Τρεις Έλληνες στην κορυφή

Ολυμπιακός, ΤΣΣΚΑ, Λοκομοτίβ Κουμπάν. Κοινός παρανομαστής; Η πρωτιά στον όμιλο στην κανονική περίοδο της Euroleague. Αλλά όχι μόνο. Η άλλη ιδιαιτερότητα που τους ενώνει είναι το γεγονός ότι στην άκρη του πάγκου κάθεται ένας Έλληνας προπονητής. Γιάννης Σφαιρόπουλος, Δημήτρης Ιτούδης και Γιώργος Μπαρτζώκας. Δεν είναι λίγο. Τρεις Έλληνες προπονητές στη διοργάνωση, τρεις πρωτιές. Η τέταρτη ανήκει σε έναν προπονητή που επίσης δούλεψε στην Ελλάδα, τον Ζέλικο Ομπράντοβιτς.

Ο Ολυμπιακός τερμάτισε πρώτος στον Β' Όμιλο με ρεκόρ 8-2. Η Λοκομοτίβ Κουπάν πρώτη στον Γ' Όμιλο με ρεκόρ 8-2. Η ΤΣΣΚΑ πρώτη στον Δ' Όμιλο με ρεκόρ 9-1, το καλύτερο στην κανονική περίοδο. Η "Λόκο" του Γιώργου Μπαρτζώκα είχε την καλύτερη άμυνα (68,3), ο Ολυμπιακός τη δεύτερη καλύτερη (69,2) και η ΤΣΣΚΑ την καλύτερη επίθεση με 91,1 πόντους ανά παιχνίδι! Ένα ακόμη παράσημο για τρεις επιτυχημένους προπονητές. Ο Μπαρτζώκας είναι ο πρώτος Έλληνας που κατέκτησε την Euroleague ως πρώτος προπονητής. Ο Δημήτρης Ιτούδης μετράει ως assistant coach πέντε κατακτήσεις και οκτώ συμμετοχές και άλλη μια παρουσία ως πρώτος προπονητής, ενώ ο Γιάννης Σφαιρόπουλος στην πρώτη του χρονιά ως head coach έφτασε πέρσι στον τελικό, έχοντας άλλη μια παρουσία ως assistant coach.

Τρεις; Γράψτε λάθος. Είναι παραπάνω. Στο πλευρό του Γιώργου Μπαρτζώκα βρίσκεται ο Χρήστος Παππάς και σ' αυτό του Δημήτρη Ιτούδη, ο Ανδρέας Πιστιόλης, ενώ το τιμ του Ολυμπιακού απαρτίζουν ακόμη οι Γεραγωτέλης, Κουτσοκέρας, Τόμιτς και Μαρμαρινός.

"Είναι κάτι θετικό για το ελληνικό μπάσκετ. Δεν νομίζω, όμως, ότι χρειάζεται να σταθούμε σ' αυτές τις τρεις πρωτιές για να αναδείξουμε το επίπεδο των Ελλήνων προπονητών" σχολιάζει ο Γιάννης Σφαιρόπουλος, που συνεχίζει: "Είναι πολύ υψηλό τα τελευταία χρόνια και οι Έλληνες προπονητές συγκαταλέγονται στους καλύτερους της Ευρώπης".

Στο ίδιο μήκος κύματος και ο Δημήτρης Ιτούδης: "Είναι πολύ σημαντικό για το ελληνικό μπάσκετ ότι οι τρεις Έλληνες προπονητές οδήγησαν την ομάδα τους στην πρώτη θέση στην κανονική περίοδο", ενώ ο Γιώργος Μπαρτζώκας υπογράμμισε: "Οι Έλληνες προπονητές ανήκουν εδώ και χρόνια στην ελίτ της Ευρώπης. Το ίδιο ισχύει για την ελληνική μπασκετική σχολή γενικότερα. Υπάρχει η σχετική τεχνογνωσία στη χώρα μας σε όλους τους τομείς, κάτι που μπορεί να το διαπιστώσει κανείς εύκολα αν εργαστεί στο εξωτερικό". Άποψη με την οποία συμφωνεί και ο Γιάννης Σφαιρόπουλος που συμπληρώνει ότι: "το ελληνικό μπάσκετ είναι στην κορυφή και μαζί και όλοι οι συντελεστές του".

Με σαφή διάθεση να αστειευτεί ο Γιώργος Μπαρτζώκας κλείνει το θέμα λέγοντας: "είναι γνωστό ότι οι προπονητές στην Ελλάδα είναι πολύ καλοί, άλλωστε υπάρχουν πέντε εκατομμύρια", δίνοντας και μια άλλη διάσταση στο θέμα λέγοντας: " όλοι πιστεύουν ότι είναι εύκολο να βρεθείς στην άκρη του πάγκου ενός μεγάλου κλαμπ. Αλλά δεν είναι...".

Ο Δημήτρης Ιτούδης και ο Γιάννης Σφαιρόπουλος συμφώνησαν, βέβαια, ότι τα δύσκολα τώρα αρχίζουν, χωρίς να θέλουν να σταθούν σ' αυτή την πρωτιά. "Είναι σημαντικό, αλλά τώρα αρχίζει η Euroleague. Στην κανονική περίοδο βάζεις τις βάσεις, τρέχεις την ομάδα για να δεις πως αντιδρά" ήταν το πρώτο σχόλιο του. Μήπως, όμως, φέτος η κανονική περίοδος είχε μεγαλύτερη βαρύτητα σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια, μιας και είδαμε την Μακάμπι Τελ Αβίβ (την πρωταθλήτρια του 2014) να μένει εκτός και τη Ρεάλ Μαδρίτης (την πρωταθλήτρια του 2015) να προκρίνεται την τελευταία αγωνιστική; "Προφανώς έχει βαρύτητα γιατί πρέπει να περάσουν οι τέσσερις από τις έξι ομάδες. Αλλά εμείς ή ο Ολυμπιακός που ήμασταν πρώτοι, κερδίσαμε κάτι" τόνισε ο προπονητής της ΤΣΣΚΑ, αναφερόμενος στον δύσκολο όμιλο που προκύπτει στο Top-16.

"Το να είσαι πρώτος στην κανονική περίοδο, αλλά να μην καταφέρει η ομάδα να φτάσει ως το τέλος όπως στοχεύει, θα σβήσει αυτή την πρωτιά από τη μνήμη όλων και δεν θα σημαίνει απολύτως τίποτα" επαυξάνει ο Γιάννης Σφαιρόπουλος, που θα αντιμετωπίσει την ΤΣΣΚΑ του Δημήτρη Ιτούδη στο Top-16, ο οποίος παρατηρεί για τη συνέχεια ότι: "τίποτα δεν έρχεται εύκολα στη ζωή. Αυτή είναι η πραγματικότητα. Οι 6 από τις 8 ομάδες του γκρουπ έχουν βλέψεις για φάιναλ-φορ. Θα παίξουμε σε δύσκολες έδρες και θα κάνουμε δύσκολα ταξίδια".

Μόνο ο Γιώργος Μπαρτζώκας είχε διαφορετική άποψη. "Μπορεί για τον Ολυμπιακό ή την ΤΣΣΚΑ αυτή η πρωτιά να μην σημαίνει τίποτα, επειδή ακριβώς είναι μεγάλη μεγέθη, ωστόσο, για την Λοκομοτίβ σημαίνει πολλά. Στόχος μας ήταν η πρόκριση στο Top-16, οπότε η κατάκτηση της πρώτης θέσης ήταν σημαντική. Κάναμε τέσσερις νίκες στα πέντε εκτός έδρας παιχνίδια. Επί της ουσίας με τέτοιες πορείες φτιάχνουμε το όνομα της ομάδας στην Ευρώπη. Αυτή η πρωτιά είναι credit για όλους. Ο κόσμος το απόλαυσε και το τελευταίο ματς απέναντι στη Μπαρτσελόνα, χαρακτηρίστηκε ως η πιο ιστορική νίκη της ομάδας ".

Ο Δημήτρης Ιτούδης, όπως και ο Γιάννης Σφαιρόπουλος είχαν την ευκαιρία να δουλέψουν στην ίδια ομάδα, με τον ίδιο βασικό κορμό για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά. Κάτι που είναι πολύ σημαντικό για τη δουλειά ενός προπονητή. "Είναι σημαντικό γιατί γνωρίζεσαι καλύτερα με τους παίκτες. Για παράδειγμα εμείς κάναμε μια ανάλυση από την οποία προκύπτει ότι οι περσινοί παίκτες δίνουν πολλά περισσότερα σε αριθμούς αν αναγάγουμε τη στατιστική τους στα 20 λεπτά. Το ίδιο ισχύει και για τους παίκτες που πήραμε, τα στατιστικά δηλαδή που "αγοράσαμε" για να το πω έτσι" σχολίασε ο Δημήτρης Ιτούδης, που βλέπει την ΤΣΣΚΑ να είναι πρώτη και στην VTB League.

Ο ίδιος δείχνει πολύ ικανοποιημένος από την ως τώρα πορεία της ΤΣΣΚΑ λέγοντας ότι: "τα έχουμε καταφέρει παρά τους τραυματισμούς και τις απώλειες (σ.σ Φρίλαντ, Κριάπα, Τζάκσον). Έχουμε χτίσει μια ομάδα με συγκεκριμένους και ουσιαστικούς ρόλους. Ξέρουμε ποιοι είναι οι δημιουργοί μας, ποιοι είναι οι βασικοί, ποια είναι η διαφορετικότητα μας. Έχουμε ισορροπία σε όλες τις θέσεις και ρόλους, κάτι που έχει βοηθήσει για να δημιουργήσουμε μια καλή χημεία".

Μελετώντας κανείς την εξέλιξη των Ελλήνων προπονητών, θα μπορούσε να σταθεί στην δεκαετία του '90. Τότε που η τεχνογνωσία και ο τρόπος δουλειάς των Σέρβων αποτέλεσε τη μαγιά για την ανάπτυξη τους. Μαθαίνοντας από τους "πλάβι" οι Έλληνες προπονητές πήραν τις βάσεις, πάνω στις οποίες εξέλιξαν την προπονητική δουλειά, φτάνοντας να δημιουργήσουν πλέον τη δική τους σχολή.

"Ο Ντούσαν Ίβκοβιτς και ο Ζέλικο Ομπράντοβιτς έχουν συμβάλει τα μέγιστα. Αλλά όχι μόνο αυτοί... Ο Τζούροβιτς, ο Λούκαϊτς και πολλοί άλλοι. Πριν πάει ο Ντούντα στον Άρη και στον ΠΑΟΚ οι Έλληνες δεν ήξεραν τι σημαίνει πρωινή προπόνηση. Έβαλαν τη μεθοδολογία και ένα διαφορετικό τρόπο σκέψης στην προπονητική δουλειά. Ο Ομπράντοβιτς στον Παναθηναϊκό και ο Ιβκοβιτς στον Άρη, στον ΠΑΟΚ, στον Πανιώνιο, στον Ολυμπιακό και στην ΑΕΚ έβαλαν τον πήχη ψηλά. Γαλούχησαν τους Έλληνες προπονητές, δίνοντας εικόνες και ένα στυλ παιχνιδιού, το οποίο ακολούθησαν όλοι μετά, ακόμη και η Εθνική ομάδα. Η προσέλευση των Σέρβων προπονητών μόνο καλό έκανε στον χώρο μας" σχολίασε σχετικά ο Δημήτρης Ιτούδης, που σπούδασε στη Σερβία, διατηρεί στενές σχέσεις με Σέρβους προπονητές και συνεργάστηκε επί 13 χρόνια με τον Ομπράντοβιτς στον Παναθηναϊκό.

Τίποτα δεν είναι τυχαίο. Οι τρεις Έλληνες προπονητές της Euroleague κέρδισαν τις εμπειρίες τους από το υψηλότερο επίπεδο πρωταρχικά αποό τη θέση του assistant coach. Ο Μπαρτζώκας δίπλα στον Παναγιώτη Γιαννάκη στο Μαρούσι. Ο Σφαιρόπουλος δίπλα σε ξένους προπονητές όπως ο Σούμποτιτς, ο Καζλάουσκας και ο Γκέρσον. Και ο Ιτούδης αρχικά στο πλευρό του Ζέλικο Λούκαϊτς και εν συνεχεία δίπλα από τον Ζέλικο Ομπράντοβιτς.

Σύμπτωση η παρόμοια διαδρομή και των τριών; Σε καμία περίπτωση. "Αυτός είναι ο δρόμος της εξέλιξης. Πρέπει να επενδύσεις για να πετύχεις: χρόνο, κόπο, εργατοώρες. Μόνο έτσι θα φτάσεις για να είσαι έτοιμος. Αν είσαι αλεξιπτωτιστής θα είναι εξαίρεση αν πετύχεις. Ο αθλητικός είναι αξιοκρατικός. Χρειάζονται πολλές ώρες, πολύς κόπος για να φτάσεις εδώ" δηλώνει ο Γιώργος Μπαρτζώκας.

Και ο Δημήτρης Ιτούδης συμφωνεί: "Είναι πολύ σημαντικό ο προπονητής να περάσει από όλα τα σκαλοπάτια. Να μεστώσει σαν το καλό κρασί". Για να μιλήσει προσωπικά για τον ίδιο λέγοντας ότι: "είχα και παλιότερα πολλές προτάσεις για να αναλάβω πρώτος προπονητής. Τότε θεώρησα όμως ότι το timing θα ήταν λάθος. Αυτά τα 13 χρόνια με τον Ζέλικο αποκόμισα πολλές εμπειρίες. Ο τρόπος δουλειάς στον Παναθηναϊκό και η ελευθερία που μου έδινε ο συγκεκριμένος head coach αποτέλεσαν τα καλύτερα εχέγγυα. Επί της ουσίας δούλευα ως associate head coach".

Για να έρθουμε στο σήμερα και στη διαπίστωση ότι οι Έλληνες προπονητές θεωρούνται οι κορυφαίοι στο ευρωπαϊκό μπάσκετ. Ποια είναι όμως τα χαρακτηριστικά τους; "Η μεθοδικότητα, ο τρόπος προσέγγισης της δουλειάς και η εργατικότητα είναι στοιχεία που διαθέτουν οι Έλληνες προπονητές" σχολιάζει ο Δημήτρης Ιτούδης για να προσθέσει ότι: "αυτό όμως που μετράει στην προπονητική είναι το ένστικτο και η εμπειρία. Και αυτή κερδίζεται, δεν διδάσκεται".

Οι τρεις Έλληνες προπονητές ζυμώθηκαν στο δύσκολο και άκρως ανταγωνιστικό πρωτάθλημα. Εξέλιξαν το παιχνίδι και έβαλαν τη σφραγίδα τους στην αγωνιστική φιλοσοφία των ομάδων τους, αποτελώντας την καλύτερη διαφήμιση για το ελληνικό μπάσκετ. Κάτι που διαπιστώνουν οι δυο που εργάζονται στο εξωτερικό, όπως παρατηρεί ο Γιώργος Μπαρτζώκας που αναφέρει ότι "υπάρχει μεγάλη εκτίμηση και σεβασμός για τους Έλληνες προπονητές". Ένα παράσημο που κερδίζεται. Όπως και η εμπειρία.