Ολυμπιακός - Παναθηναϊκός: Τα 5 σημεία-κλειδιά των τελικών της Basket League

Ο Ολυμπιακός υποδέχεται τον Παναθηναϊκό (4/6, 21:15, ΕΡΤ3 και LIVE από το SPORT24) στο Game 1 των τελικών της Basket League, με τον επίλογο της σεζόν να πλησιάζει.

Στους επόμενους 3 έως 5 αγώνες θα γίνει γνωστή η πρωταθλήτρια ομάδα της σεζόν 2022/23 στην Ελλάδα. Ο Ολυμπιακός θεωρείται το φαβορί, τόσο λόγω του πλεονεκτήματος έδρας, όσο και επειδή μετράει 13 σερί νίκες κόντρα στον Παναθηναϊκό, συμπεριλαμβανομένων έξι την φετινή σεζόν. Σε μία σειρά “αιωνίων”, όμως, τα πάντα είναι πιθανά.

Το SPORT24 αναλύει τα σημεία-κλειδιά της σειράς των τελικών του πρωταθλήματος

Το Pick and Roll και τα off ball plays του Ολυμπιακού

Είναι πλέον γνωστό έπειτα από μία σεζόν 8 μηνών και κάτι, ότι ο Ολυμπιακός είναι μία ομάδα που στηρίζεται στην διαρκή κίνηση μακριά από την μπάλα και σε διάφορα μικρότερα plays που ξεκινούν είτε από handoff (πάσα χέρι με χέρι), είτε Pick and Roll (που οδηγεί στο περίφημο Spain pick and Roll). Ιδού ένα παράδειγμα από προηγούμενο αγώνα των δύο ομάδων:

Ο Γουόκαπ ζητάει το σκριν από τον Φαλ, με τον Βεζένκοβ να είναι έτοιμος είτε να δώσει το σκριν, είτε να πάει διαγώνια στο τρίποντο

Ο Γουόκαπ πάει προς το καλάθι, ο Φαλ ρολάρει μέσα και ο Βεζένκοβ βγαίνει στο τρίποντο

Ο Φαλ καρφώνει την μπάλα

Στις προηγούμενες συναντήσεις των δύο ομάδων ο Παναθηναϊκός είχε κάποιες πολύ καλές και πολύ κακές στιγμές στην άμυνά του κόντρα στα plays του Ολυμπιακού, με τον Χρήστο Σερέλη να έχει δύσκολο έργο μπροστά του.

Τα Pick and Roll που στήνουν οι Κώστας Σλούκας και Τόμας Γουόκαπ αποτελούν κινητήριο δύναμη στον Ολυμπιακό και θα είναι σημαντική η αντιμετώπισή τους από τους “πράσινους”. Ο Παναθηναϊκός της περιόδου του Σερέλη αμύνεται κυρίως με Hedge Out (ο ψηλός βγαίνει δυναμικά στον χειριστή της μπάλας πριν επιστρέψει στον παίκτη του) προκειμένου να μην εκτεθούν οι Γκουντάιτις και Παπαγιάννης.

Ο Ολυμπιακός όμως έχει αντιμετωπίσει τέτοιες άμυνες φέτος (ειδικά κόντρα στην Μονακό) και έχει αντιδράσει αναλόγως. Ιδού ένα παράδειγμα από έναν αγώνα κόντρα στους Μονεγάσκους:

Ο Σλούκας παίρνει σκριν από τον Μπλακ, ενώ ο Λαρεντζάκης είναι στην πλάτη του Αμερικανού και έτοιμος να ανέβει προς τα πάνω.

Η Μονακό κάνει δυναμικό Hedge Out με τον Μπράουν, κάνοντας ουσιαστικά παγίδα, με τον Μακουντού να κλείνει μέσα για να κλείσει το ρολάρισμα, αφήνοντας ελεύθερο τον Πίτερς στην αδύνατη πλευρά.

Ο Σλούκας βλέπει τον Πίτερς και του πασάρει την μπάλα.

Ο Πίτερς επιχειρεί τρίποντο.

Όταν μία ομάδα αμύνεται με Hedge Out απαιτούνται άρτιες αμυντικές περιστροφές. Οποιοδήποτε λάθος στοιχίζει. Εκεί είναι που χτυπάει συνήθως ο Ολυμπιακός, αφού οποιαδήποτε στιγμή χαλάρωσης της αντίπαλης άμυνας οδηγεί σε ελεύθερο σουτ.

Δεδομένου ότι ο Βεζένκοβ και ο Παπανικολάου είναι δύο εκ των κορυφαίων παικτών στην Ευρώπη στην κίνηση χωρίς την μπάλα, αυτό δημιουργεί πολλές ευκαιρίες στους “ερυθρόλευκους”, που έχουν διάφορα off ball plays (συστήματα με κίνηση μακριά από την μπάλα), αν και συχνά ο Ολυμπιακός στηρίζεται στο ένστικτο και τους αυτοματισμούς των παικτών του. Ιδού ένα παράδειγμα από τον αγώνα με την Μονακό στον ημιτελικό του Final Four με καλάθι χάρη σε κίνηση μακριά από την μπάλα.

Ο Γουόκαπ στήνει Pick and Roll στις 45 μοίρες με τον Φαλ, με τον Μοτιεγιούνας να κλείνει τον χώρο και τον Μπράουν ήδη να είναι αρκετά μέσα.

Ο Γουόκαπ πάει μέχρι μέσα, ενώ ο Βεζένκοβ κόβει προς το καλάθι, αφου ο Μπράουν κοιτάζει τον Γουόκαπ.

Ο Γουόκαπ πασάρει στον Βεζένκοβ.

Ο Βεζένκοβ καρφώνει.

Ο Παναθηναϊκός είναι σίγουρο ότι θα δοκιμάσει πράγματα. Πρέπει να θεωρείται δεδομένο ότι κάποια στιγμή θα αμυνθεί με under στον Γουόκαπ στο Pick and Roll, δίνοντάς του το σουτ. Ίσως κάνει το ίδιο και στον ΜακΚίσικ, ενώ μπορεί να δίνει βοήθεια και από τον παίκτη του Αμερικανού. Παράλληλα, ο κόσμος είναι καλό να θυμάται κάτι ακόμα: Ο Ολυμπιακός δεν θα έχει στους τελικούς τον - κομμένο από το ρόστερ των playoffs - Αϊζέια Κάναν, τον καλύτερο σουτέρ του δηλαδή, που άνοιγε το γήπεδο.

Η πιο… δημοκρατική επίθεση της μετά-Μπέικον εποχής του Παναθηναϊκού

Η απομάκρυνση του Ντουέιν Μπέικον οδήγησε τον Παναθηναϊκό στο να κάνει μία στροφή στην φιλοσοφία του. Είναι αλήθεια ότι αυτό ξεκίνησε να ισχύει με την έλευση του κόουτς Σερέλη, όταν άλλαξε ο ρόλος του Μπέικον, ωστόσο μετά την αποχώρηση του Αμερικανού έγινε ακόμα πιο ξεκάθαρο ότι οι “πράσινοι” έχουν άλλη νοοτροπία.

Ο Παναθηναϊκός έχει σχεδόν σταματήσει να παίζει ένας εναντίον ενός. Οι “πράσινοι” πλέον ξεκινούν τα περισσότερα συστήματά τους με Pick and Roll που στήνει η τετράδα των Λι, Πονίτκα, Γκριγκόνις και - λιγότερο - ο Μποχωρίδης, θέλοντας να ενεργοποιήσουν περισσότερο και τον Παπαγιάννη, που σκοράρει περισσότερο πλέον ρολάροντας προς το καλάθι. Το κάνουν όμως με διαφορετικό τρόπο από ότι το έκαναν στο ξεκίνημα της σεζόν.

Ο κόουτς Σερέλης έχει προσθέσει συστήματα που απαιτούν κίνηση χωρίς την μπάλα. Ο Γκριγκόνις, για παράδειγμα, συχνά παίρνει ένα ή και δύο σκριν πριν υποδεχθεί την μπάλα για να στήσει Pick and Roll στις 45 μοίρες με κάποιον συμπαίκτη του, αφού έτσι αισθάνεται πιο άνετα. Ιδού ένα παράδειγμα από τους ημιτελικούς με το Περιστέρι bwin:

Ο Γκριγκόνις παίρνει στάγκερ (διπλό) σκριν από Γουίλιαμς και Γκουντάιτις για να βγει στην περιφέρεια.

Ο Γκριγκόνις παίρνει την μπάλα και δέχεται διπλό σκριν από Πονίτκα και Γκουντάιτις.

Ο Γκριγκόνις επιχειρεί τρίποντο.

Συχνά, μπορεί να ξεκινήσει ένα σύστημα από handoff. Ο Παναθηναϊκός έχει δοκιμάσει τις τελευταίες εβδομάδες ακόμα και Spain Pick and Roll, ψάχνοντας τρόπους να προσθέσει κίνηση στην επίθεσή του και να αποκτήσει περισσότερες επιλογές, προκειμένου να καλύψει το κενό που υπάρχει στο επιθετικό ταλέντο μετά την αποχώρηση του Μπέικον. Ιδού ακόμα ένα παράδειγμα από την σειρά με το Περιστέρι bwin.

Ο Μποχωρίδης στήνει Pick and Roll με τον Γκουντάιτις, ενώ ο Γκριγκόνις ανεβαίνει για να δώσει back σκριν στον δυναμικό σέντερ.

Ο Γκουντάιτις τελικά έκανε fake screen (δεν έδωσε σκριν) και παίρνει σκριν από τον Γκριγκόνις για να ρολάρει. Ο Μποχωρίδης παίρνει τον αριστερό διάδρομο, πηγαίνοντας στο δυνατό του χέρι.

Ο Μποχωρίδης τελειώνει την φάση.

Δεν είναι βέβαια όλα ιδανικά στους “πράσινους”, κάτι που φάνηκε και στην σειρά με το Περιστέρι bwin. Το “τριφύλλι” δεν έχει δεύτερο πόιντ γκαρντ μετά το "κόψιμο" του Γουόλτερς από το ελληνικό ρόστερ, αλλά και γενικότερα κάθετο παιχνίδι στην επίθεση.

Αν οι γκαρντ του - που δεν είναι κλασικοί δημιουργοί - πιεστούν, τότε αντιμετωπίζουν πρόβλημα (και ο Ολυμπιακός έχει παίκτες που πιέζουν καλά την μπάλα, με πρώτο τον Γουόκαπ). Παράλληλα, με εξαίρεση τους Γκριγκόνις, Λι στην περιφέρεια (και Γουίλιαμς, Μαντζούκα σε θέση πάουερ φόργουορντ) η ομάδα δεν έχει αρκετούς σουτέρ για να ανοίξει το παρκέ. Αυτό κλείνει τους χώρους και τις αποστάσεις, μην δίνοντας πεδίο δράσης τόσο στους περιφερειακούς όσο και στους ψηλούς.

Η απουσία two-way παικτών (μετάφραση: εξίσου καλοί σε άμυνα και επίθεση), δεύτερου χειριστή εκτός του Λι αλλά και σουτέρ αποτελούν τρία από τα τα μεγαλύτερα ψεγάδια του Παναθηναϊκού, στα οποία ο Ολυμπιακός έχει χτυπήσει φέτος.

Την ίδια στιγμή οι “πράσινοι” πρέπει να διαχειριστούν ότι ο Ολυμπιακός αμύνεται διαφορετικά στο Pick and Roll από το Περιστέρι bwin. Οι “πρίγκιπες” συνηθίζουν να παίζουν με δυναμικό hedge out, κάτι που έδινε ευκαιρία στους “πράσινους” να επιτεθούν σε close out άμυνες και να χτυπήσουν τις αμυντικές περιστροφές της ομάδας του Βασίλη Σπανούλη. Ο Ολυμπιακός όμως αμύνεται κυρίως με Flat (ο ψηλός μένει λίγο πιο πίσω, δίνοντας το σουτ) και αλλαγές.

Το Post Up του Φαλ

Από την περσινή σεζόν που ο Ολυμπιακός πρόσθεσε στο ρόστερ του τον Μουσταφά Φαλ, βρήκε και ένα σημείο αναφοράς - βασικά ένα αποκούμπι - στην επίθεσή του όταν δεν δουλεύει τίποτα άλλο. Ο Γάλλος σέντερ έχει πραγματοποιήσει μερικές από τις καλύτερες εμφανίσεις του με την “ερυθρόλευκη” φανέλα κόντρα στον Παναθηναϊκό, εκθέτοντας τους “πράσινους” με το παιχνίδι του με πλάτη στο καλάθι.

Ο Φαλ έχει συγκεκριμένες κινήσεις και footwork. Το βασικό του πλεονέκτημα όμως είναι ότι είναι… τεράστιος και αν αντιμετωπιστεί χωρίς βοήθειες τότε είναι δύσκολο να τον σταματήσει κάποιος (και ειδικά οι Γκουντάιτις, Παπαγιάννης) χωρίς να φθαρεί σωματικάή να φορτωθεί με φάουλ. Αυτό που κάνει όμως πραγματικά πολύτιμο τον Φαλ είναι η ικανότητά του στην πάσα, αφού αν έρθει βοήθεια έχει την δυνατότητα είτε να πασάρει στην περιφέρεια, είτε σε παίκτη που κόβει στο καλάθι. Ιδού ένα παράδειγμα από τον ημιτελικό του Final Four με την Μονακό:

Ο Φαλ ετοιμάζεται να ποστάρει τον Μοτιεγιούνας, με τον Ουατάρα να κλείνει πάνω του, ενώ ο Παπανικολάου κόβει προς το καλάθι.

Ο Φαλ πασάρει στον Παπανικολάου.

Ο Παπανικολάου σημειώνει καλάθι και φάουλ.

Ιδού και το καλάθι σε VIDEO:

Η αντιμετώπιση του Φαλ - αλλά και του Μπλακ αν είναι υγιής και πάρει χρόνο συμμετοχής, αφού είναι ο καλύτερος ψηλός του Ολυμπιακού στο να “κλειδώνει” τον αντίπαλο στο post και να υποδέχεται πάσα για να σκοράρει - είναι ένα από τα πρώτα πράγματα που έχει υπόψη ο Παναθηναϊκός πως πρέπει να προσέξει.

Το Post Up παιχνίδι του Παναθηναϊκού

Είναι ξεκάθαρο ότι επί εποχής κόουτς Σερέλη ο Παναθηναϊκός ποστάρει πιο συχνά, ψάχνοντας κάθε πιθανό μις-ματς κοντά στο καλάθι. Ο αριθμός των επαφών στο Post αυξήθηκε μετά την αποχώρηση του Μπέικον και είναι πιθανό να συνεχίσει να αυξάνεται στην σειρά με τον Ολυμπιακό για δύο λόγους: 1. Ο Παναθηναϊκός έχει παίκτες που μπορούν να ποστάρουν. 2. Αν ο Παναθηναϊκός ποστάρει μπορεί να κρατήσει τον Ολυμπιακό πιο πίσω και να μην τον αφήσει να τρέξει στο ανοιχτό γήπεδο.

Οι κατοχές που παίρνει στο Post ο Γκουντάιτις είναι πολύτιμες για τον Παναθηναικό. Ο Λιθουανός είναι παραγωγικός και δημιουργεί φθορά. Το δε γεγονός ότι - εκτός απροόπτου - θα συνεχίσει να ξεκινάει στην βασική πεντάδα για να ματσάρει με τον Μουσταφά Φαλ (ώστε μεταξύ άλλων να φθείρει τον Γάλλο και να τον φορτώσει με φάουλ, όπως στην τελευταία συνάντηση των δύο ομάδων τον περασμένο Μάρτιο για την EuroLeague) τον κάνει ακόμα πιο πολύτιμο.

Ο Γκουντάιτις είναι σημείο αναφοράς, αλλά δεν είναι ο μόνος που ποστάρει. Ο Δημήτρης Αγραβάνης και ο Ντέρικ Γουίλιαμς (αν και παίζει περισσότερο με πρόσωπο) θα το κάνουν αν χρειαστεί αυτό. Ακόμα πιο σημαντικό όμως για τον Παναθηναϊκό είναι ότι ποστάρει τους περιφερειακούς του: Τον Ματέους Πονίτκα (κυρίως), αλλά και τον Λευτέρη Μποχωρίδη, συνήθως έπειτα από σκριν που δέχονται από άλλο περιφερειακό.

Θα πρέπει να θεωρείται δεδομένο ότι ο Παναθηναϊκός θα προσπαθήσει να σημαδέψει τον Σλούκα στο post με τον Πονίτκα (είτε έπειτα από αλλαγή στα σκριν, είτε επειδή ο Σλούκα θα “κρυφτεί” στον μαρκάρισμα του Πολωνού). Παράλληλα, υπάρχει ένα ακόμα στοιχείο που πρέπει να υπάρχει στα υπόψη: Ο κόουτς Σερέλης δεν έχει πρόβλημα να παρατάξει σχήμα με τον ύψους 2.07 μέτρων Μαντζούκα σε θέση σμολ φόργουορντ. Ο 23χρονος φόργουορντ είναι αρκετά δυνατός για να τιμωρήσει κάποιο μις-ματς σε μερικές κατοχές αν ποστάρει (και το έκανε στην τελευταία συνάντηση των δύο ομάδων).

Θα δοκιμάσει άμυνα ζώνης ο Παναθηναϊκός;

Αυτό είναι ένα πολύ ενδιαφέρον ερώτημα. Μετά τον τελικό του Final Four 2023 κόντρα στην Ρεάλ, όπου η αστοχία από την περιφέρεια κόντρα στην ζώνη των Μαδριλένων στοίχισε στον Ολυμπιακό την νίκη, είναι λογικό κάθε ομάδα να σκέφτεται να εφαρμόσει τέτοια άμυνα κόντρα στους "ερυθρόλευκους". Το έκανε ο ΠΑΟΚ στα ημιτελικά, αλλά δεν είχε το ίδιο αποτέλεσμα. Θα ήταν δυνατό να δοκιμάσει κάτι τέτοιο ο Παναθηναϊκός;

Η λογική λέει ότι οι “πράσινοι” θα μπορούσαν έστω για μερικές κατοχές να δοκιμάσουν κάτι τέτοιο, ώστε να παίξουν και με το μυαλό του Ολυμπιακού. Στον κόουτς Σερέλη όμως δεν αρέσουν οι άμυνες ζώνης και το έχει δηλώσει πολλές φορές. Θα ήταν άραγε διατεθειμένος να βάλει νερό στο κρασί του στους τελικούς;

Ο Παναθηναϊκός δεν έχει παίξει άμυνα ζώνης επί κόουτς Σερέλη, όπως δεν είχε παίξει και το Λαύριο όταν καθόταν στον πάγκο του ο έμπειρος τεχνικός. Καμία φορά όμως, μπορεί να σκεφτεί κάποιος ότι αξίζει μία δοκιμή όταν το διακύβευμα είναι ένα πρωτάθλημα.

Υπάρχει φαβορί και αουτσάιντερ, αλλά είναι τελικοί

Ο Ολυμπιακός είναι το φαβορί στην σειρά των τελικών με τον Παναθηναϊκό. Έχει το πλεονέκτημα έδρας, την ψυχολογία, το σερί νικών που τρέχει, την χημεία, τους αυτοματισμούς μετά από την συνύπαρξη δύο χρόνων των παικτών του. Τίποτα από αυτά δεν αμφισβητείται. Ακόμα κι έτσι όμως, αυτό δεν αλλάζει ότι πρόκειται για σειρά τελικών ανάμεσα σε Ολυμπιακό και Παναθηναϊκό.

Ο Ολυμπιακός θα μπει με τον αέρα του ισχυρού στο παρκέ, αλλά ο Παναθηναϊκός με την ψυχολογία της ομάδας ότι μόνο να κερδίσει έχει από αυτή την σειρά. Με όλο τον κόσμο να έχει χρίσει φαβορί τους “ερυθρόλευκους”, το “τριφύλλι” ξέρει ότι σχεδόν οτιδήποτε θετικό κάνει θα θεωρηθεί υπέρβαση. Αυτό κάποιες φορές μπορεί να είναι αρκετό, μέχρι να μπει το “πρέπει” στην εξίσωση.

Όπως και να έχει, ο Ολυμπιακός και ο Παναθηναϊκός θα τα δώσουν όλα στο παρκέ για ακόμα μία φορά, διεκδικώντας ακόμα έναν τίτλο. Και στο τέλος θα φανεί ποια από τις δύο ομάδες είχε τον μεγαλύτερο βαθμό συγκέντρωσης και ετοιμότητας, ώστε να φτάσει στην κατάκτηση του πρωταθλήματος.