Βενετία, εκεί όπου ο Γκάλης έγινε… γκάνγκστερ

Ο "Θάνατος στη Βενετία" είναι μια ιστορική δραματική ταινία που γύρισε το 1971 ο Λουκίνο Βισκόντι διασκευάζοντας για το σινεμά το ομότιτλο μυθιστόρημα του Τόμας Μαν…

Εκείνο το φιλμ αποτελούσε το δεύτερο μέρος της τριλογίας που γύρισε μέσα σε 12 χρόνια ο μεγάλος Ιταλός σκηνοθέτης καθώς προηγήθηκαν το 1969 οι "Καταραμένοι" και το 1973 ακολούθησε "Το λυκόφως των θεών".

Κάπου εκεί λοιπόν μπλέκονται και άλλοι δυο θεοί: ο Άρης που ούτως η άλλως έλκει το όνομα του από το μυθολογικό δωδεκάθεο και κάποιος που πολλοί τον αποκαλούσαν "Θεό"…

Ο Νίκος ο Γκάλης ντε!

Η ληξιαρχική πράξη γέννησης του "Γκάνγκστερ"

Ο Άρης εμφανίσθηκε στη Βενετία δέκα χρόνια μετά την ταινία, και μολονότι οι θεοί του Ολύμπου λογίζονταν ως αθάνατοι ελόγου του δεν απέφυγε το μοιραίο, αλλά στον αντίποδα –και για να επιβεβαιωθεί το οξύμωρο σχήμα-μέσα από έναν θάνατο, εκείνο το ζοφερό βράδυ (πρέπει να) εκδόθηκε η ληξιαρχική πράξη γέννησης του "Γκάνγκστερ"!

Το εννοώ αυτό, διότι ναι μεν ο Νικ είχε επιδώσει τα διαπιστευτήρια του στο NCAA, στο ελληνικό Πρωτάθλημα της σεζόν 1979-80, στο Προολυμπιακό Τουρνουά του 1980 και στα ευρωπαϊκά πρωτόλεια του, αλλά στις 11 Δεκεμβρίου του 1980 υποκλίθηκαν μπροστά του ολόκληρη η Ευρώπη και ένας θρύλος του ΝΒΑ, οπότε σπολλάτη του!

Οι 56 πόντοι με τη Βάσας και οι 54 με την Καρέρα

Για να μην παραχαράσσω την Ιστορία οφείλω να επισημάνω ότι το ρεκόρ σκοραρίσματος του στα Κύπελλα Ευρώπης, ο Γκάλης το πέτυχε στις 5 Νοεμβρίου του 1980 στη Βουδαπέστη με 56 πόντους απέναντι στη Βάσας (σκορ 97-90), όμως έτερον εκάτερον…

Άλλο πράγμα οι 56 πόντοι στους Ούγγρους και άλλο πράγμα οι 54 κόντρα σε μια ιταλική ομάδα που λίγο έλειψε να κατακτήσει το Κύπελλο Κόρατς και μόστραρε στο ρόστερ της τον διάσημο και σεσημασμένο για την κλάση του, Σπένσερ Χέιγουντ!

Όταν ακούσθηκε η κόρνα της λήξης στο ματς Καρέρα Βενέτσια-Άρης στο πλαίσιο της φάσης των ομίλων του Κυπέλλου Κόρατς, το σκορ που αποτυπωνόταν στον πίνακα (115-78) δεν άφηνε κανένα περιθώριο για το ποια ομάδα είχε κυριαρχήσει…

Οι αυτόπτες μάρτυρες της μεγαλοσύνης

Αλλά την ίδια στιγμή δεν υπήρχε επίσης κανένα περιθώριο αμφισβήτησης για το γεγονός ότι ο πρωταθλητής του ΝΒΑ, All Star και μετέπειτα Hall of Famer Σπένσερ Χέιγουντ, ο Ντράζεν Νταλιπάγκιτς που δεν έπαιξε λόγω γρίπης και ο Κρέζιμιρ Τσόσιτς ο οποίος βρέθηκε εκεί εθιμοτυπικά για χάρη του Ντούσαν Ιβκοβιτς είχαν γίνει μάρτυρες της μεγαλοσύνης ενός ασύγκριτου σκόρερ!

Εκείνο το βράδυ λοιπόν ο Γκάλης γάζωσε την ιταλική άμυνα και έβαλε 54 πόντους, που αποτελούν το δεύτερο καλύτερο ρεκόρ του στα Κύπελλα Ευρώπης: όχι απλώς 54, αλλά 54 από τους 78 του Άρη, τουτέστιν το 69.2%, χώρια οι ασίστ που δεν είναι καταγεγραμμένες!

Παραμανίδης: "Και εμείς τον χαζεύαμε"

"Ο Νικ έβαζε, έβαζε, έβαζε και εμείς τον κοιτάζαμε και τον χαζεύαμε. Όλος ο κόσμος, ακόμη και εμείς που αγωνιζόμασταν και ξέραμε τι εστί Γκάλης είχαμε μείνει έκθαμβοι" μού είπε πριν από λίγη ώρα ο Βασίλης Παραμανίδης ο οποίος πρόλαβε να σκοράρει οκτώ πόντους, ενώ τα υπόλοιπα… ψιλά συμπλήρωσαν ο μόλις δεκαπεντάχρονος Μιχάλης Ρωμανίδης (6), ο Διονύσης Ανανιάδης (2), ο Νίκος Τσαχτάνης (5) και ο Στράτος Βαμβακούδης (3).

Μετά από πολλά χρόνια, σε ανύποπτο χρόνο, άνοιξα αυτή την κουβέντα με τον Γκάλη, ο οποίος με τρόλαρε!

"Έβαλα καμιά εκατοστή"

Τον ρώτησα εάν θυμόταν ότι έβαλε 54 πόντους κόντρα στον Χέιγουντ και τότε έβαλε τα γέλια και απάντησε με το γνωστό ύφος του…

"Μόνο 54, είσαι σίγουρος; Για ψαχ’ το καλύτερα, πρέπει να έχω βάλει καμιά εκατοστή"!!!

Δεν έπεσε πολύ έξω ο μπαγάσας: δεν έβαλε βεβαίως 100, αλλά 92, συμπεριλαμβανομένων και των 38 στον αγώνα του Β’ γύρου στο Αλεξάνδρειο Μέλαθρο!

Δεν ήμουν παρών σε αυτά τα ματς, αλλά δεδομένου ότι ήδη είχα βγει στο δημοσιογραφικό κλαρί τα θυμάμαι, μάλιστα το δεύτερο (στις 21 Ιανουαρίου του 1981) μεταδόθηκε από την ΕΡΤ σε περιγραφή του συχωρεμένου του Φίλιππα Συρίγου, ο οποίος πρέπει να κατέβαζε… καντήλια από μέσα του, διότι η σύνδεση με το Παλέ πραγματοποιήθηκε με καθυστέρηση πέντε λεπτών!

Συνέβαιναν αυτά τότε, πάλι καλά που η σύνδεση δεν διακόπηκε πέντε λεπτά πριν από τη λήξη του αγώνα, διότι θα μέναμε να ξεροσταλιάζουμε και θα χάναμε το δραματικό φινάλε!

Το σοκ και δέος του ΜακΑντου

Εδώ ανοίγω μια παρένθεση για να συνδυάσω το σοκ και το δέος που ένιωσαν δυο θρύλοι του ΝΒΑ με διαφορά έξι ετών…

Tη σεζόν 1987-88, καθ’ οδόν προς το Final 4 της Γάνδης ο Άρης κατασπάραξε την Τρέισερ Μιλάνο με 98-67 προεξάρχοντος του Γκάλη ο οποίος σκόραρε 44 πόντους και τότε ο Μπομπ ΜακΑντου, ο οποίος παρεμπιπτόντως στις 8 Σεπτεμβρίου του 20917 συνόδευσε τον «Γκάνγκστερ» στην είσοδο του στο HallofFame είχε δηλώσει ότι "τέτοιο κάζο δεν το έχω πάθει ούτε από τους Σέλτικς"!

Ο Σπένσερ Χέιγουντ, λοιπόν, υπήρξε προπομπός του (συμπαίκτη του στους Νικς) ΜακΑντου καθόσον συνειδητοποίησε πρώτος τι φοβερό και τρομερό επιθετικό ταλέντο διέθετε ο Γκάλης και έμεινε ενεός μπροστά σε αυτόν τον κοντοπίθαρο και τριχωτό "διάβολο" που όρμαγε καταπάνω του και τον έκανε να λαλήσει και να αλαλιάσει!

Χέιγουντ: "Έβλεπα ένα ξωτικό"

Αυτό δεν το βγάζω από το μυαλό μου, αλλά μού το εκμυστηρεύθηκε ο ίδιος τον Φεβρουάριο του 2018 στο Λος Αντζελες, όπου συναντηθήκαμε στο περιθώριο του All Star Game του ΝΒΑ.

Θυμάμαι, σαν να εκτυλίσσεται τώρα η σκηνή, την έκφραση μεταχρονολογημένου τρόμου που πήρε το πρόσωπο του, όταν τον ρώτησα για τα όργια του Γκάλη σε εκείνο τον αγώνα…

"Ο Γκάλης ε; Δεν πίστευα στα μάτια μου όταν τον είδα. Ήταν σαν να βλέπω ένα ξωτικό. Προσπαθούσα να τον κόψω στον αέρα, αλλά ό,τι κι αν έκανα, αυτός πέταγε την μπάλα στο καλάθι"!

Η καμπύλη στα σουτ και ο πρώτος κοπανατζής

Προς επίρρωσιν τούτου, λειτουργεί και το γερό μνημονικό του Βασίλη Παραμανίδη, ο οποίος σκόραρε 20 πόντους στον δεύτερο αγώνα και άλλους τόσους έβαλε ο Κώστας Στυλιανού, στοιχιζόμενοι πίσω από τον Γκάλη (38π.)

"Ο Χέιγουντ ήταν παιχταράς, αυτό δεν το συζητάμε. Διέθετε φοβερά αθλητικά προσόντα και είχε μια μεγάλη έφεση στις τάπες, γι αυτό κάθε φορά που σουτάραμε μπροστά του και επειδή καραδοκούσε για να μας μπλοκάρει, δίναμε μεγάλη καμπύλη στην μπάλα. Αυτό το επισημαίνει και ο Συρίγος στη μετάδοση…"

Πραγματικά ο Χέιγουντ δεν ήταν κανένας τυχάρπαστος, τουναντίον άφησε ένα πολύ έντονο και ανεξίτηλο αποτύπωμα στο παγκόσμιο μπάσκετ, όντας χρυσός Ολυμπιονίκης το 1968 στο Μεξικό (και μάλιστα πρώτος σκόρερ της Team USA και ο νεαρότερος Αμερικανός στα χρονικά), πρωταθλητής με τους Λέικερς (1979-80), δυο φορές μέλος της καλύτερης πεντάδας, τέσσερις φορές All Star και μετέπειτα μέλος του "Hall of Fame", μοστράροντας μέσο όρο 20.3 πόντους και 10.3 ριμπάουντ σε 13 σεζόν με πέντε διαφορετικές ομάδες του ΑΒΑ (Ντένβερ Ρόκετς) και του ΝΒΑ (Σόνικς, Νικς, Τζαζ, Λέικερς, Μπούλετς)

Συν τοις άλλοις ο γεννημένος το 1949 φόργουορντ/σέντερ υπήρξε ο πρώτος παίκτης του ΝΒΑ ο οποίος (λόγω της τιμωρίας του για χρήση κοκαΐνης) την κοπάνησε από το ΝΒΑ για να αγωνισθεί στην Ευρώπη!

Δεν έβαλε λίγους πόντους σε αυτά τα δυο ματς με τον Άρη ο λεγάμενος: έκανε σούμα 58 (33+25), αλλά δεν φτούραγαν μπροστά στους 92 του Γκάλη.

Ο σεβασμός στον Ιβκοβιτς και τα γουόκμαν του Χέιγουντ

Ο λόγος ξανά στον Παραμανίδη για τα συμπαρομαρτούντα της υπόθεσης…

"Ο Νταλιπάγκιτς δεν έπαιξε διότι ήταν άρρωστος, αλλά θυμάμαι με τι σεβασμό αντιμετώπισαν τον Ιβκοβιτς που ακόμη βρισκόταν στην αρχή της μεγάλης καριέρας του και αυτός και ο Κρέζιμιρ Τσόσιτς. Ο “Κρέζο” είχε αγωνισθεί την προηγούμενη σεζόν στη Ρέγερ και ήρθε στη Βενετία για να δει τον Ντούντα και μάλιστα έφαγε μαζί μας".

Και συνεχίζει ο τότε αρχηγός του Άρεως…

"Όταν πήγαμε στο γήπεδο νιώσαμε έκπληξη βλέποντας τον Χέιγουντ να κάνει ζέσταμα φορώντας γουόκμαν στα αυτιά του για να ακούει μουσική. Δεν το είχαμε ξαναδεί αυτό και μάλιστα κάποιος έβαλε τα γέλια και αναρωτήθηκε “τι κάνει αυτό το… τηγάνι;"

Η μοιραία πάσα του Νάστου και η ήττα στην παράταση

Ο Άρης δεν μπόρεσε να διεκδικήσει την πρόκριση στον επόμενο γύρο του Κυπέλλου Κόρατς, αλλά κόντεψε να νικήσει τη Ρέγερ στον δεύτερο αγώνα, που έληξε με σκορ 85-86, καθώς στην τελευταία και… μοιραία φάση ο Ιταλός σέντερ Φαμπρίτσιο Ντέλα Φιόρι έκλεψε την μπάλα στην πάσα του Δημήτρη Νάστου.

Εντέλει οι Θεσσαλονικείς κατέλαβαν την τέταρτη θέση του ομίλου με ρεκόρ 2-4 (όπωςεπίσης η Γιουγκοπλάστικα την οποία νίκησαν στο Παλέ με 87-83 και η τσεχοσλοβακική Ζμπρόγιόφκα Μπρνο), ενώ οι Ιταλοί τερμάτισαν στο Νο 1 με 5-0 και εντέλει έφτασαν στον τελικό της διοργάνωσης στον οποίο ηττήθηκαν στην παράταση με 105-104 από την Τζουβεντούτ Μπανταλόνα.

Μετά την πρώτη γνωριμία τους και πριν από το αποψινό αντάμωμα τους οι δυο ομάδες βρέθηκαν αντιμέτωπες στις 21 Σεπτεμβρίου του 2016 σε ένα φιλικό ματς προετοιμασίας στο οποίο ο "Αυτοκράτωρ" επιβλήθηκε με 80-72…

Τα ίχνη του Μίμη Στεφανίδη

Οι παρτίδες του ελληνικού μπάσκετ με τη Βενετία χρονολογούνται από την "Belle Époque" του ευρωπαϊκού μπάσκετ, όταν αγωνίσθηκε εκεί ο Μίμης Στεφανίδης.

Ο "Κούκλος" φόρεσε τη φανέλα της Ρέγερ τη σεζόν 1956-57 μετά τη θητεία του στην Μπορλέτι Μιλάνο και σε μια εποχή που υπήρξε έντονο ελληνικό μεταναστευτικό ρεύμα προς την Ιταλία, με αγωγούς του εκτός από αυτόν, τον Φαίδωνα Ματθαίου, τον Κώστα Μουρούζη, τον Γιάννη Σπανουδάκη, τον Αριστείδη Ρουμπάνη και τον Αντώνη Φλόκα!

"Έπαιξα για λίγους μήνες, αλλά δεν είχαν λεφτά να με πληρώσουν και έφυγα αντιλαμβανόμενος ότι τους επιβάρυνα με περίσσια έξοδα. Η Ρέγερ διαθέτει μεγάλη μπασκετική ιστορία και είχε κατακτήσει δυο Πρωταθλήματα στο παρελθόν (ΣΣ: 1942, 1943) αλλά τότε βρισκόταν σε κάθοδο και μάλιστα λίγο αργότερα απαγορεύθηκε για ένα διάστημα η συμμετοχή ξένων παικτών" σχολιάζει ο αειθαλής 93χρονος θρύλος του ελληνικού μπάσκετ.

Ο Μπράμος και ο Χαραλαμπόπουλος

Εξήντα χρόνια αργότερα αναβίωσαν οι παρτίδες μας, χάρη στην παρουσία του εκ Ηλείας ορμώμενου, ομογενούς διεθνούς γκαρντ Μάικλ Μπράμου, ο οποίος μετά το Περιστέρι και τον Παναθηναϊκό αγκυροβόλησε στη Βενέτσια στην οποία αγωνίσθηκε επί οκτώ σεζόν (2015-2023) και κατέκτησε δυο Πρωταθλήματα (2017, 2019), ένα Κύπελλο (2020) και ένα FIBA Europe Cup (2018).

Ως παίκτης της Ρέγερ ο Μπράμος αγωνίσθηκε κάμποσες φορές απέναντι σε ελληνικές ομάδες στο πλαίσιο των Κυπέλλων Ευρώπης, ενώ για ένα φεγγάρι (Σεπτέμβριος-Νοέμβριος 2020) φόρεσε τη φανέλα της και ο Βασίλης Χαραλαμπόπουλος.

Η οικογένεια Γουίλτζερ

Πάντως οι σχέσεις των Θεσσαλονικέων με τη Βενέτσια εξακολουθούν να υφίστανται έστω και εμμέσως πλην σαφώς: τις προσωποποιεί ο Καναδός φόργουορντ Κάιλ Γουίλτζερ ο οποίος φόρεσε τη φανέλα του Ολυμπιακού τη σεζόν 2017-18 και είναι βεβαίως ο γιος του Γρεγκ Γουίλτζερ που έπαιξε στον Αρη για δυο χρόνια (1987-1989), ενώ η ετεροθαλής αδελφή του Τζόρνταν Ανταμς πέρασε επίσης από την Ελλάδα αγωνιζόμενη στον Σπόρτιγκ (2004-05).

Το ελληνικό παζλ συμπληρώνει ο Εμφιόντου Καμπενγκέλε, ο οποίος πέρυσι είχε μια σύντομη, αλλά ταραχώδη θητεία στην ΑΕΚ.