Κάποιος είπε ότι η "ζωή είναι το σύνολο των στιγμών μας". Μπορεί, όμως, μια από αυτές -κι ειδικά η τελευταία, αυτή η γεύση που μένει- να χαλάσει τις υπόλοιπες; Το ερώτημα θα κληθεί να απαντήσει, άθελα της, η υστεροφημία του Τζο Πατέρνο, του κορυφαίου προπονητή στην ιστορία του κολεγιακού φούτμπολ, που πέθανε δύο μήνες μετά από ένα θορυβώδες σκάνδαλο που οδήγησε στην "καρατόμηση" του.

Ο 85χρονος Τζόζεφ Βίνσεντ Πατέρνο κάθισε από το 1966 ως το 2011 στον πάγκο του Πεν Στέιτ, κατάφερε να πετύχει τις περισσότερες νίκες από κάθε άλλον προπονητή στην πρώτη κατηγορία (409), να πάρει δύο πρωταθλήματα, να στείλει πάνω από 250 παίκτες στο NFL, να γίνει μέλος του Hall-of-Fame και να συνδέσει το όνομα του με ένα ιστορικό πρόγραμμα.

Ο Πατέρνο, που νικήθηκε από τον καρκίνο του πνεύμονα, δεν έχτισε μόνο μια ομάδα που κερδίζει, αλλά κατάφερε να δημιουργήσει έναν "τρόπο ζωής" στα "Λιοντάρια". Έδωσε τεράστια βαρύτητα στις ακαδημαϊκές επιδόσεις των αθλητών, στον τρόπο συμπεριφοράς τους και αποτέλεσε το σύμβολο μιας κοινότητας, ενός κολεγίου και ενός ολόκληρου θεσμού.

Κι ο ανώνυμος συνεχίζει: "η ζωή δεν μετριέται από τις ανάσες που παίρνουμε, αλλά από τις στιγμές που μας παίρνουν την ανάσα". Ο "JoePa" έζησε πολλές τέτοιες: τίτλους, αναγνώριση, δόξα, φήμη. Για περισσότερα από 55 χρόνια έχτισε μια κληρονομιά, φορώντας το μπλε αντιανεμικό και τα μεγάλα κοκκάλινα γυαλιά του στην άκρη του γηπέδου, δίπλα από τη γραμμή. Μια στιγμή, όμως, έφτανε για να γκρεμίσει συθέμελλα το "μύθο" του.

Τον περασμένο Νοέμβριο ο γδούπος από το βαρύ κατηγορητήριο τράνταξε ολόκληρο το οικοδόμημα που ονομάζεται κολεγιακός αθλητισμός. Ο συνεργάτης του Τζέρι Σαντάσκι, συνελήφθη για κακοποίηση ανήλικων αγοριών. Αναφέρθηκαν 10 περιστατικά σε διάστημα 15 ετών. Αυτό που ενόχλησε περισσότερο την κοινή γνώμη και ράγισε την αστραφτερή πανοπλία του Πατέρνο ήταν η μαρτυρία του Μάικ ΜακΚουέρι που ήταν αυτόπτης μάρτυρας σε ένα περιστατικό. Ο τότε βοηθός, ενημέρωσε τον προπονητή, ο οποίος αποφάσισε να αποσιωπήσει το περιστατικό και να μην αναφέρει τίποτα στην αστυνομία.

Ο θιασώτης της φιλοσοφίας "επιτυχία με τιμή" έπεσε σε αντίφαση. Οι αρχές τις οποίες ευαγγέλιζε εντός κι εκτός γηπέδου, έσκασαν σαν χειροβομβίδα στα χέρια του. Η κοινή γνώμη δεν του το συγχώρεσε. Πως μπορούσε ο Τζο Πατέρνο να καθίσει με σταυρωμένα τα χέρια;

Αποφασίστηκε η αποχώρηση του από το Πεν Στέιτ μετά από 46 χρόνια προπονητικής καριέρας. Η σημαία κατέβηκε από τον ιστό μέσα σε μια νύχτα. Σε μια στιγμή. Λίγες εβδομάδες μετά διαπιστώθηκε ότι έχει όγκο στον πνεύμονα. Στις 13 Ιανουαρίου μπήκε στο νοσοκομείο. Στις 22 του μήνα, περικυκλωμένος από την οικογένεια του, ο άνθρωπος που ενέπνευσε με τις ανάσες του χιλιάδες αθλητές, εκατοντάδες προπονητές και εκατομμύρια φιλάθλους, άφησε την τελευταία του. Σε μια στιγμή.