Ατλαντική Λίγκα: Ο ανταγωνιστής του Champions League της ελίτ και η θέση της Ελλάδας
Η Ατλαντική Λίγκα επιστρέφει στο προσκήνιο 17 χρόνια μετά από το αρχικό σχέδιο και ενδέχεται να φέρει τα πάνω κάτω στο ευρωπαϊκό ποδόσφαιρο. Τι είναι η νέα διοργάνωση και ποιος ο ρόλος της Ελλάδας.
Μια ιδέα που πρωτακούστηκε το 1999, δια στόματος Φρανκ Άρνεσεν, επανήλθε στο προσκήνιο λόγω δηλώσεων ενός άλλου Δανού τεχνικού διευθυντή, της Κοπεγχάγης αυτήν τη φορά. Η Ατλαντική Λίγκα, έστω και με μία νέα μορφή, μοιάζει να αναγεννήθηκε ως σκέψη μεταξύ παραγόντων ευρωπαϊκών χωρών δεύτερης ταχύτητας, που θέλουν να προλάβουν την όποια ζημιά θα επιφέρουν οι αλλαγές στο Champions League ή μία ευρωπαϊκή Super League.
Από το 2018, οι τέσσερις μεγάλες λίγκες (Ισπανία, Ιταλία, Γερμανία, Αγγλία) θα εκπροσωπούνται από τέσσερις ομάδες στους ομίλους της κορυφαίας διασυλλογικής διοργάνωσης, με συνέπεια να γίνεται ακόμα πιο δύσκολη η παρουσία ομάδων από άλλες χώρες. Αν και οι αλλαγές για τον κύκλο 2018-2021 είναι δρομολογημένες, οι μικρότερες χώρες φοβούνται ότι στον επόμενο κύκλο, από το 2021 μέχρι το 2024, το Champions League θα γίνει ακόμα πιο "εκλεκτικό", όσον αφορά στους συμμετέχοντες.
Ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Ομοσπονδίας Συλλόγων (ECA) και της Μπάγερν, Καρλ Χάιντς Ρούμενινγκε, εκφράζει διαρκώς επιθυμία δημιουργίας μιας ευρωπαϊκής Super League, η οποία θα περιλαμβάνει τους κορυφαίους συλλόγους των πιο εμπορικών πρωταθλημάτων. Σε διαφορετική περίπτωση, να μετατραπεί το Champions League σε μία παρεμφερή λίγκα, η οποία δεν θα περιλαμβάνει λιγότερο εμπορικές ομάδες, όπως οι εκπρόσωποι της Δανίας, της Σκοτίας, της Ολλανδίας, του Βελγίου ή ακόμα και της Ελλάδας.
Σε μία κίνηση καλής θέλησης και εξομάλυνσης των σχέσεων με την Ένωση Ευρωπαϊκών Λιγκών, η UEFA ανακοίνωσε την αύξηση κατά 60.000.000 ευρώ από το 2018 των χρημάτων του Europa League, στο οποίο μετέχουν κυρίως ομάδες από αυτές τις χώρες. Παρ' όλα αυτά, η κίνηση αυτή δεν μοιάζει να είναι αρκετή για να τις καθησυχάσει και οι δηλώσεις του τεχνικού διευθυντή της Κοπεγχάγης, Άντερς Χέρσχολτ, στην εφημερίδα " BT", έβαλαν "φωτιά".
"Ναι, είναι αλήθεια", δήλωσε αρχικά σε ερώτηση για το αν υπάρχουν διεργασίες αναζωπύρωσης του σεναρίου της Ατλαντικής Λίγκας. "Εάν δεν δράσουμε τώρα, θα δούμε τους μεγαλύτερους συλλόγους να γίνονται ακόμα πιο ισχυροί και μεγάλοι, ενώ θα γίνει πολύ πιο δύσκολο για συλλόγους όπως εμείς. Γι' αυτό πρέπει να κοιτάξουμε εναλλακτικές ευκαιρίες για την Κοπεγχάγη στο μέλλον. Προς το παρόν, είναι νωρίς για να μιλάμε για συγκεκριμένα μοντέλα, αλλά οι συζητήσεις για διασυνοριακές λίγκες είναι κάτι που εξετάζουμε και συμμετέχουμε ενεργά".
"Αντιλαμβανόμαστε ότι οι μεγαλύτεροι σύλλογοι πράττουν όπως πράττουν, αλλά πρέπει κι εμείς να κοιτάξουμε την αγορά, τις συμμαχίες με ομάδες από άλλες χώρες που βρίσκονται στην ίδια κατάσταση. Αυτή δεν είναι μία κατάσταση που δημιουργήσαμε, αλλά πρέπει να την αντιμετωπίσουμε, επειδή δεν γίνεται να επιβιώσουμε με άλλον τρόπο. Πρέπει να συνεχίσουμε να αναπτυσσόμαστε ως σύλλογος και να είμαστε ελκυστικοί στους σπόνσορες, στους πιο ικανούς παίκτες και στο προσωπικό. Γι' αυτό είναι σημαντικό να κινούμαστε σε πανευρωπαϊκό επίπεδο".
ΤΟ ΠΛΑΝΟ ΤΟΥ 1999
Η συγκεκριμένη ευρω-συνεργασία πρωτοεμφανίστηκε σε επίπεδο ολοκληρωμένου σχεδιασμού το 1999. Σε μία εποχή όπου η G14, η ένωση των 14 πιο ισχυρών συλλόγων της Ευρώπης, εξέταζε σοβαρά το ενδεχόμενο μιας Ευρωπαϊκής Λίγκας απαρτιζόμενη από τα εξέχοντα στελέχη της, ο πρώην τεχνικός διευθυντής του ΠΑΟΚ και τότε της Αίντχόφεν, μαζί με τον πρόεδρο του ολλανδικού συλλόγου, Χάρι φαν Ράι, έριξαν στο τραπέζι την ιδέα της Ατλαντικής Λίγκας.
Οι συζητήσεις μεταξύ των κορυφαίων συλλόγων εκείνη την εποχή από χώρες δευτέρου επιπέδου κατέληξαν σε ένα απτό σχέδιο, το οποίο διαβίβασαν στα γραφεία της UEFA στη Νιόν ο ίδιος ο Φαν Ράι, μαζί με τον πρόεδρο των Ρέιντζερς, Ντέιβιντ Μάρεϊ, με τις ευλογίες συλλόγων όπως η Σέλτικ και η Άντερλεχτ. Ο πρόεδρος του Άγιαξ και υποψήφιος στις φετινές προεδρικές εκλογές της FIFA, Μίχαελ φαν Πράαχ, θεώρησε τραβηγμένο το βήμα και δεν συμμετείχε σε εκείνη την κίνηση.
"Είχαμε ένα φανταστικό πρότζεκτ, που αποκαλούσαμε Ατλαντική Λίγκα. Φέραμε ένα πλάνο στην Ελβετία, που περιελάμβανε ακόμα και τηλεοπτικά συμβόλαια. Αλλά όλο το πρότζεκτ πετάχθηκε από το παράθυρο από την UEFA. Ο Ντέιβιντ και εγώ δεν πήραμε άδεια να συζητήσουμε περαιτέρω", έλεγε ο Φαν Ράι τον Φεβρουάριο στη " Daily Record".
"Ο κόσμος άλλαξε θεμελιωδώς από τότε και είναι λυπηρό που όλοι αυτοί οι συντηρητικοί ποδοσφαιρικοί θεσμοί μένουν αμετακίνητοι τόσα χρόνια. Η UEFA, οι εθνικές ομοσπονδίες, η FIFA, ποτέ δεν σκέφτηκαν τι σημαίνει η Ευρωπαϊκή Ένωση για το ποδόσφαιρο. Οι επιχειρήσεις έγιναν διεθνείς. Ως ποδοσφαιρικός σύλλογος, εάν θέλεις να 'δεθείς' με τους χορηγούς σου, τότε πρέπει να κινείσαι και εκτός συνόρων, για να καρπωθείς μέγιστα έσοδα. Αλλά το μόνο πράγμα που άλλαξε στο ποδόσφαιρο είναι η ελευθερία όσων πληρώνουν να μετακινούνται στην Ευρώπη. Τίποτα άλλο".
Σε εκείνη τη συνέντευξη του Φεβρουαρίου, ο Φαν Ράι, παρότι δεν βρίσκεται πια στην προεδρία της Αϊντχόφεν, έριξε και τη... βόμβα για αναζωπύρωση της ιδέας της Ατλαντικής Λίγκας: "Είχα ορκιστεί να μην μιλήσω, γι' αυτό τη δεδομένη στιγμή δεν μπορώ να αποκαλύψω κάτι παραπάνω. Αλλά πρόκειται για ένα καλοσχεδιασμένο πλάνο".
ΠΟΙΟΙ ΘΑ ΣΥΜΜΕΤΕΧΟΥΝ
Το ρεπορτάζ εκείνης της περιόδου από τη σκοτσέζικη εφημερίδα έκανε λόγο για πιθανή συμμετοχή στο συγκεκριμένο εγχείρημα από Σκοτία, Βέλγιο, Πορτογαλία, Ελβετία, Σουηδία, Νορβηγία, Δανία αλλά και από Ελλάδα. Μάλιστα, ανοιχτό ήταν το ενδεχόμενο να προσκληθούν και σύλλογοι από Γερμανία, Γαλλία ή Ιταλία, που θα έμεναν εκτός νυμφώνος, όσον αφορά στο Champions League.
Το νεότερο ρεπορτάζ της δανέζικης "BT" που προκύπτει και από τις δηλώσεις του Χέρσχολτ κάνει λόγο για έξι χώρες που θα εκπροσωπηθούν στη νέα Ατλαντική Λίγκα. Πρόκειται για τη Δανία, το Βέλγιο, την Ολλανδία, τη Σκοτία, τη Σουηδία και τη Νορβηγία και τις κορυφαίες ομάδες από αυτές τις χώρες.
Το παλαιότερο πλάνο αφορούσε λίγκα 16 ομάδων, αλλά με προοπτική επέκτασης, ενώ το νέο πιθανολογείται ότι θα αφορά σε πρωτάθλημα με 12 έως 16 ομάδες από αυτές τις έξι χώρες.
Όσο για τα ονόματα των συλλόγων που θα απαρτίζουν την Ατλαντική Λίγκα, οι τρεις "μεγάλοι" της Ολλανδίας -Άγιαξ, Αϊντχόφεν, Φέγενοορντ- θεωρούνται βέβαιοι, όπως και η Άντερλεχτ με την Μπριζ από το Βέλγιο, Σέλτικ και Ρέιντζερς από τη Σκοτία, Κοπεγχάγη και Μπρόντμπι από τη Δανία, Μάλμε από τη Σουηδία και Ρόζεμποργκ από τη Νορβηγία.
Από εκεί και πέρα, ονόματα όπως ΑΙΚ, Χαρτς, Αμπερντίν, Βαλερένγκα, Σταντάρ Λιέγης υπάρχουν ως σενάριο, ωστόσο τίποτα δεν επιβεβαιώνεται ή διαψεύδεται από αρμόδια χείλη προς το παρόν.
ΣΤΗΡΙΖΟΥΝ ΟΙ ΣΥΛΛΟΓΟΙ, ΑΝΤΙΔΡΟΥΝ ΟΙ ΦΙΛΑΘΛΟΙ
Οι δηλώσεις Χέρσχολτ κινητοποίησαν παράγοντες και άλλων συλλόγων που περιλαμβάνονται στη συζήτηση για την Ατλαντική Λίγκα, οι οποίοι επαναλαμβάνουν την ανάγκη αντίδρασης στα σχέδια για ένα ακόμα πιο ελιτίστικο Champions League.
"Συζητήσαμε έναν αριθμό σχεδίων με τους ξένους συναδέλφους. Προς το παρόν, δεν βρισκόμαστε σε διαπραγματεύσεις για νέα λίγκα", εξηγεί ο εκτελεστικός διευθυντής της Αϊντχόφεν, Τουν Χέρμπραντς. "Δεν έχω σχόλιο για το συγκεκριμένο ζήτημα, αλλά εξαιτίας της απόφασης της UEFA να αλλάξει το φορμάτ του Champions League, υπάρχουν πολλές συζητήσεις στην Ευρώπη. Για εμάς είναι πολύ σημαντικό να υπάρχει ευκαιρία για χώρες όπως οι σκανδιναβικές να αγωνίζονται διαρκώς σε ευρωπαϊκές διοργανώσεις", υπερθεμάτισε ο διευθυντής της Μάλμε, Νίκλας Κάρλνεν.
Την Πέμπτη συνεδρίασε η Divisionsforeningen, η ένωση των συλλόγων που είναι υπεύθυνη για τη διεξαγωγή των τριών πρώτων κατηγοριών του πρωταθλήματος Δανίας. Ο Χέρσχολτ επανέλαβε τα πλάνα της Κοπεγχάγης ενώπιον και των αντιπάλων του στη Superliga και βρήκε θετική ανταπόκριση.
"Αυτό που γίνεται στην έδρα της UEFA και της ECA οδεύει προς την καταστροφή του ποδοσφαίρου. Όλα γίνονται για την είσοδο στο Champions League και τα πράγματα θα γίνουν ακόμα πιο δύσκολα για το ποδόσφαιρο της Δανίας. Δεν μπορούμε να το ανεχτούμε αυτό, γι' αυτό υποστηρίζουμε τη στάση της Κοπεγχάγης", δήλωσε στη συνεδρίαση ο διευθυντής της Άαρχους, Γιάκομπ Νίλσεν.
"Το αντιλαμβάνομαι ως αντίδραση στα όσα συμβαίνουν με την UEFA και την ECA και ακόμα κι αν αυτό σημαίνει ένα πρωτάθλημα Δανίας χωρίς την Κοπεγχάγη, καταλαβαίνω γιατί οι σύλλογοι τέτοιου μεγέθους πρέπει να αντιδράσουν στις αλλαγές που θα λάβουν χώρα στο ευρωπαϊκό ποδοσφαιρικό σκηνικό", πρόσθεσε ο διευθυντής της Ράντερς, Μίκαελ Γκράβγκααρντ.
Την ίδια στιγμή, πάντως, η οπτική των Δανών φιλάθλων είναι τελείως διαφορετική από εκείνη των παραγόντων. Ο Λαρς Τορ, πρόεδρος του επίσημου κλαμπ της Κοπεγχάγης "FCKFC", θεωρεί ότι οι προτάσεις για μία Ατλαντική Λίγκα δεν θα γίνουν αποδεκτές από τους φιλάθλους . "Από οικονομικής σκοπιάς και από την οπτική της ανάπτυξης, μπορώ να δω ποιες είναι οι προθέσεις του συλλόγου. Ως φίλαθλος, όμως, έχω να πω 'όχι ευχαριστώ'".
"Μπορεί στα εντός έδρας παιχνίδια να υπάρχουν περισσότεροι φίλαθλοι, ωστόσο πρέπει να σκεφτούμε και τον κόσμο που απολαμβάνει να πηγαίνει στα ταξίδια. Θα βλέπουμε συνεχώς άδειες τις εξέδρες για τους φιλοξενούμενους φιλάθλους, ενώ τώρα μπορούμε να αποταμιεύουμε χρήματα για να τα χρησιμοποιούμε για τα μεγάλα ευρωπαϊκά παιχνίδια".
Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΘΕΣΗ
Η Ελλάδα ήταν παρούσα στο πλάνο του 1999 και στα ρεπορτάζ του φετινού Φεβρουαρίου, τουλάχιστον σε επίπεδο σεναρίου. Παρ' όλα αυτά, οι τελευταίες εξελίξεις δεν περιλαμβάνουν, τουλάχιστον δημοσίως, τη χώρα μας. Αυτό μπορεί να σημαίνει ότι η Ελλάδα δεν θα έχει ενεργό ρόλο σε περίπτωση δημιουργίας μιας τέτοιας λίγκας ή πολύ απλά δεν υπάρχει ακόμα κάποια προσέγγιση, λόγω των πολυεπίπεδων εξελίξεων που συντελούνται εντός των συνόρων αυτήν τη στιγμή και βρίσκονται σε απόλυτη προτεραιότητα, τόσο για τους συλλόγους, όσο και για τους εγχώριους θεσμούς του αθλήματος.
Σε αυτό συμφωνεί και ο πολύπειρος δημοσιογράφος Ανδρέας Δημάτος, ειδικός σε θέματα FIFA και UEFA, ο οποίος μίλησε στο Sport24.gr για την ενδεχόμενη ανάμιξη της Ελλάδας στο εγχείρημα. "Δεδομένα, αυτήν τη στιγμή δεν υπάρχει τίποτα", σχολίασε κατηγορηματικά και συνέχισε: "Την Ελλάδα δεν την έχει πλησιάσει κανείς, γιατί εμείς έχουμε την ιδιαιτερότητα πως δεν είμαστε ούτε Ατλαντική Λίγκα ούτε Βαλκανική, αλλά μία Ομοσπονδία υπό επιτήρηση. Θα τους ενδιέφερε να έχουν ελληνικές ομάδες, αλλά τη δεδομένη χρονική στιγμή, έτσι όπως είναι η κατάσταση στην Ελλάδα, δεν γίνεται να συμμετέχει σε λίγκες και... επαναστάσεις", ήταν η αρχική τοποθέτησή του.
Μία... επανάσταση που τον καιρό της G14 και της φημολογούμενης Ευρωπαϊκής Λίγκας επέσυρε κυρώσεις αποβολής από την UEFA και από τις εγχώριες ομοσπονδίες στους συλλόγους που θα αμφισβητούσαν την κυριαρχία της ευρωπαϊκής συνομοσπονδίας επί του ποδοσφαίρου. Γι' αυτόν τον λόγο, ο Ανδρέας Δημάτος υποστηρίζει ότι οι δηλώσεις που κυκλοφορούν τις τελευταίες ώρες και τα σχέδια που εξετάζονται, δεν αποσκοπούν στη δημιουργία νέας λίγκας, αλλά έχουν ως στόχο μεγαλύτερα οφέλη από την UEFA: "Γενικότερα, η άποψή μου είναι πως τέτοιες κινήσεις γίνονται περισσότερο ως μορφή πίεσης προς την UEFA. Το 1999 υπήρχαν όντως συζητήσεις. Αλλά όπως και τότε, έτσι και τώρα, πολύ δύσκολα μία ομάδα θα έκανε το βήμα να βγει εκτός UEFA".
ΠΟΥ ΒΡΙΣΚΟΜΑΣΤΕ ΑΥΤΗΝ ΤΗ ΣΤΙΓΜΗ
Η Ένωση Ευρωπαϊκών Επαγγελματικών Λιγκών (EFPL) βρίσκεται ένα βήμα από τη ρήξη με την UEFA. Η συνάντηση του προέδρου της, Λας Κρίστερ Όλσον, με τον ομόλογό του της UEFA, Αλεκσάντερ Τσέφεριν, στις 6 Οκτωβρίου, έγινε σε καλό κλίμα μεν, ωστόσο δεν οδήγησε σε λύση, όσον αφορά στη μεγάλη κόντρα των δύο "στρατοπέδων" σχετικά με τις επικείμενες αλλαγές στο Champions League.
Η Ένωση εξέδωσε επιθετική ανακοίνωση μόλις έγιναν γνωστές οι αποφάσεις της ευρωπαϊκής συνομοσπονδίας, διαμαρτυρόμενη για την απουσία της από τη λήψη των αποφάσεων και υποστηρίζοντας ότι θα προβεί σε ακύρωση του μνημονίου κατανόησης μεταξύ των δύο πλευρών, βάσει του οποίου απαγορευόταν ο ορισμός αγώνων πρωταθλημάτων την ίδια ώρα με αγώνες ευρωπαϊκής διασυλλογικής διοργάνωσης. Ήδη, η λίγκα της Δανίας γνωστοποίησε ότι υποστηρίζει τις ενέργειες της Κοπεγχάγης και προτίθεται, έστω και μεμονωμένα, να σπάσει τη συμφωνία με την UEFA.
Η προτεινόμενη νέα λίγκα δεν πρόκειται να αρχίσει πριν από το 2021, όταν θα ολοκληρωθεί ο επόμενος κύκλος των ευρωπαϊκών διοργανώσεων. Μέχρι τότε, θα έχουν υπάρξει ζυμώσεις και κατά συνέπεια συμπεράσματα για τις προθέσεις των super clubs της Ευρώπης, όπως η Ρεάλ Μαδρίτης, η Μπαρτσελόνα, η Μπάγερν Μονάχου, η Γιουβέντους και άλλες, σχετικά με το εάν θα δεχθούν να συνεχίσουν υπό τη σκέπη της UEFA στο Champions League ή θα διεκδικήσουν κάτι δικό τους.
Εξάλλου, το νέο συμβόλαιο δικαιωμάτων προβολής που υπέγραψε η Premier League για Αγγλία και εξωτερικό θα αποφέρει 9.200.000.000 ευρώ στις αγγλικές ομάδες για την τριετία 2016-2019, ποσό το οποίο θέλουν να ανταγωνιστούν οι ισχυροί των υπολοίπων χωρών, μέσω δικών τους συμφωνιών. Οι εγχώριες τηλεοράσεις έχουν ήδη επαναδιαπραγματευτεί τα νέα συμβόλαια και το πλησιέστερο στο αγγλικό είναι τα 2.650.000.000 ευρώ της Primera Division (δικαιώματα μόνο για το εσωτερικό). Η απόσταση είναι τεράστια, ωστόσο για μία λίγκα που θα περιλαμβάνει τις κορυφαίες ομάδες από τα μεγάλα πρωταθλήματα, μεταξύ των οποίων και το αγγλικό, τα κανάλια αναμένεται να την... χρυσοπληρώσουν για τα δικαιώματά της κι έτσι να εισρεύσει πακτωλός χρημάτων στα ταμεία των υπολοίπων "ισχυρών".
Αυτό το σενάριο είναι που προκαλεί αναστάτωση στις χώρες της δεύτερης ταχύτητας και στους συλλόγους τους, αλλά και στην UEFA, με συνέπεια οι παρασκηνιακές διαπραγματεύσεις να είναι διαρκείς. Καμία ομάδα δεν έχει επισημοποιήσει ρήξη με την UEFA, παρότι όλες όσες δεν ανήκουν στα τέσσερα μεγάλα πρωταθλήματα φοβούνται ότι μετά από το 2021 η κατάσταση θα γίνει ακόμα πιο δύσκολη για τη συμμετοχή τους στους "χρυσοφόρους" ομίλους του Champions League.
UEFA, ισχυροί σύλλογοι, χώρες "Ατλαντικής Λίγκας" και EFPL σχηματίζουν τέσσερα διαφορετικά "στρατόπεδα", στα οποία οι υποθέσεις εργασίας για το μέλλον των ευρωπαϊκών διασυλλογικών διοργανώσεων αλληλοσυγκρούονται. Ο Σλοβένος νέος πρόεδρος της UEFA είχε τονίσει στις προγραμματικές δηλώσεις ότι θέλει να βοηθήσει τις λιγότερο προνομιούχες χώρες γιατί και ο ίδιος προέρχεται από μία τέτοια. Το σκοινί είναι τόσο τεντωμένο, όμως, που ίσως ο "μπαμπούλας" της αποβολής από τους "κόλπους" της UEFA να μην είναι πιο πειστικός από τις "Σειρήνες" δισεκατομμυρίων της TV, που επιτάσσουν νέας μορφής διεθνείς διασυλλογικές διοργανώσεις. Το 2021 ίσως να είναι πιο κοντά από όσο νομίζουμε...