν έχει κατακτήσει τον τίτλο και με τις δύο ιδιότητες.

Ο παίκτης με τις περισσότερες κατακτήσεις είναι ο Ντίνο Μενεγκίν με 7 και ακολουθούν με 5 οι Κλίφορντ Λιουκ, Φραγκίσκος Αλβέρτης και Άλντο Οσόλα. Μπορεί να τους ισοφαρίσει φέτος ο Σαρούνας Γιασικεβίτσιους.

Ο "Σάρας" είναι ο μοναδικός παίκτης που το έχει κατακτήσει με τρεις διαφορετικές ομάδες (Μπαρτσελόνα, Μακάμπι, Παναθηναϊκό).

Οι μοναδικοί παίκτες με τρία MVP είναι ο Τόνι Κούκοτς, ο Βασίλης Σπανούλης και ο Σαρούνας Γιασικεβίτσιους.

Συμμετοχή σε φάιναλ-φορ με τρεις διαφορετικές ομάδες έχουν ακόμη ο Ζόραν Σάβιτς (Γιουγκοπλάστικα, Ρεάλ, Κίντερ), ο Ζάρκο Πάσπαλι (Παρτίζαν, Ολυμπιακός και Παναθηναϊκός), ο Ζέλικο Ρέμπρατσα (Παρτίζαν, Μπενετόν, Παναθηναϊκός), ο Νταμίρ Μουλαομέροβιτς (Φορτιτούντο, Εφές, Παναθηναϊκός), ο Τζόνι Ρότζερς (Μιλάνο, Ολυμπιακός, Παναθηναϊκός), ο Πρέντραγκ Ντρόμπνιακ (Παρτίζαν, Εφές, Τάου), ο Ματίας Σμόντις (Κίντερ, Φορτιτούντο, ΤΣΣΚΑ) κι ο Ντέιβιντ Άντερσεν (Κίντερ, ΤΣΣΚΑ, Μπαρτσελόνα).

Ο Γιάννης Μπουρούσης έγινε ο δεύτερος Έλληνας που θα πάρει μέρος σε φάιναλ-φορ με τρίτη διαφορετική ομάδα (Ολυμπιακός, Ρεάλ, Λαμποράλ). Ο πρώτος ήταν ο Μιχάλης Κακιούζης (ΑΕΚ, Σιένα, Μπαρτσελόνα).

Τα περισσότερα φάιναλ-φορ μετράει ο Αλβέρτης και ο Παπαλουκάς με 9! Ακολουθούν με 8 οι Σαρπ και Χόλντεν. Τα οκτώ μετράει και ο Χουάν Κάρλος Ναβάρο.

Ο μεγαλύτερος σε ηλικία παίκτης του φάιναλ-φορ είναι ο Πέρο Άντιτς. Είναι 33 ετών (29/7) και μόλις 5 ημέρες μεγαλύτερος του επίσης 33χρονου Βίκτορ Κριάπα (3/8). Και οι δύο γεννήθηκαν το 1982.