Σλοβενία - Σερβία: Ραντεβού με το πεπρωμένο

Η πολιτική δεν έχει – ή τουλάχιστον δεν θα έπρεπε να έχει – θέση στον αθλητισμό. Ενίοτε, ωστόσο, συμβαίνουν γεγονότα που σε κάνουν να αναρωτιέσαι αν υπάρχει μία ανώτερη δύναμη που θέλει να κλείσει πληγές. Μία τέτοια, φαίνεται πως βάζει στο παρκέ Σλοβενία και Σερβία, με έπαθλο τον τίτλο του Πρωταθλητή Ευρώπης.

Είναι η πρώτη φορά στην ιστορία που δύο χώρες της άλλοτε ενωμένης Γιουγκοσλαβίας θα αναμετρηθούν στον τελικό μίας μεγάλης διοργάνωσης της FIBA. Χρειάστηκε να περάσουν 26 χρόνια από τότε που ξεκίνησε η διάλυση της χώρας για να συμβεί αυτό. Η αλήθεια είναι ότι στα μάτια πολλών έμοιαζε λογικό αυτό να συμβεί πολύ νωρίτερα. Για κάποιο λόγο ωστόσο αυτό δεν έμελλε να συμβεί άμεσα. Και ίσως αυτό να ήταν και το καλύτερο.

Η αλήθεια είναι ότι υπάρχει ένας τελικός τον οποίο ήθελαν να δουν ΟΛΟΙ: Αυτόν ανάμεσα στην (τότε) Γιουγκοσλαβία και την (χωρίς Ντράζεν) Κροατία στο Eurobasket της Αθήνας το 1995. Οι Γιουγκοσλάβοι ήταν πιστοί στο ραντεβού τους, νικώντας μάλιστα στον ημιτελικό την Ελλάδα. Οι Κροάτες ωστόσο έπεσαν πάνω στους Λιθουανούς στον ημιτελικό και δεν τα κατάφεραν. Κέρδισαν στον μικρό τελικό την Ελλάδα και στην συνέχεια αποχώρησαν από το βάθρο κατά την διάρκεια της τελετής απονομής των μεταλλίων, προκειμένου να μην δώσουν συγχαρητήρια στους Γιουγκοσλάβους, οι οποίοι κατέκτησαν το χρυσό.

Ποτέ ξανά δύο χώρες της άλλοτε ενωμένης Γιουγκοσλαβίας δεν έφτασαν τόσο κοντά στο να αναμετρηθούν σε έναν τελικό μεγάλης διοργάνωσης στο μπάσκετ. Μέχρι φέτος δηλαδή, όταν την Κυριακή (17/9) η Σλοβενία των Ντράγκιτς/Ντόνσιτς θα βρει απέναντί της την Σερβία των Μπογκντάνοβιτς/Μαριάνοβιτς.

Η χώρα που τα ξεκίνησε όλα

Ήταν 25 Ιουνίου 1991 όταν η Σλοβενία ανακοίνωνε την ανεξαρτητοποίησή της. Πλέον δεν θα ήταν μέλος της Γιουγκοσλαβίας. Ο πρώτος που κατάλαβε ότι τα πράγματα άλλαζαν ήταν ο βασικός πόιντ γκαρντ της ενωμένης Γιουγκοσλαβίας – και πλέον πρώην τεχνικός της ΑΕΚ – Γιούρι Ζντοβτς, ο οποίος έλαβε ξεκάθαρη εντολή: Αν δεν αποχωρούσε από την Ρώμη όπου βρισκόταν η Γιουγκοσλαβία για το Eurobasket, θα θεωρείτο προδότης! Μην έχοντας άλλη επιλογή, το “ξανθό σκυλί” ανακοίνωσε τα νέα στον συγκάτοικό του στο δωμάτιο, Ζάρκο Πάσπαλι, και τον προπονητή του, Ντούσαν Ίβκοβιτς, τα μάζεψε κι έφυγε.

Δύο ημέρες αργότερα, στις 27 Ιουνίου 1991, ξεκίνησε αυτό που αργότερα έγινε γνωστό ως ο “πόλεμος των 10 ημερών” με τις δυνάμεις της Γιουγκοσλαβίας, μέσω του οποίου οι Σλοβένοι κέρδισαν την ανεξαρτητοποίησή τους. Ο ασκός του Αιόλου είχε μόλις ανοίξει. Οι άλλες χώρες που ήθελαν να αποχωρήσουν από την Γιουγκοσλαβία όμως δεν ήταν τόσο τυχερές όσο η Σλοβενία και ειδικότερα η Κροατία.

Αν για την Σλοβενία ο τότε Πρόεδρος της Γιουγκοσλαβίας, Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς, δεν φάνηκε να δίνει σημασία, δεν έγινε το ίδιο με την Κροατία, στην οποία κατοικούσαν πολλοί Σέρβοι, αλλά και την Βοσνία. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να διεξαχθεί ένας από τους σκληρότερους πολέμους στην σύγχρονη ιστορία, με τους Σέρβους να βρίσκονται σε πόλεμο με τους Κροάτες από το 1991 έως το 1995 και με τους Βόσνιους από το 1992 έως το 1995. Έχουν γραφτεί χιλιάδες λέξεις για όσα έγιναν τότε. Δεν χρειάζεται να γραφτούν άλλες. Το γεγονός ότι πολέμησαν μεταξύ τους συγγενείς, φίλοι και γείτονες αρκεί.

Αυτό που ξεκίνησε λοιπόν η Σλοβενία το 1991 είχε ως αποτέλεσμα σε βάθος χρόνου να προκύψουν 7 διαφορετικά κράτη: 1. Σερβία 2. Κροατία 3. Σλοβενία 4. Βοσνία 5. FYROM 6. Μαυροβούνιο 7. Κόσοβο. Οι δύο τελευταίες χώρες προέκυψαν μετά το 1999. Και, κάπως έτσι, φτάσαμε στο 2017, όταν και την Κυριακή (17/9) θα γραφτεί ιστορία.

Ο χρόνος έκλεισε τις πληγές

Έχει κυλήσει πολύ νερό στο αυλάκι από την ημέρα που η Σλοβενία αποσκίρτησε από την ενωμένη Γιουγκοσλαβία, ξεκινώντας την διάλυσή της. Καλά-καλά στο ρόστερ της υπάρχουν 7 παίκτες που δεν είχαν γεννηθεί καν τότε! Από τότε έχουν γίνει πολλά. 26 χρόνια αργότερα ωστόσο, οι περισσότερες πληγές δείχνουν να έχουν κλείσει. Και αυτό φαίνεται και από την προ ετών δημιουργία της Αδριατικής Λίγκας, στην οποία συμμετέχουν ομάδες από την πρώην ενωμένη Γιουγκοσλαβία.

Τα δάκρυα του Ζντοβτς στην Ρώμη, ο τελικός Σερβία-Κροατία που δεν είδαμε ποτέ το 1995, τα αναρίθμητα ντέρμπι ανάμεσα στις χώρες που κάποτε βρίσκονταν σε πόλεμο βοήθησαν να ξεχαστούν τα αίσχη που έγιναν τότε. Και ίσως να έπρεπε τελικά ο πρώτος μπασκετικός τελικός σε εθνικό επίπεδο ανάμεσα στις χώρες που κάποτε βρίσκονταν κάτω από την ίδια σημαία να είναι αυτός: Σλοβενία-Σερβία. Έτσι, για να κλείσει ένα κύκλος που κάποτε σόκαρε τον κόσμο. Για να μπει μία τελεία σε μία περίοδο που θέλει να ξεχάσει όλη η Ευρώπη.