Ο Ματ Τόμας (29 χρονών, 1.91 μέτρα) είναι πλέον παίκτης ως του Παναθηναϊκού, που ανακοίνωσε την απόκτηση του Αμερικανού γκαρντ με συμβόλαιο 6 μηνών με προοπτική ανανέωσης για ακόμα έναν χρόνο.

Ο Αμερικανός γκαρντ ήταν ο εκλεκτός του Ντέγιαν Ράντονιτς, στην προσπάθεια του Μαυροβούνιου τεχνικού να προσθέσει έναν σουτέρ στο ρόστερ που θα άνοιγε το γήπεδο.

Το SPORT24 αναλύει με την βοήθεια του InStat Scout το προφίλ του Αμερικανού, που πέρασε την τελευταία τριετία στο NBA, με μία απαραίτητη υποστημείωση: Το δειγμα γραφής του ήταν τα πεπραγμένα του στην διετία που πέρασε στην Ισπανία (2017-2019) σε Ομπραντόιρο και Βαλένθια, αφού την τελευτάια τριετία είχε σαφώς μικρότερο ρόλο στο NBA με τις φανέλες των Ράπτορς, Τζαζ και Μπουλς που αγωνίστηκε και δεν μπορεί να κριθεί με βάση την παρουσία του στο κορυφαίο πρωτάθλημα του κόσμου.

Ο καλύτερος σουτέρ στην Ευρώπη την διετία 2017-2019

Ξεκινώντας από τα βασικά: Ο Ματ Τόμας είναι ένας καταπληκτικός σουτέρ. Την διετία που αγωνίστηκε στην Ισπανία σούταρε με το μυθικό 47.6% στα τρίποντα σε όλες τις διοργανώσεις, σε 4.8 προσπάθειες ανά αγώνα.

Δεν είναι υπερβολή να πει κάποιος ότι το διάστημα 2017-2019 ήταν πιθανότατα ο καλύτερος σουτέρ στην Ευρώπη, αφού οι αριθμοί του - και η εικόνα του στο παρκέ - αυτό ακριβώς έδειχναν.

Το δε Shot Chart του από την διετία 2017-2019 είναι αδιανόητο, αφού σούταρε με απίστευτα ποσοστά από κάθε σημείο του παρκέ:

Ο Ματ Τόμας είναι ένας καλλιτέχνης του off screen παιχνιδιού. Ο τρόπος που βγαίνει από τα σκριν και εκτελεί μπορεί να συγκριθεί μόνο με αυτό των Τζέισι Κάρολ και Κάιλ Κούριτς. Ο τρόπος που κινείται, η ταχύτητα που εκτελεί, το γεγονός ότι είναι εξίσου καλός είτε βγαίνοντας από αριστερό είτε από δεξιό σκριν, όλα αυτά είναι πράγματα που τα κάνει τόσο καλά που πρέπει να διδάσκονται.

Παράλληλα βέβαια, είχε την τύχη να αγωνιστεί στην Ευρώπη σε δύο ομάδες που υποστηρίζουν αυτό το στυλ παιχνιδιού: Η μεν Ομπραντόιρο έχει χτίσει τα τελευταία χρόνια όλη την φιλοσοφία της γύρω από παίκτες που ξέρουν να βγαίνουν από σκριν (Ματ Τόμας, Αντρέας Ομπστ, Κάσιους Ρόμπερσον, Φλέτσερ ΜακΓκί, Κώστας Βασιλειάδης), η δε Βαλένθια έχει ένα παιχνίδι που στηρίζεται πάρα πολύ στην κίνηση μακριά από την μπάλα και τις καλές αποστάσεις.

Ο Τόμας βέβαια δεν είναι απλώς ένας τρομερός σουτέρ σε καταστάσεις off screen. Είναι εξαιρετικός και σε Spot Up καταστάσεις (σουτ από στάση). Σύμφωνα με το InStat Scout, την διετία 2017-2019 ο Τόμας σούταρε με 53.5% από την γραμμή του τριπόντου σε καταστάσεις Catch and Shoot. Όταν, δε, ήταν ελεύθερος (χωρίς παίκτη να τον μαρκάρει) το ποσοστό του σε Spot Up καταστάσεις ανέβαινε στο τρομερό 58.8%.

Το μήνυμα στην περίπτωση του Τόμας είναι σαφές: Δεν είναι παίκτης που πρέπει να μείνει ελεύθερος στην περιφέρεια. Σε έναν Παναθηναϊκό που έχει ανάγκη να βελτιώσει τις αποστάσεις του στο παρκέ, ένας παίκτης με την ικανότητα στο σουτ είναι δεδομένο ότι θα δημιουργήσει χώρους και ευκαιρίες όταν κάποιος παίκτης των “πράσινων” θελήσει να επιτεθεί στο καλάθι. Ειδικά αν συνυπολογιστεί ότι ο Ντέρικ Γουίλιαμς κάνει σεζόν καριέρας από την περιφέρεια, σουτάροντας με 41.7% από την γραμμή του τριπόντου στην EuroLeague.

Το… Πανεπιστήμιο της Βαλένθια ανέδειξε μία άλλη πλευρά του

Έχοντας την φήμη του τρομερού σουτέρ, ο Τόμας κλήθηκε στο ισπανικό πρωτάθλημα να κάνει κι άλλα πράγματα. Και ήταν το περιβάλλον της Βαλένθια την σεζόν 2018/19 που του έδωσε την δυνατότητα να δείξει περισσότερα πράγματα, παίζοντας σε ένα σύνολο που γενικά θέλει οι γκαρντ του να παίρνουν πρωτοβουλίες.

Σύμφωνα με το InStat Scout, την σεζόν 2017/18 ο Τόμας έστησε 166 Pick and Roll με την φανέλα της Ομπραντόιρο ως χειριστής της μπάλας. Έναν χρόνο αργότερα, έστησε 295 Pick and Roll με την Βαλένθια (!), η οποία ήθελε να τον δει να έχει περισσότερη ώρα την μπάλα στα χέρια του.

Όλως παραδόξως, ο μέσος όρος του στις ασίστ έπεσε (από τις 2.4 ανά αγώνα που είχε στην Ομπραντόιρο, στις 1.6 στην Βαλένθια), ωστόσο σταδιακά ο Τόμας φάνηκε να αισθάνεται πιο άνετα με την μπάλα στα χέρια.

Το γεγονός ότι στην Βαλένθια είχε στο πλευρό του τέσσερις ψηλούς (Μπόγιαν Ντούμπλιεβιτς, Μάικ Τόμπι, Λουίς Λαμπεϊρί και Γουίλ Τόμας) με ικανότητα να παίξουν - άλλος περισσότερο, άλλος λιγότερο - τόσο Pick and Roll (όπου ρόλαραν στο καλάθι μετά το σκριν) όσο και Pick and Pop (όπου μετά το σκριν έβγαιναν στην περιφέρεια) σίγουρα τον βοήθησε να διαβάσει καλύτερα καταστάσεις.

Ο Τόμας δεν ήταν και δεν μπορεί να γίνει ο κύριος δημιουργός μίας ομάδας. Δεν έχει την απαραίτητη έκρηξη στο πρώτο βήμα για να δημιουργήσει με συνέπεια το δικό του σουτ. Η απειλή που αποτελεί όμως ως σουτέρ και η ικανότητά του να εκτελεί μετά από ντρίμπλα υποχρεώνει τις ομάδες να ασχοληθούν μαζί του όταν είναι ο χειριστής της μπάλας, κάτι που ενίοτε - αλλά όχι στον απόλυτο βαθμό - διευρύνει τις επιλογές του. Το διάβασμα του παιχνιδιού του Αμερικανού δεν βρίσκεται σε ελίτ επίπεδο, αλλά είναι αρκετά καλό και το… Πανεπιστήμιο της Βαλένθια βοήθησε σε αυτό.

Τα αμυντικά ζητήματα και το ερώτημα της ετοιμότητας

Όντας ένας παίκτης με συμπαθητικό μέγεθος (1.91 μέτρα), αλλά μέτρια αθλητικά προσόντα, ο Τόμας έχει θέματα στην άμυνα. Συχνά για την ακρίβεια αποτέλεσε στόχο για τους αντιπάλους του. Σύμφωνα με το InStat Scout, οι παίκτες που μάρκαρε ο Αμερικανός την διετία 2017-2019 σούταραν με 59.4% στα δίποντα και 33.3% στα τρίποντα όταν αυτός ήταν ο βασικός αμυντικός σε συνολικά 575 περιπτώσεις.

Αυτά είναι αρκετά υψηλά ποσοστά, ειδικά αν συνυπολογιστεί ότι σπάνια μάρκαρε τον καλύτερο παίκτη των αντιπάλων. Σε εκείνο το διάστημα δεχόταν - σύμφωνα με το InStat Scout - 1.15 πόντους ανά κατοχή ως κύριος αμυντικός, σε ένα κακό νούμερο. Ο Τόμας ενίοτε είναι ενεργός στην άμυνα. Δεν έχει όμως ούτε την ταχύτητα, ούτε το μέγεθος, ούτε το μάκρος για να μαρκάρει αθλητικούς παίκτες και συνήθως πρέπει να κρυφτεί στην άμυνα.

Παράλληλα, εξετάζοντας την περίπτωση του NBAερ γκαρντ, είναι σαφές ότι δεν γίνεται να μην γίνει αναφορά στο γεγονός ότι έχει να αγωνιστεί σε επίσημο παιχνίδι από τις 21 Μαρτίου 2022, δηλαδή πριν από 10 μήνες.

Πρέπει να θεωρείται δεδομένο ότι όλο αυτό το διάστημα έκανε προπονήσεις περιμένοντας μία πρόταση από ομάδα του NBA, ωστόσο είναι άλλο πράγμα η καλή φυσική κατάσταση και άλλο πράγμα η καλή αγωνιστική κατάσταση. Κοινώς, πρέπει να θεωρηθεί σίγουρο ότι θα χρειαστεί ένα διάστημα μέχρι να βρει τον ρυθμό του.

Ένας παίκτης με στοιχεία που έλειπαν από το ρόστερ

Είναι γεγονός ότι ο Παναθηναϊκός δεν είχε παίκτη με τα στοιχεία του Τόμας στο ρόστερ του. Ο Αμερικανός μπορεί με το “καλημέρα” να δώσει στους “πράσινους” κάτι που τους έλειπε: Την απειλή από την περιφέρεια, την δυνατότητα να ανοίξει το γήπεδο με το σουτ του, να απασχολεί τον αμυντικό της αδύνατης πλευράς, που δεν θα μπορεί να δίνει βοήθειες όταν μαρκάρει τον Αμερικανό.

Ο Τόμας έχει ένα στοιχείο που γενικά σπανίζει στο ευρωπαϊκό μπάσκετ: Το off screen παιχνίδι. Αυτό βέβαια από την άλλη σημαίνει ότι αρκετές φορές θέλει η ομάδα να δουλεύει για αυτόν για να πάρει το μέγιστο, αφού ο ίδιος δεν έχει την δυνατότητα να δημιουργήσει το δικό του σουτ.

Την ίδια στιγμή όμως, ο Παναθηναϊκός ετοιμάζεται να προσθέσει στο ρόστερ του ακόμα έναν μέτριο προς κακό αμυντικό περιφερειακό, με την άμυνα στην πρώτη γραμμή να αποτελεί ένα ζήτημα από το ξεκίνημα της σεζόν, αφού πέραν των Πάρις Λι, Ματέους Πονίτκα και Παναγιώτη Καλαϊτζάκη οι γκαρντ και οι φόργουορντ των “πράσινων” υστερούν στην προσωπική άμυνα.

Παράλληλα, το “τριφύλλι” θα έχει πλέον 9 ξένους παίκτες στο ρόστερ του, εκ των οποίων οι 7 είναι περιφερειακοί: Πάρις Λι, Νέιτ Γουόλτερς, Ματέους Πονίτκα, Μάριους Γκριγκόνις, Ματ Τόμας, Ντουέιν Μπέικον, Ντέρικ Γουίλιαμς, Αρτούρας Γκουντάιτις και Άντριου Άντριους, με τον τελευταίο να είναι εκτός ομάδας, αλλά όχι - τουλάχιστον προς το παρόν - εκτός ρόστερ. Στην Basket League όμως μπορούν να χρησιμοποιηθούν μόνο 6 ξένοι σε κάθε ματς. Αυτό ίσως αποτελέσει ζήτημα.

Στο τέλος της ημέρας, ο Τόμας είναι ένας παίκτης που έχει δείξει τα διαπιστευτήριά του στο ευρωπαϊκό μπάσκετ. Με την απόκτησή του, ο Παναθηναϊκός γνωρίζει τι παίκτη πρόσθεσε στην μηχανή του. Μένει να βρει τον τρόπο να τον αξιοποιήσει και να πάρει το βέλτιστο από αυτόν, αλλά και το ρόστερ της ομάδας. Η συνέχεια, στο παρκέ.