Η "Αρκούδα" βρισκόταν επί σειρά ετών σε χειμερία νάρκη. Από το 2003 ξύπνησε για τα καλά... φτάνοντας στο σημείο να θεωρείται από το πρώτο κιόλας τζάμπολ το μεγάλο φαβορί για την κατάκτηση του τίτλου.
Η ομάδα του Έτορε Μεσίνα με τρεις συνεχόμενες παρουσίες στον τελικό και δύο τίτλους, υπερασπίζεται το στέμμα του πρωταθλητή, έχοντας χαράξει την δική της εποχή στο ευρωπαϊκό μπάσκετ.

Η ΤΣΣΚΑ έχει σπάσει ουκ ολίγα ρεκόρ και παρά τις φήμες που συνοδεύουν τις σκέψεις για το μέλλον της, ετοιμάζεται στο Βερολίνο να... κάνει χώρο στην τροπαιοθήκη της.

Η ιστορία, ωστόσο, ξεκίνησε διαφορετικά!

Τέκνο του Σοβιετικού μπάσκετ

Η Σοβιετική Ένωση αποτελούσε τον "φάρο" του ευρωπαϊκού μπάσκετ στα μέσα του προηγούμενου αιώνα, όταν γεννήθηκε το Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα, που στη συνέχεια έγινε γνωστό ως Πρωταθλητριών.

Η Ρίγα ήταν η πρώτη ομάδα που κυριάρχησε για να ακολουθήσει μετά από λίγα χρόνια με τον Αλεξάντερ Γκομέλσκι στον πάγκο της. Εκείνη μάλιστα την εποχή είχε εμφανιστεί κι ο πρώτος "δεινόσαυρος" της "Γηραιάς Ηπείρου" ο Γιάνις Κρουμίντς με μπόι 2.18.

Μόλις είχε εμφανιστεί και μια δεύτερη σοβιετική ομάδα στο χάρτη (η Ντιναμό από τη Γεωργία), πριν έρθει η ανάδειξη της «ομάδας του στρατού», η ΤΣΣΚΑ Μόσχας, που είχε στη σύνθεση της τον βιρτουόζο γκαρντ Αρμενάκ Ατατχάκαν και τον μοντέρνο φόργουορντ Γενάντι Βολνόφ.

Το σοβιετικό μπάσκετ παρέμεινε στην κορυφή όπως φάνηκε κι η κατάκτηση του χρυσού μεταλλίου στη Σεούλ (1988), αν και χρειάστηκε να περάσουν αρκετά χρόνια προκειμένου μια ομάδα από τη Ρωσία να πάρει μέρος σε φάιναλ-φορ.

Και στο Παρίσι..


Συγκεκριμένα η αρχή έγινε το 1996 στο Παρίσι, όπου η ΤΣΣΚΑ κατέκτησε την 3η θέση. Η ομάδα του Στάνισλαβ Ερέμιν ηττήθηκε στον ημιτελικό από τον Παναθηναϊκό (81-71), βλέποντας τον Ντομινίκ Ουίλκινς να κάνει ένα εκπληκτικό παιχνίδι με 35 πόντους και τους Κόρφα-Βουρτζούμη να δίνουν λύσεις από τον πάγκο.

Στον μικρό επικράτησε με 74-73 τη Ρεάλ του Ζέλικο Ομπράνοβιτς, χάρις στο σπουδαίο παιχνίδι του Βέντρα που πέτυχε 22 πόντους με 6 τρίποντα. Σε εκείνη την ομάδα έπαιζε ο κορμός της εθνικής Ρωσίας (Κουντέλιν, Κισούριν, Καράσεφ, Πανόφ) και δύο παίκτες που στη συνέχεια αγωνίστηκαν στην Ελλάδα: ο Νιγηριανός σέντερ Τζούλιους Νουόζου (Παναθηναϊκός) κι ο Ρώσος Νικίτα Μοργκούνοφ (Μακεδονικός).

Εκείνο το φάιναλ-φορ ήταν μια… αναλαμπή για την ΤΣΣΚΑ, τη μόνιμη εκπρόσωπο της Ρωσίας στις κορυφαίες διοργανώσεις. Οι Μοσχοβίτες αποτελούν τη μοναδική ρωσική ομάδα που έχει πάρει μέρος σε φάιναλ-φορ, όχι όμως και τη μοναδική που έχει αγωνιστεί στην κορυφαία ευρωπαϊκή διοργάνωση, καθώς εμπειρίες έχουν πάρει η Ντιναμό Μόσχας, η Ούνιξ Καζάν, αλλά κι η Ουράλ Γκρέιτ.

Το... Παρίσι φαίνεται ότι ταιριάζει ιδιαίτερα στην ΤΣΣΚΑ, που επέστρεψε στα φάιναλ-φορ επί γαλλικού εδάφους και συγκεκριμένα το 2001, χωρίς να φέρει αυτή τη φορά... γούρι στον Παναθηναϊκό.

Οι Ρώσοι –με προπονητή τον Βαλερί Τιχονένκο- ηττήθηκαν στον ημιτελικό από τη Μακάμπι Τελ Αβίβ (86-80), παρά το γεγονός ότι βρέθηκαν να προηγούνται στο πρώτο ημίχρονο. Το μεγάλο αστέρι εκείνης της ομάδας δεν ήταν άλλος από τον Αντρέι Κιριλένκο, πριν ακολουθήσει το δρόμο προς την Αμερική και το ΝΒΑ.

Ο μετέπειτα άσος των Τζαζ, μάλιστα, είχε σκοράρει 39 πόντους (συνολικά) σε εκείνο το φάιναλ-φορ. Παρά τις προσπάθειες του, ωστόσο, η ΤΣΣΚΑ τερμάτισε τέταρτη καθώς στον μικρό τελικό ηττήθηκε με 91-85 από την Εφές.

Σε εκείνη την ομάδα αγωνιζόντουσαν οι διεθνείς Φετίσοφ, Ντομάνι, Πετρένκο, Κουντέλιν, ο Κροάτης Αλάνοβιτς, ο Αμερικανός πρώην παίκτης των Μπουλς Ράστι ΛαΡού κι αρκετοί παίκτες που στη συνέχεια έπαιξαν στην Ελλάδα, όπως ο Μοργκούνοφ (ο μοναδικός μαζί με τον Κουντέλιν με εμπειρία από το φάιναλ-φορ του 1996), ο Νικολάι Πάντιους (Άρης-Μαρούσι) κι ο Λιθουανός Γκιντάρας Εϊνίκις (Ζαλγκίρις).

Η αρχή του σερί

Η... αντεπίθεση της ΤΣΣΚΑ ουσιαστικά ξεκίνησε μετά από ένα χρόνο. Οι Ρώσοι έριξαν αρκετά χρήματα στο τραπέζι, άνοιξαν την αγορά και δημιούργησαν εντυπωσιακές ομάδες με... ελληνική απόχρωση.

Στο "τιμόνι" της ομάδας τοποθετήθηκε ο Ντούσαν Ίβκοβιτς που οδήγησε την ομάδα στο φάιναλ-φορ της Βαρκελώνης το 2003, ήταν το πρώτο από τα εφτά συνεχόμενα!

Ο "Ντούντα" είχε κάνει διάνα με την επιλογή του Θοδωρή Παπαλουκά, που άλλαξε στην πορεία τη μοίρα των «Μοσχοβιτών». Μαζί του έφερε από την Ελλάδα τον Τζέι Αρ Χόλντεν (ΑΕΚ), τον διεθνή γκαρντ Νίκο Χατζηβέττα, τον Βίκτορ Αλεξάντερ (ΑΕΚ και ΠΑΟΚ), ενώ βρήκε και τον Αλεξέι Ζεβροσένκο.

Παράλληλα είχαν "επιβιώσει" οι Πανόφ, Πασούτιν, την ώρα που είχαν αρχίσει να ξεπηδούν οι αθλητικοί Μόνια-
Κριάπα.

Η νέα εποχή της ΤΣΣΚΑ, ωστόσο, δεν ξεκίνησε με τον καλύτερο τρόπο! Οι παίκτες του Ντούσαν Ίβκοβιτς ηττήθηκαν στον ημιτελικό από την Μπαρτσελόνα (76-71), κάνοντας έπειτα έντονα παράπονα για τη διαιτησία. Η απογοήτευση τους... συνεχίστηκε και την επόμενη ημέρα με την ήττα (79-78) από τη Σιένα, που οδήγησε στην 4η και τελευταία θέση.

Από εκεί και πέρα η "ομάδα του στρατού" αποδείχτηκε... θαμώνας των φάιναλ-φορ. Το 2004 δεν κατάφερε, ωστόσο, να σταματήσει την εντυπωσιακή Μακάμπι Τελ Αβίβ! Οι Ρώσοι ηττήθηκαν στον ημιτελικό με 93-85 (Παρκερ 27-Μπράουν 23).

Ο κορμός είχε παραμείνει ο ίδιος με τους Παπαλουκά, Πανόφ, Μόνια, Χόλντεν, Κριάπα, Ζεβροσένκο, Αλεξάντερ. Είχαν προστεθεί ένας ακόμη "δικός μας", ο Ντράγκαν Τάρλατς που βαρέθηκε τον πάγκο του ΝΒΑ και αποφάσισε να επιστρέψει στην Ευρώπη. Μαζί του ήρθε ο πρώτος σκόρερ στην ιστορία της Ευρωλίγκα (Μάρκους Μπράουν) κι ταλαντούχος –πλην ιδιόρρυθμος- Τούρκος φόργουορντ Μιρσάντ Τουρκσάν.

Η απογοήτευση


Κι αν το 2004 η Μακάμπι δεν άφησε περιθώρια στους αντιπάλους κάνοντας... πάρτι στην έδρα της, η ΤΣΣΚΑ γνώρισε την απόλυτη απογοήτευση το 2005! Όλη τη χρονιά η ομάδα του Ντούσαν Ίβκοβιτς (στην τρίτη και τελευταία του χρονιά) έμοιαζε με τον Υπερσιβηρικό. Περνούσε από όλες τις έδρες κάνοντας μια εντυπωσιακή αήττητη πορεία.

Κατέρρευσε, ωστόσο, στο πιο κρίσιμο ματς: στον ημιτελικό, όπου έπεσε θύμα της Τάου και του Άρβιντας Ματσιγιάουσκας (23 πόντοι), με αποτέλεσμα να καταλήξει στην 4η θέση καθώς ηττήθηκε και στον μικρό τελικό απέναντι στον Παναθηναϊκό (94-91).

Ήταν ίσως η πιο πλήρης ομάδας στην ιστορία της ΤΣΣΚΑ με μια ακόμη ελληνική προσθήκη, αυτή του Δήμου Ντικούδη! Οι Παπαλουκάς, Μπράουν, Πανόφ, Χόλντεν, Πασούτιν, Μόνια και Ζεβροσένκο είχαν παραμείνει στη θέση τους, για να προστεθεί ο Ντέιβιντ Άντερσεν κι ο συμπαίκτης του Ντικούδη στην ΑΕΚ(σ.σ αγωνίστηκε και στον Άρη) Μάρτι Μιούρσεπ.

Ο Θοδωρής των... Ελληνορώσων

Η τέταρτη και φαρμακερή για την ΤΣΣΚΑ ήρθε το 2006 μαζί με την... άνοιξη της Πράγας! Η σελίδα, όμως, είχε αλλάξει. Ο Έτορε Μεσίνα διαδέχτηκε τον Ντούσαν Ίβκοβιτς, φέρνοντας μερικές αλλαγές.

Όπως ο "Ντούντα" εμπιστεύτηκε την ελληνική αγορά, ο "Έκτορας" στηρίχτηκε σε αυτήν της Ιταλίας. Έτσι έφερε μαζί του τον Τράιαν Λάνγκτον (συνεργάστηκαν στην Μπενετόν), τον Ματίας Σμόντις (συνεργάστηκαν στην Κίντερ), τον υψηλόσωμο σέντερ Τόμας Βαν Ντε Σπίνγκελ και τον Ντέιβιντ Βάντερπουλ, τον νυν βοηθό του, ο οποίος είχε καταξιωθεί με τη φανέλα της Σιένα.

Οι Παπαλουκάς, Χόλντεν, Πανόφ, Πασούτιν και Σεβροσένκο είχαν διατηρηθεί στον κορμό της ομάδας. Οι δύο πρώτοι, όμως, έπαιξαν… σε άλλο επίπεδο!

Ειδικά ο διεθνής γκαρντ με τον... αέρα του πρωταθλητή Ευρώπης πήρε από το χέρι την ομάδα και την οδήγησε στην κορυφή. Στον ημιτελικό απέναντι στη Μπαρτσελόνα (89-73) οι Παπαλουκάς τέλειωσε το ματς με 19 πόντους, 2 ασίστ και 4 κλεψίματα.

Ο παίκτης που ξεκίνησε από τον Εθνικό Ελληνορώσων (προφητικό) ήταν αυτός που χάρισε στους Ρώσους (μετά τη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης) το πρώτο ευρωπαϊκό πρωτάθλημα! Στον τελικό έκανε άλλη μια σπουδαία εμφάνιση με 18 πόντους, 3 ριμπάουντ, 7 ασίστ και 2 κλεψίματα στο 73-69 επί της Μακάμπι.

Πικρό ποτήρι



Ήταν να μη γίνει η αρχή! Έκτοτε η ΤΣΣΚΑ έπαιξε στον τελικό και τις επόμενες δύο φορές, κρατώντας ουσιαστικά τον ίδιο κορμό (Παπαλουκάς, Χόλντεν, Σμόντις, Άντερσεν, Ζεβροσένκο, Βαν Ντε Σπίνγκελ, Λάνγκτον, Πασούτιν) με εξαίρεση την αναγκαστική αλλαγή του Βάντερπουλ με τον Όσκαρ Τόρες και την προσθήκη του νεαρού Αντόν Πονκρασόφ.

Στην Αθήνα (2007), ωστόσο, ήπιαν το... πικρό ποτήρι που τους κέρασε ο Παναθηναϊκός του Ομπράντοβιτς.

Στον ημιτελικό πάντως η ΤΣΣΚΑ έκαμψε την αντίσταση της Ουνικάχα Μάλαγα πιο δύσκολα από ότι δείχνει το τελικό 62-50 κι αφού πρώτα οι Ισπανοί έχασαν τον καλύτερο τους παίκτη (Καμπέθας) με τραυματισμό.

Στον τελικό, ίσως τον κορυφαίο στην ιστορία των φάιναλ-φορ (93-91), ο Παπαλουκάς έκανε ότι μπορούσε με 23 πόντους και 8 ασίστ. Οι προσπάθειες του, ωστόσο, δεν ήταν αρκετές. Νικήθηκε από τον συμπαίκτη του στην Εθνική Δημήτρη Διαμαντίδη, που κράτησε τον τίτλο του MVP σε... ελληνικά χέρια.

Και δεύτερος τίτλος

Πέρσι η ΤΣΣΚΑ έκανε... άνοιγμα στην Α1 και δικαιώθηκε. Συνεχίζοντας να δαπανά αρκετά χρήματα η ομάδα του Μεσίνα απέκτησε τον Νίκο Ζήση και τον περσινό της δήμιο, Ραμούνας Σισκάουσκας, "κλέβοντας" τον από τον Παναθηναϊκό.

Τα υπόλοιπα συστατικά της συνταγής είχαν παραμείνει (Σμόντις, Λάνγκτον, Βαν Ντε Σπίνγκελ, Χόλντεν), ενώ επέστρεψε μετά από το πέρασμα του από το ΝΒΑ κι ο Βίκτορ Κριάπα.

Στον ημιτελικό της Μαδρίτης η «ομάδα του στρατού» επικράτησε της Τάου με 83-79, για να κάνει... περίπατο στον τελικό (91-77) απέναντι στην Μακάμπι Τελ Αβίβ, όπως είχε γίνει και πριν από δύο χρόνια στην Πράγα.

Φέτος;



Το καλοκαίρι γύρισε μια ακόμη σελίδα για την ΤΣΣΚΑ, καθώς ο επί μια 6ετία ηγέτης της, ο Θοδωρής Παπαλουκάς, προτίμησε να επιστρέψει στην Ελλάδα, αφήνοντας τον Νίκο Ζήση ως μοναδικό εκπρόσωπο της χώρας μας.

Τον ακολούθησε κι ο Άντερσεν που κατέληξε στη Μπαρτσελόνα, αλλά κι ο Μάρκους Γκορί που ούτως ή άλλως δεν είχε και μεγάλη συμμετοχή στο παιχνίδι της ομάδας. Τη θέση τους πήραν οι Ζόραν Πλάνινιτς, Έραζεμ Λόρμπεκ κι ο Τέρενς Μόρις (σ.σ παλαιότερα είχε παίξει στον Απόλλωνα Πατρών).

Μπορεί κάποια από τα πρόσωπα να άλλαξαν, ωστόσο, η φιλοσοφία του Μεσίνα παραμένει. Η ΤΣΣΚΑ, χωρίς να παίξει εντυπωσιακό μπάσκετ, βασίστηκε στην καλή, δυνατή και συμπαγή της άμυνα για να πάρει με άνεση την πρωτιά στην κανονική περίοδο, στο Τοπ-16 και την πρόκριση στα πλέι-οφ με αντίπαλο την Παρτίζαν.

Οι...αριθμοί μπορεί να μην δείχνουν την υπεροχή της, ωστόσο, η ομάδα του Μεσίνα με όπλο την εμπειρία, την ικανότητα της σε παιχνίδια με αργό τέμπο και την σταθερά καλή της άμυνα διατηρεί τον τίτλο του μεγάλου φαβορί. Μην υποτιμάς την καρδιά του πρωταθλητή. Έτσι δεν λένε;

(Αυτό βέβαια ισχύει και για τους Παπαλουκά και Διαμαντίδη...)

Οι δέκα καλύτερες φετινές φάσεις



Παλαιότερα αφιέρωμα



Ένα ακόμη



Τα καλύτερα