"Από το 2011 η μητέρα μου αντιμετώπισε τον δυσκολότερο αντίπαλο και το έκανε με θάρρος και αποφασιστικότητα, ότι δηλαδή θα έκανε απέναντι σε οποιονδήποτε αντίπαλο". Ακόμη κι αν είναι πολύ δύσκολο να το αποδεχτούμε, δεν βρίσκεται πια μαζί μας. Μπορούμε όλοι να συμφιλιωθούμε με την ιδέα ότι δεν χρειάζεται να κουβαλά το βαρύ φορτίο της ασθένειας" αναφέρει η δήλωση που εξέδωσε ο γιος της, Τάιλερ Σάμιτ.

Η Σάμιτ ξεκίνησε την καριέρα της το 1974 και αποτελεί την προπονήτρια με τις περισσότερες νίκες στην ιστορία του κολεγιακού μπάσκετ. Συνέδεσε την καριέρα της με τις "Lady Vols", την γυναικεία ομάδα του Τενεσί.

Κατέκτησε τον πρώτο της τίτλο το 1987 και ακολούθησαν οκτώ συνολικά. Αναδείχτηκε εφτά φορές "προπονήτρια της χρονιάς" και παρέλαβε το βραβείο Νέισμιθ ως "προπονήτρια του 20ου αιώνα". Από το 2000 αποτελεί μέλος του Hall-of-Fame και έκλεισε την καριέρα της με 1.098 νίκες και μόλις 208 ήττες, κάτι που μεταφράζεται σε ποσοστό επιτυχίας που ξεπερνά το 84%. Έχει κατακτήσει ακόμη το χρυσό μετάλλιο στους Ολυμπιακούς του 1984 με την γυναικεία ομάδα των ΗΠΑ.

Μόνο ο θρυλικός Τζον Γούντεν έχει περισσότερες νίκες σε κολεγιακό επίπεδο (ανδρών με το UCLA) και μόνο ο Τζίνο Αουριέμα έχει περισσότερους τίτλους στο γυναικείο τουρνουά του NCAA (11).

Refuse to lose

Τον Αύγουστο του 2011 είχε δημοσιευτεί τ ο εξής κείμενο μόλις είχε γίνει γνωστή η κατάσταση της . Εδώ μπορείτε να το διαβάσετε με τη σχετική επιμέλεια:

Οι γιατροί έχουν τον άχαρο ρόλο να λένε στους ασθενείς τα άσχημα νέα. Το τιμ που εξέτασε την προπονήτρια του Tennessee, όμως, είχε έναν πιο δύσκολο: να επιζήσει μετά την ανακοίνωση των άσχημων μαντάτων.

Ο πρώτος είναι τυχερός που ζει, όπως αναφέρει η αρθρογράφος Sally Jenkins της Washington Post, καθώς η οξύθυμη προπονήτρια επιτέθηκε να τον χτυπήσει. Ο δεύτερος, όταν της τόνισε ότι πρέπει να αποσυρθεί από τους πάγκους, πήρε την πληρωμένη απάντηση

Η 59χρονη (τότε) Summit, που μετράει τις περισσότερες νίκες στην ιστορία του κολεγιακού μπάσκετ (ανδρών και γυναικών), επισκέφτηκε την κλινική Mayo του Rochester πριν τρεις μήνες, προκειμένου να διαπιστώσει γιατί πάσχει από κενά μνήμης.

Η οργανωτική -σε βαθμό υπερβολής- προπονήτρια έπρεπε να ρωτήσει πολλές φορές την ώρα που είχε meeting η ομάδα, ενώ συχνά έχανε τα κλειδιά της 3-4 φορές τη μέρα. Κατάλαβα ότι κάτι δεν πάει καλά όταν στην ένταση του παιχνιδιού ξέχασε ποια σύστημα ήθελε η ομάδα της να "τρέξει".

Αρχικά πίστεψε ότι τα προβλήματα οφείλονται στην φαρμακευτική αγωγή που είχε ξεκινήσει το 2006 για να αντιμετωπίσει την αρθρίτιδα. Τελικά η διάγνωση έκανε λόγο για "dementia", μια μορφή Αλτζχάιμερ, την ασθένεια που έχει καταβάλει περισσότερους από 5 εκατομμύρια ανθρώπους στην Αμερική.

Μετά την άρνηση, ήρθε ο θυμός. "Δεν με ξέρετε, δεν ξέρετε για το τι είμαι ικανή να κάνω" έλεγε αρχικά. Στη συνέχεια υποχρεώθηκε να συμφιλιωθεί με την ιδέα της ασθένειας. "Δεν μπορώ να το αλλάξω. Αλλά μπορώ να προσπαθήσω να κάνω κάτι για αυτό".

Παρά την κατάσταση της η Summit δεν ήταν διατεθειμένη να εγκαταλείψει τόσο εύκολα τους πάγκους. Βρισκόταν, βλέπετε, 38 συνεχόμενα χρόνια στο Tennessee και σκόπευε να προπονήσει άλλα τρία.

Όταν την περασμένη Πέμπτη η Summit πήγε στα γραφεία των "προϊσταμένων" της, o Jimmy Cheek κι ο Joan Cronan ξέσπασαν σε λυγμούς. "Είσαι τώρα και θα είσαι για πάντα η coach αυτής της ομάδας" της είπαν και της έδωσαν το κουράγιο να συνεχίσει να κάνει αυτό που αγαπάει για όσο διάστημα αντέχει.

"Δεν υπάρχουν κρυστάλινες σφαίρες για να ξέρουμε τι θα γίνει, αλλά ξέρω τι πρεσβεύει η Pat: τελειομανία, δύναμη, ειλικρίνεια και κουράγιο" τόνισε ο Cronnan, θεωρώντας ότι η προπονήτρια του Tennessee δεν ήταν από τα άτομα που το βάζουν κάτω. Το αντίθετο.

Κι η απόφαση της (τότε) να συνεχίσει τη δουλειά της και να αναλάβει χρέη ομιλητή για το Αλτζχάιμερ δεν αποτελούσε έκπληξη για τους ανθρώπους που συνεργάζονται μαζί της. "Αυτά αναφέρει και στις ομιλίες της προς τις παίκτριες κατά καιρούς. Το ένα είναι η απόλυτη αφοσίωση. Το άλλο είναι η θέληση της να μην τα παρατάει ποτέ. Τώρα επιδεικνύει τις αρετές για τις οποίες μιλούσε. Η Pat θα τρέξει αυτόν τον αγώνα μέχρι το τέλος" πρόσθεσε ο επί σειρά ετών δικηγόρος της.

Την Τρίτη η Summit κλήθηκε να ανακοινώσει πως έχουν τα πράγματα στις παίκτριες της. Θα το έκανε νωρίτερα, αλλά δύο μέλη της ομάδας απουσίασαν στην Κίνα για Πανεπιστημιακούς Αγώνες. "Ήθελα να καταλάβουν για τι περνάω, αλλά να ξέρουν ότι δεν τα παρατάμε από τη ζωή. Συνεχίζουμε..." εξήγησε.

Ήταν κάτι που έπρεπε να κάνει, διότι την περασμένη χρονιά χρειάστηκε να "κρυφθεί" αρκετά. Απέφευγε να μιλάει ατομικά στις παίκτριες για να μην πει κάτι λάθος και γενικότερα προσπαθούσε να μην δείξει ότι η μνήμη της έχει πρόβλημα.

Για αυτό και μετά το τέλος της χρονιάς επισκέφτηκε την κλινική για να κάνει εξετάσεις για τρεις ημέρες. Σε μια από αυτές, όταν έπρεπε να υποβληθεί σε μαγνητική, ο γιατρός της ζήτησε να καθίσει ακίνητη για 20 λεπτά. Αδύνατον! Μετά από ένα 5λεπτο η Summit φώναξε "είμαι καλά" και σηκώθηκε να φύγει. Σαστισμένη η νοσοκόμο έστρεψε το βλέμμα στον γιο της Tyler (παίζει κι αυτός στο κολέγιο) και του είπε: "δεν είμαι εγώ αυτή που θα προσπαθήσει να τη σταματήσει".

Σε μια άλλη εξέταση ένας γιατρός προσπάθησε να διαπιστώσει σε τι πνευματική κατάσταση βρίσκεται. Άρχισε να την πυροβολεί με μαθηματικές ερωτήσεις, προβλήματα και ασκήσεις μνήμης. Εκείνη όμως "πάγωσε". Οι αριθμοί δεν ήταν ποτέ το δυνατό της σημείο. Ακόμη και στο κολέγιο έβαζε μια συμφοιτήτρια της να της λύσει τις ασκήσεις.

"Δεν της έκαναν τεστ για την ηγετικότητα. Ούτε για τις ανθρώπινες σχέσεις. Ούτε για το μπασκετικό IQ. Της έκαναν απλά ερωτήσεις που δεν θα τις απαντούσε ούτε πριν από 10 χρόνια" άσκησε το δικό του βέτο ο Tyler Summit.

"Όταν βγήκε από τη φάση της άρνησης ήταν σαν ένα πιστόλι που εκπυρσοκρότησε" εξηγεί ο γιος της. Η προπονήτρια των "Lady Vols" περνούσε αρκετές ώρες λύνοντας -για πρώτη φορά- μαθηματικά προβλήματα, κάνοντας ασκήσεις μνήμης και ακολουθώντας την επαγγελματική ρουτίνα της που περιλαμβάνει συσκέψεις με τους συνεργάτες, σχεδιασμό προπονήσεων και "έλεγχο" παικτριών.

Οι άνθρωποι που ζούσαν τόσα χρόνια στο πλευρό της δεν ήταν τόσο αποφασισμένοι. Ούτε τόσο ήρεμοι. Ένα σκαστό χαμόγελο που και που και μια φιλότιμη προσπάθεια να κρατήσουν τον πόνο κάτω από το δέρμα τους. Καμιά φορά, όμως, δεν άντεχα. Το δωμάτιο με τα πλυντήρια για τις εμφανίσεις και τα προπονητικά έχει εξελιχθεί σε "καταφύγιο" για τους συνεργάτες της. Πάνε εκεί για να ξεσπάσουν και να αφήσουν λίγα δάκρυα να τρέξουν για έναν πραγματικά "δικό τους" άνθρωπο.

Κι η Summit είναι αυτή που τους αγκάλιαζε και τους παρηγορούσε. "Δεν θέλω να ανησυχείτε για μένα". Ακόμη και εκείνη τη στιγμή παρέμενε η "δυνατή" της υπόθεσης, προσπαθώντας να φτιάξει το κλίμα: "ξέχασα ότι έχω Αλτζχάιμερ".

Τα ίδια μαθήματα παίρνει κι ο γιος της Tyler, ο οποίος ήταν όλα αυτά τα χρόνια η... σκιά της. "Την ακολουθούσα παντού. Στο πούλμαν, στις πτήσεις, στις προπονήσεις ακόμη και στα αποδυτήρια. Νόμιζα ότι μου είχε μάθει τα πάντα. Αλλά κράτησε αυτό το μάθημα για το τέλος: να είσαι πάντα ανοιχτός, να κάνεις ένα βήμα μπροστά και να αντιμετωπίζεις κατάματα την αλήθεια" αναλύει.

Τελικά ούτε οι νίκες, ούτε τα ρεκόρ, ούτε οι τίτλοι κάνουν τον άνθρωπο. Είναι οι αποφάσεις του. Κι οι αρνήσεις του. Σαν αυτή της θρυλικής Pat Summit. Της προπονήτριας που κάνει τώρα αυτό που δίδαξε σε άλλους και αποτυπώνεται στο αμερικάνικο "refuse to lose".