Τζόνα Λόμου: Ο θρύλος που αρνήθηκε να χάσει
Έπεσε και σηκώθηκε περισσότερες φορές από τον καθένα. Μετά από μια 20χρονη μάχη που κάνει τους αγώνες ράγκμπι να μοιάζουν με βόλτα στο πάρκο, ο θρύλος των All-Blacks, Τζόνα Λόμου, νικήθηκε. Κι αυτή είναι η είδηση. Γιατί όλα τα υπόλοιπα απαρτίζουν τον μύθο του.
Ήταν ο πρώτος σούπερ-σταρ του ράγκμπι. Περήφανο μέλος των "All Blacks", της περίφημης ομάδας της Νέας Ζηλανδίας. Ένα τέρας της φύσης, που κατέρριψε το μύθο του δείκτη μάζας σώματος. Ο δικός του έλεγε 32, που στα χαρτιά των ιατρών τον κατατάσσει στους υπέρβαρους. Εκείνος όμως έτρεχε τα 100 μέτρα σε 10.8 δευτερόλεπτα. Μια μπουλντόζα με μηχανή Φεράρι.
Ο άνθρωπος που γέμιζε στάδια. Ο παίκτης που έγινε μέχρι και ηλεκτρονικό παιχνίδι. Ο αθλητής που τα έβαλε με τη νεφρική ανεπάρκεια. Και τη νίκησε. Και την ξανανίκησε, μέχρι να αφήσει σήμερα την τελευταία του πνοή στα 40 του χρόνια.
Διαγνώσθηκε με νεφρωσικό σύνδρομο στα τέλη του 1996 και αποχώρησε προσωρινά. Ήταν η πρώτη φορά που έπεσε. Ξανασηκώθηκε αμέσως, με στόχο να επιστρέψει ξανά ως μέλος των All-Blacks. Συνέχισε να πρωταγωνιστεί στο παγκόσμιο επίπεδο, ως και τον Μάιο του 2003, όταν ξεκίνησε τη διαδικασία της αιμοκάθαρσης. Τρεις φορές τη βδομάδα. Για έξι ολόκληρες ώρες. Το 2004 υποβλήθηκε σε μεταμόσχευση νεφρού, με δωρητή τον ραδιοφωνικό παραγωγό, Γκραντ Κερίμα. Το σώμα του, ωστόσο, απέβαλε το μόσχευμα το 2011, πατώντας το κουμπί για την αντίστροφη μέτρηση.
Επέστρεψε στο επαγγελματικό ράγκμπι το 2005. Νικητής. Αποσύρθηκε τελικά το 2007, ακολουθώντας μια διαφορετική καριέρα. Έμεινε κοντά στο σπορ, έκανε εμφανίσεις στην τηλεόραση, κατέβηκε σε αγώνες μπόντι-μπίλντινγκ, προετοιμαζόταν για μια ακόμη ολική επαναφορά. "Το μόνο που θέλω είναι να προλάβω να δω τα παιδιά μου να φτάνουν τα 21".
Άφησε την τελευταία του πνοή το πρωί της Τετάρτης στο Όουκλαντ της Νέας Ζηλανδίας. Είχε μόλις επιστρέψει από την Αγγλία, όπου έκανε προωθητικές ενέργειες για το Παγκόσμιο Κύπελλο του 2015.
Ο άνθρωπος που δεν ήθελε να χάνει
Η οικογένεια του κατάγεται από την Τόγκα, ένα μικρό νησί του Ειρηνικού Ωκεανού. Πέρασε δύσκολα παιδικά χρόνια, καθώς είχε να αντιμετωπίσει τη φτώχεια και τον βίαιο πατέρα του, ο οποίος τον ώθησε να φύγει από το σπίτι σε μικρή ηλικία διακόπτοντας κάθε μεταξύ τους σχέση.
"Δεν μεγάλωσα με την αίσθηση ότι αυτό θα είναι το μέλλον μου. Μεγάλωσα κοιτώντας αυτή τη μαύρη φανέλα της Νέας Ζηλανδίας. Έλεγα μέσα μου ότι το που είμαι τώρα, δεν έχει σημασία, γιατί μπορώ να γίνω κάτι πολύ πιο σπουδαίο" έλεγε ο ίδιος, ενθυμούμενος τα λόγια του πρώτου του προπονητή. "Το πρώτο πράγμα που πρέπει να κάνεις πριν το βήμα για το οποίο θα μιλούν όλοι, είναι να πιστέψεις εσύ ο ίδιος ότι μπορείς να κάνεις αυτό το βήμα".
Φοίτησε στο κολέγιο Wesley, όπου διέπρεψε για τις αθλητικές του επιδόσεις. Η πρώτη γνωριμία του κόσμου με το "τέρας της φύσης". Τον άνθρωπο που κατέρριψε όλα τα ρεκόρ, σε όλα τα αθλήματα, όπως φαίνεται και από τον πίνακα που ανασύρθηκε μετά το θάνατο του:
Πρώτος στο άλμα εις ύψος, στο άλμα εις μήκος, στο τριπλούν, στα 100 μέτρα, στα 110 μέτρα μετ' εμποδίων, στα 400 και στα 800 μέτρα. Απίστευτο!
Έγινε στα 19 του ο νεαρότερος παίκτης των All-Blacks, παίζοντας 73 caps και σκοράροντας 185 πόντους. "Το χειρότερο σημείο της καριέρας μου" περιγράφει τη στιγμή που διαγνώσθηκε με το πρόβλημα στα νεφρά. "Αλλά έβαλε στόχο να επιστρέψω". Και επέστρεψε και το παραπάνω. Το 2000 μάλιστα πρωταγωνίστησε στο παιχνίδι που έγινε γνωστό "ως το καλύτερο παιχνίδι στην ιστορία" . Ένα ματς στο οποίο παρέσυρε ολόκληρη την ομάδα της Αυστραλίας στο διάβα του.
Εξάλλου αυτή ήταν και η αγωνιστική του φιλοσοφία. "Όταν τρέχω με τη μπάλα προσπαθώ να εκμεταλλευτώ όλες τις πιθανότητες που μου δίνεις. Αν δεν μου αφήσεις καμία επιλογή, τότε θα περάσω από πάνω σου".
Τέτοια ήταν κι η οπτική με την οποία αντιμετώπιζε την ασθένεια του. "Δεν μου αρέσει να χάνω. Και όταν δεν σου αρέσει να χάνεις, τότε βρίσκεις έναν τρόπο να κερδίσεις. Είναι σαν να σε έχουν περικυκλώσει σε μια γωνία. Τότε έχεις δύο επιλογές: ή θα παραδοθείς ή θα πάρεις φόρα και θα τα δώσεις όλα".
Μια στάση ζωής που περιγράφεται γλαφυρά στον χορό Χάκα, που έχει γίνει συνώνυμο των All-Blacks και της Νέας Ζηλανδίας. Το περίφημο "Ka Mate" που χορεύουν πριν από κάθε παιχνίδι και μιλάει για ανδρεία και θάρρος. Αυτό που ο ίδιος χόρεψε για τελευταία φορά στο παρακάτω βίντεο:
Ringa pakia! (χτύπα τα χέρια σου στους μηρούς)
Uma tiraha! (κόρδωσε το στήθος σου)
Turi whatia! (λύγισε τα γόνατα σου)
Waewae takahia kia kino! (πάτα τα πόδια σου όσο πιο δυνατά μπορείς)
Ka mate, ka mate (θα πεθάνω, θα πεθάνω)
Ka ora' Ka ora' (θα ζήσω, θα ζήσω)
Tēnei te tangata pūhuruhuru (Αυτός είναι ο τριχωτός άνδρας)
Nāna i tiki mai whakawhiti te rā (που κάνει τον ήλιο να λάμπει ξανά)
A Upane! Ka Upane! (Πάνω ψηλά στη σκάλα)
Upane Kaupane" (Πάνω στην κορυφή)
Whiti te rā,! (Ο ήλιος λάμπει)
Hī! (Υψωθείτε)
Δεν παραδόθηκε. Ήταν όμως μια μάχη που δεν μπορούσε να κερδίσει κανείς. Ούτε καν ο άνθρωπος που μισούσε την ήττα περισσότερο από τον καθένα.