Η αλήθεια είναι πως έκανε τα πράγματα λίγο ανάποδα. Οι περισσότεροι -μεγάλοι- αθλητές, πρώτα απολαμβάνουν μια ονειρική καριέρα και μετά ζουν, συνήθως στα άκρα -ώστε να ρεφάρουν για όσα στερήθηκαν. Ο Anthony Ervin έγινε ο πιο γρήγορος κολυμβητής στον κόσμο όταν ήταν 19, μετά τα παράτησε όλα, έζησε τη ζωή έως το μεδούλι, πάλεψε με τη διαταραχή Tourette και την κατάθλιψη, έκανε απόπειρες αυτοκτονίας, απέκτησε τη γνώση του δρόμου και μια μέρα διαπίστωσε ότι αυτό που θεωρούσε ως φυλακή, είναι το καταφύγιο του. Αυτή είναι η ιστορία του μεγαλύτερου σε ηλικία χρυσού Ολυμπιονίκη της κολύμβησης -τίτλος που "έκλεψε" από τον Michael Phelps, στα 35 του, κατακτώντας το ίδιο μετάλλιο σε απόσταση 16 χρόνων.

Είναι μισός αφροαμερικανός (από την πλευρά του πατέρα του, Jack), μισός Εβραίος (από την πλευρά της μητέρας του, Sherry), που γεννήθηκε στο Hollywood και... ασπάστηκε το Βουδισμό! Όταν ζούσε στη Santa Clarita, την τρίτη μεγαλύτερη πόλη στο Los Angeles της California, σκέφτηκε για πρώτη φορά να ασχοληθεί με την κολύμβηση. Έχει μεγάλο ενδιαφέρον το πώς του γεννήθηκε αυτή η επιθυμία.

Στα 2, βρήκε ανοιχτή την πόρτα του σπιτιού προς την αυλή, την πέρασε και έφτασε έως την πισίνα. Η μητέρα του τον βρήκε καθισμένο, να βρέχει τα πόδια του. Έπαθε και ένα... μικρό εγκεφαλικό και την επομένη κάλεσε εργάτες να υψώσουν ένα φράχτη. Στα μάτια του μικρού, αυτό που υπήρχε από πίσω -το απαγορευμένο- έγινε... προορισμός. Του προκαλούσε ενθουσιασμό και φόβο. " Η πισίνα εκπροσωπούσε την ελευθερία, που ενδεχομένως θα μπορούσε να οδηγήσει στην καταστροφή" εξήγησε πολλά χρόνια αργότερα, όταν είχε έλθει στη συνειδητότητα.

Στο νηπιαγωγείο παρουσίαζε προβλήματα συμπεριφοράς. " Ήμουν ένα μικρό σκατό. Δημιουργούσα διαρκώς προβλήματα, δεν άκουγα κανέναν και δεν ήξερα τι σημαίνει "πειθαρχία". Οι γονείς του αποφάσισαν πως έπρεπε να του βρουν κάτι να κάνει, ώστε να διοχετεύει την ενέργεια που είχε. Την επιθετικότητα που τον χαρακτήριζε. Ο πατέρας του τον πήγε σε ένα σύλλογο κολύμβησης. Στα 7 κέρδισε το πρώτο τουρνουά. Μετά άρχισε να δημιουργεί νέα ρεκόρ στην California.

Ήταν παρορμητικός, αυθάδης και απείθαρχος

Κανονικά, η επιτυχία θα έπρεπε να τον είχε μαγέψει. Να τον κάνει να αναζητήσει νέα όρια. Εκείνος εστίασε στο ότι η καθημερινότητα που είχε πια, δεν του επέτρεπε να ζει ως ένα φυσιολογικό παιδί. Στα 9 απαίτησε για πρώτη φορά να σταματήσει την κολύμβηση. Οι γονείς του δεν έκαναν αποδεκτό το αίτημα και εκείνος... έφυγε από το σπίτι. Αυτό θα γινόταν πολλές φορές ακόμα, έως την πρώτη τάξη στο high school οπότε ανέπτυξε ένα τικ. Τα μάτια του ανοιγόκλειναν περισσότερες φορές. Με ένταση. Δεν μπορούσε να το διαχειριστεί και άρχισε να βρίζει.

Τον πήγαν σε νευρολόγο, ο οποίος διέγνωσε πως έχει τη διαταραχή Tourette: μια κληρονομική, νευροψυχιατρική διαταραχή που εκδηλώνεται σε παιδική ηλικία και χαρακτηρίζεται από πολλαπλά κινητικά και τουλάχιστον ένα φωνητικό τικ. Υπάρχουν ψυχολογικά σκαμπανεβάσματα, ενώ της εμφάνισης της προηγείται ένα αίσθημα παρορμητικού χαρακτήρα. Δεν υπάρχει θεραπεία ή αγωγή συγκεκριμένη. Οι ειδικοί επικεντρώνονται στο να αναγνωρίσουν τι προκαλεί στον κάθε ασθενή το μεγαλύτερο πρόβλημα ή τις μεγαλύτερες δυσλειτουργίες και στο πώς μπορούν να τον βοηθήσουν να διαχειριστεί την όλη κατάσταση.

Εν πάση περιπτώσει, ο δικός του γιατρός που "έγραψε" ηρεμιστικά. Άρχισε να νιώθει έντονη οκνηρία. Πίστευε ότι έχει καταστραφεί εγκεφαλικά, άποψη που κουβαλούσε για χρόνια. Μαζί με τα συναισθήματα που του προκαλούσε. Στα ταξίδια του για τα τουρνουά, έκανε διάφορα. Για παράδειγμα, μια φορά τον απέβαλαν από το περιφερειακό πρωτάθλημα, γιατί είχε βάλει φωτιά στα σεντόνια του κρεβατιού του, στο ξενοδοχείο. Τον απέκλεισαν για ένα χρόνο.

Στην τελευταία τάξη του high school ήταν μεταξύ των δυο κορυφαίων κολυμβητών του έθνους. Πολλά κολέγια τον διεκδίκησαν -προσφέροντας πλήρη υποτροφία. Επέλεξε το Berkeley. Τον είχε εξιτάρει η προοπτική της ελευθερίας που θα ζούσε μακριά από το σπίτι του. Την πρώτη εβδομάδα στο κολέγιο... δεν τη θυμάται ακριβώς. Ήταν μεθυσμένος, έκανε χρήση μαριχουάνας για πρώτη φορά, όπως έκανε και σεξ για πρώτη φορά. Η ζωή του άλλαξε άρδην, όταν ανακάλυψε πως υπήρχαν ναρκωτικές ουσίες που του "έφτιαχναν" το μυαλό. Ή τουλάχιστον έτσι πίστευε.

Πριν τα trials για την Ολυμπιακή ομάδα των ΗΠΑ στο Sidney, το 2000, είπε να κάνει ένα ακόμα πείραμα και μείωσε τη δόση των ηρεμιστικών για το Tourette. Το ρίσκο πέτυχε. Προκρίθηκε στην ομάδα 4Χ100 ελεύθερο και στα 50μ. ελεύθερο. Δεν σου είπα και μια άλλη λεπτομέρεια: έως τα trials έκανε το ένα ρεκόρ μετά το άλλο, αλλά για κάποιο λόγο τα medias δεν επικέντρωναν στις επιδόσεις του. Όλοι εστίαζαν στη φυλή του.

Στα 19, πάτησε στο πρώτο σκαλοπάτι του βάθρου, στα 50 μέτρα ελεύθερο. Είχε και παρέα, τον Gary Hall Jr. Και οι δύο τερμάτισαν σε 21.98''. Είχε προηγηθεί η συμμετοχή του με την ομάδα 4Χ100 ελεύθερο. Ο χρόνος του ήταν ο δεύτερος καλύτερους του αγώνα -μετά το παγκόσμιο ρεκόρ του Michael Klim. Παρ' όλα αυτά, οι ΗΠΑ έχασαν για πρώτη φορά στην ιστορία τους, το χρυσό στο συγκεκριμένο αγώνισμα. Το πήρε η Αυστραλία, με παγκόσμιο ρεκόρ. It is what it is.

Με το χρυσό στο στήθος, ρεπόρτερ τον ρώτησε πώς νιώθει που είναι ο πρώτος χρυσός Ολυμπιονίκης, με αφροαμερικανικές ρίζες. Δεν ήξερε τι να πει. Απάντησε σε συνέντευξη που έδωσε το 2012. Εξήγησε ότι " είναι σαν να κερδίζεις το χρυσό και να 'χεις ένα μάτσο λευκούς να σε ρωτήσουν πώς είναι που είσαι μαύρος. Αυτή ήταν η μαύρη μου εμπειρία". Σε αυτή τη συνέντευξη, στο περιοδικό Rolling Stone είπε και πολλά άλλα. Γιατί δεν σου είπα πως μετά το χρυσό στους Αγώνες, πήγε στο Παγκόσμιο της Ιαπωνίας, για να κερδίσει στις κούρσες των 50 και 100 μέτρων ελεύθερο -και να γίνει ο πιο γρήγορος κολυμβητής του πλανήτη-, το 2002 Pan Pacific φόρεσε το αργυρό στα 10 ελεύθερο και με την ομάδα των 4Χ100 και μετά εξαφανίστηκε.

Ένας παιδικός του φίλος, ο Seiji είχε πεθάνει σε αυτοκινητικό δυστύχημα. " Ήταν ένας απίστευτος τύπος. Περνούσαμε πολύ καλά μαζί στις προπονήσεις και στην παρέα. Στην κηδεία ήμουν ψύχραιμος, μέχρι που η μητέρα μου μου ζήτησε να πω δυο λόγια για αυτόν. Η αντίδραση μου ήταν να ξεσπάσω σε κλάματα. Έτρεμα ολόκληρος και της ζητούσα συγγνώμη. Εκείνη με πήρε αγκαλιά. Είχα νιώθει τόσο αδύναμος, τη στιγμή που ήθελα να φανώ δυνατός".

Είχε αρχίσει να καταναλώνει καθημερινά μεγάλες ποσότητες αλκοόλ και να κάνει χρήση ναρκωτικών ουσιών. Ένα πρωί, ξύπνησε σε ένα κελί, αδυνατώντας να θυμηθεί τι είχε κάνει και τον είχε οδηγήσει εκεί. Ξεκίνησε να χάνει μαθήματα, προπονήσεις και η ημέρα του είχε ως προτεραιότητα τις γυναίκες " αντικείμενα που καταστρέφεις κατά το δοκούν", κατά του ιδίου το ρηθέν, "βέβαια, αρκετές έγιναν εν γνώσει τους συνεργοί".

Μέρα με τη μέρα, βυθιζόταν όλο και περισσότερο στην κατάθλιψη. " Όλοι με πίεζαν να συνεχίσω να κολυμπώ, να μείνω στο σχολείο, να, να, να. Κανείς δεν κατάλαβε ότι περνούσα δύσκολα. Ήθελα να τελειώσουν όλα το συντομότερο". Και όταν λέει "όλα" εννοεί τη ζωή του. Έκανε ουκ ολίγες απόπειρες αυτοκτονίας. Σε μια από αυτές, κατάπιε όλα τα ηρεμιστικά. " Ξύπνησα το άλλο πρωί, για να ανακαλύψω ότι είχα αποτύχει ακόμα και στο να αυτοκτονήσω". Και τότε ήταν που είδε το φως. Γιατί ναι μεν, δεν άφησε την τελευταία του πνοή, αλλά έφτασε πολύ κοντά " σε φάση που έζησα την εμπειρία του να συναντήσω το θεό. Ξαναγεννήθηκα, τρόπον τινά".

Τότε ήταν που σκέφτηκε ότι "α ν δεν μπορώ να καταστρέψω τον εαυτό μου, ίσως να είμαι ατρόμητος". Άρχισε να προκαλεί την τύχη του με άλλους τρόπους. Για αρχή, ως οδηγός μοτοσυκλετών σε αγώνες. Ένα απόγευμα, ενώ οδηγούσε στους λόφους του Berkeley, παραβίασε μια σειρά από κανόνες οδικής ασφάλειας, τον πήραν στο κατόπι οι αστυνομικοί και στην προσπάθεια του να τους ξεφύγει, έπεσε πάνω σε μια Mustang. Βρέθηκε να πετά και στην προσγείωση, του "βγήκε" ο ώμος " ενώ θα έπρεπε να έχω πεθάνει".

Τον Ιανουάριο του 2004 παράτησε την κολύμβηση και το κολέγιο, έκανε dreadlocks στα μαλλιά και έπιανε τη μια δουλειά, μετά την άλλη. Έγινε υπάλληλος σε δισκάδικο, σε tattoo και αποφάσισε να ζήσει τη ζωή στους δρόμους. Όσα δεν τον είχε αφήσει να ζήσει η κολύμβηση. Άρχισε να πηγαίνει στην εκκλησία, γνώρισε αρκετές θρησκείες και υιοθέτησε όλες τις συνήθειες που έχει ένας rock star. Εκείνη την περίοδο ήταν που " γέμισα το το σώμα του με tattoos, γιατί ήθελα να δώσω στον εαυτό μου ένα νέο δέρμα. Ήθελα να επαναπροσδιοριστώ, έπειτα από πολλά χρόνια που κακοποιούσα το σώμα μου με εργασία".

Ανακάλυψε πως η μουσική του έδινε την ελευθερία, που ήταν ζητούμενο απ' όταν ήταν 2. Ταξίδευε από το ένα μέρος στο άλλο "και έκανα παραδοσιακά ανδρικά πράγματα. Σταμάτησα να ακούω τους μισογύνηδες της hip hop, επιλογή που έκανα ως αθλητής και άρχισα να μαθαίνω για όλα τα είδη, πριν καταλήξω στο rock and roll". Επέλεξε ανδρόγυνα μοντέλα της μουσικής (David Bowie και Prince), γιατί του άρεσε ο τρόπος που έπαιζαν με τα όρια και το πώς επανεφεύρισκαν τους εαυτούς τους.

Η φυλακή που έγινε καταφύγιο

Όλα αυτά ήταν πολύ ωραία, σε επίπεδο εμπειριών, αλλά κάποια στιγμή έμεινε χωρίς χρήματα. Ένας πρώην συναθλητής του, από την California του πρόσφερε τη δουλειά δασκάλου στη σχολή κολύμβησης που είχε δημιουργήσει, στη New York. Τη δέχθηκε για το μισθό -όχι διότι είχε έστω σκεφτεί να γυρίσει στους αγώνες. Παρέα με τα παιδιά, έμαθε να απολαμβάνει ξανά την όλη ιστορία. Μακριά από τον ανταγωνισμό, θυμήθηκε τους πραγματικούς λόγους που του άρεσε η κολύμβηση. " Αυτή η δουλειά με κράτησε στη γη. Δεν χάθηκα στην εμμονή που είχα με το σώμα και την εμφάνιση μου, ενώ με βοήθησε να κόψω και τις κακές συνήθειες. Μόλις το έκανα αυτό, το σώμα μου άνθησε".

"Άνθησε" και το μυαλό του και το 2007 επέστρεψε στο κολέγιο. Το 2010 πήρε πτυχίο στην αγγλική φιλολογία και συνέχισε με σπουδές καθηγητή φυσικής αγωγής. Την ίδια χρονιά έπαθε μια κρίση κατάθλιψης. Για να επανέλθει, συναισθηματικά και σωματικά, άρχισε να κολυμπά. " Ένιωθα καλά και συνέχισα να το κάνω. Δεν ήθελα κάτι ιδιαίτερο". Σιγά σιγά, άρχισε τους αγώνες και μια μέρα αντιλήφθηκε ότι είχε επιστρέψει μεταξύ των καλύτερων του κόσμου. Είχε να κάνει μια ομολογία. " Όσο και αν σιχαίνομαι που θα το παραδεχθώ, τώρα θέλω να νικάω. Άλλαξε η οπτική που είχα για τα πράγματα. Είναι σημαντικό βέβαια, να την κρατήσω όπως είναι".

Βρήκε τον τρόπο. " Η αγωνιώδης προσπάθεια μου να γίνω όλο και πιο γρήγορος είναι... σαν να κυνηγώ ένα δράκο. Η μόνη τεχνική που είναι είναι... το να είμαι γρήγορος. Το νερό είναι διασπαστικό για εμένα. Με βγάζει από τις πραγματικότητες της ζωής μου. Είναι το καταφύγιο μου. Αλλά να σου πω κάτι; Δεν ήταν καταφύγιο, όταν ήμουν νέος. Ήταν φυλακή".

Δεν αισθάνθηκε πως δεν ανήκει. Ήταν πια σίγουρος για τον εαυτό του και για αυτά που ήθελε. "Κολυμπάω γιατί θέλω να διεκδικήσω όσα δεν είχα όταν ήμουν νέος: την αγάπη για αυτό που κάνω. Μικρός ήθελα να αποκτήσω εμπειρίες. Τώρα θέλω να "χτίσω". Να δημιουργήσω". Δώδεκα χρόνια μετά το Sidney, επέστρεψε στους Αγώνες. Ήταν 31 χρόνων. Στα trials έκανε προσωπικό ρεκόρ. Στους Ολυμπιακούς τερμάτισε πέμπτος, με 21.78. Ακολούθησε το Παγκόσμιο και η δεύτερη θέση στα 4Χ100, πίσω από τη Γαλλία και η 6η θέση στα 50μ. και η πρόκριση στο Ρίο, ως το μεγαλύτερο σε ηλικία μέλος της ομάδας κολύμβησης.

Αυτή τη φορά, απόλαυσε κάθε στιγμή, τερμάτισε πρώτος και... ίσως να κρατήσει και το μετάλλιο. Γιατί εκείνα του Sydney δεν τα 'χει. Το χρυσό το δώρησε στον Ερυθρό Σταυρό που συγκέντρωνε χρήματα για τα θύματα του τσουνάμι, στις Φιλιππίνες. Το αργυρό το έχει η μητέρα του, στο σπίτι της. Πώς έφτασε όμως, στην κορυφαία αυτή διάκριση; " Χάρη στην ικανότητα που έχει να κάνει αλλαγές στη ζωή του και στην πισίνα" διαβεβαιώνει ο Mike Botton, που ήταν δίπλα του από την αρχή, έως τον επαναπροσδιορισμό και το Ρίο. Όλη αυτή η διαδρομή είναι καταγεγραμμένη στο βιβλίο του, με τον αλληγορικό τίτλο "Chasing Water". Αν έχει μετανιώσει για κάτι. " Προσπαθώ να μην μετανιώνω. Δεν πρέπει να κολλάμε στο παρελθόν, γιατί έτσι ζεις μια νεκρή ζωή. Η ζωή προχωρά προς τα εμπρός". Νιώθει ολοκληρωμένος " και κατάλαβα πως για αυτό δεν χρειάζονται πολλά. Μόνο οι γονείς μου, ο αδελφός μου και η γυναίκα του που θα με κάνει πάλι θείο. Η καρδιά μου, το μυαλό μου και το πνεύμα μου είναι "γεμάτα".