Σαν σήμερα: Ελλάδα - Σοβιετική Ένωση 103-101, η Εθνική ομάδα στην κορυφή της Ευρώπης

Στάδιο Ειρήνης και Φιλίας, 14 Ιουνίου 1987. Η σταχτοπούτα Ελλάδα των θαυμάτων αντιμετωπίζει σε ένα κατάμεστο γήπεδο την πανίσχυρη Σοβιετική Ένωση. Η πορεία της ήταν ονειρεμένη, ωστόσο μία νίκη επί της Σοβιετικής Ένωσης μοιάζει αδύνατη. Για αυτή την ομάδα όμως αποδείχθηκε ότι τίποτα δεν ήταν αδύνατο.

Στο EuroBasket του 1987 γράφτηκε ιστορία. Η αδύναμη Ελλάδα, μία ομάδα που είχε να επιδείξει μόνο μία 3η θέση σε EuroBasket, το μακρινό 1949 σε τουρνουά που είχε γίνει στην Αίγυπτο, αντιμετώπιζε ένα μεγαθήριο κι ας της έλειπε ο Αρβίντας Σαμπόνις: Την πανίσχυρη Σοβιετική Ένωση των 14 χρυσών μεταλλίων σε EuroBasket.

Οι λέξεις “υπέρβαση” και “θαύμα” έμοιαζαν ήδη λίγες για να περιγράψουν αυτό που συνέβαινε για αυτή την ομάδα, η οποία είχε ήδη αποκλείσει την (επίσης πανίσχυρη) Γιουγκοσλαβία του Ντράζεν Πέτροβιτς στον ημιτελικό. Θα έπρεπε να βρεθεί νέα λέξη αν τα κατάφερνε. Αυτό όμως ήταν το τελευταίο που απασχολούσε την ομάδα του Κώστα Πολίτη.

Μία ονειρεμένη εμφάνιση

Κόντρα στην Σοβιετική Ένωση η Ελλάδα έκανε το σχεδόν τέλειο παιχνίδι. Δεν έκανε κλεφτοπόλεμο, δεν κρύφτηκε στην άμυνα, έπαιξε κανονικό μπάσκετ. Έτρεξε όταν μπορούσε, προκειμένου να εκμεταλλευτεί την ικανότητα του Νίκου Γκάλη στο ανοιχτό γήπεδο. Παίκτες με την προσωπικότητα του Φασούλα, του Γιαννάκη και του Χριστοδούλου μίλησαν όταν χρειάστηκε. Παίκτες που δεν είχαν αντίστοιχη προβολή, όπως ο Καμπούρης, ο Ανδρίτσος και ο Ιωάννου βγήκαν μπροστά σε κρίσιμα σημεία, σημειώνοντας σημαντικούς πόντους.

Η Ελλάδα μπήκε στο παρκέ χωρίς φόβο. Έπαιξε το παιχνίδι της και στο τέλος του πρώτου μέρους βρέθηκε να προηγείται με 42-41. Στο δεύτερο μέρος συνέχισε στο ίδιο τέμπο, δεν πτοήθηκε όταν το παιχνίδι πήγε να στραβώσει.

Με τον αγώνα να κρέμεται σε μία κλωστή, ο Λιβέρης Ανδρίτσος είχε την ψυχραιμία να ευστοχήσει σε δύο βολές και να ισοφαρίσει σε 89-89, στέλνοντας το παιχνίδι στην παράταση. Στο έξτρα πεντάλεπτο, η Ελλάδα βρέθηκε σε ένα σημείο να μην έχει πλέον τους Γιαννάκη και Φασούλα που είχαν αποβληθεί με 5 φάουλ. Ούτε αυτό την λύγισε όμως.

Με το παιχνίδι να οδεύει προς το τέλος, με το σκορ στο 101-101, η Ελλάδα είχε την τελευταία επίθεση. Οι παίκτες της Σοβιετικής Ένωσης έκαναν double-team στον Γκάλη, που πάσαρε στον Ανδρίτσο και αυτός στον Ιωάννου, ο οποίος σούταρε από την κορυφή της ρακέτας και αστόχησε.

Εκεί όμως βρέθηκε ο Αργύρης Καμπούρης που πήρε το επιθετικό ριμπάουντ και κέρδισε το φάουλ. Με 4 δευτερόλεπτα να μένουν για το τέλος του αγώνα, ο δυναμικός φόργουορντ του Ολυμπιακού ευστόχησε και στις δύο βολές. Η Σοβιετική Ένωση πρόλαβε να εκδηλώσει επίθεση, αλλά το σουτ του Γιοβάισα δεν βρήκε στόχο. Η Ελλάδα ήταν πρωταθλήτρια Ευρώπης!

Το τέλος της διοργάνωσης βρήκε τον Νίκο Γκάλη και τον Παναγιώτη Φασούλα στην καλύτερη πεντάδα του EuroBasket παρέα με τους Σαρούνας Μαρτσουλιόνις και Σάσα Βολκόφ της Σοβιετικής Ένωσης και τον Αντρές Χιμένεθ των Ισπανών. Ήταν το ιδανικό φινάλε μίας ονειρεμένης πορείας για την Ελλάδα, που κατάφερε να κάνει θόρυβο σε όλο τον κόσμο.

ΕΛΛΑΔΑ (Πολίτης): Γκάλης 40 (1), Γιαννάκης 10 (2), Καμπούρης 10, Χριστοδούλου 10 (2), Φασούλας 12, Ανδρίτσος 10, Ιωάννου 8 (1), Ρωμανίδης 3, Φιλίππου

ΣΟΒΙΕΤΙΚΗ ΕΝΩΣΗ (Γκομέλσκι): Βάλτερς 23 (4), Μαρτσουλιόνις 16, Χομίτσιους 10, Τσατσένκο 14, Γιοβάισα 17 (4), Βολκόφ 4, Ταρακάνοφ 5, Γκομπόροφ 4, Τιχονένκο, Μπαμπένκο, Παγκράσκιν 8.

Δείτε ολόκληρο το παιχνίδι:

Ο δρόμος μέχρι τον τελικό

Ήταν 3 Ιουνίου όταν ξεκίνησαν όλα. Ενόψει μόλις 8.000 φιλάθλων, η οικοδέσποινα του EuroBasket Ελλάδα διέλυσε με 109-77 την Ρουμανία. Κανείς δεν περίμενε αυτό που θα ακολουθούσε. Την αμέσως επόμενη μέρα η Ελλάδα θα έκανε το πρώτο “μπαμ”, δείχνοντας ότι είναι φτιαγμένη για μεγάλα πράγματα, αφού στις 4 Ιουνίου κέρδισε την Γιουγκοσλαβία των Ντράζεν Πέτροβιτς, Ζάρκο Πάσπαλι, Στόγιαν Βράνκοβιτς και των νεαρών Βλάντε Ντίβατς, Ντίνο Ράτζα και Τόνι Κούκοτς με 84-78.

Ο αγώνας της επόμενης ημέρας (7 Ιουνίου) κόντρα στην ισχυρή Γαλλία είχε πλέον χαρακτήρα “τελικού”, αφού αν η Ελλάδα έχανε τότε θα γνώριζε τον αποκλεισμό. Στο πρώτο μέρος αυτό φαινόταν πολύ πιθανό, αφού στο φινάλε του ημιχρόνου το σκορ ήταν 38-38. Στο δεύτερο μέρος ωστόσο, χάρη και στην ώθηση του κόσμου, η Ελλάδα έφτασε στη νίκη με 82-69 και προκρίθηκε ως τέταρτη (σε τριπλή ισοβαθμία με Γιουγκοσλαβία και Ισπανία με ρεκόρ 3-2) στα προημιτελικά. Εκεί την περίμενε η Ιταλία, η οποία είχε τερματίσει πρώτη στον άλλο όμιλο με ρεκόρ 5-0.

Είδα στα μάτια τους στην προθέρμανση ότι θα έχαναν” δήλωσε μετά τον αγώνα ο Νίκος Γκάλης για τους “ατζούρι”, οι οποίοι έμοιαζαν πράγματι υπνωτισμένοι στο παρκέ. Άλλο που δεν ήθελε η Ελλάδα, η οποία έφτασε σε μία εύκολη νίκη με 90-78 και πήρε την πρόκριση στον ημιτελικό, όπου έμελλε να αντιμετωπίσει την Γιουγκοσλαβία, η οποία δύο ώρες αργότερα διέλυσε την Πολωνία με 128-81.

Το βράδυ της 12ης Ιουνίου, σε ένα κατάμεστο ΣΕΦ, η Ελλάδα έπρεπε να κερδίσει για δεύτερη φορά μέσα σε μία εβδομάδα τους πανίσχυρους Πλάβι. Οι πιθανότητες ήταν εναντίον της, αφού πλέον δεν γινόταν να πιάσει στον ύπνο την παρέα του Ντράζεν, με τους Γιουγκοσλάβους να κλείνουν το πρώτο μέρος προηγούμενοι με 45-35. Αυτό όμως δεν πτόησε την Ελλάδα, η οποία χάρη σε ένα απίστευτο επιμέρους σκορ 46-32 στο δεύτερο ημίχρονο πήρε τη νίκη με 81-77 και μαζί την πρόκριση στον τελικό, όπου την περίμενε η Σοβιετική Ένωση. Και το ραντεβού με την ιστορία

Τα στατιστικά των Ελλήνων παικτών στην διοργάνωση:
4. Νίκος Γκάλης: 37 πόντοι, 2,5 ριμπάουντ, 1,7 ασίστ, 0,6 κλεψίματα, 2,6 λάθη μ.ό.
5. Νίκος Σταυρόπουλος: 0,2 πόντοι, 0,6 ριμπάουντ, 0,4 κλεψίματα, 0,2 λάθη μ.ό.
6. Παναγιώτης Γιαννάκης: 12,6 πόντοι, 6,5 ριμπάουντ, 2,1 ασίστ, 2,7 κλεψίματα, 3,5 λάθη μ.ό.
7. Αργύρης Καμπούρης: 6,6 πόντοι, 5,9 ριμπάουντ, 0,5 ασίστ, 1,5 κλεψίματα, 0,75 κοψίματα, 0,6 λάθη μ.ό.
8. Νίκος Λινάρδος: 2 πόντοι, 1 ριμπάουντ, 1 λάθος μ.ό.
9. Παναγιώτης Καρατζάς: 2 πόντοι, 1 ριμπάουντ, 1 λάθος μ.ό.
10. Μιχάλης Ρωμανίδης: 3,5 πόντοι, 2,3 ριμπάουντ, 0,5 ασίστ, 0,5 κλεψίματα, 0,3 λάθη μ.ό.
11. Νίκος Φιλίππου: 4 πόντοι, 2,5 ριμπάουντ, 0,2 κλεψίματα, 0,2 κοψίματα, 0,2 λάθη μ.ό.
12. Λιβέρης Ανδρίτσος: 3,7 πόντοι, 2,6 ριμπάουντ, 0,3 ασίστ, 0,4 κλεψίματα, 0,1 κόψιμο, 0,4 λάθη μ.ό.
13. Παναγιώτης Φασούλας: 12,3 πόντοι, 11 ριμπάουντ, 0,1 ασίστ, 0,6 κλεψίματα, 5,3 κοψίματα, 0,8 λάθη μ.ό.
14. Μέμος Ιωάννου: 2,7 πόντοι, 1,8 ριμπάουντ, 0,2 ασίστ, 0,7 κλεψίματα, 0,2 κόψιμο, 1,3 λάθη μ.ό.
15. Φάνης Χριστοδούλου: 8,8 πόντοι, 6,2 ριμπάουντ, 1,5 ασίστ, 1,4 κλεψίματα, 0,2 κοψίματα, 2,4 λάθη μ.ό.

Ήταν θαύμα, αλλά και η αφετηρία για όσα ακολούθησαν

Όταν η Ελλάδα κατέκτησε το χρυσό μετάλλιο, πολλοί είχαν την απορία σχετικά με την λέξη που έπρεπε να χρησιμοποιήσουν για αυτό που πέτυχε η Ελλάδα. Ήταν υπέρβαση; Άθλος; Θαύμα; Κυριάρχησε η λέξη "θαύμα" και ήταν λογικό. Ήταν όμως αλήθεια θαύμα αυτό που πέτυχε η Ελλάδα; Η ιστορία έδειξε ότι αυτό που έμοιαζε με θαύμα ήταν απλώς η αρχή μίας μαγικής πορείας.

Η Ελλάδα ήταν μία χώρα με μικρή ιστορία εκείνη την περίοδο. Την ίδια στιγμή όμως, οι συγκυρίες ευνόησαν ώστε να έχει ταυτόχρονα στο ρόστερ της τότε τέσσερις από τους καλύτερους παίκτες στην ιστορία. Και με στυλ παιχνιδιού που συμπλήρωνε ο ένας τον άλλο ιδανικά: Υπήρχε ένας σκόρερ (Γκάλης), ο οργανωτής-σκόρερ, ένας καλός αμυντικός (Γιαννάκης), ένας παίκτης για όλες τις δουλειές (Χριστοδούλου) και ένας ψηλός μίας νέας εποχής, που σκέπαζε τα καλάθια (Φασούλας).

Στο πλευρό τους, οι Big-4 της Εθνικής είχαν παίκτες με χρόνο συμμετοχής στις ομάδες τους. Η Ελλάδα είχε στο ρόστερ της δύο πολύπλευρους γκαρντ (Σταυρόπουλος, Ιωάννου) και - κυρίως - μία πλειάδα από ημίψηλους φόργουορντ που γέμιζαν τρύπες. Από τον Ανδρίτσο και τον Λινάρδο, μέχρι τον Καμπούρη και τον Ρωμανίδη, με όλους να βγαίνουν μπροστά και τον τραυματία Νίκο Φιλίππου, που τραυματίστηκε νωρίς, με τον Καρατζά να συμπληρώνει την 12αδα.

Η Ελλάδα σίγουρα πέτυχε έναν άθλο το 1987 και είναι δεδομένο ότι το πλεονέκτημα έδρας έπαιξε σημαντικό ρόλο σε αυτό. Δύο χρόνια αργότερα όμως, έδειξε ότι αυτό δεν ήταν τυχαίο, αφού έφτασε μέχρι τον τελικό του EuroBasket του Ζάγκρεμπ το 1989 (ηττήθηκε από την Γιουγκοσλαβία), αποκλείοντας στον ημιτελικό την ενισχυμένη Σοβιετική Ένωση, που πλέον είχε στις τάξεις της και τον Αρβίντας Σαμπόνις.

Πριν από 37 χρόνια η Ελλάδα λύγισε έναν γίγαντα, στέλνοντας στον 7ο ουρανό όλη την χώρα. Πραγματοποίησε έναν άθλο. Άλλαξε την ιστορία του αθλήματος στην χώρα. Πάνω από όλα όμως έδειξε ότι στον αθλητισμό όλα είναι πιθανά.