Πολλοί σκηνοθέτες έχουν επιχειρήσει να περάσουν στο φιλμ την ένταση και τα συναισθήματα που προκαλεί το ποδόσφαιρο στα εκατομμύρια των φίλων του αλλά και σε όσους ασχολούνται λίγο πιο... πρακτικά μαζί του.

Το αποτέλεσμα κάθε φορά αυτής της προσπάθειας είναι και διαφορετικό. Για κάθε αριστούργημα που έχει ως θέμα αυτό το υπέροχο άθλημα, υπάρχουν πολλοί περισσότερες ταινίες που καταντούν υπερβολικά συναισθηματικές, στα όρια του κλισέ, ή με απλά λόγια δεν μπορούν να εξηγήσουν, γιατί το ποδόσφαιρο σημαίνει τόσα πολλά σε τόσους πολλούς.

Εδώ σας παρουσιάζουμε μόνο επιτυχημένες προσπάθειες, και συγκεκριμένα τις καλύτερες. Στις 10 καλύτερες ταινίες συμπεριλαμβάνονται και ορισμένα ντοκιμαντέρ, ενώ το δράμα, η κωμωδία αλλά και το ρομαντικό στοιχείο έχουν τη δική τους ξεχωριστή θέση στη λίστα μας.

Μαροντόνα

Οι γνώμες περί του αποτελέσματος ήταν διχασμένες. Το μόνο σίγουρο είναι ότι ο Κουστουρίτσα προσπάθησε να έρθει όσο πιο κοντά γίνεται στον Ντιεγκίτο και να παρουσιάσει τον άνθρωπό πίσω από το μύθο. Άλλοι θεώρησαν ότι ο Σέρβος κινηματογραφιστής με αυτόν τον τρόπο επισκίασε τα μελανά σημεία της ζωής του Αργεντινού σούπερ σταρ, ενώ άλλοι κράτησαν ορισμένες εκπληκτικές σκηνές ώστε να αποθεώσουν το ντοκιμαντέρ.

Η συνέντευξη που δίνει ο Μαραντόνα σε ένα κακόφημο καμπαρέ του Μπουένος Άιρες, περιτριγυρισμένος από μισόγυμνες χορεύτριες, καθώς και ο γάμος ανάμεσα σε ένα ανδρόγυνο που ανήκει στην "Εκκλησία του Μαραντόνα" και τελείται στο χορτάρι του γηπέδου της Αρχεντίνος Τζούνιορς, είναι δύο από τις σκηνές που έκαναν ορισμένους να αγαπήσουν αυτό το ντοκιμαντέρ.

Football Factory

Η πιο δημοφιλής απ' αυτές είναι το Green Street Hooligans με πρωταγωνιστές τον Ελιζάια Γουντ (τον Φρόντο από τον Άρχοντα) και τον Τσάρλι Χάναμ (τον Τζαξ Τέλλερ από το Sons of Anarchy). Το πρόβλημα με τη συγκεκριμένη ταινία είναι ότι δεν αγγίζει την πραγματικότητα του φαινομένου, παρουσιάζοντας μάλιστα τις αντιδράσεις των πρωταγωνιστών επιφανειακά. Αντίθετα στο Football Factory οι πρωταγωνιστές επιδίδονται σε μικροκλοπές, χρήση κοκαΐνης και περιστασιακά σε ρατσιστικές επιθέσεις, πράγμα που δείχνει ότι ο Νικ Λοβ, ο σκηνοθέτης της εν λόγω ταινίας, δεν φοβάται να δείξει τις πραγματικές διαστάσεις του χουλιγκανισμού.

Η ζωή του Τόμμυ Τζόνσον (που τον υποδύεται ο Ντάνι Ντάιερ) μπαίνει σε ένα περίεργο σταυροδρόμι, μετά από ένα καυγά που είχε με την οικογένεια του επικεφαλής των χούλιγκαν της Μίλγουολ Φρεντ (που τον υποδύεται ο Φρανκ Χάρπερ). Η τελευταία σκηνή της ταινίας είναι πραγματικά όλα τα λεφτά.

Escape to Victory

Όταν μια ταινία διαδραματίζεται σε ναζιστικό στρατόπεδο, όπου κρατούνται έγκλειστοι αιχμάλωτοι πολέμου, και παίζουν οι Σιλβέστερ Σταλόνε, Μάικλ Κέιν και Πελέ οι προσδοκίες σίγουρα είναι πολύ μεγάλες. Το Escape to Victory όμως, μάλλον δεν ανταποκρίνεται στα πολύ υψηλά στάνταρ που από μόνο του θέτει. Αν το δεις ωστόσο ως μια κανονική ταινία και καταφέρεις να αποβάλεις την όποια δυσπιστία, σίγουρα θα την απολαύσεις.

Ο Μάικλ Κέιν υποδύεται ένα Βρετανό αιχμάλωτο πολέμου και πρώην επαγγελματία ποδοσφαιριστή, ο οποίος αναλαμβάνει να διοργανώσει έναν αγώνα ποδοσφαίρου ανάμεσα στους αιχμαλώτους και τους στρατιώτες των δυνάμεων κατοχής, που γρήγορα λαμβάνει το χαρακτήρα επίδειξης ισχύος για τις γερμανικές αρχές.

Στο παιχνίδι τελικά συμμετέχει τόσο ο Πελέ όσο και πολλοί επαγγελματίες ποδοσφαιριστές που το 1981, όταν και γυρίστηκε η ταινία, αγωνίζονταν με την Ίπσουιτς στην πρώτη κατηγορία της Αγγλίας. Το παιχνίδι θα πάρει μια απρόβλεπτη τροπή.

Mean Machine

Mean Machine μοιάζει αρκετά με αυτή του Escape to Victory, μόνο που στη θέση του στρατοπέδου κράτησης αιχμαλώτων πολέμου εδώ έχουμε μια σύγχρονη σκοτεινή φυλακή της Βρετανίας.

Το Mean Machine είναι remake της ταινίας The Longest Yard, με τη διαφορά ότι στην πρώτη έχουμε ποδόσφαιρο ενώ στη δεύτερη αμερικάνικο ποδόσφαιρο. Ο Βίνι Τζόουνς, πρώην επαγγελματίας ποδοσφαιριστής, υποδύεται τον αρχηγό της Αγγλίας, που κατηγορείται για στήσιμο ενός παιχνιδιού τη στιγμή μάλιστα που η καριέρα του έχει πάρει την κατιούσα. Η επίθεσή του σε δύο αστυνομικούς μετά από μια ξέφρενη νύχτα, τον στέλνει κατευθείαν στη φυλακή, όπου διοργανώνει έναν ποδοσφαιρικό αγώνα μεταξύ φυλακισμένων και φυλάκων, αναλαμβάνοντας το ρόλο του προπονητή των πρώτων.

Από αυτό το σημείο και έπειτα η ταινία γίνεται αρκετά προβλέψιμη, με τους αδύναμους, όπως πάντα σ' αυτές τις περιπτώσεις, να παίρνουν τη νίκη. Οι χαρακτήρες των φυλακισμένων ωστόσο είναι αυτοί που κρατάνε το ενδιαφέρον μας, με αποκορύφωμα έναν ανισόρροπο, επιθετικό και μνησίκακο τερματοφύλακα που μιλά με πολύ βαριά σκοτσέζικη προφορά, τον οποίο υποδύεται ο Τζέισον Στέιθαμ.

Looking for Eric

Η ταινία του Κεν Λόουτς δεν ασχολείται τόσο με ό,τι συμβαίνει εντός αγωνιστικού χώρου, αλλά πρωτίστως με την ταύτιση που νιώθουν οι οπαδοί με τους παίκτες και πώς το ποδόσφαιρο προσφέρει μια διέξοδο από τη δύσκολη και σκληρή καθημερινή ζωή.

Ο πολύ μεγάλος θαυμαστής του Καντονά Ερίκ Μπίσοπ βλέπει τη ζωή του να πηγαίνει από το κακό στο χειρότερο, καθώς έχει μια απαίσια και καταπιεστική δουλειά, πολύ κακή σχέση με την πρώην του σύζυγο και ο γιος του έχει "παρτίδες" με το μεγαλύτερο έμπορο ναρκωτικών της περιοχής. Τα πράγματα αλλάζουν όταν κάνει ένα τσιγάρο μαριχουάνας, που έχει πάρει από το γιο του, και βλέπει το μεγάλο του είδωλο να εμφανίζεται μπροστά του και να του δίνει συμβουλές.

Από κείνη τη στιγμή όλα αλλάζουν προς το καλύτερο για τον Έρικ Μπίσοπ, με τον Καντονά να μένει μαζί του και να τον βοηθά να αλλάξει την κοινότοπη ζωή του. Το Looking for Eric κερδίζει πολλούς πόντους πρώτα από την εκπληκτική σκηνοθεσία του Κεν Λόουτς, αλλά και από την απροσδόκητα καλή παρουσία του εκκεντρικού Γάλλου πρώην ποδοσφαιριστή.

The Damned United

Μόνο το γεγονός πως τη σκηνοθεσία υπογράφει ο Τομ Χούπερ είναι επαρκής λόγος για να τη δει κανείς. Από τη στιγμή μάλιστα που ο Άγγλος κινηματογραφιστής καταπιάνεται με την πιο διαβόητη ιστορία του Μπράιαν Κλαφ, τον οποίο υποδύεται ο (για μια ακόμα φορά) συγκλονιστικός Μάικλ Σιν, τοποθετεί την ταινία στην κατηγορία must-seen.

Το The Damned United αφηγείται τις 44 μέρες που πέρασε ο ευέξαπτος και εκκεντρικός Μπράιαν Κλαφ ως προπονητής της Λιντς Γιουνάιτεντ το 1974. Η θητεία του μετέπειτα προπονητή της Νότιγχαμ Φόρεστ στον πάγκο της Λιντς έχει γραφτεί στην ιστορία του ποδοσφαίρου με μαύρα γράμματα.

Ο Κλαφ ήταν εξαρχής ανεπιθύμητος από οπαδούς και παίκτες της Λιντς, οι προπονητικές του μέθοδοι ωστόσο, σε συνδυασμό με την εκρηκτική του προσωπικότητα, γρήγορα έβαλαν μπουρλότο στα αποδυτήρια της ομάδας. Δεν υπήρχε καλύτερος από τον Τομ Χούπερ να μας διηγηθεί αυτή την ιστορία.

Mike Bassett: England Manager

Όποιος αγαπάει το βρετανικό χιούμορ, σίγουρα θα απολαύσει με την ψυχή του αυτή την ταινία. Το Mike Basset: England Manager αντιστρέφει τους όρους της κλασικής αθλητικής ταινίας όπου το απόλυτο αουτσάιντερ βγαίνει στο προσκήνιο και κερδίζει στο τέλος τους πάντες, με το αποτέλεσμα να είναι πραγματικά ξεκαρδιστικό.

Στα προκριματικά του Παγκοσμίου Κυπέλλου του 2002 (ως το 17ο αναφέρεται στην ταινία) ο προπονητής της Αγγλίας παθαίνει καρδιακό επεισόδιο, με αποτέλεσμα να εγκαταλείψει τη θέση του. Η αγγλική ομοσπονδία συνεδριάζει ώστε να αποφασίσει ποιος θα είναι ο νέος προπονητής της Εθνικής ομάδας και καταλήγουν, λόγω απροθυμίας των μεγάλων ονομάτων να αναλάβουν το τιμόνι των "τριών λιονταριών", στον σχετικά άσημο προπονητή Μάικ Μπάσσετ.

Η ομάδα θα καταφέρει να περάσει στο Παγκόσμιο Κύπελλο και μάλιστα θα φύγει με το κεφάλι ψηλά. Ο Στιβ Μπάρον, σκηνοθέτης της ταινίας, παίζει συνέχεια μεταξύ πραγματικότητας και μυθοπλασίας. Έτσι, κάτω από τα δοκάρια κάθεται ένας τύπος με κοτσίδα (παραπέμποντας στο Ντέιβιντ Σίμαν), ένας μέσος έχει προβλήματα με το αλκοόλ (θυμίζοντας μας τον Πολ Γκασκόιν) ενώ δε θα μπορούσε να λείπει και η απομίμηση του Ντέιβιντ Μπέκαμ. Η ταινία συνιστάται ανεπιφύλακτα στους οπαδούς της Εθνικής ομάδας της Αγγλίας, καθώς θα τους γυρίσει πίσω στα χρόνια που η αγαπημένη τους ομάδα έκανε κάτι παραπάνω από αξιοπρεπείς πορείες στις μεγάλες διοργανώσεις.

Fever Pitch

Οι ταινίες που καταπιάνονται με το ζήτημα του φανατισμού και της ταύτισης των οπαδών με τις ομάδες τους ή με τους αγαπημένους τους παίκτες, έχουν την τιμητική τους σ' αυτήν εδώ τη λίστα. Μεταφερόμαστε τώρα στο Λονδίνο στα τέλη της δεκαετίας του 1980, για να παρακολουθήσουμε την ιστορία του Πολ Άσγουορθ, τον οποίο υποδύεται ο μετέπειτα βραβευμένος με Όσκαρ Κόλιν Φιρθ.

Ο Πολ δυσκολεύεται να συνδυάσει τη δουλεία του ως δάσκαλος αλλά και την καινούργια του ερωτική σχέση, με την αγάπη του για την Άρσεναλ, με αποτέλεσμα πολλές φορές να παραμελεί επάγγελμα και σχέση για χάρη των "κανονιέρηδων". Πρόκειται για μια ρομαντική κομεντί που ωστόσο καταφέρνει να κρατήσει τις αποστάσεις της από τα κλασικά κλισέ του είδους.

Η εν λόγω ταινία δεν πρέπει να συγχέεται με την ομότιτλη και επίσης με αθλητικό περιεχόμενο ταινία, με πρωταγωνιστές τους Τζίμι Φάλλον και Ντρου Μπάριμορ, παρότι βασίζονται στο ίδιο μυθιστόρημα.

Zidane: A 21st Century Portrait

Οι 17 αυτές κάμερες τραβούσαν καθ' όλη τη διάρκεια του ματς μεταξύ Ρεάλ Μαδρίτης και Βιγιαρεάλ μόνο το Γαλλοαλγερινό σούπερ σταρ. Τους δύο σκηνοθέτες του ντοκιμαντέρ περίμενε και μια έκπληξη προς το τέλος του παιχνιδιού της La Liga, όταν ο Ζιζού έχασε την ψυχραιμία του και σε έναν καυγά αποβλήθηκε με απευθείας κόκκινη κάρτα. Το απαραίτητο μοντάζ ολοκληρώθηκε την επόμενη χρονιά και οι απανταχού φίλοι του Ζιντάν έχουν κάθε λόγο να είναι ευχαριστημένοι από το αποτέλεσμα.

Η μουσική του σκοτσέζικου συγκροτήματος Mogwai συμπληρώνει άψογα τη λιτή αλλά και αγχωτική πολλές φορές εικόνα. Για όποιον αγαπήσει αυτό το οπωσδήποτε ιδιόμορφο, αλλά φοβερά ενδιαφέρον ντοκιμαντέρ, υπάρχει και ένα αντίστοιχο με τον Τζορτζ Μπεστ το μακρινό 1971.

GOAL! TRILOGY

Έχει χαρακτηριστεί ως "o Άρχοντας των Δαχτυλιδιών του ποδοσφαίρου". Η διαπίστωση θα ήταν ακριβής αν η τριλογία είχε την κορύφωση των ταινιών του Peter Jackson. Το Goal! από την άλλη ξεκινά τρομερά ελπιδοφόρα, συνεχίζει με ένα καλό δεύτερο μέρος, θα ευχόμασταν ωστόσο να μην είχε γυριστεί ποτέ το τελευταίο μέρος της τριλογίας. Πρωταγωνιστής είναι ένας Μεξικάνος που ζει από παιδί στο Λος Άντζελες.

Το ταλέντο του Σαντιάγκο Μουνιέζ ανακαλύπτει ένας πρώην επαγγελματίας ποδοσφαιριστής στους δρόμους της πόλης. Τον πείθει να ταξιδέψουν μαζί στην Αγγλία, ώστε να δοκιμαστεί από τη Νιούκαστλ. Εκεί, μετά από πολλές δοκιμασίες, ο Μουνιέζ καταφέρνει να κερδίσει τη θέση του στη βασική ενδεκάδα των "ανθρακωρύχων" και βοηθάει την ομάδα του να εξασφαλίσει το εισιτήριο για το επόμενο Champions League. Στο δεύτερο μέρος ο πρωταγωνιστής έχει πάρει μεταγραφή στη Ρεάλ Μαδρίτης, ενώ στο τρίτο και τελευταίο συμμετέχει με την Εθνική ομάδα της χώρας του στο Μουντιάλ του 2006.

Το Goal! και στις τρεις ταινίες συνδυάζει τα τηλεοπτικά πλάνα από τα πραγματικά παιχνίδια με πλάνα που έχουν τραβηχτεί με τους πρωταγωνιστές της τριλογίας. Στη συνολικής διάρκειας 300 λεπτών τριλογία παρελαύνουν πολλοί ποδοσφαιρικοί αστέρες της περασμένης δεκαετίας. Το Goal! έχει και ελληνικό ενδιαφέρον καθώς ο Σαντιάγκο Μουνιέζ αντιμετωπίζει με τη φανέλα της Ρεάλ τον Ολυμπιακό, στο πλαίσιο των ομίλων του Champions League.